بررسی اشعاری که ۱۱ مداح در محرم امسال خواندند/ امشب نوبت بنیفاطمه است
«محرم امسال» عنوان سلسله نشستهایی به دبیری محمدمهدی سیار، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق است. او اشعاری را که در محرم امسال توسط 11 مداح خوانده شده در گفتوگوهای تخصصی بررسی میکند.

به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، در برنامهای پژوهشی با عنوان «محرم امسال» که به همت گروه فرهنگ و هنر دانشکده فرهنگ و ارتباطات و نیز اندیشکده راهبردی اربعین دانشگاه امام صادق علیه السلام طراحی و اجرا میشود، مراسم و اشعار اجرا شده توسط ۱۱ مداح مطرح کشور در محرمی که گذشت مورد تحلیل هنری، ادبی، اجتماعی و فرهنگی قرار میگیرد.
سید مجید امامی مدیر اندیشکده راهبردی اربعین در این باره به فارس گفت: نقش آفرینی گسترده و عمیق هیأتهای عزاداری و ذاکران اهل بیت در فضای فرهنگی و رسانهای امروز کشور بر کسی پوشیده نیست.
هیأتها امروز به یکی از منابع اصلی و جریان ساز تولید محصولات رسانهای و هنری و انتقال معنا و پیام در کشور و جهان اسلام تبدیل شدهاند.
تنوع و تکثر آثار، استمرار و تولید زنده و رویداد محورانه محتوا، مشارکت عمومی مردمی در فرایند تولید و توزیع آثار، و برخورداری از گستره وسیع مخاطب، و تأثیرگذاری عمیق عاطفی و اعتقادی از ویژگیهای مهم این جریان فرهنگی است.
وی افزود: «شعر» از ارکان اصلی شکل دهنده محتوای هیأتهاست و بسیاری آن را ستون خیمه آیینهای عزاداری تشیع به حساب میآورند.
از سوی دیگر این آیینها از مهمترین عرصههای ظهور و حضور شعر در زندگی مردم محسوب میشود و در چرخه استعدادیابی، آموزش، تمرین و تعالی بسیاری از شاعران نقشی بیبدیل ایفا میکند.
با وجود این جایگاه و اهمیت فرهنگی و رسانهای، جای نگاه کارشناسانه به شعر و مداحیهای عاشورایی و بررسی ابعاد مختلف آن در فضای فرهنگی و دانشگاهی کشور بسیار خالی است.
امامی خاطرنشان کرد: مطالعات هرچند محدود مناسک و آیینهای شیعی تا کنون از تقلیل گرایی روش شناختی و تحمیل ذهن گرایی نظریه پردازان جامعه شناسی دین رنج برده است و گفتگو و فحص میدانی از واقعیت این پدیده مهم هنری زیبایی شناختی و معنوی (توامان) یعنی مداحی و روضه خوانی، سابقه اندکی دارد.
برخی پژوهشها و آثار نیز از عملکرد یا محتوای برخی شاعران نوگرا برای تثبیت خرده نظریات مناسکیشان استفاده کردهاند و تتبع بیطرفانه کمتر دیده شده است.
امامی افزود: هرچند ما هنوز هم فاقد یک چارچوب نظری بومی و اسلامی برای مناسک پژوهی شیعی هستیم، ولی مباحثه همدلانه و کارشناسی بر اساس محتوای زنده مناسک و هیآت امروز ایران، مقدمهای برای پژوهشهای بزرگ و الهام بخش بعدی است.
این در حالی است که واقعیت اجتماعی جامعه ایران متاثر از کرونا و محدودسازیهای احتیاطی اجتماعات، فشارهای اقتصادی و گذار فرهنگی و نسلی خاصی قرار دارد و بیشک تعامل بین پدیده هنری معنوی مداحی با این شرایط قابل تحلیل است.
ما بر آنیم در این مجموعه نشستها گامهای نخست در رفع این خلأ را برداریم و به تحلیل روزآمد محتوای ادبی و معرفتی عرضه شده توسط چند تن از مادحان پر مخاطب و رسانهای بپردازیم.
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: بر همین اساس شعر و محتوای مداحی مراسم محرم اخیر آقایان محمود کریمی، مهدی سلحشور، سعید و محمد حسین حدادیان، محمدرضا و حسین طاهری، مجید بنی فاطمه، میثم مطیعی، مهدی رسولی، محمدرضا بذری، رضا نریمانی، محمدحسین پویانفر و حنیف طاهری در گفتوگوهای تخصصی مورد بحث قرار میگیرد.
مدیر اندیشکده راهبردی اربعین گفت: این نشستها با حضور دو کارشناس ادبی و نیز اجتماعی و با دبیری دکتر محمدمهدی سیار عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق، دوشنبه و چهارشنبههای هر هفته از ۱۴ مهرماه تا پنج هفته و به صورت برخط برگزار میشود.
علاقهمندان میتوانند اولین نشست از این مجموعه را ساعت ۱۹ و ۳۰ دقیقه امروز دوشنبه از طریق لینک https://vc.isu.ac.ir/ch/arbaeen-isu دنبال کنند.
انتهای پیام/