آغاز برداشت طلای سبز از باغات خلخال+عکس

خبرگزاری فارس- اردبیل؛ سرویس اجتماعی| سیدمصطفی مرادخانی: هم‌زمان با روزهای آخر فصل تابستان و زمزمه برگ‌ریزان پاییز در خلخال، برداشت طلای سبز«گردو» از باغات این شهرستان آغاز شد.
با ورود به شهر خلخال می‌توان درختان پهن برگ و مرتفع گردو را در کنار جاده‌ها دید و همین درختان تنومند علاوه بر سایبانی در باغات به‌عنوان اصلی‌ترین درآمد روستائیان در کنار دامداری و کشاورزی است.
با سفر به شهرستان خلخال در جنوب استان اردبیل می‌توانید درختان کهنسال گردو را در خلخال از خروجی شهر تا آخرین نقطه روستایی هم‌مرز با استان زنجان در روستای گندم آباد و ماسوله و گیلوان در منتهی علیه بخش شاهرود ببینید که درآمد بیش از ۸۰ درصد اهالی بخش شاهرود خلخال از نگهداری و پرورش محصولات باغی و محصولات میوه است.
این روزها در خلخال خبر از برداشت محصول میوه سردرختی گردو است و زنان و مردان روستایی از طلعیه صبح تا شامگاه در باغات مشغول برداشت گردو هستند.
بهترین و مرغوب‌ترین گردوی شمال‌غرب کشور در جوار دامنه آق‌داغ در روستاهای سوسهاب و مرجین و در ارتفاعات خلخال به تالش در بخش شاهرود در بیش از ۴۰ روستا تولید می‌شود.
یکی از سوغاتی‌های خلخال، گردو در کنار صنایع دستی و شال و لبنیات است که هر مسافری در هر فصلی به خلخال بیاید، از این سوغاتی بهره‌مند می‌شود و خوش طعمی آن مدیون آب هوایی مطلوب و کشت سنتی و ارگانیک است.
خوش طعمی و درشتی گردوهای خلخال که شاید ۳۰ درصد باغات کل شهرستان خلخال را به خود اختصاص داده زبانزد عام وخاص در کشور است.
برداشت گردو بسته به گرمای هوا و نام محلی «گرما پایز» یا گرمای پاییزی در زبان بومی‌های خلخال از اواسط شهریور آغاز و تا پایان مهرماه ادامه می‌یابد که معادل فصل خرماپزان در جنوب و گرمه در شمال کشور در فصل برداشت برنج است.
در میان برداشت محصولات کشاورزی و باغی، سخت‌ترین برداشت را محصول گردو به خود اختصاص داده چرا که برداشت این محصول به لحاظ ارتفاع زیاد درختان گردو کار ساده‌ و راحتی نبوده و گاها باعث سقوط افراد از ارتفاع و حتی مرگ آنان هم شده است.
گردو پس از برداشت حدود دو هفته در محلی آفتاب‌گیر و معمولا در بالای پشت بام‌ها برای خشک شدن پوست، پهن می‌شود و پوست سبز آن توسط زنان روستایی جدا شده و آماده فروش می‌شود.
در استان اردبیل در کنار غذاهای بومی و محلی خوشمزه و خوش طعم، پخت غذای فسنجان که مواد اصلی آن مغز گردو و رب انار است نیز مرسوم می‌باشد.
گردو علاوه بر مصرف غذایی در مصارف آجیل وخشکبار نیز یکی از چهار مغز مرغوب به شمار می‌آید که با توجه به سردسیر بودن این استان و طبع گرم این محصول، بازار خوبی در فصل پاییز دارد.
گردو با مخلوطی از گندم برشته و کنجد یکی از اقلام پذیرایی از مهمانان بوده اما قیمت این محصول در سال‌های اخیر به دلیل خشک‌سالی و سرمازدگی افزایش یافته است.
افزایش تولید گردو در سال‌جاری
یکی از باغداران روستای اسکستان در خصوص استقبال مردم از خرید گردو گفت: در چهار سال گذشته گردو به حد کافی در این منطقه تولید نشده و به خاطر سرمازدگی، کلیه باغات خسارات فراوان دیده بود که به لطف خداوند، امسال با بارش‌های خوب و آب هوای کوهستانی، اکثر درختان پربار و پرمحصول است.
باغداران روستای سوسهاب، علت طعم وخوشمزگی گردوی خلخال در روستاهای همجوار آق‌داغ خلخال را استفاده از آب قله همیشه برفی آق داغ می‌دانند.
باغدار اهل کلور نیز بیان کرد: درخت گردو تنها درختی است که اگر پدر بکارد، فرزندش محصول آن را برداشت و مثل سایر درختان با سرعت رشد نمی‌کند و این به آن معناست که طول عمر یک نفر برای کاشت درخت بومی کافی نیست و به سن و عمر یک انسان این درخت هم میوه می‌دهد و هم برای میوه دادن زمان می‌برد ولی در درختان جدید و پیوندی که جزء ارقام پرمحصول و سریع‌الرشد هستند در دو سال اول هم می‌توان گردو برداشت کرد.
تقوی، از روستای مرجین خلخال نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اردبیل اظهار داشت: محصول گردو در محل تولید قیمت چندانی ندارد ولی با فرآوری و بسته‌بندی آن می‌توان زمینه اشتغال چند صد جوان را فراهم کرد.
به گفته باغداران، هر درخت بین ۵ هزار تا ۱۰ هزار دانه گردو محصول می‌دهد که درآمد خوبی از این محل عاید کشاورزان و روستائیان خلخالی می‌گردد.
درخت گردو مهریه عروس‌های روستا
جوادی اهل روستای اسبو در خصوص اهمیت درخت گردو می‌گوید؛ در قدیم‌الایام و طبق سنت‌های قدیمی اگر در شمال کشور قطعه زمین‌های برداشت محصول برنج معروف به «بیجار» را به‌عنوان مهریه عروس‌ها تعیین می‌کردند، در خلخال نیز در مراسم بله برون و ازدواج چند اصله درخت بارور گردو به مهر زنان در می‌آمده که بسیار ارزشمند بوده است.
۶۰ درصد گردوی اردبیل در خلخال تولید می‌شود
مسؤول واحد باغبانی جهاد کشاورزی شهرستان خلخال در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس اظهار کرد: بیش از ۲هزار و ۳۰۰ هکتار باغ گردو در خلخال وجود دارد که میانگین برداشت گردو ۵/۲ تن در هکتار است.
صبرالله گرامی افزود: ۶۰ درصد گردوی استان اردبیل در شهرستان خلخال تولید می‌شود.
وی با اشاره به اینکه یک هزار و ۵۰۰ هکتار از باغات گردو مثمر و بقیه غیرمثمر است، تشریح کرد: در مجموع بیش از ۳ هزار و ۶۰۰ تن گردو در سال در خلخال تولید می‌شود که این محصول به بیش از ۲۰ استان کشور برای فروش ارسال می‌گردد.
این کارشناس باغبانی گفت: در روستاهای اسبو، اسکستان، درو، کلور، شال، لرد، سوسهاب، مرجین، برندق و نساز بیشترین برداشت محصول در این فصل انجام شده و بیش از یک هزار نفر در برداشت گردو به صورت مستقیم و بیش از یک هزار و ۵۰۰ نفر به صورت غیرمستقیم مشغول می‌شوند.
وی با اشاره به عمر بالای درختان گردو در شهرستان خلخال از ۲۰ تا یک صد سال بیان داشت: به خاطر سن بالای درختان و کاهش محصول، از دو سال گذشته زمینه آموزش کشاورزان و باغداران خلخالی برای پرورش درخت گردو و استفاده از انواع پرمحصول آغاز شده و سرشاخه‌زنی درخت گردو به عنوان یک اولویت در آموزش روستائیان مد نظر بوده است.
به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، از قدیم الایام طبق سنت‌های قدیمی در بین روستائیان، اهالی پس از برداشت گردو، جشن برداشت محصول گردو را برگزار می‌کنند.