"حسابداری" در ایران چه جایگاهی دارد؟

ایسنا/خوزستان عضو هیات علمی گروه حسابداری دانشگاه شهید چمران اهواز، با اشاره به نمایان شدن ناکارآمدی‌های اقتصادی با استفاده از علم حسابداری، گفت: در بخش خصوصی تا حدی از حسابداری استفاده می‌شود زیرا به حفظ سرمایه و منافع صاحبان تولیدی کمک می‌کند اما متأسفانه در بخش دولتی تقریباً هیچ استفاده‌ای از علم حسابداری نمی‌شود و در حد اجبار برای گذراندن تکالیف قانونی است.
اسماعیل مظاهری در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: حسابداری مانند یک شمشیر دو لبه است؛ یعنی اگر به جا و مناسب از این علم استفاده شود و در جایگاه خود به کار رود، می‌تواند بسیار مثمر ثمر و مؤثر باشد اما اگر در جای خود به کار نرود، می‌تواند به عنوان ابزاری برای کتمان حقایق یا سرپوش گذاشتن بر ناکارآمدی‌های اقتصادی استفاده بشود.
در ایران حسابداری به عنوان علم در نظر گرفته نمی‌شود
وی با بیان اینکه ما از حسابداری به عنوان زبان تجارت و اقتصاد یاد می‌کنیم، افزود: یعنی اگر بخواهیم وضعیت اقتصادی یا تجاری یک حوزه و منطقه را بدانیم، ناگزیر هستیم که از علم حسابداری استفاده کنیم.
واقعیت این است که متأسفانه در کشور ما این رشته در جایگاه ویژه خود دیده نمی‌شود و بیشتر به عنوان یک حرفه و فن دیده می‌شود و نه یک علم.
در حالی که کشورهای دیگر با تغییر نگرش خود نسبت به این علم پیشرفت‌های زیادی به دست آوردند.
جایگاه حسابداری در تشخیص سیستم‌های اقتصادی ناکارآمد
عضو هیات علمی گروه حسابداری دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح کرد: متخصصان حسابداری می‌دانند که حسابداری بسیار کارآمد است و بسیاری از ناکارآمدی‌های اقتصادی را با اعداد و ارقام نشان می‌دهد.
اگر در کشور ما به این مسئله توجه شود بسیاری از مسائل مربوط به ناکارآمدی‌های اقتصادی و اختلاس‌ها توسط اعداد و ارقام حسابداری آشکار می‌شوند.
به عبارتی دیگر شاید زمینه‌های ناکارآمدی و فساد اقتصادی از سال‌های گذشته وجود داشته اما اگر یک سیستم مالی و حسابداری کارآمد و فعال وجود داشت، این همه زمان نمی‌گذشت تا فساد اقتصادی اکنون آشکار شود.
مظاهری با اشاره به نگرش جامعه نسبت به حسابداری، گفت: حسابداری ابزاری برای پاسخگویی و پاسخ‌خواهی است؛ اگر در جامعه در حوزه اقتصادی مطالبه‌گری شود، پاسخ‌دهندگان از طریق حسابداری می‌توانند پاسخ دهند، چون زبان تجارت همان حسابداری است.
وی ادامه داد: بسیاری از کارخانجات تولیدی و فعالان اقتصادی هستند که می‌گویند "قیمت تمام‌شده محصولات در کشور بسیار زیاد است و به اصطلاح نمی‌صرفد، بنابراین بهتر است محصولات موردنیاز را از کشورهای دیگر وارد کنیم." در پاسخ به این مساله باید گفت که شاید قیمت تمام شده محصولات به درستی محاسبه نشده است.
اگر به درستی از حسابداری در جای خود و با تکنیک روز استفاده شود چه بسا این حرف ممکن است تصور اشتباه تولیدکننده باشد.
از حسابداری در بخش دولتی استفاده نمی‌شود
عضو هیات علمی گروه حسابداری دانشگاه شهید چمران اهواز، با اشاره به اهمیت استفاده از علم حسابداری، افزود: اگر اقتصاد کشور را به دو بخش خصوصی و دولتی تقسیم کنیم؛ متوجه می‌شویم که در بخش خصوصی تا حدی از حسابداری استفاده می‌شود زیرا به حفظ سرمایه و منافع صاحبان تولیدی کمک می‌کند.
اما متأسفانه در بخش دولتی تقریباً هیچ استفاده‌ای از علم حسابداری نمی‌شود و در حد اجبار برای گذراندن تکالیف قانونی است.
یعنی اگر تکالیف قانونی مبنی بر انجام حسابرسی‌های سالانه نباشد، هیچ وقت از حسابداری استفاده نمی‌شود.
هیچ یک از شرکت‌های دولتی اقدام به استفاده از حسابداری نمی‌کنند.
چون مالک و صاحب سرمایه مشخص نیست و در نتیجه کسی نگران نیست و تقریباً هیچ استفاده‌ای از حسابداری نمی‌شود و تنها در حد رفع تکلیف کردن از مسائل قانونی است.
شاید به این دلیل باشد که در بخش دولتی پاسخ‌خواه وجود نداشته باشد، در حالی که در بخش خصوصی این مسئله وجود دارد و صاحب سرمایه نگران سرمایه و ملک خود است.
به این دلیل است که گفته می‌شود اقتصاد باید از دولتی بودن خارج شود و به سمت خصوصی واقعی پیش برود ولی ما در سال‌های اخیر دیدیم که اقتصاد دولتی به سمت اقتصاد رانت‌خواری و ویژه‌خواری رفته است و علم حسابداری است که می‌تواند این مسائل را مشخص کند.
چون اقتصاد کشور خصوصی نشده است و ماحصل آن اقتصاد بیمار کنونی است.
همه این مسائل به جایگاه حسابداری در دیدگاه تصمیم‌گیرندگان باز می‌گردد.
انتهای پیام