کدام مناطق اصفهان رویکردهای شهر خلاق را دارد؟
نتایج یک پژوهش نشان می دهد که در زمینهٔ رویکرد شهر خلاق منطقه ۳ رتبه اول را دارد و منطقه ۵ نیز رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. کمترین سطح خلاقیت نیز مربوط به منطقه ۱۲ است که نمره صفر را کسب کرده است.
ایسنا/اصفهان نتایج یک پژوهش نشان می دهد که در زمینهٔ رویکرد شهر خلاق منطقه ۳ رتبه اول را دارد و منطقه ۵ نیز رتبه دوم را به خود اختصاص داده است.
کمترین سطح خلاقیت نیز مربوط به منطقه ۱۲ است که نمره صفر را کسب کرده است.
در طی قرن بیستم، جمعیت جهان به میزان چشمگیری افزایش‌یافته و بیشترین سرعت معطوف به مناطق شهری است.
در حال حاضر شهرها تقریباً نیمی از جمعیت جهان را در خود جای‌داده‌اند و پیش‌بینی‌های انجام‌شده توسط سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که تقریباً تمام رشد جمعیت جهان در ۳۰ سال آینده در مناطق شهری رخ خواهد داد.
حجت مهکویی، استادیار گروه جغرافیا و نادر شیرانی، کارشناس ارشد مدیریت شهری آمایش شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد در پژوهشی به «تحلیل شاخص‌های شهر خالق و ارتباط آن با مدیریت توسعه شهری سالم، مطالعه موردی: کلان‌شهر اصفهان» پرداختند.
به گزارش ایسنا، شهرها و مناطق وابسته به آن باید ویژگی‌های خاصی داشته باشند که بتوانند به شهر خلاق تبدیل شوند.
غیر از بسترهای دانش، صنعت و به‌ویژه صنایع با فناوری برتر، بسترهای اجتماعی و فرهنگی همچون، تنوع اجتماعی، مطلوبیت محل زندگی، کیفیت زندگی و برابری اجتماعی جایگاه مهمی است که شهرها باید به آن مجهز شوند.
نظریه شهر خلاق یکی از نوپاترین نظریه‌ها در مباحث برنامه‌ریزی شهری است که به دنبال موج سوم شهرنشینی در دنیا بروز و نمود پیدا کرد.
باوجود نوپا بودن، در مدت‌زمان کوتاه این نظریه به یکی از کاربردی‌ترین نظریه‌های حوزه مطالعات شهری بدل شده است؛ به‌طوری‌که امروزه در سطح جهانی سازمان فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) با استفاده از شاخص‌های شهر خلاق، سالیانه شهرهای جهان را مورد سنجش و ارزیابی قرار داده و فهرست شهرهای خلاق را در حوزه‌های مختلف ادبی هنری، فرهنگی و تاریخی و...
منتشر می‌کند.
محققان در این پژوهش معتقدند که رقابت برای قرارگیری در فهرست شهرهای خلاق یونسکو، انگیزه‌ای برای افزایش تلاش و تقلای شهرها برای نیل به خلاقیت شهری در حوزه‌ای مختلف برنامه‌ریزی شهری محسوب می‌شود.
زیرا که خلاقیت شهری زمانی حاصل می‌شود که شهرها به سطح مشخص و تعریف‌شده‌ای در توسعه فضایی و مکانی رسیده باشند، تا توان رقابت با سایر شهرهای جهان را دارا باشند.
این پژوهشگران با بیان اینکه شهر خلاق ابتکار جدیدی برای گذار از حالت ایستایی به تکامل داشته و توجه توأمان به فناوری، زیرساخت‌ها، بخش‌های تولیدی و منابع انسانی را تأکید می‌کند، می‌گویند: حرکت به سمت ایجاد و تحقق شهر خلاق به دلیل جایگاه شهر به عنوان محل شکل‌گیری بسترهای جامعه دانایی، اهمیت و محور بودن شهرها در توسعه اقتصادی بسیار ضروری و مهم است.
با توجه به اینکه شهرها موجوداتی زنده و پویا و انسان‌محور هستند، اهمیت برنامه‌ریزی شهر سال با توجه به اصول و معیارهای آن در برنامه‌ریزی بلندمدت برای شهرها ضروری است و ازآنجاکه شهرهای خلاق می‌تواند پاسخی به نیازهای استفاده از ایده و خلاقیت ساکنین و مسئولان شهری برای توسعه شهر در ابعاد مختلف و در راستای توجه به شهر سال و توسعه آن باشد، تحقیق و پژوهش در حوزه شهرهای خلاق و سالم ضروری به نظر می‌رسد.
به‌خصوص در کلان‌شهرهایی همچون اصفهان مسائلی مانند عدم مشارکت شهروندان، کمبود مهارت مدیران شهری در کنترل و نظارت شاخص‌های شهر خلاق و سالم.
شهر اصفهان در ۴۳۵ کیلومتری تهران و در جنوب این شهر قرار دارد.
شهر دارای طول جغرافیایی ۵۱ درجه و ۳۹ دقیقه و ۴۰ ثانیه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۲ درجه و ۳۸ دقیقه و ۳۰ ثانیه شمالی است.
محدوده شهری آن به پانزده منطقه شهری تقسیم می‌شود و در خارج از محدوده شهری نیز از غرب به سمت خمینی‌شهر، از جنوب کوه صفه و سپاهان شهر، از سمت شمال به شاهین‌شهر و از شرق نیز به دشت سجزی منتهی می‌شود.
جمعیت اصفهان در سال ۱۳۸۵ بالغ‌بر ۱٬۵۸۳٬۶۰۹ نفر بوده که این رقم در سال ۱۳۹۰به ۱٬۷۵۶٬۱۲۶ نفر و در سال ۱۳۹۵ به ۱٬۹۶۱٬۲۶۰ نفر رسیده است.
در این پژوهش موضوع شهر خلاق و شهر سالم در مناطق شهرداری کلان‌شهر اصفهان مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت.
در این راستا تعداد ۱۸ شاخص برای شهر خالق و ۲۲ شاخص برای شهر سالم انتخاب و در ادامه با استفاده از روش دلفی و پرسشنامه کارشناسان امتیاز مناطق بر اساس هر یک از شاخص‌ها تعیین و نهایتاً با استفاده از مدل ویکور و ضریب آنتروپی شانون مناطق رتبه‌بندی شدند.
نتایج این بخش از پژوهش نشان داد که در زمینهٔ رویکرد شهر خلاق منطقه ۳ با نمره ۱ رتبه اول را دارد و منطقه ۵ نیز با نمره ۰.۷۸۱ رتبه دوم را به خود اختصاص داده است.
کمترین سطح خلاقیت نیز مربوط به منطقه ۱۲ است که نمره صفر را کسب کرده است.
بر اساس رویکرد شهر سالم، نتایج حاکی از آن است که مناطق ۵ و ۶ با نمره برابر با ۱ بهترین مناطق بوده و کمترین نمرات نیز به مناطق ۱۵ و ۱۱ با نمره ۰.۰۲۶ و صفر اختصاص دارد.
در ادامه مطالعات، پس از بررسی و تشریح یافته‌های پژوهش، با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسون، به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شد.
نتایج این بخش از پژوهش نیز نشان داد که رابطه مستقیمی میان رویکرد شهر سالم و شهر خالق وجود دارد.
در پایان باید اشاره کرد که رشد شهرها در دهه‌های اخیر بسیار لجام‌گسیخته و بی‌رویه اتفاق افتاده است.
این رشد بی‌رویه، در دهه‌های ۱۹۷۰ بیش از پیش آشکار شد.
این موضوع سبب شد تا رویکرد توسعه پایدار در دستور کار قرار گیرد.
به واسطه این رویکرد الگوهای مختلفی از توسعه شهرها پیشنهاد شد.
در این چارچوب می‌توان به الگوهای مورد مطالعه پژوهش یعنی شهر خالق و سالم اشاره کرد.
اما نکته‌ای که در اینجا مغفول مانده است، ارتباطی است که میان این رویکردها وجود دارد.
محققان در این پژوهش نتیجه‌گیری کردند که میان نظریه‌ها و الگوهای توسعه شهری رابطه معنادار وجود دارد.
توسعه شهری موفق زمانی اتفاق می‌افتد که این الگوها در ارتباط با یکدیگر در دستور کار مدیریت شهری قرار بگیرد.
بنابراین می‌توان گفت با توجه به تغییرات و تحولاتی که در سال های اخیر در سکونت‌گاه‌های شهری اتفاق افتاده است، الگوهای نوینی برای حل مسائل شهری ارائه‌شده است.
این الگوها یک هدف مشترک را با عنوان توسعه پایدار و تعالی جامعه شهری دنبال می‌کنند که باید در رابطه با یکدیگر بررسی و مورد آزمون قرار گیرند.
نتایج این پژوهش در شماره ۴۱ تابستان ۹۹ فصلنامه علمی پژوهش و برنامه‌ریزی شهری به چاپ رسید.
انتهای پیام
