کارکرد پایین عصای سفید در شهر مناسب سازی نشده تبریز
تبریز- کلانشهر تبریز به دلیل عدم مناسب سازی محیط شهری، میزبان خوبی برای نابینایان نیست و علاوه بر آن، هیچ گونه فضای سبز و یا پارکی مخصوص افراد نابینا در این کلانشهر وجود ندارد.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- آناهیتا رحیمی: سال‌های متمادی است که نابینایان از عدم مناسب سازی شهری رنج می‌برند اما متأسفانه تاکنون اقدام رضایت بخشی برای سهولت رفت و آمد نابینایان در سطح شهر انجام نگرفته و علاوه بر عدم مناسب سازی محیط شهری برای افراد معلول و به خصوص نابینایان، هیچ گونه فضای سبز و یا پارکی مخصوص این افراد نیز در کلانشهر تبریز وجود ندارد.
در حال حاضر ۱۰ هزار و ۹۲۰ نفر در سطح استان آذربایجان شرقی، دارای ناتوانی‌های بینایی هستند که در این میان، مناسب سازی محیط برای معلولین و نابینایان، همواره به عنوان یکی از مهمترین دغدغه‌های این قشر مطرح شده است.
۱۰ هزار و ۹۲۰ نفر در آذربایجان شرقی دارای ناتوانی‌های بینایی هستند
مدیر کل بهزیستی استان آذربایجان شرقی در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر بالغ بر ۷۷ هزار نفر از افراد دچار ناتوانی تحت پوشش بهزیستی استان می‌باشند که از این تعداد ۱۰ هزار و ۹۲۰ نفر (معادل ۱۴ درصد) را افراد دارای ناتوانی‌های بینایی تشکیل می‌دهند.
فرگل صحاف ادامه داد: در سطح کشور تعداد ۲۰۸ هزار و ۳۱۶ نفر از افراد دارای آسیب بینایی تحت پوشش سازمان بهزیستی می‌باشند که ۲.۵ درصد از این تعداد مربوط به استان آذربایجان شرقی می‌باشند.
وی بیان کرد: سازمان بهزیستی بر اساس جایگاه حقوقی و رسالت خود در چهارچوب قانون حمایت از حقوق معلولان, عهده دار پیگیری روند اجرای قوانین حمایتی مرتبط با افراد معلول می‌باشد که بر این اساس تمامی گروه‌های دارای معلولیت از جمله افراد نابینا و کم بینا بر اساس نوع و شدت معلولیت, سطح عملکرد, محدودیت‌ها و نیازهای خود, از خدمات تخصصی این سازمان بهره مند می‌باشند.
سازمان بهزیستی بر اساس جایگاه حقوقی و رسالت خود در چهارچوب قانون حمایت از حقوق معلولان، عهده دار پیگیری روند اجرای قوانین حمایتی مرتبط با افراد معلول است
صحاف افزود: سازمان بهزیستی خدمات مختلفی را در حوزه بینایی ارائه می‌نماید اهم این خدمات عبارتند از خدمات پیشگیری از انواع معلولیت‌ها (طرح پیشگیری از تنبلی چشم و اجرای برنامه‌های آگاه سازی در خصوص (پیشگیری از انواع معلولیت‌ها) با هدف تشخیص به موقع نقایص بینایی و ارجاع به هنگام افراد مبتلا، توانمندسازی فرد نابینا با ارائه خدمات توانبخشی به موقع در مراکز خانواده و کودک نابینای زیر شش سال و سایر مراکز تخصصی، ارائه وسایل کمک توانبخشی (از قبیل عصای سفید, ساعت‌های گویا و بریل, تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مانند رایانه, برجسته نگار و نرم افزارهای مربوطه)، اجرای طرح‌های توانمندسازی نابینایان و کم بینایان،، اجرای برنامه‌ها و جشنواره‌های هنری در زمینه شعر, موسیقی و تئاتر با حضور گروه‌های مختلف دارای معلولیت از جمله افراد نابینا و کم بینا.
مدیرکل بهزیستی استان آذربایجان شرقی ادامه داد: علاوه بر این امکان حمایت‌های مالی مشتمل بر پرداخت کمک هزینه معیشتی یا مستمری، کمک هزینه تحصیلی به دانش آموزان دارای آسیب بینایی, کمک هزینه تشویقی به دانشجویان نابینا و کم بینای دانشگاه‌های دولتی و پرداخت شهریه تحصیلی نابینایان شاغل به تحصیل در دانشگاه آزاد و مؤسسات غیر دولتی نیز برای افراد نابینا و کم بینای تحت پوشش فراهم شده است.
وی گفت: بخش عمده‌ای از خدمات سازمان به افراد دارای معلولیت از جمله آسیب دیدگان بینایی نیز در قالب خدمات برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه و با استفاده از ظرفیت‌های اجتماعی اعم از سازمان‌های غیر دولتی, گروه‌های محلی خودیار و تسهیلگران فعال در شبکه خدمات شهری و روستایی ارائه می‌شود.
صحاف بیان کرد: در این برنامه آموزش خانواده‌های ساکن در مناطق شهری و روستایی در خصوص اصول توانبخشی و مراقبتی, حمایت از طرح‌های خود اشتغالی مانند صندوق‌های مالی خرد و اشتغال استاد-شاگردی, توسعه برنامه‌های فرهنگی-ورزشی به ویژه ورزش‌های بومی و ارتباط مؤثر با مسئولان محلی در سطح روستاها و شهرها جهت فراهم سازی امکانات مورد نیاز معلولان انجام می‌شود.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار مهر در رابطه با اقدامات و برنامه‌های سازمان بهزیستی برای مناسب سازی شهری برای افراد نابینا توضیح داد: مناسب سازی محیط زندگی افراد دچار معلولیت، بیشتر با مناسب سازی فضاهای شهری و معابر شناخته می‌شود در حالی که به منظور برابر سازی فرصت‌ها و توانمند سازی واقعی افراد دچار ناتوانی، موانع نگرشی حتی از اهمیت بیشتری در مقایسه با موانع فیزیکی برخوردارند در همین رابطه آگاه سازی جامعه بمنظور آشنایی با توانمندی‌های افراد نابینا و آموزش روش‌های صحیح ارتباط با این افراد از مهمترین برنامه‌های سازمان به شمار می‌رود که با تکیه بر ظرفیت‌های تخصصی و ارتباط‌های رسانه‌ای دنبال می‌شود.
صحاف از دیگر ابعاد مناسب سازی به وجود قوانین تسهیل گر و توانمند ساز اشاره کرده و گفت: در این رابطه نیز پیگیری تدوین و تصویب قانون حمایت از حقوق معلولان مصوب ۱۳۹۶/۱۲/۲۰ مجلس شورای اسلامی از اقدامات مهم سازمان بهزیستی می‌باشد که زمینه مساعدتری برای اشتغال نابینایان را در سطح کشور فراهم ساخته است.
هموار سازی شرایط پذیرش نابینایان
مدیر کل بهزیستی استان آذربایجان شرقی افزود: تشکیل نشست‌های مشترک با دستگاه‌های اجرایی جهت تشریح شرایط افراد نابینا و کم بینا و قوانین مرتبط با این افراد و افزایش فرصت‌های شغلی نابینایان در این نهادها از جمله وزارت آموزش و پرورش, حضور در مصاحبه‌های تخصصی دستگاه‌ها به منظور هموارسازی شرایط پذیرش نابینایان, معرفی افراد نابینا و کم بینای متقاضی مشاغل مختلف به دستگاه‌های اجرایی و بروزرسانی بانک‌های اطلاعاتی سازمان متناسب با نیازهای شغلی این افراد و در نهایت پیگیری مشکلات افراد نابینا و کم بینا در محیط‌های شغلی, بخشی از اقداماتی است که در این رابطه صورت می‌پذیرد.
وی ادامه داد: حمایت از سازمان‌های غیر دولتی و انجمن‌های فعال در امور نابینایان، ارائه مشاوره‌های تخصصی به سایر نهادها، تولید و توزیع کتاب گویا و بریل در حوزه‌های مختلف دانشگاهی و همچنین تجهیز کتابخانه های عمومی سراسر کشور به امکانات مورد نیاز نابینایان نیز از دیگر فعالیت‌های مرتبط با این حوزه به شمار می‌رود.
صحاف، افزایش میزان استقلال افراد نابینا در انجام فعالیت‌های روزمره, منوط به متناسب سازی محل زندگی و امکانات مورد نیاز آنها دانسته و توضیح داد: پرداخت کمک هزینه مناسب سازی خانه و محل زندگی این افراد جهت رفع موانع, ایمن سازی و بهینه سازی محیط به لحاظ برخورداری از نشانه‌های لمسی-شنیداری, ارائه وسایل مرتبط با فعالیت‌های روزمره زندگی از جمله خدمات این بخش محسوب می‌شود.
وی گفت: دسترس پذیری فضای مجازی و برنامه‌های مورد استفاده در این فضا برای افراد نابینا و کم بینا نیز دارای اهمیت بسیار است؛ از این رو رایزنی‌های متعددی با شرکت‌های دانش بنیان و تولیدکنندگان نرم افزارهای مختلف صورت می‌گیرد تا تولیدات و خدمات نرم افزاری این شرکت‌ها, متناسب با نیازهای افراد نابینا و کم بینا ارائه شود و آنان بتوانند با استفاده از امکانات گویا و بریل از این خدمات بهره مند شوند.
صحاف ادامه داد: تلاش جهت استانداردسازی سایت‌ها و درگاه‌های اینترنتی نهادها و شرکت‌های مختلف و همینطور تجهیزات نیز در همین راستا دنبال می‌شود و نشست‌های مشترکی نیز در این رابطه برگزار گردیده است.
مدیر کل بهزیستی استان آذربایجان شرقی افزود: بر اساس ماده ۲ قانون حمایت از حقوق معلولان کلیه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظف گردیده‌اند در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل نمایند که امکان دسترسی و بهره مندی از آنها برای افراد دارای معلولیت همچون سایر افراد فراهم گردد.
وی در پایان گفت: به همین منظور و جهت نظارت بر اجرای این قانون، ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب سازی در سطح استان و کلیه شهرستان‌ها تشکیل می‌گردد و اقدامات چشمگیری در این رابطه صورت گرفته است.
فراهم کردن بستر و زمینه‌ای که افراد در یک جامعه بتوانند فعالیت‌ها و توانایی‌های خود را محقق سازند، نقش مهمی در پیشرفت و رشد آن جامعه به همراه دارد
عضو شورای اسلامی کلانشهر تبریز در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: فراهم کردن بستر و زمینه‌ای که افراد در یک جامعه بتوانند فعالیت‌ها و توانایی‌های خود را محقق سازند، نقش مهمی در پیشرفت و رشد آن جامعه به همراه دارد.
احد صادقی ادامه داد: در این میان نابینایان، فاقد ابزار اصلی برای درک و ارتباط با محیط اطراف و انجام فعالیت‌های مختلف هستند؛ محیط‌های شهری با توجه به شرایط موجود در آن، از مکان‌هایی است که زمینه‌ساز مشکلات بسیاری برای نابینایان می‌باشد.
ضرورت شناخت مشکلات و درک نیازهای نابینایان
وی افزود: نابینایی از جمله معلولیت‌های جسمی است که در هر جامعه‌ای، شماری از افراد را شامل می‌گردد و این امر ضرورت شناخت مشکلات و درک نیازهای نابینایان برای ارتباط متقابل آنها با افراد جامعه و ارائه راهکار برای تسهیل در حرکت و استفاده از فضای شهری را می‌رساند.
عضو شورای اسلامی کلانشهر تبریز بیان کرد: افراد نابینا به عنوان یکی از اقشار جامعه، به دلیل فقدان یا نقص در حس بینایی در ارتباط با محیط اطراف با مشکلات زیادی مواجه هستند.
صادقی افزود: برای جلوگیری از احساس طرد شدن در ذهن نابینایان باید طراحی شهری مناسب و وجود امکانات، از میزان مشکلات آنان کاست؛ همچنین رعایت ضوابط و معیارهای طراحی در فضای بیرونی و زندگی نابینایان، موجب آسایش و امنیت آنان می‌گردد و پیش زمینه حضور فعال آنها در اجتماع و کمک به توسعه و بهبود روابط شهری می‌گردد.
وی در پایان گفت: کارهای مورد نیاز تدوین سند مناسب سازی محیط برای معلولین و نابینایان هست که در آن باید به تمامی مشکلات این قشر از جمله کمک به مسیر یابی‌ها، طراحی فضاهای شهری متناسب با نابینایان مثل امکانات پارک‌ها و دغدغه‌های روحی و روانی باید اقدام نمود.
عدم مناسب سازی شهری برای افراد معلول و نابینایان
مسئول کارگاه نابینایان مجمع خیریه تبریز نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: متأسفانه کلانشهر تبریز برای افراد معلول و نابینا مناسب سازی نشده است و این افراد در رفت و آمد خود با مشکلات بسیاری روبرو هستند.
متأسفانه کلانشهر تبریز برای افراد معلول و نابینا مناسب سازی نشده است و این افراد در رفت و آمد خود با مشکلات بسیاری روبرو هستند
عباس افتخاری ادامه داد: نصب یک تابلو و سرعت‌گیر برای مناسب سازی شهری اصلاً کافی نیست چرا که برخی از رانندگان توجهی به تابلوها ندارند و بی توجهی رانندگان می‌تواند حوادث ناگواری را به بار آورد.
وی افزود: مسئولین شهرداری و همچنین راهنمایی و رانندگی به خوبی می‌دانند چه اقداماتی را برای مناسب سازی شهری انجام دهند.
مسئول کارگاه نابینایان مجمع خیریه تبریز گفت: مشکلات نابینایان تنها به عدم مناسب سازی شهری ختم نمی‌شود بلکه کارگران روشندلی که در این کارگاه فعالیت دارند با مشکلاتی از قبیل عدم تأمین هزینه‌های زندگی و عدم حمایت‌های مالی برای این مجموعه دست و پنجه نرم می‌کنند.
افتخاری در پایان افزود: از مسئولان شهری انتظار می‌رود تا حمایت‌های مالی خود را از این مجموعه دریغ نکنند چرا که چشم امید کارگران روشندل، برای تأمین هزینه‌های زندگی به این کارگاه است.
در حال حاضر افراد معلول و به ویژه نابینایان با وجود استعدادهای درخشانی که دارند با مشکلات متعددی اعم از عدم مناسب سازی شهری، عدم تأمین مخارج خانواده و در نهایت عدم حمایت‌های مالی مسئولان دست و پنجه نرم می‌کنند و چشم انتظار رسیدگی مسئولان به مشکلات خود هستند.
