مدیریت 30 میلیون مترمکعب آب در سازه‌های ملاتی و خاکی چهارمحال و بختیاری
اقدامات آبخیزداری و آبخوان‌داری را می‌توان از اقدامات مهم و مؤثر کنترل آب‌های سطحی، تغذیه سفره‌های زیرزمینی و کاش خسارات سیلاب عنوان کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرکرد، پس از 11 سال خشکسالی پی‌درپی، کاهش بارندگی، خشک شدن رودخانه‌ها و چشمه‌های فصلی، پایین آمدن سطح ایستابی سفره‌های زیرزمینی و ممنوعه شدن چند دشت در چهارمحال و بختیاری در سال زراعی جاری شاهد بارش نزولات آسمانی به صورت برف و باران در منطقه بودیم.
افزایش بارش‌های پاییزی و زمستانی اگر چه دری از امیدواری را بر روی مردم استان که اکثر درآمدشان از طریق دامپروری و کشاورزی تأمین می‌کند باز کرد اما بارش باران‌های سیلابی در فصل بهار باعث ایجاد خسارت به بخش زیادی از منازل، زیرساخت‌ها و مزارع کشاورزی شد.
مهرداد قطره در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در شهرکرد، با اشاره به اینکه سال زراعی جاری ویژه‌ای از لحاظ میزان بارندگی‌ها در استان و کشور به وجود آمده است، گفت: میانگین بارش‌ها در استان از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون به بیش از 766 میلی‌متر رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 447 درصد و در مقایسه با میانگین بلند مدت سالیانه 48 درصد افزایش داشته است.
وی با بیان اینکه بیشترین بارش در این مدت در ایستگاه چلگرد با بیش از 2 هزار میلی‌متر بوده است، افزود: میزان بارندگی‌ها در شهرکرد به بیش از 355 میلی‌متر رسیده است.
معاون توسعه و پیش‌بینی هواشناسی چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: بیشترین افزایش میزان بارندگی استان در ایستگاه دزک با 104 درصد و کمترین میزان در شهرکرد با 28 درصد نسبت به میانگبن بلندمدت سالیانه گزارش شده است.
قطره ادامه داد: جابه‌جایی توده هوایی پرارتفاع جنب حاره‌ای و ورود سامانه‌های بارشی از غرب و جنوب غربی و سیستم‌های سودانی از جنوب به شکور در سال جاری افزایش بارش‌ها را به همراه داشته است.
وی با اشاره به اینکه شنبه و یکشنبه هفته جاری سیستم بارشی استان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، گفت: با فعالیت این سامانه احتمال سیلابی شدن رودخانه‌ها در مناطق کوهرنگ، اردل و لردگان وجود دارد؛ داده‌های هواشناسی بیانگر ورود سامانه بارشی دیگری در روزهای پایانی فروردین‌ماه به استان هستند.
معاون توسعه و هواشناسی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه افزایش بارندگی، طغیان رودخانه‌ها و وقوع سیل خسارات جانی و مالی را در کشور به همراه داشته است، افزود: در استان نیز طغیان رودخانه‌ها در مناطقی از جمله لردگان، بازفت، چمن‌گلی و سایر شهرستان‌ها خساراتی را به منازل و زمین‌های کشاورزی وارد کرده است.
قطره با اشاره به اینکه بارش‌های باران در استان به دلیل شرایط توپوگرافی به صورت آب‌های جاری از منطقه خارج شده است، اضافه کرد: روان‌آب‌ها در استان تأثیر به‌سزایی در بالا آمدن سطح ایستابی سفره‌های زیرزمینی ندارند مگر اینکه بارش‌ها به صورت منجمد و برف باشد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر تجمیع کمبود بارش 11 ساله در استان وجود دارد که با یک سال بارندگی جبران نمی‌شود، ادامه داد: متأسفانه علارغم بارش‌های مناسب در استان جذب در سفره‌های زیرزمینی قابل توجه نبوده است و باید احتیاط در مصرف آب طی فصل تابستان صورت گیرد.
معاون توسعه و پیش‌بینی هواشناسی چهارمحال و بختیاری گفت: با انجام اقدامات آبخوان‌داری و آبخیزداری می‌توان نفوذ آب‌های سطحی را به سفره‌های زیرزمینی افزایش داد.
علی‌محمد محمدی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در شهرکرد با اشاره به اینکه سیلاب جز تفکیک‌ناپذیر طبیعت است، گفت: هنگامیکه بارش باران بیشتر از ظرفیت خاک باشد، روان‌آب و سیلاب به وجود می‌آید.
وی با بیان اینکه در چهارمحال و بختیاری دو هزار و 400 سازه رسوبی برای کنترل سیل احداث شده است، افزود: سازه‌های ملاتی و گالوانیزه در آبراهه‌ها احداث می‌شوند و نقش تعدیل و کنترل سیل را بر عهده دارند، این سازه‌ها با تمرکز بر میزان آب جریان را کنترل می‌کنند و زمان الحاق روان‌آب‌ها را برای تشکیل سیل به تأخیر می‌اندازند.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: رسوب موجود در سیلاب در پشت این سازه‌ها ساکن می‌شود.
محمدی با اشاره به اینکه تاکنون 93 بند خاکی در استان احداث شده است، ادامه داد: این بندها با نگهداری موقت آب نفوذ به آبخوان‌ها را افزایش می‌دهند و مازاد آب با یک جریان منطقی در آب‌راه جریان پیدا می‌کند.
وی با بیان اینکه بندهای خاکی به تغذیه آبخوان کمک می‌کند، گفت: این بندها دبی پیک آبراهه را کاهش می‌دهند و از تخریب سیل در پایین دست جلوگیری می‌کنند.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری، تقویت پوشش گیاهی، توسعه جنگل‌ها و مراتع و اقدامات بیومکانیکی ایجاد پوشش گیاهی در کنار بندهای خاکی را از جمله اقدامات پیشگیرانه ایجاد سیل
عنوان کرد و افزود: مدیریت جامع و هماهنگ در حوزه آبخیزداری با کنترل میزان جریان روان‌آب‌ها از وقع سیلاب و خسارات جلوگیری می‌کند؛ تمامی دستگاه‌های مرتبط با سرزمین در کنترل سیل دخیل هستند مثلاً انتخاب نوع دانه، تناوب گیاهی، کنترل ورود دام و ظرفیت مراتع و عمود بر شیب شخم زدن کشاورزان تأثیر غیر مستقیم بر وقوع سیل دارد.
محمدی با اشاره به اینکه در شهرستان کوهرنگ اولین بارش بهاری 280 میلی‌متر باران، ذوب برف و ایجاد حجم بالای روان‌آب را به همراه داشت، اضافه کرد: سازه‌های ابخیزداری که در بطن سیل کوهرنگ قرار داشتند به خوبی کار خود را انجام دادند.
وی با بیان اینکه طی بارندگی‌های اخیر حدود 30 میلیون مترمکعب آب در سازه‌های خاکی و ملاتی استان مدیریت شده است، ادامه داد: تغذیه دشت‌های مختلف استان با این سازه‌ها طی بارندگی‌های اخیر با بالا آمدن سطح ایستابی سفره‌های زیرزمینی به عناون مثال در دشت خانمیرزا از وضعیت چاه‌های کشاورزی مشخص است.
معاون آبخیزداری منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه احداث سازه‌های ملاتی و خاکی از هدر رفت روان‌آب‌ها جلوگیری و به تغذیه آبخوان‌ها کمک می‌کنند، گفت: در سال جاری سیاست‌های زیادی در حوزه آبخوان‌داری و آبخیزداری در استان وجود دارد.
بارندگی‌های بهاری در استان اگرچه خسارت جانی به همراه نداشت ولی به مناطق مختلف استان حدود 600 میلیارد تومان خسارت در حوزه زیرساختی، کشاورزی و مسکن وارد کرده است.
مدیریت صحیح حوزه آبخیزداری و آبخوان‌داری می‌تواند علاوه بر اقدام بزرگی در حوزه تشکیل سیلاب، روان‌آب‌ها را برای تغذیه دشت‌های تشنه استان به سفره‌های زیرزمینی هدایت کند تا چهارمحال و بختیاری با ارتفاع بالا به‌عنوان استان بالادست سهمی از بارش‌های بهاری داشته باشد.
گزارش از نسترن کریم‌زاده
انتهای پیام/ح
