چابهار پرسرعت‌ترین شهر حاشیه‌نشین ایران/ آیا منطقه آزاد مقصر است؟+فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از چابهار، بندر چابهار بندری که به‌ خاطر موقعیت‌ ویژه‌اش این‌ روزها زیاد نامش شنیده می‌شود، می‌گویند قرار است نماد سرمایه‌گذاری خارجی در ایران باشد و مرکز ترانزیت، صادرات و واردات آینده کشور شود؛ در شرایطی که بنادر خلیج‌ فارس کم کم به‌ خاطر محدودیت‌های اقتصادی-سیاسیِ توامان دارند از دور خارج می‌شوند، چشم امید صادرات، واردات و در یک کلام تجارت و ترانزیت ایران به تنها بندر اقیانوسی کشور، چابهار است.
کارشناسان بین‌المللی و اقتصاددان گواهی می‌دهند چابهار سوپاپ اطمینان بنادر ایران است، موقعیت‌اش ویژه و شرایط‌‌‌ اش ایده‌آل، به‌خاطر سرمایه‌گذاری هند و منافع افغانستان و آسیای میانه اهرمی پرقدرت برای دپیلماسی ست و با چانه‌زنی افغان‌ها و مهارجه‌ها از تحریم‌های یکجانبه آمریکا معاف شده است.
از طرفی چشم امید آینده ایران در معادلات اقتصادی-سیاسی منطقه و بندری ویژه، راهبردی و بین‌المللی است و از طرفی دیگر یکی‌از توسعه‌نیافته‌ترین شهرهای ایران با محرومیت‌هایی جدی، عمقی و تاریخی ست.
120 هزار نفر جمعیت دارد و برآوردهای رسمی می‌گوید، نصف آن، 60 هزار نفر در شرایطی اسف‌بار در مناطق حاشیه‌نشین زندگی می‌کنند؛ مهم‌ترین محرومیت‌اش قبل از ابتدایی‌ترین شاخص‌های کشوری در فضای آموزشی و دسترسی به شبکه آب،حاشیه‌نشینی است.
سازمان ملی زمین و مسکن و ستاد بازآفرینی شهری،نهادهای مسول در ساماندهی حاشیه‌نشینی، برآورد کرده‌اند، چابهار پرسرعت‌ترین نرخ رشد حاشیه‌نشینی در میان شهرهای حاشیه‌‌نشین ایران را دارد؛ در برآوردهای این دو نهاد آمده از آنجایی که نیمی از جمعیت شهر چابهار حاشیه‌نشینند، بیشترین نسبت جمعیت حاشیه‌نشینی نسبت به جمعیت یک شهر در کشور را از آن چابهار است.
زمین‌خواری و جاذبیت‌های کاذب اقتصادی دو دلیل عمده مردم و مدیران محلی و کشوری برای حاشیه‌نشینی سرم آور در چابهار است، با این حال مردم و مدیران محلی عمدتا متفق‌القولند که حاشیه‌نشینی سرسام آور چابهار به‌خاطر دلیل دوم جذابیت‌های کاذب اقتصادی و آن‌هم به خاطر وجود منطقه آزاد چابهار است که از 1372 تشکیل شده و از آن زمان تاکنون حاشیه‌نشینی در چابهار رشدی جهشی یافته است.
معین‌الدین سعیدی رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار می‌گوید: روستانشینان چابهار و دشتیاری که بخشی از آن‌ها هم در مناطق مرزی ایران و پاکستان سکونت دارند با بسته شدن مرز ریمدان و هم‌چنین از دست رفتن زمین‌ها و دام‌هایشان در خشکسالی 20 ساله بلوچستان، به‌خاطر جذابیت‌های اقتصادی کاذبی که به‌واسطه منطقه آزاد و برخی شرکت‌ها و نهادها در چابهار ایجادشده؛ نه‌تنها از روستاهای چابهار بلکه از کل روستاهای بلوچستان به امید یافتن کار و زندگی بهتر به چابهار مهاجرت می‌کنند و همین موجب شده چابهار بالاترین نرخ رشد جمعیت در ایران داشته باشد.
وی در گفت‌وگو با تسنیم می‌افزاید: روستانشیان به‌دلیل نداشتن تمکن مالی با رشد سرطان‌گونه‌ای در مناطق حاشیه‌شهر سکونت اختیار می‌کنند و موجب رشد سریع حاشیه‌نشینی در چابهار می‌شوند؛ بزرگ‌ترین منطقه حاشیه نشین چابهار که به کمب معروف است سال 85، حدود 5 هزار جمعیت داشته و امسال این جمعیت به 23 هزار نفر رسیده است؛ این خود نماینگر رشد سریع جمعیت حاشیه‌نشین در چابهار است.
هر عابر و مسافری که گذرش به چابهار بیافتد، در نگاه اول منطقه آزاد مقصر حاشیه‌نشینی در چابهار می‌بیند؛ عمده مردم و مدیران محلی منطقه آزاد چابهار را مقصر اول و آخر حاشیه‌نشینی سرسام آور و صدالبته فاصله‌ طبقاتی در آن می‌دانند؛ در یک طرف شهر ویلانشینان میلیونی سوار در خیابان‌ها جولان می‌دهند در طرفی دیگر حاشیه‌نشینان به‌خاطر یک لقمه نان له له می‌زنند.این حکایت تلخ چابهار است.
مدیرعامل منطقه آزاد باید پاسخ‌گو باشد
مردم، مدیران، ریش‌سفیدان و علمای محلی منطقه آزاد را مقصر اصلی حاشیه‌‌نشینی چابهار می‌دانند و به‌خاطر عمل نکردن این سازمان به تعهدات اجتماعی‌اش آن را به باد انتقاد گرفته‌اند؛ عبدالواحد بزرگ‌‌زاده امام جمعه موقت اهل سنت چابهار می‌گوید: برخی مسئولین به جای عمل کردن به وظایف تنها شعار می دهند امروز در چابهار با وجود منطقه آزاد مهاجرت های غیرقابل پیش بینی از نقاط مختلف کشور اتفاق افتاده است به طوری که سرمایه داران با ورود به چابهار با استفاده از موقعیت خوب منطقه کسب درآمد کرده اند و مراکز اصلی شهر را در اختیار گرفته اند به طوری که مهاجران روستاهای چابهار به دلیل بضاعت کم در حاشیه شهر اسکان یافته و از حداقل امکانات یا بدون تجهیزات معیشتی زندگی می کنند.
​وی با اشاره به رشد حاشیه نشینی در چابهار افزود: مشاهده نشد است که منطقه آزاد کمک رسانی قابل ملاحظه ای به حاشیه نشینان کند به طوری که در حال حاضر مردم بومی چابهار با مشکلات بیکاری و فقر دسته و پنجه نرم می کنند و این ها همه تبعات وجود منطقه آزاد چابهار است که مدیر عامل مربوطه باید پاسخگو باشد.
حجت‌الاسلام سیدمحمد موسوی امام جمعه چابهار هم می‌گوید: منطقه آزاد مسول اول و آخر این فاصله طبقاتی تاسف‎باری است که در چابهار حاکم شده است، در حالی که کنار فنس منطقه آزاد صدها نفر حاشیه‌نشین زندگی می‌کنند، هرروز به بهانه‌های مختلف همایش‌های کذایی میلیاردی میگیرند و کاروان‌های خودرو جلوی این مردم محتاج به نان شب جولان می‌دهند.
نماینده ولی‌فقیه در چابهار در گفت‌وگو با تسنیم می‌افزاید: منطقه آزاد نه‌تها کاری برای حاشیه‌نشینی نمی‌کند بلکه جلوی چشم این مردمِ محروم با همایش‌های میلیاردی ریخت‌وپاش می‌کند و نمک بر زخم این مردم رنج‌دیده می‌ریزد.
حاشیه‌نشینی یک پدیده شهری است
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار در پاسخ به انتقادات می‌گوید:پدیده حاشیه‌نشینی یک پدیده شهری است که متاثر و خروجی فرآیندهای توسعه است، اینکه مستقیما وجود منطقه آزاد و فعالیت‌های منطقه آزاد را دلیل حاشیه‌نشینی بدانیم کاملا یکجانبه و تک بعدی است و به نظرم یک قضاوت تخصصی نیست.
عبدالرحیم کردی در گفت‌وگو با تسنیم با بیان اینکه باید یک آینده نگری برای توسعه صورت بگیرد می‌افزاید: هرکجا که توسعه اتفاق افتاده و پیشرفتی شده و مدیریتی شهری درباره مباحث توسعه برنامه نداشته پدیده حاشیه نشینی اتفاق افتاده است.
وی تصریح می‌کند طبیعی است وقتی منطقه آزاد در حال توسعه است و مردم شرایط آینده کاری را می‌بینند و هر روز در رسانه‌ها درباره پروژه ای در چابهار صحبت می‌کنیم، جذابیت کاذب اقتصادی ایجاد می‌شود و همه این‌ها به علاوه خشکسالی 18 ساله در بلوچستان موجب می‌شود،روستانشینانی که حتی آب برای خوردن ندارند به چابهار جذب شوند و با توجه به اینکه برنامه‌ای برای اشتغال و سکونت نداریم حاشیه‌نشینی ایجاد شود.
کردی تاکید می‌کند: برای عمل به تعهدات اجتماعی خود در رفع حاشیه‌نشینی ما سند توسعه اجتماعی منطقه را تدوین کردیم؛ اگر تا دو سال قبل صحبت می‌‌کردیم الان با عدد رقم و سند می‌گوییم چه کردیم؛ 13 مردسه با 86 کلاس درس را در مناطق روستایی و حاشیه چابهار با منابع منطقه آزاد در دست ساخت داریم و این مدارس تا مهر 98 تحویل آموزش و پرورش می‌شوند؛ ، در حوزه بهداشت و درمان در سال گذشته برای خرید دستگاه آنژیوگرافی تنها بیمارستان شهر منابع گذاشتیم و زمین رایگان بیمارستان 540 تخت خوابی در محدوده منطقه در اختیار وزارت بهداشت قرار دادیم،همچنین سه مجموعه خدمات جامع سلامت را درحال ساخت هستیم.
گزارش از سیدامیرحسین عظیمی
انتهای پیام/ ت