کنفرانس حمایت از بازسازی سوریه و ناکامی «سزار» آمریکایی

خبرگزاری مهر، سرویس بین الملل: از زمان شکست تشکیلات تروریستی داعش در سوریه، بحث بازسازی زیرساختهای این کشور که در جریان جنگ چند ساله علیه گروه‌های تروریستی ویران شده، به میان آمد.
با توجه به مهیا بودن زمینه سرمایه گذاری و مشارکت بسیاری از شرکت‌های بین المللی در روند بازسازی سوریه، این شرکت‌ها و به صورت کلی کشورهای مختلف تمایل خود را برای حضور در این عرصه نشان داده‌اند.
اما مسأله ای که در این میان مطرح می‌شود، توطئه چینی‌های طرف آمریکایی برای سنگ اندازی در مسیر بازسازی سوریه و بهبود توان اقتصادی این کشور است.
تحریم‌های اخیر آمریکا علیه سوریه و تمام کشورهایی است که با دمشق در تمام زمینه‌ها چه سیاسی و چه اقتصادی همکاری کنند.
واشنگتن با تصویب تحریم‌های ظالمانه علیه سوریه تحت عنوان «قانون سزار» تلاش می‌کند هرگونه ارتباط و همکاری میان دمشق و دیگر کشورهای منطقه و جهان را قطع کند.
در این میان کشورهایی نظیر ایران، روسیه، چین… فارغ از توجه به بحث تحریم‌های آمریکا علیه سوریه، آمادگی و تمایل خود را برای مشارکت در روند بازسازی این کشور اعلام کرده‌اند.
برگزاری کنفرانس مربوط به حمایت از سوریه و بازسازی این کشور با مشارکت کشورهای مختلف آن هم در سایه تهدید و ارعاب های آمریکا می‌تواند به عنوان یک دستاورد و موفقیت دیپلماتیک برای دمشق و کشورهای شرکت کننده، تلقی شود.
ترکیه و روسیه در چند پرونده منطقه‌ای با یکدیگر اختلاف دارند و همین اختلافات بر روی بحران سوریه نیز تأثیر گذاشته است مسأله دیگری که در خصوص تحولات سوریه باید به آن اشاره کرد، اختلافات میان ترکیه و روسیه است که باعث طولانی شدن روند حل سیاسی بحران سوریه شده است.
ترکیه و روسیه در چند پرونده منطقه‌ای با یکدیگر اختلاف دارند و همین اختلافات بر روی بحران سوریه نیز تأثیر گذاشته است.
بحث درگیری‌ها در منطقه قره باغ، مسأله شرق دریای مدیترانه و صف بندی یونان و مصر در برابر ترکیه، بحران لیبی و اختلاف نظر آنکارا و مسکو بر سر آن.
پیش از این ترکیه و روسیه تلاش داشتند بحران سوریه را از طریق توافقات فیما بین و بدون نظارت طرف سوری حل و فصل کنند که به دلیل آنچه که گفته شد، این مهم تاکنون محقق نشده و با بررسی تحولات منطقه، به نظر می‌رسد محقق نخواهد شد.
«مسعود اسداللهی» کارشناس سیاسی مسائل منطقه در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص کنفرانس پشتیانی از سوریه که در دمشق برگزار شد گفت: بعد از آزاد سازی بوکمال دیگر به طور قطعی ثابت شد که تمام معارضان سوری به صورت نهایی شکست خورده‌اند.
آزادی بوکمال فقط سرنگونی داعش نبود بلکه تکلیف باقی گروه‌های تروریستی را نیز مشخص کرد.
عملاً از همان زمان صحبت از بازسازی سوریه به تدریج مطرح شد اما بحث‌های نظامی در حد محدودی که لازم بود ادامه پیدا کرد و غوطه شرقی آزاد شد.
جنوب سوریه نیز با نظارت روسیه و تحت عنوان یک توافق آزاد شد.
مشکل ادلب همچنان به علت بحث‌های پیچیده بین ترکیه و روسیه باقی ماند.
البته در چند مرحله پیشروی‌های خوبی انجام شد اما متأسفانه به دلیل سازش های ۲ جانبه میان ترکیه و روسیه هنوز آزاد سازی کامل در ادلب صورت نگرفته است.
البته همین پیشروی‌ها، مسأله بازسازی را تقویت کرد.
وی در خصوص اختلافات میان ترکیه و روسیه گفت: روس‌ها قصد داشتند سریعاً به یک راه حل نظامی سیاسی با ترکیه برسند که بر اساس آن عملیات نظامی به طور کامل متوقف شود و بعد از آن به سمت راه حل سیاسی از طریق کنفرانس آستانه و کمیسیون تدوین قانون اساسی حرکت کنند اما این اقدامات نیز به دلیل پیچیدگی‌های مسأله سوریه به نتیجه نرسید.
در این میان آمریکایی‌ها، شروع به زمینه سازی برای ممانعت از بازسازی سوریه کردند.
آنها صراحتاً اعلام کردند تازمانی که بشار اسد در قدرت است در بازسازی سوریه شرکت نمی‌کنند و منظورشان این است که دولت‌های دیگر را نیز تحت فشار قرار خواهند داد.
این کارشناس مسائل منطقه بیان کرد: روس‌ها خیلی تلاش کردند به یک طریقی، راه حل سیاسی را پیش ببرند و تا حد زیادی نیز ساده انگارانه با مسأله برخورد کردند و همین مسأله باعث طولانی‌تر شدن این روند شد.
در این میان، بحران‌های دیگر نیز به وجود آمد.
در بحران لیبی، ترکیه و روسیه مجدداً در برابر هم قرار گرفتند.
سپس در بحث شرق دریای مدیترانه و اکتشاف نفت و گاز و اختلافی که میان مصر و یونان از یک طرف و ترکیه از طرف دیگر رخ داد، یک نوع تقابل نیمه پنهان میان روس‌ها و ترک‌ها به وجود آمد.
روس‌ها در پشت پرده مایل نیستند که ترکیه تبدیل به یک تولید کننده و صادر کننده گاز به اروپا باشد.
وی ادامه داد: تقابلی که اخیراً میان دو طرف اتفاق افتاد در جمهوری آذربایجان و منطقه قره باغ رخ داد و روسیه احساس کرد که این ماجرا امنیت ملی آن را هدف قرار داده و تنها بحث آزاد سازی قره باغ مطرح نیست.
آمریکایی‌ها از این طریق در حال ایجاد یک کمر بند امنیتی در اطراف روسیه هستند و قصد محاصره آن را دارند.
اختلافات میان ترکیه و روسیه بر سر این مسأله نیز بالا گرفت.
مجموعه این اختلافات میان ۲ کشور در نهایت به اینجا انجامید که مسکو احساس کرد نمی‌تواند اختلافات را با آنکارا حل و فصل کند.
اسداللهی گفت: در چنین شرایطی یک کنفرانس، نه به عنوان بازسازی بلکه به عنوان پشتیبانی از سوریه در دمشق برگزار می‌شود.
هدف از آن اتخاذ یک گام سیاسی نظامی قدرتمند در حمایت از نظام سوریه و ایجاد زمینه برای مطرح کردن بحث‌های بازسازی این کشور بود.
در ماه‌های اخیر نیز آمریکایی‌ها با قانون سزار قصد داشتند راه را بر مشارکت تمام کشورها در بازسازی سوریه ببندند.
از این جهت نیز برگزاری این کنفرانس با حضور روسیه، چین، ایران … یک موفقیت به شمار می‌رود.
البته این کنفرانس قطعاً نمی‌تواند جایگزین یک همایش گسترده باشد.
برگزاری کنفرانس مربوط به حمایت از سوریه و بازسازی این کشور با مشارکت کشورهای مختلف آن هم در سایه تهدید و ارعاب های آمریکا می‌تواند به عنوان یک دستاورد و موفقیت دیپلماتیک برای دمشق و کشورهای شرکت کننده، تلقی شود وی بیان کرد: امیدواریم که روسیه متوجه شده باشد که از طریق توافقات دو جانبه با ترکیه خارج از چارچوب آستانه که انتقادات طرف سوری را برانگیخته بود، به جایی نخواهد رسید.
شاید اختلافات مطرح شده میان ترکیه و روسیه باعث شده باشد مسکو به خود بیاید.
مسأله بازسازی سوریه برای کشورهای غربی یک پروژه جذاب است و این کشور در بخش‌های مختلف اقتصاد به کمک نیاز دارد؛ اما این شرکت‌ها به دلیل سیاست‌های آمریکا قادر به مشارکت در این روند نیستند و باید راه حل های خنثی کردن این تحریم‌های آمریکا در قبال سوریه را پیدا کنند.
این تحلیلگر سیاسی ادامه داد: این فرصت در برابر ایران در سایه عدم توانایی شرکت‌های غربی برای ورود به بحث بازسازی سوریه، وجود دارد.
ایران می‌تواند در زمینه‌های بازسازی خطوط انتقال برق، پالایشگاه‌ها، راه‌ها و جاده ها… در سوریه مشارکت کرده و قراردادهایی در این خصوص با طرف سوری امضا کند.
بنابراین ایران می‌تواند تهدید تحریم‌های آمریکا علیه سوریه را به یک فرصت تبدیل کند.
نتیجه گیری
کشورهای حامی سوریه با برگزاری کنفرانس‌های مختلف در خصوص بازسازی این کشور می‌توانند ضربه محکمی به تلاش‌های آمریکا برای ممانعت در مسیر بازسازی سوریه وارد آورند چرا که واشنگتن از طریق اعمال تحریم‌های گسترده علیه سوریه به زعم خود مسیر شکوفایی و بهبود اقتصاد این کشور را بسته است؛ این در حالیست که دمشق از حمایت کشورهای دوست و هم پیمان خود برخوردار است.
برگزاری کنفرانس حمایت از سوریه در سایه مخالفت‌های آمریکا برای بازسازی این کشور، نه تنها یک دستاورد دیپلماتیک به شمار می‌رود بلکه می‌تواند فرصت اقتصادی خوبی برای کشورهایی نظیر ایران از طریق مشارکت در روند بازسازی بخش‌های آسیب دیده اقتصاد سوریه از جمله پالایشگاه‌ها و خطوط انتقال انرژی تلقی شود.
اختلافات میان ترکیه و روسیه بر سر پرونده‌های منطقه‌ای، باعث شده که این کشور هنوز نتوانند به توافقی بر سر سوریه دست پیدا کنند.
البته تلاش‌های آنکارا و مسکو برای حل بحران سوریه از طریق توافقات فیما بین به دور از نظارت طرف سوری، انتقادات دمشق را نیز به دنبال داشته است.
به نظر می‌رسد که شدت گرفتن این اختلافات بر سر موضوعاتی نظیر درگیری‌های قره باغ، بحران لیبی … باعث شده تا هر ۲ کشور به چارچوب کنفرانس آستانه و حل بحران سوریه با مشارکت دمشق بازگردند.