سرنخ‌های خودکشی را جدی بگیریم

ایسنا/کردستان رئیس شورای استانی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره استان کردستان، با اشاره به‌ضرورت سرنخ‌های کلامی مستقیم و غیرمستقیم در راستای ابراز خودکشی افراد، گفت: در بعضی از موارد افرادی که خودکشی می‌کنند این سرنخ‌ها را ندارند اما رفتار و گفتارشان نسبت به گذشته تغییر کرده، خانواده، مدارس و دانشگاه باید به این تغییر و عدم تعادل افراد توجه کنند.
فریبا طیری در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه خودکشی جزء ۱۰ عامل اصلی مربوط به مرگ‌ومیر در جهان است، اظهار کرد: خودکشی، بدون در نظر گرفتن سن، جنس یا پیشینه می‌تواند افراد همه ملل، فرهنگ‌ها، مذاهب و طبقات را تحت تأثیر قرار دهد، سالانه یک‌میلیون نفر در دنیا براثر خودکشی می‌میرند.
وی با اشاره به اینکه خودکشی اغلب به علت یأس و ناامیدی صورت می‌گیرد، افزود: علت خودکشی به دلیل اختلالات روانی نظیر افسردگی، اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی، شکست عشقی یا سوءمصرف مواد نسبت داده می‌شود همچنین عوامل استرس‌زا مانند مشکلات مالی و یا مشکلات بین فردی در این میان نقش دارند.
به گفته رئیس شورای استانی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره استان کردستان، یکی از آسیب‌هایی که ممکن است در دوره نوجوانی و جوانی، تحت تأثیر بیماری‌های روان‌پزشکی یا سایر شرایط محیطی برای افراد رخ دهد خودکشی است.
طیری ذکر کرد: بعضی از افراد خودکشی کننده، بیماری جدی روان‌پزشکی ندارند بلکه به علت یک اقدام تکانشی و یا در نتیجه مشکلات انضباطی و وجود سلاح گرم یا سرد در دسترسشان، دست به این عمل می‌زنند.
وی با اشاره به اینکه پیشگیری از خودکشی یک چالش جهانی است و همه افراد جامعه در پیشگیری از آن نقش اساسی دارند، بیان کرد: هر فردی در جامعه به‌عنوان پدر و مادر، فرزند، یک دوست و یا یک همکار می‌توانند با آگاهی در نجات یک زندگی سهیم باشند.
مدیرمسئول و روانشناس بالینی مرکز مشاوره تخصصی ازدواج و خانواده، عنوان کرد: در صورتی ‌که فردی دچار علائم انزوا و گوشه‌گیری، داشتن روحیه و خلق افسرده یا بی‌قراری، خواب و خوراک آشفته، رفتارهای مشکوک و پنهان‌کاری، افت تحصیلی، مشکوک به مصرف مواد، وجود مشکلات در روابط خانوادگی که طی آن‌ها فرد در فشار روانی شدیدی قرار دارد، نیاز به بررسی روان‌پزشکی و درمان و پیشگیری از خودکشی دارد و باید پیگیر آن شد.
طیری با اشاره به اینکه بسیاری از خودکشی‌ها قابل‌پیشگیری بودند، گفت: اگر اطرافیان فردی که اقدام به خودکشی کرده به حرف‌ها و رفتارهای هشداردهنده او (سرنخ‌های خودکشی) دقت می‌کردند و آن‌ها را جدی می‌گرفتند به‌احتمال خیلی زیاد خودکشی اتفاق نمی‌افتاد.
وی با اشاره به‌ضرورت سرنخ‌های کلامی مستقیم و غیرمستقیم در راستای ابراز خودکشی افراد، تصریح کرد: در بعضی از موارد افرادی که خودکشی می‌کنند این سرنخ‌ها را ندارند اما رفتار و گفتارشان نسبت به گذشته تغییر کرده، خانواده، مدارس و دانشگاه باید به این تغییر و عدم تعادل افراد توجه کنند.
طیری ذکر کرد: در بعضی از افراد افسردگی خندان شیوع دارد به‌ظاهر شاد هستند اما درون آنان خشمی ناشی از ناخشنودی و ناکامی وجود دارد و احتمال خودکشی در آن‌ها وجود دارد.
در اختلالی به نام سندرم اردک احتمال خودکشی نوجوانان و جوانان بالاست
وی ادامه داد: اگر به شنا کردن اردک در آب توجه کنیم ما تنها قسمتی از بدن او را می‌بینیم که به‌آرامی بر روی آب در حال حرکت است، درحالی‌که متوجه تقلای این اردک که با تلاش پاهای خود را تکان می‌دهد تا حرکت کند، نمی‌شویم.
طیری ادامه داد: افرادی که خودکشی می‌کنند تصاویری شاد یا نقل‌قول‌هایی امیدبخش از خود منتشر کرده که به‌ظاهر نشان می‌دهند آنان بسیار شاد و خوشبخت هستند، درصورتی‌که خارج از شبکه‌های مجازی و در دنیای واقعی با مشکلات روحی زیاد دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
درواقع مبتلایان به «سندرم اردک» کسانی هستند که تلاش می‌کنند همواره تصویری شاد و خوشبخت از خود در فضای مجازی نشان دهند درصورتی‌که در دنیای واقعی با مشکلات زیادی مواجه هستند.
علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد
طیری ذکر کرد: در بعضی موارد وجود باورهای نادرست در مورد خودکشی باعث ساده‌انگاری و بی‌اهمیت قرار دادن موضوع خودکشی می‌شود و بعدازاینکه خودکشی صورت گرفت اطرافیان فرد خودکشی کننده به‌غفلت خود پی می‌برند.
وی به باورهای نادرست در مورد افرادی که قصد خودکشی دارند اشاره کرد و افزود: اگر فردی به خاطر جلب‌توجه بخواهد خودکشی کند نشان از دردی است که دارد و می‌خواهد به او رسیدگی و کمک ‌شود.
طیری گفت: این باور که افراد ضعیف خودکشی می‌کنند درست نیست چراکه ‌تحقیقات نشان می‌دهد برخی از افراد در اوج قدرت و بالندگی اقدام به خودکشی کرده‌اند لذا برای هر فردی که حتی در اوج‌ موفقیت و محبوبیت هم باشد احتمال خودکشی وجود دارد و در مردان و زنان، نوجوان و جوانان و حتی سالمندان‌ چه در رفاه چه در فقر این اتفاق می‌افتد.
مدیرمسئول و روانشناس بالینی مرکز مشاوره تخصصی ازدواج و خانواده، تصریح کرد: همچنین این باور که ‌نمی‌توان جلوی خودکشی را بگیریم اشتباه است چراکه با مداخلات پیشگیرانه آموزشی و درمان موارد آسیب‌زایی و اختلالات می‌توان از شیوع و بروز خودکشی پیشگیری کرد.
طیری با اشاره به اینکه نتایج مطالعات انجام‌شده دال بر این است که بیش از سه‌چهارم کسانی که به زندگی خود پایان می‌دهند، قبل از ارتکاب به این عمل، در خصوص برنامه یا نقشه‌ خود چه به‌عنوان فریاد کمک خواهی و چه با گوشه و کنایه، گفت‌وگو کرده‌اند، ذکر کرد: در این زمینه، هشدارها ممکن است با گفتن جملاتی مانند، "جهان بدون من بهتر خواهد بود"، یا "زندگی ارزش زیستن ندارد" بروز داده شود.
لذا لازم است به تمام کسانی که تهدید به خودکشی می‌کنند و یا ادای خودکشی دارند، توجه بسیار شود و دقیقاً مشابه سایر افراد خودکشی گرای واقعی، به دنبال کمک‌های بهداشت روانی برای آن‌ها بود.
وی خاطرنشان کرد: اگر شرایط به‌گونه‌ای است که گمان می‌رود ممکن است فرد هرلحظه دست به خودکشی بزند، نباید او را تنها گذاشت و صحبت از خودکشی را باید همیشه جدی گرفت و تا آنجا که می‌شود باید شنونده بود و نه گوینده.
به‌هیچ‌وجه با او جروبحث و دعوا و خصوصاً راه‌حل ارائه داده نشود.
مطمئناً در چنین موقعیتی سکوت و شنیدن حرف‌های آن فرد از گفتن هر حرف و سخنی مؤثرتر است نباید او را قضاوت کرد و نباید این‌طور فکر کرد که او صرفاً ژست خودکشی گرفته و ادای آن کار را درمی‌آورد یا صرفاً درصدد جلب‌توجه است.
طیری در پایان سخنان خود یادآور شد: در چنین وضعیتی فرد تنها درصدد دریافت توجهی از جنس همدلی و کمک است چراکه خود از کمک کردن به خود کاملاً عاجز و درمانده است و نیاز به کمک دیگران دارد و مهم‌ترین اقدام بعد از کنترل وضعیت اورژانسی و آرام کردن فرد، ارجاع به روان‌پزشک و شروع درمان‌های اورژانسی(دارویی و غیر دارویی) است.
انتهای پیام