تداوم تلاطم در بازار مرغ؛ آرامش بازار مرغ با حذف دلالان از چرخه تولید تا عرضه

پس از مدت کوتاهی آرامش در بازار مرغ در طی هفته‌های اخیر مجددا شاهد نوسان قیمت و افزایش قیمت این محصول پروتئینی در بازار و سود دلالان و واسطه گران در این وضعیت بودیم و وعده مسؤولان برای چندمین بار محقق نشد و هم‌چنان شاهد فروش مرغ با قیمت‌هایی بالاتر از نرخ مصوب ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومانی در سطح بازار هستیم.
خبرگزاری فارس-اردبیل| مهران عقلمند: پس از مدت کوتاهی آرامش در بازار مرغ در طی هفته‌های اخیر، مجددا شاهد نوسان قیمت و افزایش قیمت این محصول پروتئینی در بازار بودیم به‌طوری‌که در طی روزهای اخیر قیمت مرغ در سطح بازار استان اردبیل به قیمتی بالاتر از قیمت مصوب ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومانی رسید و به نسبت مناطق مختلف با قیمت‌هایی بین ۲۶ هزار تومان تا ۲۸ هزار تومان به فروش می‌رسد.
قیمت‌های لحظه‌ای و متفاوت در سطح بازار و بالاتر از نرخ مصوب دولتی سبب سردرگمی مردم شده و عملا قیمت دستوری و مصوب در سطح بازار رعایت نمی‌شود.
از طرفی دیگر پس از افزایش قیمت گوشت قرمز در سال گذشته، گوشت مرغ به‌عنوان یک ماده پروتئینی ارزان قیمت بر سر سفره‌های کوچک شده مردم قرار گرفت اما در چند ماه گذشته به‌دلیل نوسانات در بازار گوشت مرغ، قیمت این محصول به ۳۲ هزار تومان نیز رسیده بود تا اینکه با ورود جدی دستگاه‌های اجرایی و نظارتی به قیمت‌گذاری، قیمت مصوب ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومانی برای این محصول در نظر گرفته شد.
این قیمت مصوب نیز برای مدت کوتاهی سبب آرامش در بازار شده و به‌عنوان مُسکنی در تعدیل قیمت مرغ نقش ایفا کرد و اما هم اکنون مجددا شاهد تلاطم در بازار مرغ و افزایش نرخ آن به بیش از قیمت مصوب هستیم.
این درحالیست که به‌دلیل کاهش قدرت خرید مردم و فشار مضاعف اقتصادی وارد شده بر مردم به‌علت شیوع ویروس کرونا، قیمت‌های لحظه‌ای و بالاتر از نرخ مصوب سبب عدم توان خرید این محصول پروتئینی شده است.
تناسب میان عرضه و تقاضا یکی از ابتدایی‌ترین مفاهیم در علم اقتصاد بوده و قیمت کالاها نیز بر اساس تعادل میان عرضه و تقاضا تنظیم می‌شود، هر زمانی‌که شاهد اختلال در این سیستم باشیم قیمت کالاها نیز دچار آشفتگی می‌شود و از همین‌رو بهترین روش در تعدیل قیمت‌ها و خروج از آشفتگی در بازار اصلاح اختلالات موجود در عرضه و تقاضای محصول است که از شواهد پیداست که مسؤولان امر توجه آن‌چنان جدی به این امر ندارند.
از طرفی دیگر قیمت مصوب کنونی از نظر تولیدکنندگان این محصول مقرون به صرفه نبوده و چندین بار نسبت به آن واکنش نشان داده بودند اما پس از جلسات متعدد تصمیم به تصویب این قیمت برای گوشت مرغ گرفته شد که البته نوسان‌های اخیر در قیمت مرغ نشان دهنده آشفتگی بازار و عدم اجرای صحیح این قیمت در بازار است.
این درحالیست که استان اردبیل خود یکی از استان‌های پیشرو در تولید گوشت مرغ بوده و وضعیت کنونی در بازار مرغ با حجم بالای تولیدات در استان اردبیل دور از انتظار است.
فعالیت ۵۰۲ واحد مرغ‌داری در استان اردبیل
خلیل نیکشاد، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در اردبیل با اشاره به میزان تولید گوشت مرغ در استان اظهار کرد: در استان اردبیل تعداد ۵۰۲ واحد مرغ‌داری فعال وجود دارد که از این تعداد ۴۲۰ واحد گوشتی بوده و میزان مصرف گوشت مرغ در استان اردبیل نیز به‌صورت ماهانه به ۲ هزار و ۹۰۰ تن می‌رسد و تولید این گوشت در استان به میزان ۴ هزار و ۴۰۰ تن است.
وی افزود: سطح جوجه‌ریزی مرغداری‌های استان اردبیل در ۱۰ ماهه سال‌جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بالغ بر ۱۵ درصد افزایش یافته که البته با توجه به شرایط قیمتی گوشت قرمز، کشش بازار و تقاضا برای استفاده از گوشت مرغ از طرف جامعه مصرف‌کننده افزایش داشته است.
نیکشاد تصریح کرد: لیکن در بهمن ماه سال‌جاری جوجه‌ریزی انجام یافته در سطح مرغداری‌های استان اردبیل بالغ بر ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار قطعه بوده که بر این اساس استحصال گوشت سفید و لاشه مرغ به مراتب بیشتر از نیازمندی‌ جامعه مصرف‌کننده استانی خواهد بود.
نکته مهم اینجای قضیه است که تولیدکنندگان مرغ هر چند قیمت مصوب ۱۴ هزار و ۴۰۰ تومانی مرغ زنده را پایین تر از نرخ تمام شده این محصول می‌داننداما این قیمت را رعایت کرده و مرغ را با نرخ تعیین شده به فروش می‌رسانند و اما علی‌رغم آن نرخ مصوب ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومانی برای گوشت مرغ در سطح بازار رعایت نمی‌شود و همین امر نشان دهنده وجود واسطه‌گری‌ها و دلالی‌ها در مسیر تولید تا عرضه است که سبب افزایش نرخ این محصول پروتئینی و پرمصرف در سطح بازار شده و بنابراین قیمت مصوب در نظر گرفته شده بازی دو سر باخت برای تولیدکننده و مصرف‌کننده بوده و در این بین تنها افرادی که از این وضعیت راضی به نظر می‌رسند دلالانی هستند که هیچ نقشی جز افزایش قیمت این محصول در بازار را ندارند.
لزوم حذف دلالان از بازار گوشت مرغ
یکی از مرغداران اردبیلی در خصوص افزایش هزینه‌های تولید بیان کرد: هزینه‌های تولید مرغ اعم از حمل و نقل، واکسیناسیون، ضدعفونی و ...
در سال‌های اخیر بسیار افزایش یافته است.
وی افزود: در تولید مرغ حدود ۲۵ مورد ماده استفاده می‌شود که فقط یک مورد آن نهاده‌های دامی است و از طرفی دیگر نهاده‌های اختصاص یافته اعم از ذرت و سویا نیز با افزایش قیمت مواجه بوده‌اند به‌طوری‌که پیش از این نرخ ۱۵۲۰ تومان برای ذرت اعلام شده بود و در حال حاضر با قیمت ۲۰۱۵ تومان به مرغداری‌ها ارائه می‌شود.
این تولیدکننده ادامه داد: در کنار آن نرخ سویای دولتی که پیش از این ۲۴۷۰ تومان بود در حال حاضر با قیمت ۳۷۷۰ تومان در اختیار مرغداری‌ها قرار می‌گیرد و از طرفی دیگر فقط ۷۰ درصد نیاز به این نهاده‌ها توسط نرخ دولتی تامین می‌شود و ۳۰ درصد مابقی آن را از طریق بازار آزاد خریداری می‌کنیم.
این تولیدکننده مرغ با اشاره به قیمت ذرت و سویا در بازار آزاد تصریح کرد: قیمت سویا در بازار آزاد در مقطعی از زمان تا بیش از ۱۷ هزار تومان نیز رسید و البته در حال حاضر تا ۱۱ هزار تومان کاهش پیدا کرده و در کنار آن قیمت ذرت نیز در بازار آزاد حدود ۵ هزار و ۲۰۰ تومان است.
وی تشریح کرد: نرخ مصوب ۱۴ هزار و ۴۰۰ تومانی برای مرغداری‌ها با این وضعیت به صرفه نیست، در حالی‌که قیمت تمام شده این محصول در مرغداری‌ها به مراتب بیشتر از این مقدار است و از طرفی دیگر به دلیل دلالی‌های موجود در بازار شاهد فروش گوشت مرغ به قیمتی بالاتر از نرخ مصوب هستیم.
دو نرخی بودن قیمت مرغ علی‌رغم کشتار مازاد نیاز در استان اردبیل قابل قبول نیست
قیمت متفاوت این محصول در بازار واکنش ارژنگ عزیزی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری اردبیل را نیز به همراه داشت و وی در جلسه کمیسیون تنظیم بازار استان اردبیل با اشاره به مشکلات تنظیم بازار مرغ در کشور اظهار کرد: هیچ دلیلی ندارد که علی‌رغم کشتار روزانه ۱۲۰ الی ۱۶۰ تن مرغ در استان که نزدیک دو برابر مصرف و نیاز داخلی استان است، باز در سطح بازار شاهد دو نرخی بودن قیمت باشیم.
وی افزود: مشکل اصلی عدم نظارت بر فرآیند حمل مرغ کشتار شده از کشتارگاه و تحویل آن به واحدهای صنفی بود که دستگاه‌های متولی متعهد شدند با نظارت روزانه جلوی هرگونه سو استفاده را بگیرند و با عرضه خارج از نرخ مصوب برخورد کنند.
اما علی‌رغم اتخاذ چنین تدابیری در استان اردبیل همچنان شاهد قیمت بالاتر گوشت مرغ از قیمت مصوب اعلامی هستیم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل در خصوص قوانین مربوط به صادرات لاشه مرغ به سایر استان‌ها بیان کرد: صادرات لاشه مرغ به خارج از استان برابر قیمت مصوب و با تعیین مبدا و مقاصد هدف مشروط به اعلام وصول از طرف سازمان‌های دولتی استان هدف و هم‌چنین اخذ مجوز خروج از استان از طریق اداره کل دامپزشکی استان امکان‌پذیر بوده و بدیهی است خروج بدون اخذ مجوز از استان ممنوع است و با خاطیان طبق ضوابط و قوانین موجود برخورد خواهد شد.
نیکشاد در خصوص مباحث پیرامون تامین نهاده‌های دامی برای مرغ داری‌ها تصریح کرد: طی چند ماه اخیر با انتظام بخشی و ساماندهی سامانه بازارگاه در سطح کشور برای تامین و توزیع نهاده‌های تحت نیاز مرغداری‌های گوشتی صنعتی برابر استانداردهای تعریف شده، انجام یافته و تحویل داده شده و کلیه تولیدکنندگان ملزم به رعایت قیمت‌های مصوب هستند.
وی با اشاره به اقدامات انجام یافته در راستای برخورد با گرانفروشی این محصول عنوان کرد: در خصوص تفاوت قیمت‌ها در سطح بازار برخوردهای لازم صورت می‌گیرد و اما در این خصوص نیازمند همراهی سایر دستگاه‌های متولی دیگر نیز هستیم چرا که با این موضوع نمی‌شود به‌صورت جزیره‌ای رفتار کرد و از این رو نیاز به هماهنگی مستمر در این خصوص است.
نظارت بر بازار به استناد فاکتورهای خرید انجام می‌گیرد
یوسف شهباززاده، معاون نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل بر این باور است که نظارت بر عمده‌فروشی گوشت مرغ بر عهده سازمان جهاد کشاورزی بوده و سازمان صمت فقط بازرسی‌های خود را در سطح خرده فروشی‌ها انجام می‌دهد.
وی در خصوص نظارت و بازرسی سازمان صمت بر بازار مرغ بیان کرد: نظارت در سطح خرده‌فروشی‌ها به استناد فاکتورهای خرید انجام می‌گیرد و بر این اساس نیز خرده‌فروشان سود معقول و معین به رقم قید شده بر روی فاکتور خرید کشیده و اقدام به فروش محصول می‌کنند.
شهباززاده عنوان کرد: به‌دلیل دلالی‌ها و واسطه‌گری‌های موجود در بازار، فاکتورهای موجود چند دست چرخیده و در نهایت به دست فروشنده می‌رسد که در هر یک از این مراحل، دلالان نیز سودی را به روی کالای مذکور می‌کشند و در نهایت خرده‌فروشان نیز سود متناسب با قوانین را محاسبه کرده و اقدام به فروش محصول می‌کنند از همین رو این موضوع باید در بخش تامین، تولید این محصول کنترل شود که قیمت‌ها در این بخش رعایت نمی‌شود.
توان خرید مردم به شدت کاهش یافته است
یکی از شهروندان اردبیلی که قصد خرید مرغ را داشت به خبرنگار فارس گفت: متاسفانه قیمت گوشت مرغ در طی ماه‌های اخیر بسیار بالا رفته و به‌دلیل وضعیت نامناسب اقتصادی اغلب مردم به خصوص اقشار کم‌در‌آمد جامعه دیگر توان حتی خرید مرغ را هم ندارند.
وی بیان کرد: با توجه به وضعیت موجود چنین به نظر می‌رسد که نظارت مناسبی هم از سوی مسؤولان بر بازار وجود ندارد چرا که قیمت‌ها اغلب به صورت هفتگی و گاها روزانه تغییر می‌یابد و یا اینکه قیمت‌ها در مناطق مختلف اختلاف چند هزار تومانی با یکدیگر دارند.
به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، با توجه به موارد ذکر شده توسط مسؤولان و همچنین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان شاهد نوعی ناهماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی مختلف در خصوص نظارت و کنترل بر نحوه تامین و توزیع گوشت مرغ در بازار هستیم.
به‌دلیل وجود واسطه‌گری‌ها در بازار و سوء استفاده دلالان از وضعیت موجود نیز قیمت‌های مصوب در سطح بازار رعایت نمی‌شود و این در حالیست که تولیدکنندگان نیز از قیمت پایین این محصول رضایت آنچنانی ندارند، لذا عدم رعایت قیمت مصوب این محصول در بازار به نوعی بازی دو سر باخت تولیدکننده و مصرف‌کننده تبدیل شده و عملا منفعتی متوجه هیچ یک از این دو اقشار نمی‌شود.
در حالی‌که مسؤولان امر می‌توانند با تشدید نظارت‌های خود از درب مرغداری‌ها تا کشتارگاه و عرضه در سطح بازار و کوتاه کردن دست دلالان از این چرخه، افزایش قیمت و نابسامانی‌ها در بازار را بگیرند تا شاهد به تعادل رسیدن قیمت مرغ در روزهای پایانی سال باشیم.
انتهای پیام/3463/ی