سفر ظریف به چهار کشور آسیای مرکزی؛ گامی در جهت تقویت نگاه به شرق

تحلیلگر مسائل منطقه سفر ظریف به چهار کشور آسیای مرکزی را اقدامی سازنده در راستای تقویت رویکرد نگاه به شرق خوانده و می‌گوید: نباید همکاری با منطقه و همسایگان را به صورت تاکتیکی دنبال کنیم، بلکه بایستی نگاهی راهبردی داشته باشیم و به یک یا دو سفر بسنده نکنیم.
به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پس از آنکه در هفته دوم فروردین ماه (نهم و دهم) سفری دوجانبه به تاجیکستان داشت و ضمن دیدار با مقامات این کشور در نهمین کنفرانس قلب آسیا - روند استانبول شرکت کرد، از روز دوشنبه ۱۶ تا پنجشنبه ۱۹ فروردین ماه به چهار کشور دیگر آسیای مرکزی سفر کرد.
سعید خطیب‌‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه ۱۶ فروردین ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره این سفر اظهار داشت: هفته پیش ظریف به تاجیکستان رفت و چهار کشور دیگر حوزه آسیای مرکزی که حوزه‌ مشترکات فرهنگی، تمدنی، مردمی و دینی ما هستند باقی ماندند.
در این هفته سفر به این چهار کشور انجام می‌شود.
با همه کشورها موضوعات جدی دوجانبه داریم.
در چارچوب ۱+۵ یا ۲+۵ درون این منطقه همواره آمادگی همکاری را داشتیم.
اگر کرونا نبود شاید این سفر باید زودتر انجام می‌شد، ولی پروتکل‌ها باعث تعویق این سفر شد.
* تاشکند ایستگاه اول
اولین مقصد سفر وزیر امور خارجه تاشکند بود.
رئیس دستگاه دیپلماسی در این سفر با رئیس جمهور و وزیر خارجه ازبکستان دیدار و در خصوص مناسبات دوجانبه، تحولات منطقه‌ای و بین‌الملی به گفت‌وگو نشست.
«شوکت میرضیایف» رئیس جمهور ازبکستان در دیدار وزیر امور خارجه بر گسترش همکاری‌ها با جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های مختلف تأکید کرد.
ظریف و «عبدالعزیز کامل اف» وزرای امور خارجه ایران و ازبکستان در تاشکند ضمن بررسی ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه در حوزه‌های مختلف و تأکید بر گسترش همکاری‌ها، درباره تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران و همکاری در خصوص صلح افغانستان به رایزنی پرداختند.
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین از مرکز تمدن اسلامی تاشکند بازدید کرد و در بازدید از این مرکز اقدام رئیس جمهور ازبکستان در احداث این مرکز را باعث آشنایی جوانان با تاریخ و ارزش‌های اصیل خود برشمرد که هم باعث افزایش اتکا به باورهای اسلامی بوده و هم در مسیر مبارزه با افراط‌گرایی و فاصله گرفتن از برداشت‌های خشونت آمیز از اسلام است.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گزارشی توئیتری از سفرش به تاشکند نوشت که رایزنی‌های مثمرثمری با رئیس جمهور و وزیر خارجه ازبکستان در راستای گسترش مناسبات دوجانبه داشته است.
* رایزنی‌ها در بیشکک
وی پس از آن راهی بیشکک پایتخت قرقیزستان شد.
ظریف روز سه‌شنبه ۱۷ فروردین ماه در این سفر هم با رئیس جمهور و وزیر خارجه دیدار و گفت‌وگو کرد.
«صادیر چاپاروف» رئیس جمهور قرقیزستان در دیدار وزیر امور خارجه با تأکید بر استفاده از ظرفیت‌های موجود برای گسترش همکاری‌ها با ایران، از کمک‌های انساندوستانه جمهوری اسلامی در زمینه مقابله با کرونا قدردانی کرد.
«روسلان کازاکبایف» وزیر امور خارجه قرقیزستان هم ضمن قدردانی از کمک‌های بشردوستانه ایران به مردم این کشور در زمینه مقابله با کرونا، آمادگی کشورش را برای همکاری‌های همه جانبه با ایران در حوزه‌های کشاورزی، تولید دارو و ساخت نیروگاه‌های برقی و آبی اعلام کرد.
(اینجا بخوانید)
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین در گزارشی توئیتری از سفرش به بیشکک اعلام کرد که گفت‌وگوها با مقامات قرقیزستان بر گسترش روابط اقتصادی دو کشور و تسهیل دسترسی به مسیرهای ترانزیتی بین‌المللی متمرکز بوده است.
* حضور در نورسلطان و رایزنی با رئیس جمهور و وزیر خارجه/ ایران شریک کلیدی در منطقه
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در ادامه این سفر و در سومین مقصد، روز چهارشنبه ۱۸ فروردین در نورسلطان پایتخت قزاقستان با رئیس جمهور و «مختار تیلو بردی» وزیر خارجه این کشور دیدار و برنامه همکاری‌های وزارت امور خارجه ایران و قزاقستان را به همراه همتای خود به امضا رساند.
«قاسم توکایف» رئیس جمهور قزاقستان در دیدار وزیر امور خارجه، ایران را شریک کلیدی در منطقه خواند و بر گسترش همه جانبه روابط با جمهوری اسلامی در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی تأکید کرد.
وزیر امور خارجه در نشست خبری مشترک با همتای قزاقستانی‌اش ابراز امیدواری کرد مذاکرات درباره ترسیم خط مبدأ در خزر هر چه سریع‌تر به نتیجه برسد و از حضور قزاقستان در اینچه‌برون، بندرعباس و چابهار استقبال کرد.
(بیشتر بخوانید)
وزیر امور خارجه ایران همچنین در قزاقستان در نشست مجازی وزرای خارجه سازمان همکاری اقتصادی دی ۸ شرکت کرد و در اظهاراتی آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای همکاری با سایر اعضا در راستای تسهیل و افزایش تجارت و تقویت گردشگری و گسترش ارتباطات در حوزه حمل و نقل اعلام کرد.
ظریف در پایان این سفر در توئیتی با پربار توصیف کردن دیدارها و نشست‌های خود با مقام‌های قزاقستان و با اشاره به سفر منطقه‌ای خود، اولویت ایران را همسایگان این کشور توصیف کرد.
* عشق آباد ایستگاه پایانی
عشق آباد آخرین مقصد سفر وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به آسیای مرکزی بود.
او ضمن دیدار با «قربانقلی بردی محمداف» رئیس جمهور با «رشید مردوف» وزیر خارجه هم دیدار و به گفت‌وگو نشست.
رئیس جمهور ترکمنستان در دیدار وزیر امور خارجه ضمن حمایت از روابط تهران و عشق آباد در حوزه‌های مختلف، بر عزم کشورش برای گسترش همکاری‌های فیمابین تأکید کرد.
(اینجا بخوانید)
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در دیدار با همتای ترکمنستانی درباره مناسبات دوجانبه، همکاری در حوزه اکو و همچنین بهره‌برداری غیرنظامی از دریای خزر بحث و تبادل نظر کرد.
در این سفر نیز برنامه همکاری وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و وزارت امور خارجه ترکمنستان توسط وزرای امور خارجه دو کشور امضا شد.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پنجشنبه شب در گزارشی توئیتری از آخرین مرحله سفرش به چهار کشور آسیای مرکزی نوشت: سفر به آسیای مرکزی را با دیدار فوق العاده از ترکمنستان پایان دادم.دیدارهای طولانی، پرمحتوا و سازنده با رئیس جمهور بردی محمد اف و وزیر امور خارجه رشید مردوف.
در خصوص گسترش روابط دوجانبه و همکاری‌های منطقه‌ای و جهانی توافق کردیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: کشورهای آسیای مرکزی صرفا همسایگان ما نیستند، خویشاوندان ما هستند.
* همکاری برای صلح و ثبات در منطقه و افغانستان نیاز ویژه امروز
ظریف همچنین در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی ترکمنستان اظهار داشت: مواضع مشترکی در سطح منطقه و جهان داریم و برای روابط دوجانبه بین ایران و ترکمنستان ارزش بسیار زیادی قائل هستیم.
همکاری ما در روابط تجاری، ترانزیت و انرژی بسیار خوب است و ان‌شاءالله هر روز گسترش یابد.
همکاری برای صلح و ثبات در منطقه و افغانستان حتما امروز نیاز ویژه است و بیش از پیش همکاری خواهیم کرد.
* پاک آیین: اقدامی سازنده در راستای تقویت رویکرد نگاه به شرق
در همین خصوص «محسن پاک آیین» سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان در گفت‌وگویی با خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، این سفر را اقدامی سازنده برای ارتباطات با کشورهای همسایه و تقویت رویکرد نگاه به شرق برشمرد که اخیرا به شکل پررنگ‌تری در دستورکار دستگاه دیپلماسی قرار گرفته است و نقطه عطف آن امضای سند برنامه جامع همکاری با چین بود.
وی با بیان اینکه کشورهای ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان و ترکمنستان دارای ویژگی‌های خاصی هستند، اظهار داشت: ترکمنستان و قزاقستان دارای مرز مشترک با ایران هستند.
با ترکمنستان مرز زمینی و دریایی و با قزاقستان مرز دریایی داریم و با هر دو کشور در حوزه مسائل مرتبط با دریای خزر همکاری‌هایی را در بخش‌های انرژی، کشتیرانی و حمل و نقل دریایی، محیط زیست و امنیت دریای خزر و ماهیگیری و مباحث مرتبط با دریای خزر داشته‌ایم.
به گفته پاک آیین در چارچوب همکاری‌ بخش‌های خصوصی کشورهای حاشیه دریای خزر برای تقویت ارتباطات تجاری می‌توانیم با این دو کشور همکاری‌های خوبی داشته باشیم.
* ایران حلقه اتصال کشورهای آسیای مرکزی به آب‌های آزاد
وی با ذکر این نکته که ترکمنستان، ازبکستان و قرقیزستان برای دستیابی به آب‌های گرم خلیج فارس و دریای عمان می‌بایست از مسیر ترانزیتی ایران استفاده کنند، خاطرنشان کرد: ایران حلقه اتصال کشورهای آسیای مرکزی به آب‌های آزاد و از طرفی به اروپاست و از این بابت است که ایران مورد توجه این کشورهاست.
این کارشناس مسائل منطقه با اشاره به خط آهن تجن - سرخس که در دوره ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی تأسیس شد، خاطرنشان کرد: این خط ریلی این کشورها را به بندرعباس متصل می‌کند و علاوه بر این مسیر جاده‌ای ما نیز مورد استفاده این کشورها قرار می‌گیرد.
به عنوان مثال ازبکستان پنبه خود را از این مسیر یعنی خلیج فارس و دریای عمان به کشورهای آسیایی و آفریقایی صادر می‌‌کند.
پاک آیین اضافه کرد: در مجموع در حوزه‌های تجارت، ترانزیت و انرژی ظرفیت‌های خیلی خوبی وجود دارد که با این کشورها همکاری کنیم اعم از جذب سرمایه‌ها یا انجام سرمایه‌گذاری‌های مشترک و تقویت همکاری‌های اتاق‌های بازرگانی و بخش خصوصی.
* * امنیت در منطقه/ همکاری برای مقابله با تروریسم تکفیری
سفیر پیشین ایران در باکو با بیان اینکه این کشورها همچون ما به دنبال اجرای اقتصاد مقاومتی و مقاوم سازی اقتصاد هستند، اظهار داشت: این کشورها در تحریم‌های ظالمانه علیه ایران معمولا سعی می‌کردند دخالت نداشته باشند و در برخی موارد با استفاده از پول ملی، توانستیم ارتباطات خوبی را با این کشورها داشته باشیم و خودمان را از دلار و یورو بی نیاز کنیم و این روند می‌تواند ادامه یابد.
این تحلیلگر مسائل منطقه خاطرنشان کرد: در بین این کشورها، ازبکستان بعد از اسلام کریم اف رویکرد مثبتی نسبت به همکاری با کشورهای پیرامونی و ایران اتخاذ کرد که فرصت خوبی است و می‌توانیم از آن استفاده کنیم.
پاک آیین به موضوع امنیت در این منطقه نیز اشاره و بیان کرد: وجود امنیت است که همکاری‌های اقتصادی را میسر می‌کند.
سفیر پیشین ایران در باکو عامل احتمالی ناامنی و تهدیدها در این کشورها را حضور گروه‌های تروریستی در افغانستان برشمرد و افزود: افغانستان با سه کشور ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان مرز زمینی دارد و داعش با حمایت‌های آمریکا در شمال افغانستان مستقر شده و با اقدامات تروریستی برای بی ثبات کردن کشورهای منطقه و در راستای سیاست‌های آمریکا به دنبال گسترش نفوذ خود در افغانستان و آسیای مرکزی است.
وی همکاری ایران با این کشورها برای مقابله با تروریسم تکفیری را حائز اهمیت خواند و افزود: در کنار این، قاچاق مواد مخدر منبع درآمد اصلی گروه‌هایی مثل داعش، القاعده و طالبان است که همکاری ما با این کشورها برای مقابله با قاچاق مواد مخدر می‌تواند در جهت همکاری‌های ضد تروریستی برای ایجاد امنیت در منطقه باشد.
* طراحی همکاری‌های چندجانبه با چین/ نباید همکاری با آسیای مرکزی و همسایگان را به صورت تاکتیکی دنبال کنیم
این تحلیلگر مسائل منطقه اضافه کرد: با توجه به همکاری راهبردی ما با چین و اینکه چین در سیاست نگاه به غرب به آسیای مرکزی توجه خاصی دارد، از الان می‌توانیم طراحی همکاری‌های چندجانبه‌ای را با چین داشته باشیم، برای مثال همکاری ایران،‌ قزاقستان و چین و یا همکاری ایران، ترکمنستان و چین و یا همکاری چهارجانبه ایران، ترکمنستان، ازبکستان و چین و این امکان وجود دارد و می‌توانیم به این شکل در چارچوب همکاری راهبردی با چین در آسیای مرکزی هم فعالیت‌های مشترکی داشته باشیم.
پاک آیین در پایان یادآور شد: ما نباید همکاری با منطقه آسیای مرکزی را و در کل همسایگان خود را به صورت تاکتیکی دنبال کنیم و بلکه باید به آن نگاه راهبردی داشته باشیم و به یک یا دو سفر بسنده نکنیم.
وی افزود: ارتباطات ما با این کشورها باید به صورت مکرر و متقابل دنبال شده و سندهای همکاری امضا شود و در پی آن باشیم که بتوانیم همکاری خودمان را با کشورهای همسایه به خصوص در آسیای مرکزی به نتیجه برسانیم که این امر به نفع منافع همه کشورهای آسیای مرکزی، ایران و حتی چین هم خواهد بود.
انتهای پیام/