رکوردزنی آبزی پرور نمونه لرستانی در کشور؛ از تولید ماهی ارگانیک تا پرورش جلبک اسپیرولینا
گروه استان‌ها- آبزی‌پرور لرستانی با تولید و پرورش ماهی سالم و ارگانیک برای دومین سال متوالی نمونه ملی شد و به باور «ما می‌توانیم» عینیت بخشید.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد امید رضایی 52 ساله، اهل لرستان و آبزی‌پرور نمونه ملی است که 12 سال است به تولید و اشتغالزایی در حوزه شیلات مشغول است.
وی از یک مزرعه پرورش ماهی 65 تنی، 150 تن ماهی برداشت کرده و معتقد است با مکانیزاسیونی که اخیراً به مزرعه خود اضافه کرده می‌تواند این میزان تولید را نیز 2 برابر کند؛ ضمن اینکه محصولات تولیدی، کاملاً سالم و ارگانیک خواهند بود.
یکی از مهمترین شاخصه‌هایی که این تولید کننده را در شمار برترین‌های ایران قرار داده، علاوه‌بر رکوردزنی در حجم تولید نسبت به سطحی که در اختیار داشته، توجه به بعد کیفی و تولید محصول سالم است.
همچنین با توجه به شرایطی مانند تحریم و تورم و البته سیل ویرانگر امسال که لرستان را درنوردید و سبب ضرر و زیان فعالان حوزه شیلات شد، امید رضایی از معدود آبزی‌پرورانی است که نه تنها خللی در توان و اراده او ایجاد نشد بلکه با مدیریت جهادی و پشتکاری مثال‌زدنی تمام این چالش‌ها را پشت سر گذاشت تا نام او در میان تولیدکنندگان موفق ایرانی بدرخشد.
راز و رمزهای موفقیت این آبزی‌پرور نمونه را در زیر می‌خوانید:
امید رضایی در رابطه با نحوه ورود خود به حوزه شیلات به خبرنگار تسنیم می‌گوید: افسر بازنشسته ارتش بودم و با خود فکر کردم حالا که وقت آزاد دارم بهتر است کسب و کاری راه‌اندازی کنم و چون در طول فعالیت خود در ارتش دائماً ورزش می‌کردم از آمادگی جسمانی خوبی نسبت به همسالانم برخوردار بودم در نتیجه احساس کردم انرژی لازم برای شروعی دوباره را دارم.
وی عنوان می‌کند: سال 88 به پیشنهاد یکی از دوستان و به‌خاطرعلاقه‌ای که به شیلات داشتم وارد حوزه آبزی‌پروری شدم و یک مزرعه پرورش ماهی 20 تنی در آب‌سرده بروجرد راه‌اندازی کردم بعد از گذشت چند سال که تجربه لازم را در این زمینه به دست آوردم مجتمع بزرگتری که 65 تن ظرفیت داشت را در شهرستان الشتر خریداری کردم.
این آبزی‌پرور نمونه با بیان اینکه این مجتمع جدید ورشکسته بود و صاحبان آن در زندان به سر می‌بردند، تصریح می‌کند: ابتدا دلایل ورشکستگی آن را بررسی و پیدا کردم سپس به راهکارهایی برای احیای آن رسیدم و خوشبختانه با رفع ایراداتی که وجود داشت توانستم بار دیگر آن مزرعه را وارد مدار تولید کنم.
وی بیان می‌کند: برای خرید این مزرعه میزان آورده‌ای که داشتم کافی نبود به همین دلیل مجبور شدم وام بگیرم، خانه‌ای که در آن زندگی می‌کردم را هم فروختم و برای مابقی آن یک چک شش ماهه دادم تا ماهی را به بازار برسانم و براساس محاسباتی که انجام داده بودم می‌دانستم اگر خوب کار کنم بازگشت سرمایه در کوتاه‌مدت اتفاق می‌افتد در نتیجه این ریسک را انجام دادم و به لطف خدا دوباره توانستم همان خانه‌ای که فروخته بودم را خریداری کنم.
اولویت ما تولید غذای سالم است
رضایی معتقد است که انسان به هرحوزه‌ای که ورود کرد باید سعی کند بهترین باشد حالا هر کاری که می‌خواهد باشد و می‌گوید: با شناختی که از روحیات خود داشتم می‌دانستم اگر وارد این کار شوم تمام تلاشم را به کار می‌گیرم و موفق می‌شوم؛ من حتی زمانی که ورزش می‌کردم هم 25 دوره قهرمانی برای ارتش به ارمغان آوردم چون این روحیه رقابت‌پذیری و به دنبال بهترین شدن همیشه با من بوده است.
وی تأکید می‌کند: البته زمانی که به پرورش ماهی روی آوردم اصلاً نمی‌دانستم که سالیانه افراد برتر این حوزه معرفی و تجلیل می‌شوند فقط اعتقاد شخصی خودم بود که باید کارم را به بهترین شکل ممکن انجام دهم و رسالت خود را برای تولید غذای سالم.
امید رضایی با بیان اینکه در حال حاضر سرمایه ما در این کار به 10 میلیارد تومان رسیده و از درآمد و وضعیت خود راضی هستیم، خاطرنشان می‌کند: علاوه‌بر همسرم که همیشه همراه و مشوق من بوده، 2 پسرم هم در این مزرعه کار می‌کنند و به‌طور کلی 10 نفر به‌طور مستقیم در این مزرعه پرورش ماهی مشغول به‌کار هستند.
همسر آقای رضایی هم حضور فعالی در این مجموعه دارد، پابه‌پای او زحمت می‌کشد و در موفقیت و پیشبرد کار نقش مهمی داشته به‌طوریکه به گفته رضایی همسرش پیوسته در رابطه با فرایند پرورش ماهی و راهکارهای افزایش بهره‌وری در کار مطالعه می‌کند؛ همچنین داروهای گیاهی دست‌سازی که متشکل از آبلیمو، آویشن و سیر است برای ماهی‌ها می‌سازد که تأثیر به‌سزایی در پیشگیری و درمان بیماریهای آبزیان دارد.
رضایی با بیان اینکه در راستای افزایش کیفیت تولیدات و بالا بردن راندمان تولید، مرزعه خود را مکانیزه کرده‌ایم، تصریح می‌کند: سه دستگاه روز دنیا را در مزرعه خود نصب کرده‌ام که پنج کارکرد دارند و از مهمترین آنها می‌توان به تصفیه آب، اکسیژن‌زایی و از بین بردن انگل، ویروس و میکروب‌های مضر آب اشاره کرد.
وی عنوان می‌کند: این دستگاه‌ها مانع بیمار شدن ماهی‌ها می‌شوند که طبیعتاً وقتی بیماری نباشد نیازی به مصرف دارو هم نیست درنتیجه گوشت ماهی تولید شده کاملاً سالم و عاری از هر گونه مواد شیمایی است از طرفی به‌خاطر تصفیه شدن آب توسط دستگاه‌هایی که در ورودی و خروجی مزرعه نصب شده‌اند، آب خروجی مزرعه و پسماند آن بهترین آب برای مزارع پرورش ماهی و کشاورزی پایین دست است.
جبران خسارت 1.5 میلیاردی سیل
مکانیزاسیون مزرعه برای امید رضایی 450 میلیون هزینه در بر داشته که او می‌توانست این مبلغ را صرف خرید یک خودروی سواری لوکس کند تا با پراید مدل 88 خود در جاده تردد نکند اما ترجیح داد این هزینه را در کار خود وارد کند چون می‌خواست غذای سالم بر سر سفره‌های مردم برود.
عدم استفاده از داروهای شیمایی سبب شده که طعم ماهی‌هایی که تولید می‌شود بسیار مطبوع و دلپذیر باشد و به قول رضایی: «هر کسی برای خرید ماهی به مزرعه می‌آید در مراجعه بعدی چهار مشتری دیگر هم با خود می‌آورد» تا جایی‌که ماهی رضایی در لرستان به یک برند تبدیل شده و بسیاری از ادارات و حتی یکی از بیمارستان‌های خرم‌آباد نیز ماهی مصرفی مورد نیاز پرسنل و بیماران خود را از رضایی تهیه می‌کنند.
این آبزی‌پرور نمونه در رابطه با خسارت سیل امسال به مزرعه‌اش، می‌گوید: سیل فروردین ماه 1.5 میلیارد به ما خسارت وارد کرد اما ما منتظر پرداخت خسارات دولت نماندیم و با اعتباری که داشتیم دوباره بچه ماهی گرفتیم و شروع به کار کردیم؛ الان هم 2 میلیارد ماهی داریم که وقتی آنها را بفروشیم همه خسارات جبران می‌شود.
وی خاطرنشان می‌کند: به‌صورت لایه ای در استخرها ماهی انداخته‌ایم و تا لایه اول به فروش می‌رسد لایه دوم و پس از آن لایه سوم هم می‌رسد و به این شکل روزانه فروش داریم.
در زمان وقوع سیل سطح آب به حدی بالا آمده بود که بسیاری از آبزی‌پروران منطقه، وقتی آن وضعیت بحرانی را دیدند با ناامیدی مزارع خود را ترک کردند تا حداقل جان خود را نجات دهند اما امید رضایی تا آخرین لحظه از مزرعه خود خارج نشد و زمانیکه خانواده‌اش پافشاری او را برای نجات مزرعه دیدند او را همراهی کردند و هر چقدر پدر خانواده می‌خواست بقیه را مجبور به ترک مزرعه کند کسی نپذیرفت و گفتند اگر قرار باشد اتفاقی بیفتد پس همه با هم می‌میریم.
ساعت 2 و نیم شب در حالیکه آب با سرعت در حال بالا آمدن بود امید رضایی دیواری که در پایین مزرعه قرار داشت و آب زیادی در پشت آن جمع شده بود را تخریب کرد که با این کار سطح آب به طور قابل توجهی پایین آمد و توانست 20 تن از ماهی‌های خود را نجات دهد هر چند با این کار خطرناک، نزدیک بود جانش را از دست بدهد اما می‌گوید: «خدا خواست که زنده بمانم، خدایی که در این مسیر بارها معجزه‌هایش را برایم آشکار کرده است».
پرورش جلبک اسپیرولینا برای اولین بار در لرستان
رضایی برای اولین بار در لرستان قصد دارد که در کنار تولید و پرورش ماهی به پرورش «جلبک اسپیرولینا» نیز بپردازد که این جلبک سبز حدود 70 درصد پروتئین دارد و به دلیل مواد مغذی و کاربردهای فراوانی که دارد تولید و مصرف آن در دنیا به‌صورت جدی مورد توجه قرار گرفته است.
امید رضایی در این رابطه بیان می‌کند: جلبک اسپیرولینا علاوه‌بر مصارف انسانی یک غذای مقوی برای دام، طیور و ماهی‌ها محسوب می‌شود و قیمت هر کیلوگرم آن برای مصارف دامی حدود 300 هزار تومان و برای مصارف انسانی حدود 800 هزار تومان است.
وی می‌گوید: پرورش جلبک مثل پرورش قارچ یک شغل خانگی است که جوانان می‌توانند با سرمایه کم آن را انجام دهند و درآمد خوبی داشته باشند.
برخلاف پرورش قارچ که تقریباً اشباع شده تعداد افرادی که در بحث تولید جلبک اسپیرولینا فعالیت دارند بسیار محدود است و تاکنون شاید 2 مؤسسه تحقیقاتی در این زمینه کار کرده باشند حتی بسیاری از مردم حتی با نام و کاربردهای آن هم آشنا نیستند.
پیشنهاداتی برای کاهش هزینه‌های تولید
این آبزی‌پرور نمونه ملی با انتقاد از نبود بازارچه شیلات در لرستان، بیان می‌کند: به دنبال این هستیم که یک شعبه در خرم‌آباد بزنیم و تولیدات خود را ارزانتر از قیمت بازار به دست مصرف کننده برسانیم درحالیکه معمولاً تولیدات ارگانیک قیمت بالاتری دارند.
وی خاطرنشان می‌کند: متأسفانه در شرایط فعلی فقط واسطه‌ها هستند که بدون زحمت زیاد سود خوبی به جیب می‌زنند ولی تولیدکننده و مصرف کننده همیشه متضرر می‌شوند چرا باید یک واسطه با یک ساعت وقت گذاشتن و با یک وانت بار 50 میلیون تومانی از خود تولیدکننده بیشتر سود ببرد؛ به‌خاطر نوسانات زیاد قیمت، معمولاً واسطه‌ها محصولات تولیدکننده را با قیمت بسیار پایینی خریداری می‌کنند و با قیمت گزاف به دست مصرف کننده می‌رسانند.
رضایی تصریح می‌کند: مشکل ما در استان لرستان این است که حمایت از تولیدکننده فقط یک شعار است درحالیکه مسئولان باید بدانند که اگر تولیدکننده قوی داشته باشیم یک کشور قوی هم خواهیم داشت ولی متأسفانه آمارسازی و شعار بلای جان جامعه ما شده است.
وی عنوان می‌کند: دولت باید با ارائه تسهیلات کم بهره (زیر 10 درصد) از تولیدکننده‌ها حمایت کند، جلوی واردات بی‌رویه را بگیرد، نظارت خود را بیشتر کند و با حمایت از ایجاد صنایع تبدیلی و فراوری برای استان، ارزش افزوده ایجاد کند؛ لازم است که در همه شهرستان‌ها، برای هر گرایش کشاورزی یک نفر انتخاب شود تا مشکلات و مسائل تولیدکنندگان را رصد و منتقل کند.
این آبزی‌پرور نمونه می‌گوید: با تشدید تحریم‌ها کارخانه‌های خوراک آبزیان، کیفیت خوراک را پایین آوردند و اگر در حالت عادی برای تولید هر کیلو گوشت، یک کیلو خوراک نیاز بود، این بار باید 1.5 برابر خوراک می‌دادیم که این هزینه تولید را بالا می‌برد.
وی عنوان می‌کند: با توجه به اهمیت این موضوع و اینکه بیشترین هزینه یک تولیدکننده صرف خرید نهاده و خوراک می‌شود پیشنهاد می‌کنیم که یک کارخانه تولید خوراک در لرستان راه‌اندازی شود که سهام‌داران آن خود آبزی‌پروران باشند و از آنجایی خوراک‌های تولید شده به مصرف مزارع خودشان می‌رسد با دلسوزی، دقت، نظارت و حساسیت بیشتری کار می‌کنند تا محصول با کیفیتی تولید کنند.
رضایی بیان می‌کند: کارخانه‌های فعلی خوراک را گران‌تر به ما می‌فروشند اما اگر سهام‌داران کارخانه همان تولیدکننده‌ها باشند دیگر این اتفاق نمی‌افتد و هزینه تولید هم کمتر می‌شود؛ لازم است همین اتفاق هم در حوزه بسته‌بندی و فراوری ماهی رخ دهد تا ضمن ایجاد اشتغال، تولیدات نهایی با قیمت کمتری به دست مردم برسند.
وی با بیان اینکه بستر لازم برای فعالیت‌های آبزی‌پروری در لرستان آماده است تصریح می‌کند: چون منبع آبی که برای مزرعه خود استفاده می‌کنیم، چشمه است و آب چشمه یک منبع یکسان است که کم و زیاد نمی‌شود ما در تمام طول سال و همه فصل ها تولید داریم بنابراین وجود منابع آبی عظیم در لرستان فرصت خوبی برای رونق شیلات و اشتغالزایی در استان است.
ظرفیت شیلات برای اشتغالزایی
این آبزی‌پرور نمونه خاطرنشان می‌کند: با وجود این نعمت‌های خدادادی سرشار ما می‌بینیم که بیشتر بهره‌برداران حوزه شیلات، افراد غیربومی هستند و مردم لرستان از این کار استقبال چندانی ندارند چون بسیاری از آنها بدون برنامه‌ریزی، تخصص، تجربه و هدفمندی وارد این کار شده‌اند و نتیجه نگرفته‌اند اما زمانیکه مجتمع خود را به یک فرد غیربومی اجاره دادند آنچنان تحولی در آن ایجاد کرده که همه انگشت به دهان می‌مانند.
وی بیان می‌کند: مشکل مزارع شیلات لرستان این است که مکانیزه و به‌روز نیستند در نتیجه بهره‌وری و بازدهی لازم را ندارند واقعیت این است که تولید به روش سنتی صرفه اقتصادی ندارد.
رضایی تصریح می‌کند: قبول داریم که هزینه مکانیزاسیون بالاست اما با افزایش تولید این مسئله جبران می‌شود؛ ما با همین دستگاه‌هایی که در مزرعه خود نصب کرده‌ایم بسیاری از تجهیزات برقی دیگر را حذف کرده و هزینه برق را از یک میلیون و 200 هزار تومان به 400 هزار تومان رسانده‌ایم از طرفی به‌خاطر افزایش کیفیت آب، ماهی مریض نمی‌شود و دیگر نیازی نیست که هزینه‌ای برای تهیه دارو بپردازیم و به همین شکل هزینه تولید کاهش و راندمان تولید افزایش پیدا می‌کند.
امید رضایی می‌تواند با فروش مزرعه پرورش ماهی خود به ارزش 10 میلیارد تومان یک زندگی راحت و بی‌دغدغه داشته باشد و دیگر نگران فشار تولید و چالش‌های پیش رو نباشد اما او ترجیح می‌دهد در عرصه تولید بماند و با قدرت به کار خود ادامه دهد تا کشورش را بسازد و برای جامعه مفید باشد.
او می‌خواهد الگوی موفقی برای فرزندانش باشد، روحیه کار و تلاش را در آنها زنده نگه‌دارد و به آنان بیاموزد به‌جای ناامیدی، تسلیم شدن و مقصر دانستن جامعه، با توکل بر خدا و تکیه بر همت و اراده خود زندگی و رویاهایشان را بسازند و هدفمند و سربلند زندگی نکنند نه اینکه سربار جامعه باشند.
انرژی فوق‌العاده، مثبت‌اندیشی، اراده محکم و در عین حال مهربانی و تواضع اولین چیزی است که در برخورد با امید رضایی احساس می‌شود؛ از دست‌های پینه‌بسته او می‌توان فهمید که حتی بیشتر از کارگران در مزرعه زحمت می‌کشد که این نوع نگرش، خستگی‌ناپذیری و روحیه کار و کارآفرینی را باید قدر دانست و این افراد به‌عنوان سرمایه‌های واقعی مملکت مورد حمایت قرار بگیرند.
گزارش از نسیم کریمی‌صابر
انتهای پیام/648/ت
