نگاهی به شاخص‌های ادبیات کودک در جهان
خردسالان به دلیل ویژگی‌های خاص ذهنی و شناختی دارای جایگاهی ویژه‌اند. ادبیات آنان نیز دارای خصوصیات منحصر به فردی است چراکه این گروه معمولا قادر به خواندن نیستند و با ادبیات به واسطه راوی و داستان ارتباط برقرار می‌کنند.
ایسنا/خراسان رضوی خردسالان به دلیل ویژگی‌های خاص ذهنی و شناختی دارای جایگاهی ویژه‌اند.
ادبیات آنان نیز دارای خصوصیات منحصر به فردی است چراکه این گروه معمولا قادر به خواندن نیستند و با ادبیات به واسطه راوی و داستان ارتباط برقرار می‌کنند.
از طرف دیگر تغییر نسل و رشد سطح آگاهی کودکان، ما را وادار می‌کند تا بیشتر با این بخش آشنا شویم و لزوم پرداختن هرچه بهتر و بیشتر را به این بخش از ادبیات درک کنیم.
این لزوم نه تنها در کشور ما بلکه در سراسر جهان وجود دارد و باعث شده که توجه‌های بیش از پیشی به این بخش شود.
کودکان آینه جامعه و طرح آینده ملت هستند.
بنابراین جهت تعمیق ریشه‌های اخلاقی و تربیتی در آن‌ها باید به آن‌ها توجه ویژه‌ای بشود و برای ادبیاتشان برنامه‌ریزی شود.
داستان کودک یکی از بهترین روش‌ها برای انتقال مفاهیم اخلاقی و تربیتی به کودکان به شمار می‌رود.
تعیین هدف ادبیات کودک و مفهوم کودکی
ما به دو طریق می‌توانیم به مفهوم کودکی و هدف ادبیات کودک دست یابیم.
یکی از طریق تحلیل آثاری که در سالیان دراز به عنوان "ادبیات کودک" مورد استقبال مخاطبان خود قرار گرفته است، همچون افسانه‌ها و ادبیات کودک کلاسیک.
دیگری نیز از طریق تحلیل نظریه‌های گوناگون روانشناختی، تربیتی و فلسفی در مورد مفهوم کودکی و کشف همگانی‌های این نظریات با محور قراردادن روش دوم و با گروه‌بندی نظریات مربوط به کودکی و نقد آن در یک همنگری می‌توان به مفهوم ادبیات کودک عینیت بخشید و سپس آن را برآن مبنا تعیین کرد.
شخصیت پردازی به عنوان بخش بسیار مهم در ادبیات کودک محسوب می‌شود
داستان‌های مربوط به گروه سنی کودکان از لحاظ کمی کوتاه و یا بسیار کوتاه است.
برای همین ضرورت دارد که نویسنده برای جبران این امر کیفیت آثار خود را ارتقا بخشند.
برای این منظور به کارگیری از شیوه‌ها و ابزارهای شخصیت پردازی مانند کنش، گفتار، وضعیت ظاهری، زمان و مکان، لحن و نام می‌تواند به نویسنده برای شخصیت سازی مناسب و در نتیجه موفقیت در ایجاد ارتباط با مخاطب کمک کند.
در پژوهشی که به مطالعه و بررسی شیوه و ابزارهای شخصیت‌پردازی و انواع شخصیت‌های داستانی در ۳۹ داستان از گروه سنی الف پرداخته شد، نشان داده شد که نویسندگان این حوزه در استفاده از برخی از ابزارها و شیوه‌ها مانند توصیف وضعیت ظاهری شخصیت، نام سازی و.
..
به خوبی عمل نکرده‌اند و در مقابل از برخی از آن‌ها مانند توصیف کنش، گفتار شخصیت‌ها در امر شخصیت پردازی استفاده مناسب‌تری کرده‌اند.
نویسندگان شایسته است که شخصیت‌هایی جذاب و ماندگار خلق کنند چرا که ظرفیت‌های گسترده‌ای که در این ابزارها و شیوه‌ها وجود دارد این امر را با بهره‌گیری صحیح از آن‌ها ممکن می‌سازد.
مشکلات روانشناختی در ادبیات کودک ایران و اروپا
در پژوهشی دیگر که تحلیل محتوای داستان‌های کودکان در ۵۱ کتاب داستانی منتشر شده بین سال‌های ۷۵ تا ۸۵ که کانون پرورش فکری آن را منتشر کرده است و میزان پرداختن این کتاب‌ها را به مشکلات روانشناختی کودکان مانند پرخاشگری، کمبود اعتماد به نفس، ترس و اندوه مورد بررسی قرار داده است و این بحث را در بین کتاب‌های ایرانی و اروپایی مقایسه کرده است، نتایج کلی نشان داده که مشکل کمبود اعتماد به نفس بیشتر از سایر مشکلات روانشناختی مورد توجه نویسندگان اروپایی است و نویسندگان ایرانی بیشتر از همه موضوع اندوه کودکان را مورد توجه قرارداده‌اند.
منابع:
۱.خسرونژاد، مرتضی.(۱۳۸۴).
مفهوم کودکی و هدف ادبیات کودک.
علمی پژوهشی ( وزارت علوم) ، ۴۵ ، ۱۵۴-۱۶۸
۲.
رشیدی، ص.، صفور اسادات و کیایی و& محمد.
( ۲۰۱۶).
بررسی شخصیت پردازی در داستان‌های خردسالان با تمرکز بر ۳۹ اثر.
مطالعات ادبیات کودک،۷(۱)،۶۵-۸۶
۳.اباذری، خسرو رشتخواری.(۲۰۱۱).
بیان مشکلات روانشناختی کودکان در ادبیات ایرانی و اروپایی.
فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، ۵(۱۸)، ۱۱-۳۲
انتهای پیام