مقاومت در برابر "ماسک"، چرا؟
یک کاسب بازاری، یک کارمند اداری، یک دانشجو، یک فعال بخش تولید؛ بارها از آغاز پاندمی کرونا تاکنون و در برهه‌های نفس‌گیر و قرمز، به چشم دیده‌ایم که جلوی چشم‌مان افراد مختلف، نه در فضای بسته و در جمع و نه در محیط‌های باز عمومی ماسک نمی‌زنند.
ایسنا/خوزستان یک کاسب بازاری، یک کارمند اداری، یک دانشجو، یک فعال بخش تولید؛ بارها از آغاز پاندمی کرونا تاکنون و در برهه‌های نفس‌گیر و قرمز، به چشم دیده‌ایم که جلوی چشم‌مان افراد مختلف، نه در فضای بسته و در جمع و نه در محیط‌های باز عمومی ماسک نمی‌زنند.
این مشاهده نیز مربوط به بخش خاصی از جامعه نیست بلکه از هر قشر و طیفی می‌توان نمونه‌هایی آورد که در برابر ماسک مقاومت می‌کنند و این در حالی است که بنا به گفته سازمان بهداشت جهانی و مسئولان بهداشتی و درمانی در سراسر جهان، ماسک موثرترین وسیله مراقبت از خود و دیگران در برابر ویروسی است که همه دنیا را درگیر کرده است.
یک جامعه‌شناس و مدرس علوم اجتماعی، دلایل مختلف استفاده نکردن از ماسک توسط عده‌ای از افراد جامعه را تشریح کرده است.
حسن خدمتگزار در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در گروه‌ها و اقشار مختلف جامعه، عوامل متعددی وجود دارد که باعث می‌شود افراد، پروتکل‌های بهداشتی را نادیده بگیرند، اظهار کرد: به جای اینکه درباره کل جامعه قضاوت کنیم، بهتر است دلایل استفاده نکردن از ماسک و رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی را در هر قشر بررسی کرد.
وی افزود: به عنوان مثال رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی در سنین نوجوانی ممکن است به دلیل عدم اطلاع، اقتضای سن و شیطنت‌های نوجوانی باشد.
کودکان نیز به دلیل خسته شدن و حوصله‌بر بودن استفاده از ماسک هنگام بازی و خارج شدن از منزل، ممکن است نتوانند برای مدت طولانی از ماسک استفاده کنند.
خدمتگزار بیان کرد: تقریبا در اقشار مختلف جامعه همیشه افرادی پیدا می‌شوند که رفتارهای پرخطر دارند؛ این افراد در رانندگی و انجام کارهای مختلف هیجان به خرج می‌دهند و از خطرات و عواقب کار خود نمی‌ترسند.
بروز چنین رفتاری می‌تواند ناشی از دلایل فیزیولوژیک و روانشناختی باشد؛ استفاده نکردن از ماسک در افرادی که رفتارهای هیجانی و پرخطر دارند، دیده می‌شود.
ایجاد بی‌تفاوتی، با دریافت بیش از حد اطلاعات درباره کرونا
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد خوزستان ادامه داد: هنوز هم اشخاصی پیدا می‌شوند که اطلاع کافی در خصوص کرونا ندارند و از عواقب آن بی‌خبر هستند؛ این بی‌اطلاعی خود باعث می‌شود که نگرانی در مورد مبتلا شدن به بیماری وجود نداشته باشد و در نتیجه این افراد لزومی برای استفاده از ماسک نمی‌بینند.
وی بیان کرد: البته عده‌ای نیز برخلاف دسته‌ای که ذکر شد، به دلیل دریافت اطلاعات متنوع بیش از حد از چندین منبع، نسبت به کرونا بی‌تفاوت شده‌اند.
این افراد در واقع دچار ابهام اطلاعاتی شده‌اند که این مسأله منجر به ایجاد بی‌تکلیفی و سردرگمی می‌شود و در نهایت ممکن است فرد یک روز از ماسک استفاده کند و روز بعد استفاده نکند.
خدمتگزار گفت: در واقع دریافت بیش از حد اطلاعات باعث سردرگمی افراد می‌شود.
برای این گونه موارد توصیه می‌شود اخبار و اطلاعات را تنها از یک منبع موثق دنبال کنند زیرا دریافت اطلاعات بیش از حد، باعث رهاشدگی فرد می‌شود.
جهل نسبت به بیماری، یکی از دلایل ماسک نزدن
این جامعه‌شناس در ادامه با برشمردن عوامل بی‌تفاوتی و استفاده نکردن از ماسک در افراد متفاوت، تصریح کرد: در بخشی از جامعه نوعی جهل نسبت به خود بیماری دیده می‌شود؛ وقتی افراد بیماری را به شکل واضح نمی‌بینند، آن را درک نمی‌کنند.
این نوع افراد حتما باید خود به بیماری مبتلا شوند و یا بستگان خود را مبتلا ببینند تا باور کنند که کرونا خطرناک است و باید از ماسک استفاده کنند.
وی افزود: وقتی شخص بی‌اطلاع باشد، طبیعتاً مسائل بهداشتی را رعایت نمی‌کند و متاسفانه این مشکل بیشتر در قشر کم‌سوادتر جامعه دیده می‌شود.
لزوم تقویت "نه" گفتن
خدمتگزار بیان کرد: عده‌ای از افراد جامعه اساساً قادر به گفتن «نه» نیستند؛ این افراد ممکن است در حالت عادی از ماسک استفاده کنند و بهداشت را رعایت کنند اما وقتی در جمع و گروهی قرار می‌گیرند که کسی ماسک استفاده نکرده و پروتکل‌های بهداشتی جدی گرفته نمی‌شوند، خود نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند و به اصطلاح هم‌رنگ جماعت می‌شوند.
وی گفت: این افراد، هم‌رنگ و هم‌سو با دیگران می‌شوند و با وجود اینکه اطلاع کافی از خطرناک بودن بیماری دارند اما فشار جمعی، آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در نتیجه امکان دارد از ماسک استفاده نکنند.
برای حل این مشکل باید قدرت "نه" گفتن را در این افراد تقویت کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد خوزستان افزود: برخی دیگر از افرادی که از ماسک استفاده نمی‌کنند، اساساً تیپ ضداجتماعی دارند.
این افراد ممکن است آسیب اجتماعی دیده باشند یا ممکن است به لحاظ روانی به گونه‌ای تربیت شده‌اند که ضداجتماع هستند و هر آنچه جامعه به آن توصیه می‌کند را نه تنها نادیده می‌گیرند بلکه بر خلاف آن عمل می‌کنند.
مشکلات اقتصادی و ماسک
وی با اشاره به تاثیر مشکلات اقتصادی بر استفاده نکردن از ماسک، بیان کرد: دلیل استفاده نکردن از ماسک در بخشی از جامعه می‌تواند مشکلات اقتصادی باشد؛ برخی افراد به دلایل اقتصادی و پر جمعیت بودن خانواده، قدرت خرید ماسک را ندارند.
خدمتگزار بیان کرد: این افراد عمدتا تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند و توان تأمین لوازم بهداشتی را ندارند و به این دلیل، باید نهادهای حمایتی در این زمینه اقدام کنند و ماسک و لوازم بهداشتی را برای افراد نیازمند تهیه کنند.
عادی شدن کرونا در جامعه
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد خوزستان گفت: انسان‌ها به شرایط عادت می‌کنند، طبیعتا وقتی جنگی رخ می‌دهد، در ابتدا برای مردم مخوف است؛ وقتی آژیر جنگ در ابتدا به صدا درمی‌آید، مرم وحشت می‌کنند اما بعد از مدتی به شنیدن صدای آژیر عادت می‌کنند.
این موضوع برای وضعیت کنونی کشور نیز صدق می‌کند.
وی افزود: وقتی خطر ویروس کرونا به مقدار زیادی انسان را تهدید کند، به لحاظ روانی این ترس و خطر توسط فرد پذیرفته می‌شود در نتیجه به شرایط عادت می‌کند.
نقش رسانه‌ها و دولت در ترغیب مردم برای استفاده از ماسک
این جامعه‌شناس با بیان اینکه رسانه‌ها باید درباره عواقب فردی و جمعی بیماری کووید - ۱۹ اطلاع‌رسانی کنند تا دانش افراد جامعه افزایش یابد، تاکید کرد: در این زمینه دولت وظیفه حمایتی دارد و به این منظور از سیستم بهداشت و درمان و اقشار آسیب‌پذیر حمایت می‌کند اما رسانه‌ها رسالت سنگین‌تری در جامعه دارند، به دلیل اینکه اذهان عمومی توسط رسانه‌ها اقناع می‌شود و می‌توانند اطلاعات دقیق و درست را به مردم برسانند.
وی بیان کرد: رسانه‌ها باید تمام تلاش خود را به کار گیرند تا فرهنگ استفاده از ماسک و رعایت پروتکل‌های بهداشتی را ترویج کنند.
اساساً اگر رسانه‌ها را از یک کشور حذف کنیم، دولتی وجود نخواهد داشت بنابراین دولت نیز باید همه توان خود را به کار گیرد و رسانه‌ها را تقویت کند.
خدمتگزار در خصوص اینکه چرا حتی برخی مسئولان با وجود آگاهی نسبت به شرایط، پروتکل‌های بهداشتی را جدی نمی‌گیرند؟
گفت: حتی در جلسات و جمع‌های مهم و تاثیرگذار نیز ممکن است گروهی از افراد وجود داشته باشند که با وجود آگاهی، نسبت به این موضوع بی‌تفاوت باشند.
البته این بی‌تفاوتی ممکن است به دلیل موارد ذکر شده باشد اما باید توجه کرد که برخی افراد، مرجع هستند و وقتی خود فرد به عنوان مرجع و مدیر از ماسک استفاده نکند و پروتکل بهداشتی را رعایت نکند طبعاً بقیه افراد نیز رعایت نمی‌کنند.
وی افزود: به عنوان مثال وقتی یک مدیر از ماسک استفاده نکند، به عنوان یک شخص تأثیرگذار در جامعه خود، ممکن است تأثیر منفی بر کارمندان داشته باشد.
انتهای پیام
