نگاهی به اِشکال‌های گفتاری و نوشتاری امروز
درباره درست خواندن و گفتن و نوشتن، تاکنون بسیار گفته‌اند و نوشته‌اند و شنیده‌ایم و خوانده‌ایم؛ ولی کافی نیست. پاسداشت زبان فارسی و برطرف کردن اشکال‌ها، نمی‌تواند به چندنوشته، برنامه، کتاب و جزوه منحصر باشد؛ بدین منظور بر آن شدیم تا برخی اشکال‌های رایج امروزی را که در گفتار و نوشتار مردم، فراوان دیده و شنیده می‌شود، یادآوری و اصلاح کنیم.
ایسنا/قزوین درباره درست خواندن و گفتن و نوشتن، تاکنون بسیار گفته‌اند و نوشته‌اند و شنیده‌ایم و خوانده‌ایم؛ ولی کافی نیست.
پاسداشت زبان فارسی و برطرف کردن اشکال‌ها، نمی‌تواند به چندنوشته، برنامه، کتاب و جزوه منحصر باشد؛ بدین منظور بر آن شدیم تا برخی اشکال‌های رایج امروزی را که در گفتار و نوشتار مردم، فراوان دیده و شنیده می‌شود، یادآوری و اصلاح کنیم.
دکتر هادی انصاری، تحصیلکرده دکترای زبان و ادبیات فارسی، در مقاله خود با عنوان «درست بنویسیم و درست بخوانیم» که آن را در اختیار ایسنا قرار داده است، می‌نویسد: درباره درست خواندن و گفتن و نوشتن، تاکنون بسیار گفته‌اند و نوشته‌اند و شنیده‌ایم و خوانده‌ایم؛ ولی کافی نیست.
پاسداشت زبان فارسی و برطرف کردن اشکال‌ها، نمی‌تواند به چندنوشته، برنامه، کتاب و جزوه منحصر باشد و اگر هر روز هم یادآوری شود، تکراری نخواهد بود و تأثیرخود را خواهد گذاشت.
مُنجی / ناجی
مُنجی و ناجی هر دو از ریشه‌ی (نَجا یَنجو نَجاة) است.
این فعل در عربی معنی زیادی از جمله رستگاری دارد.
ناجی اسم فاعل است (ثلاثی مجرد است و لازم) یعنی رستگار شده، رهاشده، رهیده، نجات یافته؛ مقابل هالِک.
مُنجی اسم فاعل ازباب (اِنجا) است (باب اِفعال است و متعدّی) یعنی نجات بخش، نجات‌دهنده و رهایی بخش مقابل مُهلِک.
گاهی به جای منُجی، ناجی می‌گویند و می‌نویسند.
با این توضیح باید گفت: امام زمان –عج- مُنجیِ ماست؛ نه ناجی ما.
مُؤَرّخ / مورّخ
مُؤرِّخ از واژه هایی است که از همان ابتدا اشتباه تلفظ شده؛ یعنی به جای همزه، باحرف (و) خوانده شده است.
مُؤرّخ اسم فاعل از باب تفعیل، از ریشه‌ی(أ ر خ) مصدرش در فارسی تاریخ خوانده می‌شود.
واژه‌های مؤدّب، مؤسّس و مؤلّف نیز چنینند یعنی همزه دارند و کُرسی همزه شان (ؤ) است.
این واژه باید مؤرّخ نوشته و (مُ / أَر/ رِخ) خوانده شود؛ نه مُوَ رّخ.
مُهَیمِن / مَهیمَن
مُهَیمِن از ریشه‌ی هَیمَنَه است.
هَیمَنَه در عربی به معنی آمین گفتن و مُراقب کسی بودن است.
امروزه به معنای هیبت و اُبُّهَت به کار می‌رود.
مُهَیمِن از صفات حضرت حق است؛ یعنی نگهدارنده و مراقب.
گاهی به اشتباه، (مَهیمَن) می‌نویسند و می‌خوانند که نادرست است.
میلیون، میلیارد / ملیون، ملیارد
واژه‌های میلیون و میلیارد واژه‌های فرانسوی‌اند (million – milliard) در نوشتن آن به فارسی باید (ی) نوشته شود.
گاهی با اشتباه، مِلیون و مِلیارد خوانده و نوشته می‌شود که نادرست است و باید میلیون ومیلیارد نوشته شوند.
انتهای پیام