اقلیم کردستان عراق؛ ظرفیت مغفول در مدیریت تحریم‌های اقتصادی ایران
حجم زیادی از کالاهای غیر نفتی تولید داخل ایران به صورت روزانه از گذرگاه‌ها و مرزهای رسمی و غیر رسمی به اقلیم کردستان عراق وارد و در بازار بکر این منطقە بە ارز تبدیل می‌شود.
خبرگزاری مهر، سرویس بین الملل - حلیمە ملایی: با در نظر گرفتن حجم مبادلات تجاری سالانەی نزدیک بە ۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلاری میان ایران و اقلیم کردستان و واردات بیش از ۶۶ درصدی کالاهای موردنیاز اقلیم کردستان عراق از طریق مرزهای مشترک با ایران؛ پر واضح است کە در شرایط کنونی کشور، مسئولین و مدیران برنامەریز حوزە اقتصاد باید بە این ظرفیت قابل دسترسی و بی نظیر تجاری، برای مدیریت تحریم‌های اقتصادی توجە ویژە داشتە باشند.
هم اکنون ۳۵۹ شرکت بازرگانی ایرانی در اقلیم کردستان فعال هستند و همچنین بیش از ۱۳۵ کارگاه و کارخانە کوچک ایرانی در اقلیم کردستان تولید محصول دارند و همایش‌ها و کنفرانس‌های مشترک اقتصادی مداوم با حضور مسئولین دو طرف سالانە برگزار می‌شود.
بعد از «همایش فرصت‌های اقتصادی ایران و اقلیم کردستان عراق» کە روزهای ۱۲ و ۱۳ اردیبهشت سال گذشتە در اربیل مرکز اقلیم کردستان با میزبانی نچیروان بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم کردستان و حضور سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق و محمد شریعتمداری وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت ایران و کارشناسان عالی رتبە اقتصادی ایران و اقلیم برگزار شد، دی ماه سال ۹۷ نشست اقتصادی دیگری با ریاست محمد جواد ظریف وزیر امور خارجە ایران و همچنین حضور تجار و بازرگانان ایرانی و تجار کُرد و عرب شمال عراق در شهر سلیمانیە اقلیم کردستان برگزار شد.
از توافقات مهم سفر ظریف در حوزە اقتصادی، امضا تفاهم نامە های متعدد از جملە احداث شهرک‌های صنعتی و برداشتن ویزا برای مسافران ایرانی و عراقی از مرزهای اقلیم کردستان و اعطای تسهیلات بیشتر بە تجار دو طرف و توافقات برای صادرات و واردات کالا بود.
در راستای ادامە این همکاری‌ها و تحقق اهداف تجاری و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، طرح راه اندازی مرکز تجاری – اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و اقلیم کردستان در استان سلیمانیە اقلیم کلید خوردە است.
(اگرچە اربیل مرکز حکومت اقلیم کردستان است.
اما ۷۵ درصد از مبادلات مرزی ایران و اقلیم کردستان از طریق مرز سلیمانیە انجام می‌شود و دلیل انتخاب این استان برای این نشست مهم اقتصادی نیز این مسئلە بود.)
کنسولگری ایران در سلیمانیە اهداف راه اندازی این مرکز را حضور شرکت‌های معتبر تجاری ایران و ارائە خدمات و کالای ایرانی (بیشتر در زمینە بازسازی مناطق تخریب شدە عراق) عنوان کردە است.
اقداماتی از این دست در جهت پیشبرد اهداف بلند مدت بسیار مهم، ضروری و مؤثر خواهد بود.
نظرات کارشناسان مسائل اقتصادی و تجار فعال در منطقە کردستان ایران و بازرگانان شاغل در مرزهای مشترک ایران و اقلیم کردستان در مورد ظرفیت اقلیم کردستان در جهت مدیریت تحریم اقتصادی آمریکا علیە ایران و پیشنهادات تجاری برای افزایش ارز آوری بە داخل کشور می‌توانند نقشە راهی برای مسئولین امر باشد.
مهندس سید کمال حسینی، رئیس اتاق بازرگانی شهرستان سنندج و از تجار فعال ایرانی در اقلیم کردستان عراق، در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر دو موضوع بسیار اساسی وجود دارد، پیش از این در تلاش بودیم بازار اقلیم کردستان و استان‌های عرب نشین عراق را با صادرات کالاهای تولید داخل ایران در دست بگیریم.
اما در شرایط امروزی کە کشور مورد تحریم‌های ظالمانە اقتصادی دشمن قرار گرفتە است، باید از ظرفیت اقلیم کردستان عراق بە عنوان پلی ارتباطی با جهان استفادە شود.
حسینی افزود: تجار و بازرگانان حرفەای عراقی قبلاً هم اعلام آمادگی کردەاند و می‌توانند از کشورهای مختلف کالا وارد اقلیم کردستان کنند و از طریق مرزهای رسمی و غیر رسمی بە شیوەهای معمول وارد کشور کنند.
برای اجرایی شدن این طرح و مدیریت تحریم‌ها ضروری است نقش بازرگانان و فعالین اقتصادی و تجاری مناطق کردنشین ایران بە ویژە کردستان بسیار برجستەتر و پررنگ از اکنون در نظر گرفتە شود.
زیرا تجار مناطق مرزی بە لحاظ دسترسی جغرافیایی، نزدیکی فرهنگی و زبانی با تجار کُرد عراقی بسیار بهتر می‌توانند این نقش مهم را بر عهدە بگیرند.
این فعال اقتصادی کُرد با اشارە بە ضرورت ارز آوری برای کشور از طریق صادرات مرزی گفت: افزایش سطح صادرات کالاهای مازاد داخل کشور از طریق مرزهای کردستان بە داخل عراق و از عراق بە کشورهای دیگر باید بیش از پیش مورد توجە دولت باشد و هم مرزهای کردستان و هم تجار کردستانی آمادگی این افزایش حجم مبادلات را دارند.
حسینی افزود: در این شرایط دولت می‌تواند از تجارت چمدانی و چتربازی هم با ارائە تسهیلات ویژە و در نظر گرفتن ارزهای دولتی نهایت استفادە را از موهبت مرزهای گستردە با اقلیم داشتە باشد.
وی همچنین گفت: نکتە بسیار مهم دیگر این است در شرایط کنونی کە بیشتر کشتی‌های تجاری ایرانی تحریم هستند و امکان حمل و نقل کالا بە صورت عبور دریایی وجود ندارد، دولت می‌تواند با قید فوریت خط ترانزیت زمینی واردات کالا از سوریە بە عراق توسط تجار عراقی یا سوری و از عراق بە کردستان توسط تجار ایرانی یا عراقی را راه اندازی کند.
همچنین برای صادرات کالاهای تولید داخل ایران بە خارج از کشور هم این روند قابل اجرا و بسیار آسان و قابل اعتماد است.
بە گفتە حسینی بە دلیل اینکە مرزهای میان سوریە و عراق در دست نیروهای آمریکایی است، تجار ایرانی یا کامیون‌های ایرانی نمی‌توانند تردد یا فعالیت کنند اما تجار عراقی و کاروانهای عراقی یا سوری بە ویژە کردهای این دو کشور هیچ مشکلی برای تردد ندارند.
این کالاها بعد از ورود بە اقلیم کردستان توسط تجار کردستانی در اسرع وقت وارد ایران خواهد شد.
دکتر علی فقیە مجیدی، استاد دانشگاه و عضو هیت علمی گروە اقتصاد دانشگاه کردستان نیز در این بارە معتقد است: دولت جمهوری اسلامی بە ویژە تیم کارشناسی و ارزیابی اقتصادی دولت باید با نگاه ویژە و دقیق‌تر بە مرزهای مشترک میان اقلیم کردستان عراق و مناطق کردنشین غرب و شمال غرب ایران نگاه کنند.
ایران بە راحتی می‌تواند در جهت مدیریت تحریم‌های اقتصادی و ایجاد کانالی قابل اعتماد و در دسترس برای انتقال ارز بە داخل ایران از اقلیم کردستان استفادە کند.
فقیە مجیدی گفت: اقلیم کردستان بە دلیل ارتباط گستردە با همە کشورهای جهان بە ویژە کشورهای اروپایی می‌تواند مقصد اول برای ورود کالاهای وارداتی کشورهای دیگر بە داخل ایران باشد.
وی افزود: کالاهای ضروری کە ایران نیاز دارد اگر از طریق تجار عراقی بە ویژە تجار کُرد از کشورهای خارجی وارد خاک اقلیم کردستان شوند و از آنجا هم توسط تجار ایرانی وارد کشور ما شوند می‌تواند در مدیریت تحریم‌های اقتصادی راهگشا باشد و ارز وارد کشور کنند.
این کارشناس اقتصادی همچنین گفت: دولت ایران برای تحقق این مهم باید تسهیلات ویژە بە وارد کنندگان کالا و تجار فعال در مرزها اعطا کند و طرح‌های جامع و کارشناسی شدە برای توسعە زیرساخت‌های حمل و نقل جادەیی و ریلی مناطق مرزی غرب کشور اجرا کند.