پرواز «پروانه» در جشن 50 سالگی فیلم «رشد»/ تندیس زرین برای ساختن مدرسه‌ای شاد
پنجاه سالگی، یک عمر تجربه است و امروز جشن 50 سالگی نیم قرن تجربه جشنواره بین‌المللی فیلم‌های علمی، آموزشی و تربیتی رشد برگزار شد؛ جشنواره‌ای که کرونا باعث شد مظلوم‌تر از گذشته، نیم قرن شدنش را با کمترین مهمان جشن بگیرد.
پنجاه سالگی، یک عمر تجربه است و امروز جشن 50 سالگی نیم قرن تجربه جشنواره بین‌المللی فیلم‌های علمی، آموزشی و تربیتی رشد برگزار شد؛ جشنواره‌ای که کرونا باعث شد مظلوم‌تر از گذشته، نیم قرن شدنش را با کمترین مهمان جشن بگیرد.
خبرگزاری فارس ـ گروه تعلیم و تربیت: پنجاه سالگی، یک عمر تجربه است و امروز جشن 50 سالگی نیم قرن تجربه جشنواره بین‌المللی فیلم‌های علمی، آموزشی و تربیتی رشد برگزار شد؛ جشنواره‌ای که کرونا باعث شد مظلوم‌تر از گذشته، نیم قرن شدنش را با کمترین مهمان جشن بگیرد.
امروز حتی وزیر آموزش و پرورش هم در مراسم اختتامیه پنجاهمین جشنواره فیلم رشد حضور نداشت و برخی مهمانان هم به مظلومیت این جشنواره اشاره کردند؛ جشنواره ای که می‌توانست با حضور برترین دست اندرکاران سینمای ایران و مسؤولان فرهنگی کشور، رونق داشته باشد.
* از فستیوال فیلم‌های آموزنده تا جشنواره بین‌المللی فیلم رشد
جشنواره بین‌المللی فیلم‌های علمی، آموزشی و تربیتی رشد با نام «فستیوال» فیلم‌های آموزنده در سال ۱۳۴۲ شروع به کار کرد.
این جشنواره نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم در ایران است که مسؤولان اداره کل سمعی و بصری وزارت آموزش و پرورش وقت به لحاظ تبادل رویدادهای تصویری و آموزشی در سطح جهانی اقدام به برگزاری آن کردند.
در برگزاری هشتمین جشنواره یعنی سال ۱۳۵۰، نام جشنواره بین المللی فیلم‌های آموزنده به جشنواره فیلم‌های آموزشی تغییر یافت و در جشنواره بیستم یعنی در سال ۱۳۶۹، برگزارکنندگان به اتفاق آرا، افزودن نام «رشد» را به نام قبلی مناسب دانسته و جشنواره با نام کنونی جشنواره بین‌المللی فیلم‌های علمی، آموزشی و تربیتی رشد نامیده شد.
در سال‌های آغازین، فیلم‌های به نمایش درآمده در جشنواره تماما به زبان اصلی پخش می‌شد و در مواردی که متن فیلم مورد توجه مخاطبان قرار می‌گرفت، خلاصه آن به زبان فارسی ترجمه می‌شد و متن آن در اختیار تماشاگران قرار می‌گرفت اما از جشنواره دهم یعنی از سال ۱۳۵۲ به بعد با هماهنگی وزیر وقت آموزش و پرورش، دوبله فیلم‌های منتخب با پیام‌های علمی ـ تربیتی شروع شد و از آن پس فیلم‌های جشنواره به صورت دوبله در دسترس تماشاگران گذاشته می‌شود.
انجمن اولیا و مربیان در جشنواره بیست و سوم به همراهی با این رویداد همت گماشت و اولین جشنواره فیلم خانواده همزمان با بیست و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم رشد آغاز شد و البته دیگر این جشنواره ادامه نیافت.
اما جشنواره بین‌المللی فیلم‌های علمی، آموزشی و تربیتی رشد از دوره سی و سوم تا سی و پنجم به ترتیب در شهرهای کرمان، یزد و خراسان رضوی برگزار شد.
در سی و سومین دوره، آثار «دانش‌آموزان فیلمساز» نیز در بخش مسابقه حضور یافتند و همچنین در سی و ششمین دوره، آثار «معلمان فیلمساز» نیز در جشنواره بین المللی رشد مورد پذیرش و داوری قرار گرفت.
از نخستین جشنواره تا پایان چهاردهمین جشنواره، «تندیس دلفان» در پیکره‌های زرین، سیمین و برنز به برگزیدگان اهدا شده است.
دلفان نام تپه‌ای در لرستان است که پیکره‌ای متعلق به 1200 سال قبل از میلاد، توسط باستان‌شناسان در این تپه‌ها یافت شد که به نام «پیکره دلفان» نامگذاری و سپس در ابعاد دو و نیم برابر بزرگتر قالب‌گیری شده و به آثار برگزیده جشنواره اهدا شد.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و وقفه چند ساله در برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم رشد، در سال ۱۳۶۴ اولین دوره پس از پیروزی انقلاب اسلامی یا پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های آموزشی برگزار شد و نشانه‌ای جهت اهدای جوایز با مشخصات خاص، طراحی و ارائه شد.
این نشانه در طول زمان به عنوان نشانه سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و سپس با تغییراتی چند توسط انتشارات مدرسه نیز هویت کاربردی پیدا کرد.
از جشنواره سی‌ام به بعد طرح های متفاوتی برای نشانه جایزه جشنواره طراحی شد که سرانجام در سال های اخیر طرحی منتخب کتاب با تغییراتی هر ساله به عنوان نشانه جایزه زرین، سیمین و برنز به برگزیدگان جشنواره بین‌المللی فیلم رشد، اهدا می‌شود.
* از 28 فیلم خارجی در سال 1342 تا 2110 فیلم در سال 1399
اولین دوره فستیوال بین المللی فیلم‌های آموزنده با شرکت 28 فیلم خارجی و 10 فیلم ایرانی در یکی از مدارس تهران آغاز شد و حالا در پنجاهمین دوره، در مجموع 3250 فیلم شامل 1140 فیلم ایرانی و 2110 فیلم خارجی به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که 171 فیلم به بخش مسابقه راه یافت و 110 کشور نیز در این جشنواره شرکت کردند.
در بخش فیلم‌های کوتاه داستانی تعداد 1276 اثر به دبیرخانه ارسال شده است که 322 فیلم ایرانی و 954 فیلم خارجی است که از این تعداد 31 فیلم شامل 17 فیلم ایرانی و 14 فیلم خارجی به بخش مسابقه راه یافت؛ در بخش بلند داستانی 120 اثر به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است که شامل 32 فیلم ایرانی و 88 فیلم خارجی است و در نهایت 6 فیلم ایرانی و 5 فیلم خارجی به بخش مسابقه راه یافت.
در بخش فیلم‌های پویانمایی 582 فیلم شامل 152 فیلم ایرانی و 430 فیلم خارجی به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که 11 فیلم ایرانی و 19 فیلم به بخش مسابقه رفتند ضمن اینکه در بخش فیلم‌های مستند هم 861 فیلم به بخش دبیرخانه جشنواره ارسال شد که شامل 223 فیلم ایرانی و 638 فیلم خارجی است و در نهایت 26 فیلم ایرانی و 14 فیلم خارجی به بخش مسابقه وارد شدند.
در بخش فیلم‌های معلمان و دانشجومعلمان نیز امسال شاهد 166 فیلم و در بخش فیلم‌های دانش‌آموزی شاهد 245 فیلم بودیم که در بخش معلمان ودانشجومعلمان 28 فیلم به بخش داوری و در بخش دانش‌آموزان نیز 31 فیلم به بخش رقابت رفت.
* جشنواره رشد باید از حاشیه به متن آید
حسن ملکی رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در این جشنواره با بیان اینکه پنجاه سال عمر برای برگزاری جشنواره بین المللی رشد پیام دارد، گفت: معمولا بر هر انسانی پنجاه سال سپری شود دیگران در دلشان حس احترام به او پیدا می کنند زیرا سن بالا، احترام می‌آورد.
این فقط انسان نیست که اگر سالها سپری شود مقام پیدا می کند و انسان ها در برابر او خاضع می شوند بلکه بر هر موجودی که سالها از او سپری شده است، چنین است.
حالا ما در برابر این رویداد فرهنگی پنجاه ساله چه کنیم؟
وی با اشاره به ابعاد هنر و ارتباطش با فلسفه افزود: باید از فرآورده های این موجود محترم پنجاه ساله بهره برداری عملی کنیم و نه عددی؛ متاسفانه از این میراث عظیم فرهنگی و هنری استفاده لازم را نبرده ایم.
اگر به این نقطه برسیم که فرآورده این جشنواره از حاشیه به متن بیاید هنرمندی به خرج داده ایم.
باید تلاش کنیم جشنواره فیلم رشد، عکس، کتاب و تولید محتوای الکترونیکی رشد وارد متن برنامه‌ریزی‌های ما شود.
ملکی به مقوله تحول و رابطه‌اش با مقوله هنر اشاره کرد و ادامه داد: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، اکنون در مرحله تحول، عمر می‌گذراند.
قطار تحول در سازمان پژوهش و برنامه ریزی به حرکت درآمده است.
باید دید هنر و فیلم در جغرافیای تحول چه جایی دارد؛ تحول یک عمق دارد که به وسیله فلسفه به وجود می آید.
انسان اگر علاقه مند به فلسفه اسلامی باشد عمق فلسفه با تحول رخ می‌دهد.
تحول در طول با سیر تکوینی رشد اتفاق می افتد.
کشف استعداد تکوینی کودک و نوجوان به وسیله انسان شناسی دینی پدید می آید.
وی گفت: تحول منهای هنر یعنی درخت بی هنر؛ ارتفاع هنر با تخصص شکل نمی گیرد.
ارتفاع در تحول با برنامه هنرمندان ممکن می شود و همه هنرها بالا برنده هستند اما فیلم تاثیرگذاری عمیق تری دارد؛ فیلم آموزشی خوب، کودک ما را آرام می‌کند.
معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه جشنواره‌های رشد باید از حاشیه به متن بیایند و به بهره برداری عملی برسند، اظهار کرد: جشنواره پنجاهم هم رو به اتمام است لذا باید میثاق ببندیم که بسته‌های تربیت و یادگیری‌مان خالی از هنر نباشد و روح هنری داشته باشد تا به تحول ما ارتفاع بدهد.
با برنامه درسی امیدبخش کودک را رشد دهیم که این مهم با هنر ممکن می شود.
* ورود فیلم‌های جشنواره فیلم رشد در بخش بارکد رمزگذاری شده کتاب درسی
سعید بدیعی دبیر پنجاهمین جشنواره بین‌المللی فیلم «رشد» از بازنگری در فرایند برگزاری جشنواره به واسطه اپیدمی کرونا خبر داد و گفت: امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا، تمامی جشنواره‌ها و حتی جشنواره فیلم فجر نیز دچار رکود بودند و نسبتاً کم فروغ‌تر برگزار شدند بنابراین ما سعی کردیم فرایندها را مجدداً بازنگری کنیم.
وی با بیان اینکه تعداد سه هزار و دویست و پنجاه فیلم در پنجاهمین جشنواره فیلم رشد حضور داشتند که این تعداد مجموع بخش ملی و بین المللی بود، ادامه داد: برخلاف اغلب پیش بینی‌ها، که می‌گفت به واسطه کرونا تولید فیلم کاهش خواهد داشت، آثار بسیار خوبی از نظر کمیت و کیفیت به دبیرخانه رسید تا جایی که در بخش ملی نزدیک به ۴۱۱ فیلم به دست ما رسید.
از بین این آثار که توسط معلمان و دانش آموزان تولید شده، بالغ بر ۶۰ اثر به بخش مسابقه راه یافت.
دبیر پنجاهمین جشنواره بین المللی جشنواره فیلم رشد از استخراج بیش از ۱۰۰ فیلم مربوط به دوره‌های گذشته جشنواره خبر داد و تاکید کرد: با توجه به اینکه در این دوره تمرکز بیشتر ما بر استفاده از آرشیو، فیلم‌های جشنواره بود، دوره چهلم جشنواره مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت نزدیک به ۱۰۰ فیلم مرتبط با کتاب‌های درستی از آن استخراج شد که حتی با صفحه کتاب نیز تطبیق داده شد تا ان‌شاءالله امکان استفاده از آن در بخش بارکد رمزگذاری شده، فراهم شود.
* جایزه‌ها
هنگام اهدای جوایز به دلیل اینکه برخی برگزیدگان از استان‌های دیگر کشور بودند، حضور نداشتند.
برگزیدگان بخش دانش‌آموزی
دیپلم افتخار و جایزه نقدی رتبه اول بخش دانش آموزی به فیلم داستانی «خاطره می‌سازیم» به کارگردانی ملیکا آقایی؛ دیپلم افتخار و جایزه نقدی رتبه دوم به فیلم مستند «ازدواج‌های مرده» به کارگردانی نگین نجاری؛ دیپلم افتخار و جایزه نقدی رتبه سوم به فیلم پویانمایی «ترس» به کارگردانی محمد سهیل انصاری؛ دیپلم افتخار و جایزه نقدی رتبه سوم به فیلم پویانمایی «انتخاب» به کارگردانی زهرا (مبینا) حمزه اهدا شد.
لوح تقدیر و جایزه نقدی نیز به فیلم مستند «عبای زرین» به کارگردانی پریا حسین‌زاده و فیلم پویانمایی «نبض» به کارگردانی مریم کریمی اهدا شد.
ملیکا آقایی گفت: ایده این فیلم از پرسش مهر گرفته شده است و اینکه چگونه مدرسه شادی داشته باشیم و با دوستانم تصمیم به فیلم‌سازی گرفتم.
برگزیدگان بخش معلمان فیلمساز
در بخش ملی معلمان فیلمساز، دیپلم افتخار و جایزه نقدی به فیلم مستند «مهمان» اثر کارگردانی میلاد اسماعیلیان و دانیال اسماعیلیان اهدا شد.
دیپلم افتخار و جایزه نقدی نیز به فیلم داستانی «مثقال» اثر جواد مولانیا و فیلم پویانمایی «زیست شناسان کوچک» به کارگردانی فهیمه ذبیحی سلطانی اهداء شد.
در بخش دانشجو معلمان، نیز دیپلم افتخار و جایزه نقدی به فیلم مستند «موج اول» به کارگردانی زهرا مسلمی‌پور؛ لوح تقدیر و جایزه نقدی به فیلم مستند «پیر فرهنگ آذربایجان» به کارگردانی فرامرز مهدی‌زاده و فیلم مستند «سه روز و یک قرن» به کارگردانی لطیف فتاحی اهدا شد.
برگزیدگان فیلم‌های بلند داستانی
تندیس زرین و جایزه نقدی در این بخش به فیلم داستانی بلند «پیله و پروانه» به کارگردانی محمد صالحی‌نژاد از ایران اهداء شد.
تندیس سیمین به فیلم داستانی بلند «دوچرخه» به کارگردانی «کانجان کیشور نات» از هندوستان، و دیپلم افتخار به فیلم پویانمایی «مأموریت آب» به کارگردانی «اَلوارو کَسِرِس» از ونزوئلا اهداء شد.
برندگان بخش پویانمایی بین الملل
در بخش پویانمایی بین المللی تندیس زرین و جایزه نقدی به فیلم «قدم یازدهم» به کارگردانی مریم کشکولی‌نیا از ایران؛ تندیس سیمین و جایزه نقدی فیلم «بادهای پائیزی، بادهای بهاری و دو کبوتر » اثر صادق جوادی از ایران اهدا شد.
همچنین دیپلم افتخار مشترکاً به فیلم‌های «جوجة آشیانه» به کارگردانی «مارات والریویچ ناریمانوف» از روسیه و «ایان، یک داستان تاثربرانگیز » به کارگردانی «اَبِل گولد فَرب » از آرژانتین اهداء شد.
برندگان فیلم‌های داستانی کوتاه
در بخش فیلم کوتاه داستانی تندیس زرین به فیلم «سرآغاز» اثر «ساندیپ کومار ورما» از هندوستان؛ تندیس سیمین و جایزه نقدی به فیلم «وضعیت اورژانسی» به کارگردانی مریم اسمی‌خانی از ایران و یپلم افتخار و جایزه نقدی «سفیدپوش» اثر رضا فهیمی تعلق گرفت.
در ادامه هیئت داوران بخش داستانی کوتاه دیپلم افتخار و جایزه نقدی را به بازیگر نقش اصلی فیلم «سفیدپوش»، دانش‌آموز امیرعلی رزاقی اهدا کرد.
جوایز بخش مستند کوتاه با حضور محمود رحمانی و محمد عارف داوران این حوزه به برندگان اهداء شد.
برگزیدگان بخش مستند کوتاه
تندیس زرین و جایزه نقدی به فیلم مستند کوتاه «نادره‌کار» به کارگردانی منوچهر مشیری اهداء شد.
او در این مراسم گفت: خوشحالم که اگر جایزه‌ای می‌گیرم از جشنواره رشد است.
در زمانی که جشنواره کار خود را آغاز کرد، من 14 ساله بودم اما از همان زمان علاقمندی به فیلم و سینما در وجود من شکل گرفت و کنجکاو شده بودم که این جشنواره، چگونه رویدادی است.
این جشنواره، نخستین رویداد سینمایی ایران بود و من نوجوان 14 ساله، درباره این کنجکاو بودم که به چه موضوعاتی می‌پردازد.
امروز صحبت‌هایی مبنی بر مرور 50 ساله جشنواره رشد شنیدم که انگیزه ایجاد کرد.
من به این رویداد بسیار احترام می‌گذارم و همواره با علاقمندی آثارم را به این رویداد می‌آورم.
تندیس سیمین و جایزه نقدی به فیلم مستند کوتاه«کاک ئیرج» به کارگردانی جمشید فرجوند فردا اهداء شد.
هیئت داوران ضمن تقدیر از فیلم «فقط یک روز دیگر» به کارگردانی «ایوژنی یولیکوف» از روسیه، دیپلم افتخار و جایزه نقدی را مشترک به فیلم‌های «سارِوُ» به کارگردانی محمد عبدالهی، «خانجان» به کارگردانی بابک طاهری اهدا شد.
همچنین هیئت داوران بخش مستند کوتاه دیپلم افتخار و جایزه نقدی را به دانش‌آموز «بهدیس سوری نسب» شخصیت اصلی فیلم مستند «نازگل» تقدیم کرد.
برندگان بخش مستند بلند
تندیس زرین و جایزه نقدی به فیلم مستند بلند «یک کاج، صد گنجشک» به کارگردانی سید هاشم مرتضویان، تندیس سیمین و جایزه نقدی به فیلم مستند بلند «مسافر فوکوشیما» اثر معصومه نورمحمدی از ایران اهدا شد.
همچنین دیپلم افتخار به فیلم مستند بلند «ماهی کپور» به کارگردانی لورنتسو اسکوارچا از کشور ایتالیا اهداء شد.
هیئت داوران، دیپلم افتخار و جایزه نقدی بخش پژوهش را نیز رضا مجلسی برای فیلم مستند «طلارودان» نیز اهداء کرد.
انتهای پیام/