قله دماوند از آتشفشان جنجالی تا پول ملی
۱۳ تیر روز بلند ترین کوه ایران یعنی دماوند است کوهی که با وجود آتشفشان غیر فعالش محل سکونت گونه های جانوری زیادی است.
به مناسبت ۱۳ تیر روز ملی دماوند منتشر شد؛
به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان ، دماوند برای مردم ایران فقط یک کوه نیست.
چون این نام با تاریخ این سرزمین گره خورده و در کتاب‌ها و داستانهای ایرانی نام‌هایی مانند ضحاک و کاوه آهنگر در کنار کوه دماوند آمده است.
دماوند برای ایرانیان نماد استواری و مقاومت است همین امر سبب شد تا سال ۱۳۸۷ کوه دماوند در فهرست آثار ملی قرار گیرد و روز ۱۳ تیر را به نام دماوند نام گذاری کنند.
شرایط فعلی آتشفشان دماوند و گاز‌ها و بخاری که از آن خارج می‌شود همراه با زمین لرزه‌های خفیف که پیرامون آن رخ می‌دهد، همچنین چشمه‌های آبگرم دامنه آن، نشان می‌دهد آتشفشان خاموش نیست بلکه خفته است.
دماوند کوهی در موقعیت جغرافیایی شمال ایران با ارتفاع ۵۶۱۰ متری است که آن را تبدیل به بلندترین کوه آتشفشانی ایران و خاورمیانه کرده است.
این کوه در جنوب دریای خزر در ۶۹ کیلومتری شمال شرقی تهران قراردارد.
همچنین بخش آتش فشانی اش مطبق و نیمه فعال است و چندین چشمه گوگردی و چشمه‌های آب گرم، نیمه فعال بودن این آتشفشان را برایمان اثبات میکنند.
همچنین تاریخ تشکیل این کوه حدود ۳۸۵۰۰ سال قبل است و بیشترین فعالیت‌های آتش فشانی اش مربوط به ۱۰۰ هزار سال قبل بوده که باعث شکل گیری این کوه شده است.
بخش دهانه آتش فشانی این کوه حدود ۴۰۰ متر قطر دارد و روی آن را دریاچه یخ زده‌ای پوشانده است.
در قله این کوه در پهلو‌های شمالی و جنوبی نشانه‌هایی از دهانه‌های قدیمی و کاسه‌های آتشفشانی هم دیده می‌شود و قطر کاسه شمالی آن ۹ کیلومتر است.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید در ارتفاعات دماوند در فصل تابستان دمای هوا یک تا ۲ درجه زیر صفر و در زمستان ۶۰ درجه زیر صفر است.
کوه دماوند دارای یخچال‌های طبیعی از جمله: یخچال سیوله (جبهه شمالی) , یخچال دوبی سل (جبهه شمالی) , یخچال عروسک‌ها (جبهه شمالی) , یخچال دره یخار (شمال شرقی) , یخچال خورتاب سر، یخچال شمال غربی، یخچال غربی است.
هر ساله کوهنوردان زیادی مسیر دماوند را طی میکنند برای فتح این قله ۴ مسیر مختلف در نظر گرفته شده و بیشتر مسیر‌ها جان پناه دارند.
اما بهتر است برای اولین بار افراد نا آشنا با افراد با تجربه‌تر این مسیر را کوهنوردی کنند.
معمولا کوهنوردان برای صعود، از جبهه جنوبی که ابتدای مسیرش جنوب شرقی کوه است استفاده میکنند.
دشت شقایق‌های این کوه که در فصل بهار در فاصله ۲۰۰۰ تا ۳۵۰۰ متری دامنه کوه همچون فرشی زیبا منظره‌ای جذاب به کوه می‌دهند از جاذبه‌های دیدنی این کوه به شمار میرود.
این منطقه به دلیل موقعیت ویژهٔ آن که از شمال به جنگل و از جنوب به کوه‌های هم مرز کویر مشرف است، میزبان انواع مختلفی از جانوران از جمله روباه، شغال و سگ است.
این جانوران تا ارتفاع ۴٬۰۰۰ متری کوه دماوند هم دیده می‌شوند.
در این منطقه خرس هم وجود دارد، اما بیشتر در غرب و شمال دیده می‌شود و از ارتفاعات بلند دوری می‌کند.
به جز گراز و خرگوش که در دشت‌های کوهپایه‌ای کوه دماوند زندگی میکنند، دیگر جانوران، فصل‌های گرم را در ارتفاعات سپری کرده و با سرد شدن هوا به مرور ارتفاع کم میکنند.
این جانوران تا ۵٬۰۰۰ متری قله هم بالا می‌روند.
همچنین پرندگان شکارچی، عقاب طلایی، جغد تیهو، کبک، بلدرچین، سینه‌سیاه، طوطی و دارکوب از جمله جانداران این منطقه سردسیرهستند.
دماوند بعد از شاهنامه فردوسی به یک نماد فرهنگی تبدیل شد.
شعری که ملک الشعرای بهار برای دماوند با عنوان «ای دیو سپید پای در بند» سروده است نیز نماد فرهنگی دماوند را برای ما پررنگ‌تر کرده است.
در حال حاضر علاوه بر این‌که دماوند میراث طبیعی کشور ما است، میراث معنوی ما نیز محسوب می‌شود.
تیرگان نیز یکی از جشن‌های باستانی ایران است که در روز تیر، از ماه تیر، برابر با سیزدهم تیرماه و روز ملی دماوند برگزار می‌شود.
این جشن در فرهنگ ایرانی گرامی‌داشت تیشتر، ستارۀ باران آور است و در تاریخ سنتی، تیرگان را روز کمان کشیدن آرش کمان‌دار و پرتاب تیر سرنوشت ساز او از فراز البرز دانسته‌اند، که به روز «آرش کمان گیر» نیز منصوب کرده است.
در طول یکصد سال گذشته، تصاویر کوه دماوند بار‌ها بر روی اسکناس‌های رسمی ایران به چاپ رسیده است که این قضیه نشان از با اهمیت بودن کوه دماوند در فرهنگ ایرانیان است.
همچنین در سال‌های قبل بحثی مبنی بر انتقال بخش‌هایی از کوه دماوند به مالکیت سازمان اوقاف شده بود، که با بیگیری سازمان محیط زیست سند به نام منابع طبیعی صادر شد.
بیشتر بخوانید
انتهای پیام/
