قصه پر غصه گسترش حاشینه‌نشینی در آذربایجان‌غربی/ سکونت ۳۰۰ هزار نفر از جمعیت استان در سکونتگاههای غیررسمی
امروزه یکی از اساسی‌ترین مسائل کشورهای در حال توسعه، رشد و گسترش ناهمگون شهرنشینی است و این توسعه ناهمگون شهری تبعاتی به همراه دارد که به نظر بسیاری از کارشناسان مهمترین مسئله شهرنشینی معضل حاشیه‌نشینی است.
امروزه یکی از اساسی‌ترین مسائل کشورهای در حال توسعه، رشد و گسترش ناهمگون شهرنشینی است و این توسعه ناهمگون شهری تبعاتی به همراه دارد که به نظر بسیاری از کارشناسان مهمترین مسئله شهرنشینی معضل حاشیه‌نشینی است.
به گزارش خبرگزاری فارس از ارومیه؛ امروزه یکی از اساسی‌ترین مسائل کشورهای در حال توسعه، رشد و گسترش ناهمگون شهرنشینی است و این توسعه ناهمگون شهری تبعاتی به همراه دارد که به نظر بسیاری از کارشناسان مهمترین مسئله شهرنشینی معضل حاشیه‌نشینی است.
وقتی صحبت از پدیده حاشیه نشینی می‌شود بسیاری از آسیب‌های اجتماعی همچون جرم، فساد، فحشا، اعتیاد، خشونت در ذهن تداعی می‌شود آمارها حکایت از آن دارد که به شکل واقعی این قبیل مسائل و آسیب‌های اجتماعی در این مناطق بروز و نسبت به سایر مناطق شهر بیشتر است و در این راستا حاشیه نشینی خود را به اشکال مختلف همچون آلونک نشینی، زاغه نشینی، کپرنشینی، اسکان غیر رسمی، سکونت گاه‌های نابهنجار و حلبی آبادها نشان می‌دهد.
در این میان می‌توان بیان کرد شکل‌گیری سکونتگاههای غیررسمی و حاشیه نشینی از مسایل اجتماعی پسا صنعتی شدن و مهاجرت روستاییان به مراکز تولیدی در شهرهاست، کشور ما نیز با شروع صنعتی شدن و کاهش نقش روستاها در تولید داخلی و جایگزینی صنایع کوچک محلی با واردات کالاهای صنعتی، به تدریج با این معضل روبرو شده است.
امروزه یکی از معضلات اساسی آذربایجان‌غربی گسترش حاشیه‌نشینی در استان بوده که حل آن با چالش‌های بزرگی روبرو است زیرا نه مردم حاشیه‌نشین توان مالی برای جابجایی دارند و نه مسوولان می‌توانند خیل عظیم حاشیه نشینان را به مشارکت در حل این معضل ترغیب کرده یا امکانات رفاهی در این مناطق وسیع را فراهم کنند.
یکی از ویژگی‌های حاشیه‌نشینی در آذربایجان‌غربی و به ویژه جنوب آن مهاجرپذیری از استان‌های همجوار به دلیل شیب توسعه‌ای و وجود فضای کافی گسترش شهری بوده که شهرستان بوکان نمونه عینی آن است و با توجه به تفاوت تعریف سکونتگاه غیررسمی با حاشیه‌نشینی و تفاوت سطح اقتصادی حاشیه نشین‌ها با ساکنان سکونتگاههای غیررسمی از نظر اجتماعی، حاشیه نشینی مساله اصلی به شمار می‌رود و اگر مدیریت نشود به آسیب اجتماعی تبدیل می‌شود.
شایان ذکر است بخش عمده‌ای از حاشیه نشینان را جمعیت مهاجران از همان استان تشکیل می‌دهند یعنی حاشیه نشینان شهر اغلب از روستاهای اطراف است که به عینه در ارومیه و شهرستان‌های استان شاهد آن هستیم با کمی گشت و گذار در حاشیه شهرها متوجه خواهیم شد این معضل روز به روز در شهرها گسترش یافته و این مناطق نیز از زیر ساخت‌های خدماتی مناسبی نیزبرخوردار نیستند بنابراین در نظر گرفتن اقشار کم درآمد در برنامه‌ریزی‌های کلان و ملی، منطقه‌ای و محلی و شهروند دانستن جمعیت ساکن در مساکن غیر رسمی از سوی نهادهای شهری به ویژه شهرداریها لازم و ضروری است.
به منظور در جریان قرار گرفتن معضلات حاشیه‌نشینی استان و شهر ارومیه مصاحبه‌ای با مسوولین مربوطه ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانیم:
سکونت ۳۰۰ هزار نفر از جمعیت آذربایجان‌غربی در سکونتگاههای غیررسمی
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان‌غربی به خبرنگار فارس گفت: در حدود بالغ بر ۳۰۰هزار نفر از جمعیت استان در مناطق سکونتگاههای غیررسمی در ۴۲ شهر استان ساکن هستند که حدودا بالغ بر ۱۳ درصد از جمعیت شهری استان را شامل می‌شود.
آیدین رحمانی ادامه داد: در حال حاضر سکونتگاههای غیررسمی در ۴۲ شهر استان مطالعه شده است که جمعیت ۴۲ شهر مذکور طبق آمار سرشماری سال ۱۳۹۵ شامل ۱۸۵۲۹۸۸ نفر است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذبایجان‌غربی تصریح کرد: علت اصلی گسترش حاشینه نشینی در استان آذربایجان‌غربی عدم تعادل و توازن در توزیع امکانات و زیر ساخت‌های مورد نیاز در شهرهای استان می‌باشد و این موضوع مراکز شهرستان‌ها و به خصوص مرکز استان را تبدیل به قطب جذب مهاجر از سایر شهرها و روستاها کرده است.
وی یادآور شد: مهاجرینی که در نظام و ساختار شهری نقش موثری نمی‌توانند ایفا بکنند و در نهایت خروجی آن معضلات متعدد حاشینه نشینی اعم از اجتماعی، زیست محیطی و فرهنگی را در پی خواهد داشت.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده برای کاهش معضلات حاشیه‌نشینی استان تصریح کرد: بازآفرینی شهری پایدار در راستای اهداف تعریف شده در ۴۲ شهر استان نسبت به توانمندسازی محلات حاشیه‌نشینی از جمله بهره‌مندی از خدمات زیربنایی(آب و برق و فاضلاب) و توانمندی در خصوص خدمات روبنایی در محلات مورد هدف اعم از آموزشی و بهداشتی درمانی ارائه خدمات در راستای بهبود کالبدی محلات نظیر آسفالت معابر و احداث فضای سبز و فضاهای خدماتی اقدام کرده است.
۲۴ درصد مردم ارومیه حاشیه نشین هستند
فرماندار ارومیه به خبرنگار فارس در خصوص مناطق حاشیه نشین ارومیه اظهار داشت: در حدود ۲۴ درصد از جمعیت ارومیه در مناطق حاشیه ارومیه زندگی می‌کنند.
رسول مقابلی ادامه داد: سکونتگاههای غیر رسمی ارومیه شامل، حاجی پیرلو، حسین آباد، علی آباد، ابوذر، وکیل آباد، اسلام آباد، کشتارگاه، ریحان‌آباد، وزیر آباد و محمد آباد است.
فرماندار ارومیه بیان کرد: برابر بررسی‌های به عمل آماده دلیل اکثر حاشیه‌نشینی شهرها مهاجرت معکوس از روستاها به شهرها است که موجب افزایش حاشیه‌نشینی می‌شود.
وی با اشاره به معضلات و تبعات گسترش حاشینه نشینی تصریح کرد: گسترش حاشیه نشینی در شهرها تبعاتی همچون آسیب‌های اجتماعی ، سیاسی از قبیل فقر بیکاری، فساد، را به دنبال دارد.
مقابلی در خصوص اقدامات انجام شده در خصوص کاهش مشکلات مناطق حاشیه شهری اذعان کرد: پیگیری مصوبات ستاد بازآفرینی شهری و همچنین رفع موانع تا مصوبات به نتیجه مطلوبی برسند از جمله تدابیر اندیشه شده برای باز آفرینی پایدار شهری است.
وی اذعان کرد: فرمانداری ارومیه با تشکیل جلسات برای رفع مشکلات اجتماعی، بهداشتی و خدمات رسانی از قبیل تهیه و بازنگری طرح‌های هادی روستاها، طرح مشاغل پایدار، آب و فاضلاب، گاز، برق و مخابرات و برای رفاه حال شهروندان به خصوص پیگیری گازرسانی برای شهرک های پردیس ریحان آبادکه یکی از مشکلات اساسی اهالی بوده که با پیگیری فرمانداری و شرکت گاز و آب و فاضلاب منتج به نتیجه شده است.
خاطرنشان می‌شود ساکنان مناطق حاشیه‌نشین برای دسترسی به رفاه نسبی و نداشتن موقعیت مناسب اقتصادی در محل زندگی قبلی و بر اساس یک حق قانونی یعنی مهاجرت درون سرزمینی به حاشیه‌های شهر پناه آورده‌اند ولی در نهایت به مشکل خارج از محدوده بودن برخورد کرده و مورد غضب برنامه‌ریزان و مسوولان شهری و حتی اجرایی قرار گرفته‌اند در این میان انتظار می‌رود برای بهبود شرایط و کاهش معضلات مسوولین مربوطه اهتمام جدی در این امر داشته و نقاط آسیب‌پذیر و آسیب خیز به ویژه در مناطق حاشیه‌ای شهر به موقع و دقیق شناسایی شده و اقدامات لازم برای بهبود و رفع این نقاط آسیب پذیر انجام شود.
انتهای پیام/ع
