آکواریوم طبیعی اعجاز طبیعت کوهبنان/ آسیاب های آبی در کرمان
کرمان - آکواریوم طبیعی روستای تاریخی گزگ در کرمان یکی از زیباترین نقاط گردشگری کشور است که صدهای ماهی رنگی و گیاهان آبی را در دل طبیعت زیبا و بکر شهرستان کوهبنان گرد هم آورده است.
خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: کرمان بزرگترین استان کشور است که دارای آب و هوایی متفاوت و به قول ایران‌گرد شهیر معاصر محمد علی اینانلو عجیب‌ترین از نوع خود در جهان محسوب می‌شود از گرم‌ترین نقطه جهان تا جنگل‌های انبوه از کویر لوت تا دره مدیترانه ای دلفارد از مرتع ترین منطقه مسکونی ایران تا گودترین مکان‌های کویر از روستای ۱۳ هزار ساله میمند تا جنگل‌های انبوه شرق کرمان از مرتفع‌ترین تپه‌های جهان تا پیست اسکی سیرچ و صدها نمونه عینی دیگر از تنوع آب و هوایی در کنار بناهای تاریخی منحصر به فرد مانند ارگ تاریخی بم، ارگ راین، باغ شاهزاده و قلعه‌های سر به فلک کشیده اردشیر در شهر کرمان.
کرمان اما هر روز چهره‌ای زیباتر از خود نمایش می‌دهد و این تصور غلط که کرمان استانی کویری است را زیر سوال می‌برد و اینکه کویر کرمان تنها بخشی کوچک از داشته‌های این سرزمین کهن و مردمانش است.
یکی از آثار تاریخی استان کرمان که بسیار مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار دارد روستای تاریخی میمند است که در دل کوه کنده شده است اما این مکان تنها روستای صخره‌ای استان محسوب نمی‌شود بلکه روستای گزگ در شمال استان کرمان و در شهرستان کوهبنان نیز معماری صخره‌ای دارد و خانه‌هایش در دل کوه کنده شده‌اند.
این روستا در ۱۱ کیلومتری شهر کوهبنان قرار گرفته است و همانند روستای صخره‌ای میمند مردمانش در دل کوه و مطابق با آداب و رسوم گذشتگان خود زندگی می‌کنند هر چند که تا کنون قدمت دقیق این روستا اعلام نشده است اما آداب و رسوم کهن مردم گزک نشان دهنده وجود تمدنی کهن از هزاران سال قبل در این منطقه است.
روستای صخره‌ای گزک با طبیعتی خارق‌العاده
گزک از منطق کوهستانی استان کرمان محسوب می‌شود اما مکان شگفت انگیز و خارق العاده ای دارد که در کمتر مکان دیگری در کشور وجود دارد و آن آکواریوم طبیعی گزک است.
این روستا نماد کم کاری در خصوص معرفی داشته‌های استان کرمان در بحث اکوتوریسم است داشته‌هایی که به دلیل عدم معرفی صحیح آنها به گردشگران حتی برای مردم استان کرمان نیز ناشناخته مانده‌اند و در مقابل صنعت گردشگری کرمان است که با وجود تمام پتانسیل‌ها مغفول مانده است.
آکواریوم طبیعی کوهبنان در مجاورت روستای تاریخی برکه‌ای را به وجود آورده با آب بسیار زلال این برکه وسیع و زیبا، مکانی شده برای رها سازی ماهی‌های تزئینی مردم محلی و شهرستان کوهبنان بطوریکه عمر برخی از این ماهی‌ها بیش از ۱۷ سال تخمین زده می‌شود.
وجود محیط طبیعی و عدم دخالتهای انسانی در پرورش این ماهی‌ها و وجود انواع گیاهان آبی در کف این برکه صحنه‌های زیبایی خلق کرده است از انواع ماهی‌های تزئینی رنگارنگ در عمق طبیعت بکر روستای گزک.
زلالی آب موجب شده است که اعماق این برکه وسیع به خوبی قابل مشاهده باشد و زیبایی وصف ناشدنی طبیعت گردشگران و مسافران را به این مکان بکر جلب می‌کند.
لزوم رونق مجدد آسیاب‌های آبی
مکان منحصر به فرد دیگر در کوهبنان آسیاب‌های آبی این شهر هستند که در شیب روستای فیدکوئیه قرار دارند اما به دلیل قطع ارتباط آب با این آسیاب‌ها توسط کشاورزان عملاً این آسیاب‌های تعطیل شده‌اند و هم اکنون بیشتر به عنوان انبار و آغول از آنها استفاده می‌شود.
نکته قابل تأمل اینکه این آسیاب‌های ثبت ملی شده‌اند با این وجود اقدامی در راستای مرمت آنها انجام نشده است و گزارشهایی نیز در خصوص سرقت سنگ این آسیاب‌ها نیز به گوش می‌رسد.
آکواریوم گزک برای مردم کرمان نیز ناشناخته است
یک فعال گردشگری در خصوص پدیده زیبای طبیعی به خبرنگار مهر گفت: شهرستان کوهبنان در شمالی ترین قسمت استان کرمان قرار گرفته است و از جمله شهرستانهای کوهستانی با طبیعت بکر و دست نخورده می‌باشد.
محمد سلامی افزود: آکواریوم طبیعی گزک از جمله مکان‌های طبیعی منحصر به فرد شهرستان کوهبنان است که پروژه بهسازی آن نیز برای حضور گردشگران در دستور کار قرار دارد و با توجه به مجاورت با روستای تاریخی می‌توان به قطب گردشگری کرمان تبدیل شود اما متأسفانه تاکنون به خوبی شناسانده نشده است.
سلامی ادامه داد: حیات وحش حفاظت شده، آسیاب‌های آبی متعدد، مقبره عرفا و طبیعت بکر و دست نخورده کوهبنان زمینه توسعه گردشگری را در شهرستان مهیا کرده است که باید برای معرفی بیشتر آنها تلاش کرد.
وی گفت: مارکوپولو در سفرنامه خود از سفر به کوهبنان سخن گفته است و اینکه از این شهر صنایع دستی بی نظیری را برای خان مغول به ارمغان برده است.
ساماندهی آکواریوم طبیعی نیاز به اختصاص اعتبار دارد
وی در خصوص ساماندهی آکواریوم طبیعی کوهبنان گفت: باید برنامه ریزی به سمتی پیش برود که داشته‌های شهرستان را بیش از گذشته به مردم بشناسانیم و زمینه و زیر ساختهای لازم را نیز برای گردشگری مهیا کنیم که تخصیص اعتبار مورد نیاز و برنامه ریزی مناسب در این خصوص ضروری است.
وی با اشاره به تخریب برخی آسیاب‌های آبی کوهبنان نیز گفت: یکی از اقدامات صورت گرفته بازسازی دوباره آسیاب‌های آبی و رونق دادن آنها حداقل به صورت نمادین برای جذب گردشگر است.
این فعال گردشگری تاکید کرد از سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در بخش گردشگری کوهبنان با آغوش باز استقبال می‌کنیم و اعتقاد داریم کوهبنان از بی نظیرترین مناطق کشور در زمینه زیبایی‌های طبیعی است.
لزوم بهسازی بزرگترین آکواریوم طبیعی در جنوبشرق کشور
این در حالی است که شهرستان کوهبنان از امکانات زیر بنایی جذب گردشگر محروم است و از ابتدایی‌ترین امکانات قامت مسافران نیز به صورت اقامتگاه رسمی بی بهره است.
این مسئله موجب شده است مسافرانی که قصد سفر به این استان را دارند از صحن امامزاده‌های این شهرستان که تعداد قابل توجهی نیز به شمار می‌رسد برای اقامت کوتاه مدت استفاده کنند و رسیدگی به این امر و احداث هتل در این شهرستان نیز از مهمترین نیازهای شهرستان کوهبنان محسوب می‌شود.
آسیاب‌های آبی کوهبنان
برخلاف تصور کویری بودن استان کرمان برخی از شهرستانهای این استان بسیار پر آب و دارای زیبایی‌های طبیعی منحصر به فرد و همچنین آثار تاریخی شکیلی هستند که ریشه در آداب و رسوم و زندگی اجتماعی این شهرها دارد از جمله این آثار می‌توان به وجود هشت آسیاب آبی در کوهبنان اشاره کرد که متأسفانه همه این آسیاب‌ها هم اکنون از کار افتاده‌اند.
از سوی دیگر کوهبنان به شهر عرفا نیز شهرت دارد و مقبره تعداد قابل توجهی از علما، عرفا و امامزادگان جلیل قدر در این شهرستان قرار دارد و با وجود خشکسالی‌های پیاپی همچنان زیبایی‌های طبیعی خود را نیز حفظ کرده است.
به گفته مسئولان محلی در ایام تعطیل روزانه ۱۵ هزار گردشگر از این شهرستان که کمتر مورد توجه قرار گرفته بازدید می‌کنند اما در کمال تعجب باید گفت که این شهرستان از وجود هر گونه اقامتگاه رسمی مسافران محروم است و اکثر مسافران برای لحظه‌ای استراحت به صحن امامزادگان پناه می‌برند که خود جای تأمل دارد.
در میان آثار تاریخی شهرستان کوهبنان آسیاب‌های آبی این شهر از اهمیت فوق العاده ای برخوردار هستند.
این آسیاب‌های در شمال کوهبنان واقع شده‌اند و اگر از کوهبنان به سمت بافق یزد حرکت کنیم در دو طرف جاده هشت آسیاب آبی را مشاهده خواهیم کرد که با ساز و کاری نشأت گرفته از معماری اصیل محلی در دل زمین قرار گرفته‌اند.
تا شش سال قبل آخرین این آسیاب‌ها همچنان فعال بوده و آرد مورد نیاز مردم شهر کوهبنان را تأمین می کرده است نکته قابل توجه اینکه با وجود آسیاب‌های پیشرفته در شهر کوهبنان اکثر اهالی شهر ترجیح می‌دادند که آرد مورد نیاز خود را از این آسیاب تاریخی تهیه کنند اما پس از فوت آسیابان آخرین آسیاب آبی کوهبنان این آسیاب نیز که به شماره ۶۷۶۰ ثبت میراث فرهنگی است به تاریخ پیوسته است.
محمد احمدی یکی از فعالان گردشگری در شهرستان کوهبنان است، وی به خبرنگار مهر می‌گوید: نام کوهبنان طی سالهای اخیر به دلیل زمین لرزه بر زبان‌ها افتاده است اما متأسفانه اقدام قابل توجهی در خصوص معرفی اماکن گردشگری این شهرستان انجام نشده است و این یک نقطه ضعف جدی در کارنامه مسئولان است.
وی تصریح کرد: این شهرستان به دلیل وجود مناظر طبیعی بکر و کوهستانی یکی از خوش آب و هواترین نقاط کشور است که کمتر دیده شده است و مملو از رودخانه‌ها و دره‌های زیباست.
وی ادامه داد: به دلیل شرایط خاص آب و هوایی در گذشته این منطقه بسیار مورد توجه عرفا بوده است به همین دلیل کوهبنان به شهر عرفان نیز شهرت دارد و مقبره ده‌ها عارف در این شهرستان وجود دارد.
وی به وجود آکواریوم طبیعی در کوهبنان اشاره کرد و بیان داشت: این برکه به صورت طبیعی در کوهبنان ایجاد شده است اما به تدریج مردم و مسافران صدها ماهی تزئینی را در آن رها کرده اند و به یک اکوسیستم بسته تبدیل شده است که هر سال مورد توجه گردشگران قرار می‌گیرد.
وی گفت: روستای گزک نیز در حاشیه این برکه از جمله زیباترین روستاهای صخره‌ای کشور محسوب می‌شود.
احمدی گفت: در ایام نوروز مدارس برای اسکان مسافران نوروزی تجهیز و در اختیار آنها قرار می‌گیرد اما متأسفانه در شهرستان هتل وجود ندارد و این یک نقطه ضعف است.
