تصویر ضربه‌خورده آمریکا در عرصه بین‌المللی یکی از عوامل افول جدی جایگاه ایالات متحده است
دانشیار روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی، تصویر ضربه خورده آمریکا در عرصه بین‌المللی را یکی از عوامل افول جدی جایگاه ایالات متحده دانست و گفت: این تصویر مخدوش و آسیب دیده به‌زودی امکان ترمیم ندارد.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، هشتمین نشست از سلسله پیش‌رویدادهای همایش بین‌المللی جهان پساآمریکا روز شنبه 17 مهرماه سال جاری و با حضور جمعی از استادان و پژوهشگران حوزه روابط بین‌الملل دانشگاهی علامه طباطبایی (ره) برگزار شد.
دکتر علیرضا کوهکن دانشیار گروه روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبابی در بخش نخست این نشست، با اشاره به دیپلماسی عمومی آمریکا به شناخت نشانه‌های تلاش ایالات متحده برای کاهش سرعت روند افول پرداخت و افزود: دیپلماسی عمومی آمریکا در دوره ریاست جمهوری جو بایدن و مقایسه آن با وضعیت دیپلماسی در دوران ترامپ، حقایقی را آشکار می‌کند که بر اساس آن‌ها می‌توان ضعف ساختاری آمریکا در چند سال اخیر را دریافت.
کوهکن با بیان این‌که دیپلماسی عمومی ترامپ به زعم مخالفان و موافقان این کشور آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به ایالات متحده در عرصه داخلی و بین‌المللی وارد کرد، ادامه داد:دیپلماسی ترامپ مبتنی بر یک ساختار متعارف نبود و در نهایت به قدرت نرم، اعتماد جامعه جهانی نسبت به ایالات متحده و نقش نظم‌دهندگی این کشور ضربه فراوانی زد چراکه ترامپ تلاش کرد تصویر ایالات متحده را در جهتی که خودش می خواست پیش ببرد.
وی با بیان این‌که در عرصه دیپلماسی عمومی در دوران ترامپ فرآیند روابط و اطلاع‌رسانی به شکلی غیر متعارف پیش رفت که خود زمینه‌ساز آسیب‌های جدی به وجهه حکومتی این کشور شد، افزود: ترامپ و تیمش، روند اطلاع رسانی و تصویرسازی را در اختیار خود گرفتند و به فرآیندها و باقی موضوعات توجهی نداشتند.
ترامپ عمده اطلاع‌رسانی‌ها درباره سیاست‌ها را شخصاً و از طریق توییتر انجام داد.
این ارتباط در گام های نخست تاثیراتی مثبت داشت و ارتباط عالی ترین مقام آمریکا را با مردم نشان می داد اما با خود پیامدهایی داشت که از جمله این پیامدها، آن بود که وجهه حکومتی ایالات متحده در عرصه عمومی، با چالش‌های فراوانی مواجه شد.
چراکه حکومت می‌باید به معنای سنتی خود، یک نظم ایجاد کند؛ این نظم نیز ویژگی پیش‌بینی پذیری را به همراه می آورد در حالی که در دوران ترامپ، پیش بینی پذیری امور از دست رفت و در عرصه سیاستگذاری و تصمیم‌گیری هر روز یک حرف را می‌زد که این مشکل هم در عرصه داخلی و هم در عرصه بین‌المللی وجود داشت.
وی با بیان این‌که بایدن سعی می‌کند ان روند را تغییر داده و به شیوه متعارف و سنتی اطلاع‌رسانی عمل کند تا روند بی اعتمادی ایجاد شده جبران شود، ادامه داد: بایدن تلاش کرد وضعیت سازوکارها و دیپلماسی عمومی را به شکل متعارف خودش برگرداند و سعی کرد برای اظهار نظر و اطلاع‌رسانی، از روش های غیر متعارف دوری کند، به رسانهها بیشتر بپردازد این در حالی بود که ترامپ بخش قابل توجهی از رسانه ها را نادیده گرفت و تا پایان ریاست جمهوری‌اش، به طور مداوم با اغلب رسانهها درگیر بود.
دانشیار روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی، علنی شدن بسیاری از رویکردهای نژدپرستانه و خودبرتر بینانه آمریکای واقعی در دوران ترامپ را عاملی دیگر بر سرعت یافتن روند افول ایالات متحده دانست و اظهار کرد: آمریکا رویکردهای تحقیرکننده و باج گیری از کشورها را همواره در سیاست‌های خود داشت ولی این کار تا پیش از دوران ترامپ، به صورت غیر علنی انجام می شد، اما ترامپ این رویکرد را علنی کرد آن‌هم به شکلی تحقیرآمیز.
متحدانی مانند ژاپن، مکزیک، کره و عربستان سعودی با ادبیاتی که عرف‌های گذشته را زیر سوال برد، مواجه شدند و این روال به تصویر ایالات متحده نزد جامعه جهانی، سیاستمداران و حتی مردم آمریکا ضربه‌ای جدی وارد ساخت؛ حتی در مواضع نژادپرستانه نیز اگرچه این دیدگاه برتربینی سفیدپوستان وجود داشت، اما در موضوع قتل سیاه‌پوست توسط پلیس آمریکا و با اظهارات ترامپ علنی شد.
کوهکن، با اشاره به تلاش ترامپ برای تمرک بر روی تصویر قدرت‌محور و مبتنی بر شخص خود، بایدن را در این زمینه مواجه با چالشی جدی دانست و افزود: یکی دیگر از چالش های آمریکای امروز، مشکل تصویرسازی از ریاست جمهوری است.
ترامپ شخصیتی خودمحور داشت و تلاش می‌کرد با جلب توجه‌ها، جایگاه ریاست جمهوری را متمرکز بر شخصیت خودش تعریف کند، این قابلیت اما به هیچ عنوان در بایدن وجود ندارد؛ مشکلات ذهنی، فیزیولوژیک و حتی حافظه ای بایدن ازز عواملی است که اجازه نمی‌دهد این تمرکز و توجه اتفاق بیفتد.
ترامپ با اذعان به وضعیت نا به سامان آمریکا و شعار بازگرداندن آمریکای ضعیف به دوران اوج، سعی کرد توجه‌ها را به خودش جلب کند، اما هم راستا شدن سال‌های آخر ریاست جمهوری با چالش‌های جدی همچون کرونا و ناتوانی او در فائق آمدن به این مشکلات، به تصویر جهانی آمریکا بیش از پیش آسیب زد و همان تلاش‌های قبلی ترامپ را هم از بین برد.
دانشیار روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی، تصویر ضربه خورده آمریکا در عرصه بین المللی را یکی از عوامل افول جدی جایگاه ایالات متحده دانست و افزود: این تصویر مخدوش و آسیب دیده به زودی امکان ترمیم ندارد و به طور مثال، در حالی‌که آمریکایی‌ها سال‌ها است که بر شعار رویای آمریکایی یعنی سرزمینی ناشناخته و رویایی که همان امریکا است تاکید دارند، شعاری که البته دروغی بیش نبود، تأکید دارند، بحران کرونا به وضوح نشان داد این سرزمین رویایی نیز در نحوه مدیریت بحران علیرغم تمامی ادعاهایش نسبت به توانمندی خارق العاده و داشتن مردمی با فرهنگ بالا، ناتوان است.
کوهکن، رقبای ایالات متحده در عرصه اقتصاد جهانی را چالشی جدی برای دیپلماسی عمومی این کشور برشمرد و گفت: به لحاظ دیپلماسی عمومی و قدرت نرم، آمریکا رقیبانی دارد که علاوه بر این که سعی می کنند قدرت خود را بهبود ببخشند، به آمریکا ضربه وارد کنند و اتفاقا رقبای قدرتمندی هستند.
این رقبا در زیرساخت های ارتباطی و ابزارهای ارتباطی و رسانه‌ای توانمندی های بالایی دارند و به طور مثال چین، فناوری اینترنت نسل 5 را توسعه می‌دهد تا با استفاده از زیرساخت ارتباط، آمریکا را به کنار بزند و بتواند دیدگاه های خود را مطرح کند.
به گفته این پژوهشگر عرصه روابط ین‌الملل، در مجموع اگرچه در دوران بایدن تلاش شده است که این دیپلماسی عمومی وضعیت بهتری داشته باشد و به جبران آسیب‌های وارد شده در دوران ترامپ بپردازد، اما وضعیت دیپلماسی عمومی آمریکا را باید رو به افول بدانیم.
تلاش آمریکا برای مهار چین
در ادامه هشتمین نشست از سلسله پیش‌رویدادهای همایش بین المللی جهان پساآمریکا، دکتر مرتضی نور محمدی دانشیار گروه روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی افول آمریکا با تاکید بر این‌که روند افول آمریکا فرآیندی تدریجی و مورد اتفاق نظر اندیشمندان داخلی و بیرون از ایالات متحده است، افزود: موضوع افول، تازگی نداشته و رد آن را می‌توان در در دیدگاه نظریه پردازان مختلفی به ویژه پس از دهه 80 میلادی همچنین در آثار در نگاه نظریه پردازان مختلفی جست و جو و مشاهده کرد.
نورمحمدی، با بیان این‌که چالش امروز آمریکا، قرار گرفتن در سراشیبی ضعف‌های جدی اقتصادی است، عنوان کرد: یکی از بارزه‌های جدی افول آمریکا در عرصه جهانی را می‌توان در ضعف ایاالات متحده در رقابت اقتصادی با سایر کشورهای مدعی قدرت در سراسر جهان دانست.
نمونه بارز این ضعف در رویارویی اقتصادی آمریکا با کشور چین نمایان شده و همین موضوع باعث شده ایالات متحده، در یک سراشیبی قرار بگیرد.
فاصله چین و آمریکا به لحاظ اقتصادی در سال‌های اخیر به کم‌ترین حد خود رسید و در مقاطعی نیز چین توانست روند شتابان‌تری را در توسعه نسبت به ایالات متحده داشته باشد..
این پژوهشگر روابط بین‌الملل با بیان این‌که نزاع اقتصادی چین در راستای مهار چین به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی آمریکا در جریان است، ادامه داد: بی اعتمادی نسبت به قول‌ها و جایگاه آمریکا، در کنار سیاست‌های هزینه‌بر و تحمیل وزنه‌های سنگین هزینه‌ای به دوش ایالات متحده، رقابت در این عرصه را وارد مرحله جدیدی ساخته و آمریکا چاره‌ای نداشته جز این که دست به انتخاب‌های حساس بزند؛ انتخاب‌هایی که همگی حکایت از افول جایگاه این کشور در عرصه جهانی دارند.
خروج آمریکا از افغانستان انتخاب بود
وی با بیان این‌که خروج از افغانستان، یکی از مصادیق ضعف آمریکا در راستای حفظ منافع و کم کردن شیب افول در منطقه بود، عنوان کرد: خروج نیروهای نظامی آمریکایی از افغانستان که در دوره بایدن اجرایی شد، حاصل یک تصمیم بود نه اجبار.
تصمیمی ناشی از شتاب گرفتن روند افول؛ این کار اگرچه در زمانی کوتاه و شرایطی اتفاق افتاد که تصویری منفی و تحقیرآمیز از آمریکا را در دید جهانیان به نمایش گذاشت، اما این اقدام انتخاب آمریکا بود و در راستای کم‌تر متضرر شدن بود.
در واقع هزینه‌های سنگین حضور آمریکا در افغانستان، نه تنها منافعی برای این کشور به همراه نداشت، بلکه شتاب توسعه اقتصادی این کشور را نسبت به چین بسیار کاهش داده بود.
به گفته نور محمدی، روند خروج آمریکا و تصمیم‌گیری آن از زمان ریاست جمهوری اوباما آغاز شد، در دوره ترامپ به صورت جدی مطرح و بایدن صرفاً اجراکننده این سیاست بود.
سیاستی که نشان داد آمریکا صرفاً به دنبال منافع خود بوده و در رقابت اقتصادی با چین حاضر است منافع دیگرش را نیز در منطقه مورد تهدید قرار دهد و همین مسئله افول آمریکا را به‌خوبی در عرصه سیاست خارجی و نظامی نمایان می‌کند.
دانشیار روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی با بیان این‌که انتخاب خروج از افغانستان در راستای یک فرآیند و حفظ منافع آمریکا بود، اظهار کرد: اگر بپذیریم که خروج آمریکا از افانستان نه از روی اجبار بلکه یک انتخاب و در راستای کاهش دادن روند افول جایگاه این کشور در منطقه است، می‌توانیم راهبردهای منطقی و دوراندیشانه‌تری را در منطقه و جهان اتخاذ کنیم.
گفتنی است، دومین همایش بین‌المللی «افول آمریکا؛ جهان پساآمریکا به همت دانشگاه جامع امام حسین (ع) و دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، و با همکاری دانشگاه و موسسات پژوهشی در تاریخ 11 آبان ماه برگزار خواهد شد.
علاقه‌مندان می‌توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر، به تارنمای همایش به نشانی www.usdecline.ir و صفحات مجازی دبیرخانه همایش در رسانه‌های اجتماعی به آدرس usdecline@ مراجعه کنند.
پایان پیام/
