اولین خیریه تخصصی حوزه «آب»، ناجی زمین‌های تشنه/ وقتی پروژه‌های آبی «کریمان»، 12روستا را آباد کرد

یکی از دوستان یک بار به من گفت:«داری کار پدر را ادامه می‌دهی.» داشتم پیش خودم فکر می‌کردم پدر من که در حوزه آب فعالیت نداشته!، ایشان در تکمیل صحبتش گفت: «منظورم امیرالمؤمنین(ع) است که چاه حفر می‌کردند،آب به مردم می‌رساندند و نخلستان ایجاد می‌کردند.
یادگارهایی که بعد از 1400سال،هنوز هم برای مردم آن مناطق مایه خیر و برکت است.» با این اظهار لطف،ما واقعاً مزدمان را گرفتیم.
گروه جامعه خبرگزاری فارس- مریم شریفی؛ در روزهایی که تشنگی، امان خوزستان و سیستان‌وبلوچستان را بریده بود، کم‌کم این حقیقت در جان مردم دل‌نگران ایران نشست که بحران آب، از آنچه فکر می‌کنیم به ما نزدیک‌تر است.
اما در این میان، عده‌ای از جوانان خوش‌فکر بودند که از سال‌ها قبل با شناخت این تهدید، آستین‌هایشان را برای کمک به مناطق تشنه و ساکنان محجوب و مظلومشان بالا زده بودند.
حالا حاصل تلاش‌های مبتکرانه این جمع جوان تحصیلکرده جهادی، اولین خیریه تخصصی در حوزه آب است که با پروژه‌های آبیِ کاربردی‌اش، دل روستاییان مناطق محروم شرق کشور را به ماندن در خانه گرم کرده است.
موسسه خیریه «کریمان» حالا خانه امید اهالی روستاهایی است که تا پیش از این، خشکسالی، تَرَک به پیشانی زمین‌های کشاورزی و غصه به دل‌هایشان انداخته و وادارشان کرده بود به دل کندن از زمین و خانه‌شان فکر کنند.
به همت کریمان و حامیان دریادلش اما حالا آب به این روستاها برگشته و دوباره با خود آبادانی و زندگی آورده.
با گفت‌وگوی ما با «حسام فرح ناجی»، مدیرعامل موسسه خیریه «کریمان»، اولین خیریه تخصصی حوزه آب در ایران همراه باشید تا با دغدغه‌ها، فعالیت‌ها و دستاوردهای این خیریه خاص بیشتر آشنا شوید.
*وضعیت بغرنج استان‌های خوزستان و سیستان‌وبلوچستان در چند وقت اخیر، افکار عمومی را نسبت به هرآنچه به آب ارتباط پیدا کند، حساس کرده است.
در این شرایط، مواجهه با خیریه‌ای که عنوان غیرمنتظره «خیریه تخصصی حوزه آب» را بر پیشانی دارد، جذابیت خاصی پیدا می‌کند.
خوب است گفت‌وگو را از همین‌جا شروع کنیم.
چه عاملی گروه شما را به فعالیت در حوزه آب ترغیب کرد؟
- فعالیت‌های غیررسمی خیریه «کریمان» که مرتبط با بیت یکی از علمای تهران است، از حدود سال‌های 88 و 89 با همان شرح وظایف مرسوم تمام خیریه‌ها شروع شد.
گذشت تا اینکه به تناسب اتفاقات و تحولات کشور و براساس بیانات حضرت آقا مبنی بر اینکه باید به سمت احیای روستاها برویم، اعضای خیریه دور هم جمع شدند و به همفکری درباره این موضوع پرداختند که چطور می‌شود خیریه را به سمت بهینه شدن و افزایش بهره‌وری ببریم.
حدود یک سال طول کشید تا مسائل مختلف را بررسی و 12 سرفصل کاری را مشخص کردیم.
در مرحله بعد، هرکدام از این 12 سرفصل را با دانشگاه‌ها و اساتید مختلف مطرح کردیم و مشاوره گرفتیم و در نهایت به 2 موضوع رسیدیم؛ آب و اشتغال.
در این مقطع، خدمت یکی از علمای شهر رسیدیم و ضمن ارائه نتایج تحقیق و بررسی یک‌ساله، گفتیم: براساس بررسی‌هایی که انجام داده‌ایم، در حال حاضر خیریه‌ای در کشور نداریم که به‌صورت تخصصی در حوزه آب فعالیت کند اما خیریه‌هایی داریم که در زمینه کارآفرینی اجتماعی یا اشتغال‌آفرینی و توانمندسازی فعال باشند.
به‌این‌ترتیب با توجه به نیاز کشور، حوزه آب برای فعالیت تخصصی موسسه خیریه کریمان انتخاب شد و از سال 97 روی موضوع آب در دو حوزه آب کشاورزی و آب آشامیدنی متمرکز شدیم.
روستای «دهو»، یکی از روستاهای محروم استان خراسان جنوبی
هرچه محروم تر، مظلوم تر...
*وقتی از موضوع آب صحبت می‌کنیم، مبحثی به گستردگی تمام ایران باز می‌شود.
به نظر می‌رسد خیریه کریمان برای اجرایی شدن خدمت‌رسانی آبیِ مدنظرش، باید محدوده مشخصی را چه به لحاظ جغرافیایی و چه به لحاظ ارائه خدمات برای خود ترسیم کرده‌باشد...
- همینطور است.
اوایل، فعالیت‌هایمان را در 5 استان شروع کردیم؛ استان‌های تهران، قم، خوزستان، لرستان و خراسان جنوبی.
اما به مرور و با توجه به رفت‌وآمدهایی که به این مناطق داشتیم و براساس تجربیاتی که کسب کردیم، متوجه شدیم استان خراسان جنوبی علیرغم اینکه براساس شاخص‌هایی مانند فقر، درآمد و تولید ناخالص و به گواه انواع آمارهای ارائه‌شده، همیشه جزو 2 استان آخر کشور است، اما عملاً فعالیت‌های جهادی و خیریه‌ای چندانی در آنجا صورت نمی‌گیرد.
اکثر فعالیت‌های جهادی و خیریه معطوف به استان‌های سیستان‌وبلوچستان، خوزستان، لرستان و کرمان است.
این بحث با یک مثال، روشن‌تر می‌شود.
اخیراً کلیپی از گلایه همراه با بغض و اشک یک دختر سیستان‌وبلوچستانی درباره مشکلات آب این استان در فضای مجازی وایرال شد و همه را تحت‌تاثیر قرار داد و بسیاری گروه‌ها را برای اقدام و کمک، وارد میدان کرد.
خوب است بدانید شرایطی که آن دخترخانم را مستأصل کرده‌بود، در بعضی مناطق خراسان جنوبی یک موضوع عادی است و اصلاً تازگی ندارد!
مدتی قبل با یکی از مسئولان کمیته امداد در این استان صحبت می‌کردم.
ایشان می‌گفت تعداد قابل‌توجهی از روستاهای خراسان جنوبی به دلیل مشکلات مرتبط با آب، خالی از سکنه شده.
ساکنان این روستاها به امید پیدا کردن آب، روستای خودشان را ترک کرده و به روستای دیگر رفته‌اند و این ماجرا مدام در حال تکرار شدن است.
بعضی هم به حاشیه شهرها مهاجرت کرده‌اند جمیع این شرایط، توجه ما را بیش از پیش به این استان جلب کرد و وقتی مطمئن شدیم هیچ گروهی در این استان به‌طور جدی در حوزه آب وارد نشده، تصمیم گرفتیم فعالیت‌هایمان را در استان خراسان جنوبی متمرکز کنیم.
حالا 3 سال است در این حوزه مشغول خدمت‌رسانی به مردمان شریف این استان هستیم.
بنای کارمان هم این است که اگر به یاری خدا توانستیم در این استان به حداقل‌هایی که مد نظر داریم برسیم، آن وقت به استان‌های دیگر هم خواهیم رفت.
آب معدنی؟!
مشکل آب خوزستان، زیرساختی است
*به‌این‌ترتیب، روال کار شما اینطور نیست که با توجه به بحران‌های مختلفی که در کشور اتفاق می‌افتد، برای خدمت‌رسانی هر بار به یک منطقه بروید؟
- نه.
به‌طور کلی، ما درباره موج‌هایی که در کشور اتفاق می‌افتد و غالب آنها هم موج‌های رسانه‌ای هستند، وارد عمل نمی‌شویم.
از ابتدا با کار پژوهشی، تصمیم گرفتیم روی خدمت‌رسانی در حوزه آب خراسان جنوبی متمرکز شویم و همچنان هم می‌توانیم اثبات کنیم چرا باید به این استان رفت و کار کرد.
بنابراین اگر امروز حوزه آب خوزستان و سیستان‌وبلوچستان دچار مشکل شده، ما روال فعالیت‌هایمان در خراسان جنوبی را متوقف نمی‌کنیم و راهی این دو استان نمی‌شویم.
برای این تصمیم هم، استدلال تخصصی داریم.
برای مثال، دیدیم برخی افراد مبالغ بسیار زیادی جمع کردند و برای خوزستان آب معدنی خریدند درحالی‌که آب معدنی اصلاً گرهی از مشکلات آب خوزستان باز نمی‌کند.
مردم خوزستان، مردم توانمندی هستند و خودشان از طریق کشاورزی و دامداری، اشتغال و درآمد دارند.
مشکل آب آنها چیزی نیست که با این شیوه حل شود.
شما بگویید؛ آیا آنها می‌توانند به احشام‌شان آب معدنی بدهند؟
مشکل آب خوزستان، یک مشکل کاملاً زیرساختی است و برای رفع آن، سازمان‌ها و بنیادهایی که متولی خدمات‌رسانی‌های زیرساختی هستند، باید ورود کنند.
مثلاً اخیراً در خبرها داشتیم که بنیاد برکت وابسته به ستاد اجرایی حضرت امام (ره) وارد عمل شده و برای اجرای پروژه‌های آب‌رسانی، 150 میلیارد تومان تفاهم‌نامه امضا کرده.
این قبیل کارهاب بزرگ است که می‌تواند وضعیت آب خوزستان را تکان بدهد.
اما در نقطه مقابل، در خراسان جنوبی با مجموعه‌ای از هزینه‌های بسیار اندک می‌توان مشکلات آب روستاها را رفع کرد...
دهستان میغان، روستای دهو - قبل از اجرای پروژه آبرسانی
قنات، گنجینه ارزشمند نهفته در زمین‌های تشنه
*علت این تفاوت چیست؟
- خطه خراسان بزرگ قدیم که استان خراسان جنوبی هم بخشی از آن است، به‌لحاظ دارا بودن قنات، جزو مناطق قدیمی و باسابقه جهان محسوب می‌شود.
ما به همان میزانی که به حوزه قنات‌ها وارد شویم و به احیا و مرمت آنها بپردازیم، آب‌ها دوباره به سطح زمین برمی‌گردد و کشاورزی و به‌طور کلی زندگی دوباره در این استان رونق می‌گیرد.
این درواقع همان کارهایی است که ما در حوزه آب در خراسان جنوبی انجام می‌دهیم؛ اول به احیا، مرمت و لایروبی قنات‌ها می‌پردازیم تا آب به سطح زمین برسد.
بعد از آن، اقدام به کانال‌کشی می‌کنیم تا آب‌ها را به زمین‌های کشاورزی برسانیم.
مشکل جدی که در این استان وجود دارد، بحث خاک است.
به محض اینکه با احیای قنات آب بالا می‌آید، به دلیل جنس خاک دوباره در لحظه در زمین فرو می‌رود.
بنابراین به هر میزانی که کانال‌کشی سیمانی انجام شود، آب می‌تواند به سمت زمین‌های کشاورزی هدایت شود و از هدررفت آب جلوگیری شود.
دهستان میغان، روستای دهو - بعد از اجرای پروژه آبرسانی
به لطف خدا ساکنان استان خراسان جنوبی هم، مردمان محجوب، زحمتکش و خودکفایی هستند که نگاهشان برای دریافت کمک به دست دیگران نیست.
تمام دغدغه و خواسته آنها این است که از طریق همین کانال‌کشی‌ها، زمین‌هایشان سیراب شود تا دوباره کشاورزی‌شان رونق بگیرد و با تولید محصولات متنوعی مثل گندم، پنبه، زعفران، زرشک و گیاهان دارویی بتوانند مثل سابق اشتغال و درآمد داشته باشند.
تنها مشکل آنها، آب موردنیاز برای کشاورزی‌شان است.
*این به آن معناست که فقط بخش کشاورزی این استان با مشکل آب دست‌به‌گریبان است؟
- خیر.
این فقط بخشی از مشکل است.
برخی مناطق این استان هم به‌لحاظ آب آشامیدنی دچار مشکل جدی است.
ما در این زمینه هم ورود کرده‌ایم و از طریق اجرای لوله‌کشی‌های با متراژهای بالا، آب آشامیدنی را به خانه‌ها می‌رسانیم.
گاه 15، 20 روستای مجاور، همگی از یک چاه یا یک قنات برای آب شرب استفاده می‌کنند اما مشکل اینجاست که این آب نه به‌لحاظ لوله‌کشی و نه به‌لحاظ بهداشتی در شرایط مناسبی نیست.
در این موارد، کار ما این است که با حمایت مردم و خیّران، لوله‌های استاندارد پلی‌اتیلنی موردتایید آبفا را تهیه می‌کنیم و در اختیار نیروهای این نهاد در منطقه موردنظر قرار می‌دهیم.
این دوستان هم با انجام عملیات لوله‌کشی، مشکل آب شرب منطقه را رفع می‌کنند.
*موشن گرافیک معرفی موسسه خیریه «کریمان»- بخش اول
موازی‌کاری ممنوع!
*با این توضیحات، پیشاپیش به سئوال بعدی من پاسخ دادید.
پس مشخص شد خیریه کریمان کاملاً به انجام تخصصی کارها تاکید دارد و کار را به کاردان می‌سپارد.
اینطور نیست که مثلاً خودش رأساً وارد میدان شود و کار لوله‌کشی آب انجام دهد...
- این، یکی از خطوط قرمز ما از روز اول بوده؛ اینکه در حوزه فعالیت‌هایمان تحت هیچ عنوانی موازی‌کاری انجام ندهیم.
نهادهای متعددی در حوزه آب، متولی و فعال هستند ازجمله وزارت جهاد کشاورزی، آبفا یا آب و فاضلاب استانی و قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه.
در 3 سال گذشته، پروژه‌های آبی ما در استان خراسان جنوبی، با هماهنگی و همکاری این نهادها اجرا شده‌است.
به‌طور کلی پروژه‌های ما چند قید دارد؛ حتماً باید تأیید مهندسی داشته باشد، واجد استانداردهای آبفا باشد و حتماً مردم خود روستا در آن مشارکت داشته باشند.
*موشن گرافیک معرفی موسسه خیریه «کریمان»- بخش دوم
بنابراین در خیریه کریمان، اصل بر کار تخصصی و همکاری با نهادهای متولی است.
اینطور نیست که از مردم پول جمع کنیم، به منطقه برویم و خودمان لوله‌کشی آب انجام دهیم، آن وقت بعد از 5 سال آبفا و بقیه نهادهای تخصصی اعلام کنند پروژه اشتباه بوده یا در جای درستی اجرا نشده و پول مردم هم هدر رفته.
به‌طور کلی در مرحله اجرا، انجام پروژه‌های ما وابسته به تأیید نهاد مرتبط است.
اگر قرار بر لوله‌کشی آب شرب یک روستاست، آبفا باید تأیید کند.
ما لوله‌های موردنیاز را از محل کمک‌های مردمی تهیه کرده و به منطقه می‌فرستیم.
در مرحله اجرا، ابتدا وزارت جهاد کشاورزی می‌آید و حفاری‌ها را انجام می‌دهد.
و بعد، این مهندسان و نیروهای آبفا هستند که اقدام به جای‌گذاری لوله‌ها در مسیر اصولی می‌کنند تا جریان آب شرب بهداشتی به خانه‌های روستاییان برسد.
تا مردم روستا نیایند، پروژه‌ای اجرا نمی‌شود
*در صحبت‌هایتان تاکید کردید یکی از الزاماتی که از ابتدا برای فعالیت در هر منطقه‌ای تعیین کردید، حضور مردم آن منطقه و مشارکتشان در اجرای پروژه‌ها بود.
چرا حضور و مشارکت اهالی روستای موردنظر تا این حد برایتان اهمیت دارد؟
- از سال 97 که کار در حوزه آب در استان خراسان جنوبی را شروع کردیم، یک شرط گذاشتیم.
گفتیم ما پروژه‌ای را شروع نمی‌کنیم مگر اینکه مردم خود روستا در آن مشارکت داشته باشند.
البته مقصودمان، مشارکت مالی و ریالی نبود بلکه بر مشارکت یدی و اجرایی اهالی روستا تاکید داشتیم.
برای این شرط هم، یک دلیل مشخص داشته و داریم؛ این عزیزان تا وسط میدان نیایند و کار را از خودشان ندانند، نسبت به آن دغدغه نخواهند داشت و به‌اصطلاح دلشان برای آن کار نخواهد سوخت.
این نگاه، برگرفته از تجربیات اردوهای جهادی بود که سال‌ها در آن مشارکت داشتیم.
لازم است بگویم این موضوع به عزیزان این استان اختصاص ندارد بلکه انسان به‌طور کلی چنین روحیه‌ای دارد.
ما با همین شیوه از سال 97 کار را با مشارکت اهالی روستاها شروع کردیم و در جریان اجرای 3، 4 پروژه جدی، با تعدادی از ساکنان آن مناطق که همیشه همراه ما بودند، رفیق شدیم.
سال بعد که می‌خواستیم پروژه‌های جدیدی را شروع کنیم، گفتیم به همان دوستان بگویید باز هم بیایند و کمک کنند.
مدتی گذشت اما خبری نشد.
وقتی پرس‌وجو کردیم، متوجه شدیم آن زمین‌هایی که پارسال با حمایت مردم و خیّران و به‌واسطه خیریه کریمان کانال‌کشی آب شده بود، حالا زیر کشت رفته و آن دوستان سر زمین‌هایشان مشغول کشاورزی هستند و دیگر وقت خالی ندارند که مثل قبل بیایند به ما کمک کنند.
این یکی از اتفاقات شیرینی است که ما تجربه می‌کنیم.
به هر روستایی که می‌رویم و پروژه اجرا می‌کنیم، مردم روستا با احیای زمین‌های کشاورزی به توانمندی می‌رسند.
این نتایج مثبت واقعاً برای ما مایه قوت قلب است.
شما پروژه معرفی کنید
*به ثمر رسیدن پروژه آبی هر روستا، حتماً مایه امید و قوت قلب برای اهالی روستاهای بعدی که در شرایط مشابه و چشم‌انتظار حضور شما هستند هم خواهد بود.
آیا چنین اشتیاقی برای حضور خیریه کریمان در روستاها ایجاد شده؟
- بله.
جالب است بدانید مردم منطقه از هر طریق بتوانند با ما تماس می‌گیرند و خودشان پروژه معرفی می‌کنند.
مثلاً می‌گویند: در فلان روستا هم که 20 خانوار جمعیت دارد، اگر کانال‌کشی برای زمین‌های کشاورزی انجام شود، مردم با کار روی زمین‌هایشان توانمند می‌شوند و در همان روستای خودشان می‌مانند.
یعنی آوازه این طرح‌های آبرسانی، دهان‌به‌دهان در استان پیچیده.
به همین دلیل، در سایت موسسه یک قسمت برای معرفی پروژه تعریف کرده‌ایم تا هرکدام از ساکنان استان که اطلاعات خوبی درباره مناطق واجد شرایط برای اجرای پروژه‌های آبی دارد، از این طریق به ما کمک کند (/https://karimancharity.org/project) .
نقشه استان خراسان جنوبی- رنگ آبی، نشان‌دهنده مناطقی است که پروژه‌های خیریه کریمان در آنها اجرا شده
بعد از دریافت پیشنهادات مردمی، اطلاعات ارائه‌شده را با نهادهای مرتبط در استان در میان گذاشته و بررسی می‌کنیم.
علاوه‌براین، دوستان ما که در استان حضور دارند هم به‌صورت میدانی به روستای معرفی‌شده می‌روند و ضمن گفت‌وگو با اهالی، از شرایط روستا عکس و فیلم و اطلاعات لازم را تهیه می‌کنند.
بعد از اخذ تأیید از نهادهای مرتبط استانی و جمع‌آوری اطلاعات میدانی، پروژه‌ای متناسب با نیاز روستا تعریف شده و در فهرست پروژه‌هایی که طی سال باید به مرحله اجرا برسد، قرار می‌گیرد.
بنابراین اطلاعات اولیه درباره بعضی پروژه‌ها را خود مردم منطقه به ما می‌دهند و در این میان در بسیاری مواقع، امام روستا نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای در پیشبرد این پروژه‌ها دارد...
امام روستا، بازوی کمکی کریمان
*امام روستا؟!
- ما از سال 92 گروه‌های جهادی تبلیغی را به 5 استان منتخبی که در ابتدای گفت‌وگو اشاره کردم اعزام می‌کردیم.
طلاب در موسم‌های تبلیغی در طی سال (ماه مبارک رمضان، محرم و...) به این مناطق می‌رفتند و فعالیت‌های تبلیغی فرهنگی انجام می‌دادند.
به لطف خدا درخصوص استان خراسان جنوبی، طلبه‌هایی به ما ملحق شدند که فرزندان خود این استان بودند.
این اتفاق باعث شد ما عملاً گروه مستقر در این استان داشته باشیم و در موقعیت‌های مختلف بتوانیم فعالیت‌های مؤثر انجام دهیم.
اطلاعات مستند میدانی این دوستان در تغییر رویه خیریه کریمان و گرایش به فعالیت تخصصی در حوزه آب هم مؤثر بود.
غیر از این طلبه‌های عزیز، در بعضی روستاهای خراسان جنوبی فردی به نام «امام روستا» فعالیت می‌کند؛ طلبه‌ای که در روستا مستقر است و مجموعه پیوست‌های فرهنگی، اجتماعی، تبلیغی و عمرانی آن روستا بر دوش اوست.
بسیاری از این امامان روستا که ذیل قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه فعالیت می‌کنند، با ما تماس می‌گیرند و پروژه معرفی می‌کنند.
آشنایی با امامان روستاها، لطف خدا به ما بود و واقعاً راه را برای ما باز کرد.
ببینید، اول اینکه ما هزار و چند کیلومتر با استان خراسان جنوبی فاصله داریم و به‌راحتی نمی‌توانیم در روستاهای این استان حضور داشته باشیم.
حتی اگر خودمان هم به آن منطقه برویم، قطعاً آن اعتماد و ارتباطی که مردم با امام روستای خودشان دارند، با فردی مثل من که از تهران به آنجا رفته، نخواهند داشت.
دوم، امام روستا که خودش در آنجا سکونت دارد، بسیار بهتر از من که با دید یک بچه شهری به آنجا می‌روم، می‌تواند نوع چالش و مشکل روستا را شناسایی کند.
بنابراین وجود امامان روستا، به میزان قابل‌توجهی بازدهی پروژه‌های ما را در آن منطقه بالاتر می‌برد.
حتی این دوستان بزرگوار به‌زیبایی می‌توانند مردم را برای مشارکت در این پروژه‌ها بسیج کنند که در عمل هم همین اتفاق رقم خورده است.
دهستان میغان، روستای آتشکده - قبل از اجرای پروژه آبرسانی
وقتی پروژه‌های آبی «کریمان»، 12 روستا را آباد کرد
*حالا مشتاقیم از دستاوردهای موسسه خیریه کریمان در 3 سال فعالیت تخصصی در حوزه آب در استان خراسان جنوبی بدانیم.
- به لطف خدا در این مدت موفق به اجرای 16 پروژه در 12 روستا شده‌ایم که هم بحث لایروبی قنات‌ها و هم کانال‌کشی زمین‌های کشاورزی را شامل می‌شود.
ببینید، در روستاهای خراسان جنوبی، آب شرب و آب موردنیاز کشاورزی یا از طریق چاه عمیق تأمین می‌شود یا از طریق قنات.
در هر دو صورت، به یک استخر ذخیره آب نیاز است.
از آن استخر هم با کانال‌کشی یا لوله‌کشی، آب به زمین‌های کشاورزی یا خانه‌ها هدایت می‌شود.
درواقع، هرکدام از اینها دومینووار به هم وصل هستند؛ قنات یا چاه به استخر وصل است و استخر هم به کانال یا لوله انتقال آب.
دهستان میغان، روستای آتشکده - بعد از اجرای پروژه آبرسانی
البته اینطور نیست که همه روستاها الزاماً در تمام این قسمت‌ها مشکل داشته باشند.
پروژه آبی هر روستا با توجه به نوع نیاز آن روستا تعریف می‌شود.
برای مثال، در حال حاضر در دهستان «دُرُح» در بخش «نهبندان» روی پروژه مرمت استخر ذخیره آب کار می‌کنیم.
یعنی الحمدلله این روستا مشکل آب ندارد و حتی استخر ذخیره آب هم دارد.
مردم درح، به کشاورزی مشغولند و محصولات خوبی مثل گندم، جو، عناب و چغندر دارند.
پس مشکل کجاست؟
استخر روستا نیاز به مرمت دارد تا بتواند آب را در خود ذخیره کند.
با مرمت این استخر، بخش قابل‌توجهی از مشکل روستا رفع می‌شود.
بنابراین ما روی همین موضوع متمرکز شده‌ایم.
حالا روستای دیگر ممکن است نیاز به لوله‌کشی آب آشامیدنی داشته باشد.
امسال به لطف خدا ما یک پروژه سنگین در همین زمینه در دست اجرا داریم...
3 روستا، چشم‌انتظار یک پروژه
*برایمان از این پروژه ویژه بگویید که بدون شک چشم‌های زیادی به آن دوخته شده.
- این پروژه لوله‌کشی آب آشامیدنی که به 3 هزار متر لوله‌کشی پلی اتیلن نیاز دارد، 3 روستای «رومه»، «ده نو» و «حاجی آباد» را شامل می‌شود.
به لطف خدا، یکی از خیّران تأمین مالی این پروژه را بر عهده گرفت و توانستیم 30 کلاف 100 متری لوله پلی اتیلن تهیه کرده و به منطقه ارسال کنیم.
خوشبختانه لوله‌ها به روستاهای موردنظر رسیده و ان‌شاءالله در اولین فرصت، عملیات لوله‌گذاری شروع خواهد شد.
خوب است بدانید 900 نفر اهالی این 3 روستا از اجرای این پروژه منتفع و از آب شرب بهداشتی بهره‌مند خواهند شد.
*پروژه 200متر کانال کشی برای زمین های کشاورزی- روستای گل گزی، بخش نهبندان
دارید کار «پدر» را ادامه می‌دهید...
*فعالیت تخصصی یک موسسه خیریه در زمینه آب، موضوع جذابی است که حتماً توجه و تحسین بسیاری افراد را به خود جلب می‌کند.
بازخوردهای مردمی در این مدت چطور بوده؟
به‌یادماندنی‌ترین واکنشی که خستگی را از تن اهالی خیریه کریمان درآورد، چه بوده؟
- به لطف خدا در همین مدت کوتاه 3 ساله با توجه به پروژه‌هایی که اجرا کرده‌ایم و خبرش به مردم رسیده، محبت و اعتماد مردم به سمت خیریه کریمان جلب شده.
مدتی قبل فردی با من تماس گرفت و گفت: «پدرم به رحمت خدا رفته.
می‌خواستم طبق رسم و رسوم، گوسفندی برای خیرات قربانی کنم اما تصمیم گرفتم هزینه قربانی و مجلس ترحیم را به خیریه کریمان بدهم.
معتقدم اگر این مبلغ را در یک پروژه آبرسانی در مناطق محروم استفاده کنید، به‌عنوان صدقه جاریه برای پدرم باقی می‌ماند.»
ساخت استخر ذخیره آب- روستای پیچکان
وقتی ما گزارش نتایج مثبت پروژه‌هایمان ازجمله احیای قنات‌ها، آبادانی زمین‌های کشاورزی، اشتغال‌آفرینی‌ها و توانمندسازی‌ها را به مردم ارائه می‌دهیم، واکنش‌های بسیار جالبی نشان می‌دهند.
مثلاً یکی از بزرگواران یک بار به من گفت: «داری کار پدر را ادامه می‌دهی.» داشتم پیش خودم فکر می‌کردم پدر من که در این حوزه فعالیت نداشته!، ایشان در تکمیل صحبتش گفت: «منظورم امیرالمؤمنین (ع) است که چاه حفر می‌کردند، آب به مردم می‌رساندند و نخلستان ایجاد می‌کردند.
یادگارهایی که بعد از 1400 سال، هنوز هم برای مردم آن مناطق مایه خیر و برکت است و از مواهب آن استفاده می‌کنند.» با این اظهار لطف، ما واقعاً مزدمان را گرفتیم.
برخی دوستان هم از سر لطف، احادیث مرتبط با آب را پیدا کرده و برای ما می‌فرستادند.
مثلاً فرمایش پیامبر اکرم (ص) را که فرمودند: «بهترین نوع صدقه، صدقه آب است.» شاید این تاکیدها درخصوص آب، مغفول مانده بود.
البته در یک ماه اخیر که مشکل آب به بحث جدی و نگران‌کننده در کشور تبدیل شد، مردم بیشتر به اهمیت آن پی بردند و علت هشدارهای کارشناسان را که سال‌هاست می‌گویند مسئله اصلی کشور، آب است، متوجه شدند.
مهاجرت معکوس، ارمغان پروژه‌های آبی کریمان
*در شروع گفت‌وگو، به کوچ روستاییان از خانه و روستای خودشان به روستاهای دیگر و حتی شهرها به دلیل مشکل آب اشاره کردید.
آیا ورود خیریه کریمان به حوزه آب و اجرای پروژه‌های کاربردی در این زمینه، توانسته در روند این مهاجرت تغییری ایجاد کند؟
- بله.
یکی از نتایج مثبت اجرای پروژه‌های آبی ما، تحقق موضوع «مهاجرت معکوس» است.
به‌دنبال روند افزایشی مهاجرت از روستا به شهر و ایجاد مشکلات فراوان در حاشیه شهرها، چند سالی است دغدغه بسیاری از نهادها و مسئولان، ایجاد بسترهایی برای تشویق مردم به مهاجرت از شهر به روستا شده است.
وقتی ما مشکلات آب یک روستا را رفع می‌کنیم، افرادی که سال‌های قبل در آنجا سکونت داشتند و به دلیل بی‌آبی، خانه و زمین خود را رها کرده و رفته بودند، به آنجا برمی‌گردند.
یعنی مهاجرت معکوس عملاً اتفاق می‌افتد.
*این اتفاقات خوب حتماً انگیزه شما را برای ادامه این مسیر دوچندان می‌کند.
حالا بهترین فرصت است که برایمان از برنامه‌های پیش رو و طرح‌های بزرگی بگویید که برای سال‌های آینده در نظر دارید.
- به یاری خدا قصد داریم در شهرستان «دَرمیان»، یک پروژه زنجیره قنوات مشتمل بر 4 قنات را اجرا کنیم.
این قنات‌های بسیار مهم در حال حاضر در وضعیت نامناسبی قرار دارند و ما علاوه‌بر لایروبی و مرمت این قنات‌ها، باید در زمینه ایجاد استخر آب جدید و مرمت استخرهای موجود و کانال‌کشی سیمانی از این استخرها تا زمین‌های کشاورزی هم ورود کنیم.
در شرایط فعلی و با توجه به امکانات و ظرفیت‌های در اختیار ما، این پروژه، یک پروژه مادر یا اَبَرپروژه محسوب می‌شود.
بنابراین آن را به چند بخش تقسیم کرده‌ایم تا به مرور زمان و تا پایان سال 1401 بتوانیم آن را اجرا کنیم.
اجرای این پروژه بزرگ می‌تواند بسیاری از مشکلات شهرستان درمیان را رفع کند.
ان‌شاءالله با حمایت مردم نیکوکار و همراهی اهالی این شهرستان، این پروژه هم به بهترین شکل به ثمر برسد.
روستای علی آباد- مرمت استخر ذخیره آب و احداث کانال بتنی برای انتقال آب/ نتایج طرح: کاهش هدررفت آب، افزایش سطح زیر کشت باغات زرشک، مهاجرت معکوس
وقتی از سرقت ایده ات خوشحال می‌شوی!
*در بخش معرفی خیریه کریمان آمده؛ اولین خیریه تخصصی حوزه آب در ایران.
آیا شما تنها خیریه در این حوزه هم هستید؟
- ما اولین خیریه تخصصی در حوزه آب بودیم اما تنها خیریه فعال در این زمینه نیستیم.
اتفاقاً یک بار که برای معرفی فعالیت‌های خیریه کریمان جلسه‌ای با یکی از شرکت‌های بزرگ داشتیم، بعد از ارائه گزارش درباره چرایی تمرکز بر مسئله آب، یکی از اعضای شرکت گفت: «این موضوع را با یکی از شرکت‌های تولیدکننده شیرآلات مطرح می‌کنم تا به کمک شما بیایند و...» گذشت تا اینکه چند وقت قبل در خبرها دیدیم یکی از شرکت‌های تولیدکننده شیرآلات، یک بنیاد تخصصی آب راه‌اندازی کرده و کارش هم همین است که از طریق اجرای لوله‌کشی اصولی، آب آشامیدنی به مناطق محروم می‌رساند.
*ناراحت نشدید که به عبارتی ایده شما را سرقت کردند؟
- نه، به هیچ وجه.
اتفاقاً خوشحال هم شدیم!
آرزوی تیم کریمان این است که همین فردا هزار خیریه در حوزه آب شروع به خدمت‌رسانی کنند.
هرکدام از آنها هم فکر کنند ما می‌توانیم کمکشان کنیم، با کمال میل حاضریم تجربیات‌مان را در اختیارشان قرار دهیم.
همین چند وقت قبل، یکی از مسئولان یکی از بنیادهای کشوری که کار محرومیت‌زدایی انجام می‌دهند، جلسه‌ای با ما برگزار کرد.
ایشان در آن جلسه با تردید از من سئوال کرد: «آیا امکان دارد تجربیاتتان درخصوص خدمت‌رسانی در حوزه آب را در اختیار ما قرار دهید؟» من همان‌جا یک مجموعه اطلاعات و گزارش 200 صفحه‌ای را در اختیارش قرار دادم و گفتم: هر وقت هم کمک خواستید، ما در کنارتان خواهیم بود.
وقتی دیدم ایشان از این حرکت تعجب کرده، گفتم: مسئله ما این نیست که فقط خودمان برویم در حوزه آب فعالیت کنیم.
دغدغه ما این است که به مردم بگوییم آب، بحران امروز کشور است.
بیایید به رفع این بحران کمک کنید.
از مردم برای مردم
*آنطور که از گزارش‌های خیریه کریمان برمی‌آید، کمک‌های مردمی، تنها منبع تأمین مالی برای پروژه‌های آبی موسسه کریمان محسوب می‌شود.
درست است؟
- بله.
مدل کاری ما، جمع‌سپاری است.
بعد از پایان مرحله تحقیقات و نهایی شدن یک پروژه، از طریق راه‌های ارتباطی‌مان با مردم در فضای مجازی و غیره، اعلام می‌کنیم در این روستا چنین مشکلی وجود دارد و ما قصد داریم برای رفع آن چنین پروژه‌ای با این ویژگی‌ها، مزایا و هزینه اجرا کنیم.
یک جریان اطلاع‌رسانی هم در صفحات و کانال‌هایمان در فضای مجازی ایجاد کرده‌ایم و اطلاعات کاربردی در زمینه بحران آب، اهمیت احیای قنات و...
به مخاطبان ارائه می‌کنیم تا به‌صورت علمی با دلایل تاکید ما بر موضوع آب آشنا شوند.
مردم هم به لطف خدا به خیریه کریمان اعتماد دارند و با کمک‌هایشان از ما حمایت می‌کنند.
البته ما هم گزارش اجرای پروژه را در مراحل مختلف به مردم ارائه می‌کنیم.
امسال که افزایش هزینه سیمان و به تبع آن باقی مصالح و تجهیزات، هزینه پروژه‌های ما را به شدت بالا برد، برای اولین بار به سازمان‌هایی که در سطح کشوری کارهای خیریه انجام می‌دهند، درخواست کمک دادیم و این درخواست‌ها در دست بررسی است.
اما خوشبختی ما این است که در اصل، پشتوانه مردمی داریم و تا امروز، تمام فعالیت‌های ما در حوزه آب در استان خراسان جنوبی با کمک‌ها و حمایت‌های مردم و خیّران انجام شده است.
از آب مضایقه نکنیم...
*در ماه محرم سال گذشته، پویش ابتکاری «از آب مضایقه نکنیم» توسط خیریه کریمان اجرا شد.
به‌عنوان حسن ختام این گفت‌وگو بفرمایید آیا امسال هم برنامه‌ای در این زمینه دارید؟
اگر پاسخ مثبت است، علاقه‌مندان از چه طریقی می‌توانند در این پویش مشارکت کنند؟
- محرم سال گذشته که مراسم عزاداری زیر سایه کرونا در شرایط خاصی برگزار شد، پویش «از آب مضایقه نکنیم» را برگزار کردیم و بازخورد مناسبی گرفتیم.
تصورمان این بود که بحران کرونا توسط مسئولان بهتر مدیریت می‌شود و محرم امسال می‌توانیم به‌صورت حضوری در هیئت‌ها و حسینیه‌ها فعالیت کنیم.
اما متاسفانه امسال هم شرایط به روال سال قبل است بنابراین محرم امسال هم پویش از آب مضایقه نکنیم را خواهیم داشت.
تصمیم داریم امسال، گفت‌وگوهایی با محوریت این پویش با چهره‌های شناخته‌شده از میان علما، مداحان، اهالی هنر و رسانه انجام داده و منتشر کنیم.
البته باید بگویم واقعاً دغدغه ما از اجرای این پویش، جذب حمایت‌های نقدی برای موسسه خیریه خودمان نیست بلکه دغدغه‌مان این است که افراد بیشتری مطلع شوند امروز آب، مسئله و بحران اصلی کشور است.
هدفمان آگاهی‌بخشی است تا جایی که آب، بشود مسئله همه مردم ایران و همه آنها برای رفع این بحران پای کار بیایند.
*علاقه‌مندان برای مشارکت در پویش «از آب مضایقه نکنیم» و به‌طور کلی مشارکت در تمام پروژه‌های آبی ما، می‌توانند کمک‌های خود را به شماره کارت 5041727010092524 واریز کرده یا از طریق شماره‌گیری کد دستوری #1001*780* برای این کار اقدام کنند.
شماره تلفن موسسه خیریه کریمان (02133133318) هم در اختیار مردم خیراندیش است.
انتهای پیام/