روایتی از هجوم سرمایه‌های مردمی برای تامین مالی ستاره خلیج فارس/هزار راه نرفته برای جذب سرمایه کلان‌پروژه‌ها

معمار قانون پتروپالایشگاه‌ها گفت: در سال 95 وزارت نفت برای تکمیل تامین مالی پالایشگاه ستاره خلیج فارس 82 میلیون یورو اوراق منتشر کرد، ولی تقاضای مردم برای خرید به 6.5 میلیارد یورو رسید، پس پول برای تامین مالی طرح‌ها وجود دارد.
عماد رفیعی کارشناس نفت و انرژی و معمار قانون پتروپالایشگاه‌ها در حاشیه نشست کمیته انرژی ستاد آیت‌الله رئیسی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس با اشاره به ضرورت توسعه پتروپالایشگاه‌ها گفت: گاهی اوقات مسئولان کشور را با یک حرف و یک جمله قطار پیشرفت کشور را متوقف می‌کنند.
فردی که الآن وزیر نفت کشور هست و 16 سال بر این وزارتخانه ریاست کرده با یک جمله مبنی بر اینکه "پالایشگاه‌سازی سودده نیست" مسیر حرکت به سمت زنجیره ارزش در صنعت نفت را مسدود کرد.
وی ادامه داد: تمامی کشورهای دنیا حتی کشورهایی که نفت ندارند هم به سمت احداث پالایشگاه و پتروپالایشگاه حرکت کرده‌اند ولی ایران به عنوان بزرگترین دارنده منابع هیدروکربوری در این موضوع عقب افتاده است.
با توسعه پتروپالایشگاه‌ها نه تنها زنجیره ارزش بلکه اشتغالزایی مناسبی نیز ایجاد می‌شود که در صورت توسعه پارک‌های شیمیایی ذیل این واحدها این اشتغالزایی افزایش چشمگیری خواهد یافت.
رفیعی گفت: در واقع نفت زمانی سر سفره مردم می‌آید که با توسعه زنجیره ارزش در صنعت نفت و ایجاد هزاران بنگاه تولیدی صنایع پلیمری برای مردم اشتغال پایدار ایجاد کنیم و نباید به صنعت نفت صرفا به چشم توزیع درآمدها نگاه کرد.
توسعه زنجیره ارزش نفت باعث می‌شود، بازار تجهیزات نفت و بازار صنایع پایین دستی، صنایع لوله‌سازی، کمپرسورسازی، صنایع فولاد، صنایع سیمان و ...
فعال شود.
احیای همه این بنگاه‌های تولیدی به توسعه پتروپالایشگاه و پالایشگاه گره خورده است، پس چطور ممکن است پالایشگاه‌سازی سودده نباشد.
*در دوران تحریم وزارت نفت از خط لوله پالایشگاه ستاره به عنوان مخزن میعانات گازی استفاده کرد
این کارشناس انرژی اظهار داشت: البته در این سال‌ها هم امت حزب الله بیکار ننشستند.
بحث قانون تنفس خوراک پتروپالایشگاه‌ها را ما در همین دولت پیگیری کردیم و الحمدلله با ارتباط خوبی که با مجلس شورای اسلام داشتیم موفق شدیم که این قانون را مصوب کنیم.
ایده اصلی قانون پتروپالایشگاه‌ها برای تامین مالی طرح‌های پتروپالایشی جذب سرمایه از طریق اعطای تنفس خوراک است که این خوراک نیز در واقع همان نفتی است که به دلیل تحریم نمی‌توانیم صادر کنیم.
طبق این قانون این نفت در قالب تنفس خوراک و به صورت رایگان به مدت یک الی دو سال به پتروپالایشگاه‌ها داده می‌شود و مبلغ آن در طول 8 سال بعدی به صورت اقساطی بازمی‌گردد.
وی افزود: در شرایط تحریمی‌ ما نفت خام ایران را نمی‌توانیم بفروشیم و حتی نفت خام را نمی‌توانیم از زیر زمین برداشت کنیم.
میعانات گازی که وضعیت آن خیلی بحرانی‌تر از نفت خام هست چون نفت خام در این سال‌های تحریم چون خیلی قابل صادرات نبوده، از زمین استخراج هم نمی‌شد و ما در چاه‌های نفتی را بسته بودیم که با تولید مازاد حد‌اقل دیگر هزینه‌ی انبارداری و کشتی را پرداخت نکنیم.
رفیعی ادامه داد: ولی میعانات گازی به خاطر اینکه به صورت اجتناب‌ناپذیر در کنار گاز طبیعی استخراج می‌شود وقتی که شما نتوانید آن را صادرات کنید باید هزینه‌ی مخزن و انبارداری آن را پرداخت کنید.
بعد از حدود پنج شش ماه هم کرایه‌ی کشتی با ارزش میعانات گازی که داخل کشتی هست یکسان می‌شود و بعد از آن کشور اگر نتواند آن میعانات را بفروشد، یعنی باید از جیب هم هزینه کند.
این کارشناس انرژی گفت: در ابتدای دولت یازدهم به دلیل مسائل تحریمی ما نمی‌توانستیم میعانات گازی را صادرات کنیم و از طرفی پالایشگاه ستاره خلیج فارس هم در سال‌های 95 ـ 94 هنوز به بهره‌برداری نرسیده بود، اما خط لوله‌ی آن تکمیل شده بود.
در نتیجه وزارت نفت برای ذخیره‌سازی میعانات گازی از خط لوله‌ی 380 کیلومتری عسلویه تا بندرعباس به عنوان یک مخزن استفاده کرد تا مشکل انبارش میعانات گازی مازاد حل شود.
*روایتی جدید از تامین مالی ستاره خلیج فارس از طریق اوراق
وی افزود: در قانون پتروپالایشگاه‌ها ما از نفتی که به دلیل تحریم امکان صادرات آن وجود ندارد به عنوان اهرمی استفاده کنیم برای تأمین مالی ساخت پتروپالایشگاه‌ها.
به این معنی که در آن طول دوره ساخت پتروپالایشگاه که 4 سال یا 5 سال طول می‌کشد، تامین مالی طرح چه از نوع فایننس، تأمین مالی مردم و بورسی و حتی تأمین مالی از طریق خود شرکت متقاضی ساخت انجام می‌شود و بلافاصله از روز بهره‌بردای از آن نفت خامی که تحریم شده بود و برای دولت قابل برداشت نبود، به تعداد روزی مشخص تنفس خوراک به صورت امانی در اختیار آن شرکت قرار می‌گیرد.
در این روش بازگشت سرمایه به جای ده سال به یک سال کاهش می‌یابد.
رفیعی تاکید کرد: اعطای تنفس خوراک به پتروپالایشگاه‌ها علاوه بر اینکه بازگشت سرمایه را یک دهم می‌کند، کمک شایانی به تشویق و جذب سرمایه‌گذاران برای ورود به این حوزه تأمین سرمایه می‌کند.
این قانون که تصویب شد بسیاری از کانال‌های تلگرامی بورسی و فعالین بورس روی این موضوع تمرکز کردند و من معتقدم اگر ما این قانون کمی زودتر مثلا در تیرماه سال گذشته از طریق بورس تامین مالی می‌شد، بورس ما امروز به این وضعیت گرفتار نمی‌شود.
چون عرضه سهام بخش واقعی اقتصاد مثل پتروپالایشگاه‌ها در بورس مانع از رشد حبابی آن می‌شد.
این کارشناس انرژی گفت: در سال 95 پالایشگاه ستاره خلیج فارس تقریباً نزدیک به بهره‌برداری بود و وزارت نفت حاضر نشد برای تامین مالی باقیمانده این طرح سهام آن را عرضه کند.در نتیجه فقط برای 82 میلیون یورو اوراق سلف بنزین را منتشر کردند و ظرف مدت چند ثانیه نه تنها کل آن اوراق به فروش رفت، بلکه 80 برابر آن تقاضا وجود داشت.
اگر شما 82 میلیون یورو را ضربدر 80 برابر کنید می‌شود یک چیزی حدود 6.5 میلیارد یورو.
در حالی که ستاره خلیج فارس با چهار میلیون یورو ساخته شد.
یعنی دوستان پول در کشور هست.
*چگونه می‌توان از فرار سرمایه ارزی مردم از کشور جلوگیری کرد؟
وی افزود: همین هجومی که دیدید مردم سال گذشته به بازار سرمایه آوردند یعنی اینکه این پول بود، ولی ما برای استفاده از این پول پروژه تعریف نکرده‌ایم.
اگر ما پروژه‌های ایجابی و پروژه‌های اشتغال‌زایی مشابه پتروپالایشگاه‌ها نداشته باشیم که مردم در آنها سرمایه‌گذاری کنند، مطمئن باشید که پول‌های مردم از کشور خارج می‌شود.
رفیعی گفت: در سال 98 ـ 97 که ما جهش ارزی داشتیم بنده خبر دارم که چندین نفر از کارمندان پالایشگاه ستاره خلیج فارس 4 تا 5 میلیارد دلار پولشان را در گرجستان و ارمنستان و ترکیه تبدیل به خانه و ویلا کردند که ارزش پولشان حفظ شود درحالی که اتفاقا این پالایشگاه در آن زمان مشکل تأمین مالی داشت و نزدیک به بهره‌برداری بود.
این کارشناس انرژی گفت: چرا ما این فضا را فراهم نکردیم که این افراد به جای خروج سرمایه در همان پالایشگاهی که کار می‌کنند سرمایه‌گذاری کنند و سهامدار شوند؟
الان شرکت‌هایی هستند که 7-8 سال معطل تأمین مالی می‌مانند و پول دوره ساخت‌شان مشابه ستاره خلیج فارس است ولی حاضر نیستند که مردم را سهامدار بکنند.
لذا برای تامین مالی پروژه‌ها ما هزار راه نرفته داریم که این موضوعات ان‌شاءالله در یک دولت مردمی پیموده خواهد شد.‌
انتهای پیام/ب