برنامه «فیاضی» برای بازگشایی مدارس/ از شروط باز شدن مدرسه تا حذف نشدن آموزش مجازی
وزیر پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش درباره بازگشایی مدارس گفت: به جهت تفاوت سرزمینی و شرایط اقلیمی و یحتمل شرایط کرونایی حاکم بر منطقه که داریم، نمی‌توانیم نسخه واحد برای کل کشور داشته باشیم.
وزیر پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش درباره بازگشایی مدارس گفت: به جهت تفاوت سرزمینی و شرایط اقلیمی و یحتمل شرایط کرونایی حاکم بر منطقه که داریم، نمی‌توانیم نسخه واحد برای کل کشور داشته باشیم.
خبرگزاری فارس ـ گروه تعلیم و تربیت: این روزها وزارت آموزش و پرورش در شرایط ویژه‌ای به سر می‌برد؛ قرار است مدارس کشور از آذرماه بازگشایی کلی شوند.
البته این بازگشایی به معنای حضور هر روزه همه دانش‌آموزان در مدارس نیست.
مدارس متناسب با شرایط و رعایت پروتکل‌ها، برای حضور دانش‌آموزان از یک روز تا تمام روزها برنامه‌ریزی می‌کنند و طبق روندی که در الگوی بازگشایی مدارس پیش‌بینی شده است، امکان فعالیت حضوری مدارس فراهم شده است.
در این روزها، مجلس هم در حال بررسی صلاحیت مسعود فیاضی وزیر پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش است؛ بر همین اساس به سراغ مسعود فیاضی رفتیم تا ببینیم نظر وی درباره بازگشایی مدارس و آموزش مجازی چیست.
** کرونا روند فعالیت آموزش مجازی را تسریع کرد
* از زمانی که کرونا وارد کشور شد، مدارس به شکل فیزیکی تعطیل شد و آموزش‌ها عمدتاً از طریق فضای مجازی و مدرسه تلویزیونی دنبال می‌شد.
نظر شما درباره آموزش مجازی چیست؟
برخی خانواده‌ها هنوز تمایل دارند که این روش ادامه داشته باشد؟
موضوع بازگشایی مدارس، در حال حاضر یکی از دغدغه‌های جدی خانواده‌های دانش‌آموزان و وزارت آموزش و پرورش است.
دلیلش این است که اکنون 20 ماه هست که کشور درگیر کروناست و دانش‌آموزان از آموزش حضوری محروم هستند و با آموزش مجازی، فرایند یاددهی و یادگیری دنبال می‌شود که نقص‌ها و اشکالاتی دارد.
آموزش مجازی به عنوان یک مکمل جدی برای آموزش حقیقی یا حضوری، آثار و آورده‌های خیلی زیادی در فرایند تعلیم و تربیت دارد و از این جهت کرونا این را تسریع کرد
البته آموزش مجازی و تعمیم آن واقعا برکاتی هم داشته است.
دلیلش این است که آموزش مجازی به عنوان یک مکمل جدی برای آموزش حقیقی یا حضوری، آثار و آورده‌های خیلی زیادی در فرایند تعلیم و تربیت دارد و از این جهت کرونا این را تسریع کرد.
هرچند، قبلا در سند تحول آموزش و پرورش هم این نکته مطرح شده بود که باید به این حوزه ورود کنیم ولی حرکت خیلی کُندی داشت که کرونا، این حرکت را تسریع کرد و جامعه تعلیم و تربیت سریع‌تر درگیر آموزش مجازی شد و هم‌اکنون هم از برکاتش استفاده می‌کند و ان‌شاءالله بعد هم باید بماند و توسعه پیدا کند و اشکالاتش رفع شود و این ظرفیت آموزش مجازی ارتقا پیدا کند.
* با این توضیحات یعنی شما موافق هستید که آموزش مجازی ادامه‌دار باشد؟
ببینید آموزش مجازی جای آموزش حضوری را نمی‌گیرد اما می‌تواند مکمل خوبی باشد.
* آموزش و پرورش به سمت بازگشایی مدارس و آموزش حضوری حرکت می‌کند، نظر شما چیست؟
دلایل مختلفی، ما را به سمت آموزش حضوری سوق می‌دهد.
یکی از آنها عدم دسترسی عمومی به فضای مجازی است.
به جهت ضعف در توسعه زیرساخت‌های ارتباطی، اطلاعاتی و فناورانه کشور، دسترسی خیلی از معلمان و دانش‌آموزان به فضای مجازی و آموزش‌های مجازی محدود شد
همانطور که گفتم آموزش مجازی برکاتی داشت اما ضعف‌ها و اشکالاتی هم داشت؛ از جمله اینکه به جهت ضعف در توسعه زیرساخت‌های ارتباطی، اطلاعاتی و فناورانه کشور، دسترسی خیلی از معلمان و دانش‌آموزان به فضای مجازی و آموزش‌های مجازی محدود شد و در نتیجه امکان بهره‌مندی از برخی دانش‌آموزان سلب شد.
داده‌های موجود به ما نشان می‌دهد که این موضوع باعث ترک تحصیل یا حتی عدم ثبت‌نام دانش‌آموزان در پایه اول ابتدایی شده است و لذا نرخ بازماندگان از تحصیل هم افزایش پیدا کرد.
** مشکل تأمین ابزار دسترسی به آموزشی در مناطق محروم
* تهیه ابزار آموزش مجازی هم برای برخی خانواده‌ها مشکل بود؟
بله، همینطور است.
هزینه‌های تأمین ابزار دسترسی برای برخی خانواده‌ها به ویژه در مناطق محروم با مشکل مواجه شد.
ما در مرکز پژوهش‌ها پیش‌نویس طرحی در خصوص تأمین تبلت دانش‌آموزی و نحوه تأمین اعتبار آن از سوی دولت را تهیه کردیم و در اختیار مجلس قرار دادیم.
خوشبختانه مجلس در قانون بودجه امسال، این اعتبار را با هدف تأمین ابزار دسترسی و تبلت دانش‌آموزی تصویب کرد که باید به سرعت این پیگیری و عملیاتی شود؛ البته برای این مهم از ظرفیت خیرین و نهادهای عمومی و غیردولتی هم باید استفاده کرد.
* اشاره کردید یک موضوع، عدم توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و فناورانه بود و عدم دسترسی برخی دانش‌آموزان به ابزار الکترونیکی جهت آموزش بود.
دیگر دلیل‌تان برای بازگشایی مدارس چیست؟
دلیل دوم، آسیب‌های جسمی و روحی به دانش‌آموزان است؛ دانش‌آموزان به جهت اینکه در خانه‌ها پای کلاس درس می‌نشستند، تحرکشان کم شد، تعامل با گروه همسالان به حداقل رسید که این باعث آسیب‌های جسمی مثل اضافه وزن و چاقی شد و مسائل و چالش‌های روحی و شخصیتی برایشان پیش آمد.
* خانواده‌ها نیز از حضور فرزندانشان در خانه گلایه‌مند بودند؛ هم باید با آنها درس کار می کردند و هم اوقات فراغتشان را کنترل می‌کردند.
بله، مورد سوم بنده هم، فشار به معلم و خانواده‌ها در آموزش دانش‌آموزان است.
واقعاً هم به معلمان و هم به خانواده‌ها خیلی فشار آمد.
حتی می‌توان گفت برخی معلمان و خانواده‌ها را به ستوه آورد.
تصور بفرمایید خانواده‌ای که چند فرزند دانش‌آموز دارد، چگونه باید ابزار دسترسی را تأمین کند، چقدر وقت بگذارد یا حتی آموزش مجازی چه فشار زیادی را بر معلمان تحمیل می‌کند و باید آمادگی‌های زیادی را قبل از برگزاری کلاس تمهید بکنند و فیلم‌هایی تهیه کنند، محتوایی را پیدا کنند، بارگذاری کرده و ارسال کنند که بیش از آموزش حضوری، وقت و توان آنها را می‌گیرد و گاها کندی سرعت دسترسی، ارتباط موثر و مناسب را با اخلال مواجه می‌کند و موجب سلب آرامش دانش‌آموز و معلم می‌شود.
** اساس فرایند یاددهی و یادگیری در زمانی که آموزش چهره به چهره نیست، دچار اختلال می‌شود
* اشاره کردید که مسیر پر فراز و نشیب فرایند آموزش مجازی موجب شده است که ارتباط مؤثر و مناسب با اخلال مواجه شود، پس این موضوع هم یک مشکل دیگر در آموزش مجازی است؟
بله مسأله دیگر، اختلال در فرایند یاددهی و یادگیری است.
اشکال بعد این بود که اساس فرایند یاددهی و یادگیری در زمانی که آموزش چهره به چهره نیست، دچار اختلال می‌شود.
آن جریان پویای یادگیری کامل اتفاق نمی‌افتد.
یا حتی برخی از دروس را سخت می‌شود از طریق مجازی آموزش داد به خصوص درس‌های مهارتی را.
یا اساساً در برخی از موارد مانند کارهای آزمایشگاهی، یادگیری از طریق مشاهده مستقیم انجام می‌شود.
**محیط مدرسه کاملاً هویت ساز و آموزنده است
* یکی از مواردی که از آن به عنوان نقص در آموزش مجازی یاد می‌شود، تربیت است؛ کارشناسان معتقدند که تربیت حلقه مفقوده آموزش مجازی است.
بله، یک مورد که آموزش حضوری را ضروری می‌کند، اختلال در امر تربیت است.
دانش‌آموز در آموزش غیر حضوری از درس‌آموزی و سجایای اخلاقی و ملکات نفسانی و نحوه سلوک و سبک زندگی معلم محروم می‌شود که این موارد فقط در مواجهه مستقیم به دست می‌آید.
فرایند تربیت بیش از اینکه با برنامه محقق شود، با سلوک معلم محقق می‌شود
فرایند تربیت بیش از اینکه با برنامه محقق شود، با سلوک معلم محقق می‌شود.
محیط مدرسه کاملاً هویت ساز و آموزنده است.
هویت همه ابعاد وجودی دانش‌آموز را در بر می‌گیرد.
این محیط شکل دهنده به ابعاد شخصیت آن است و وقتی مجازی می‌شود، از این محیط هم دور می‌شود.
بنابراین آموزش حضوری بحث جدی است چراکه در فرایند تعلیم و تربیت، نبودن در محضر معلم و نبودن در مدرسه، اخلال جدی ایجاد می‌کند و دانش‌آموزان ضربه جدی می‌خورند.
** واکسیناسیون و رعایت پروتکل‌ها برای بازگشایی مدارس
* خانواده‌ها در آموزش حضوری، نگرانی سلامت فرزندانشان هستند.
البته بحث سلامتی، بحث جدی است.
یعنی اگر نتوانیم سلامتی دانش‌آموز، معلم و کادر مدرسه را تأمین کنیم، به طور طبیعی باید سراغ آموزش مجازی، تقویت آن و رفع خلأها و کاستی‌های آن برویم.
اکنون با گذشت 20 ماه و دستاوردهایی که در واکسیناسیون داشتیم، می‌توانیم امیدوار باشیم که با رعایت برخی از جوانب امر و رعایت برخی پروتکل‌ها و همچنین واکسیناسیون معلمان، کادر مدارس، دانش‌آموزان و حتی راننده سرویس مدارس می‌توانیم مدارس را باز گشایی کنیم؛ حالا بازگشایی می‌تواند به صورت تمام وقت یا پاره وقت باشد.
**آموزش مجازی نباید حذف شود
*با این توضیحات، آموزش حضوری واجب است و آموزش مجازی باید در کنار آن باشد.
باید به این سمت برویم که اگر می‌توانیم، بازگشایی را انجام دهیم.
البته آموزش مجازی نباید حذف شود.
آموزش مجازی رکن مهم آموزش است و باید همیشه کنار آموزش حقیقی یا حضوری وجود داشته باشد و تقویت هم شود.
ما بعد از کرونا به شرایط قبل از کرونا نباید برگردیم؛ آموزش مجازی حضور جدی دارد که باید جدا در مورد آن برنامه ریزی کرد.
اما چند نکته باید در بازگشایی مورد ملاحظه قرار بگیرد و آن هم این است که باید راجع به ترکیبی بودن آموزش مجازی/حضوری و یا ترکیبی نبودن، مجازی صرف یا حضوری صرف، تصمیم‌گیری بشود.
** تصمیم‌گیری در رابطه با نحوه اجرای پروتکل‌ها بر اساس هر اقلیم
* تصمیم درباره نحوه آموزش حضوری و بازگشایی توسط چه کسانی باید گرفته شود؟
باید در مورد نحوه اجرای پروتکل‌ها کاملا تصمیم‌گیری شود؛ چه تعداد دانش‌آموز بیاید و چه تعداد نیاید؛ تراکم کلاسی و مدرسه به چه نحو باید باشد.
ساعت ورود و خروج دانش‌آموزان چطور باشد که بتواند آن ارتباط معلم با دانش‌آموز و ارتباط دانش‌آموز و مدرسه را تأمین کنیم.
به جهت تفاوت سرزمینی و شرایط اقلیمی و یحتمل شرایط کرونایی حاکم بر منطقه که داریم، نمی‌توانیم نسخه واحد به کل کشور بدهیم
اینها به عواملی بستگی دارد از جمله میزان شیوع بیماری در منطقه، میزان تراکم دانش‌آموز در کلاس و در مدرسه، نوع درس‌هایی که مطرح است.
بعضی درس‌ها مهارتی است یعنی در فضای مجازی قابلیت یاددهی در موردش وجود ندارد یا آزمایشگاهی است و تجهیزات و وسایل خاصی می‌طلبد.
ولی بعضی درس‌ها کاملا نظری بوده و قابلیت انتقال دادن به صورت مجازی وجود دارد.
ترکیب این عوامل است که ما را به تصمیم وادار می‌کند و اینکه چه نوع بازگشایی مدارس را انجام دهیم.
به جهت تفاوت سرزمینی و شرایط اقلیمی و یحتمل شرایط کرونایی حاکم بر منطقه که داریم، نمی‌توانیم نسخه واحد به کل کشور بدهیم.
مکان به مکان، شرایط تفاوت پیدا می‌کند بنابراین بهترین کار این است که ما ظرفیت شوراهای استانی و شوراهای شهرستانی و شوراهای منطقه‌ای و حتی شوراهای مدرسه که ترکیبی از کادر مدرسه و خانواده‌ها هست را فعال کنیم.
معلمان و کادر مدارس را با اعلام اینکه امروز این می‌شود و فردا آن می‌شود نباید دچار تشویش کرد
بالاخره دغدغه خانواده‌ها در خصوص فرزندانشان جدی است و نمی‌شود نادیده گرفت.
بالاخره فرزند جگرگوشه آدم هست و باید کاملا سلامتی‌اش حفظ شود و خود معلم، مهم‌ترین سرمایه کشور هست که اگر سلامتی اش در معرض خطر قرار گیرد، سرمایه‌هایمان را از دست می‌دهیم.
جا دارد همین جا از مجاهدت معلمان عزیز در این مدت به عنوان مدافعان تعلیم و تربیت صمیمانه تشکر کنم.
بنابراین تصمیم گیری در این خصوص باید در یک ترکیبی، یعنی با یک شوراهایی از ترکیب معلم و کادر مدرسه و خانواده باشد.
* نقش ستاد در این خصوص چیست؟
ستاد باید تنظیم‌گری، هدایت گری و حمایت کند و کنترل نهایی داشته باشد.
شاخص‌ها را معلوم کند و بر اساس آن شاخص‌ها تصمیم‌گیری شده و مدارس بازگشایی بشود.
معلمان و کادر مدارس را با اعلام اینکه امروز این می‌شود و فردا آن می‌شود نباید دچار تشویش کرد.
باید به خود مناطق و مدارس بسپاریم و آنها تصمیم‌گیر در این مسأله باشند.
انتهای پیام/
