تحقق اقتصاد مقاومتی نیازمند برنامه هدفمند و شفاف

‌واژه «اقتصاد مقاومتی» نخستین‌بار در دیدار کارآفرینان با مقام معظم رهبری(۸۹.۶.۱۶) مطرح شد و در همین مدت زمان کم، تعاریف متفاوتی از آن ارائه شد که هر کدام از جنبه‌ای به این موضوع نگاه کرده است.
در این میان، تعریف جامع و کامل از اقتصاد مقاومتی را خود رهبر فرزانه انقلاب ارائه داده‌اند.
ایشان در دیدار با دانشجویان(۹۱.۵.۱۶) فرمودند «اقتصاد مقاومتی یعنی آن اقتصادی که در شرایط فشار، در شرایط تحریم، در شرایط دشمنی‌ها و خصومت‌های شدید می‌تواند تعیین‌کننده رشد و شکوفایی کشور باشد.»
‌به گزارش ایسنا، ‌بنابراین اقتصاد مقاومتی یعنی تشخیص حوزه‌های فشار در شرایط کنونی تحریم و متعاقبا تلاش برای کنترل و بی‌اثر کردن و در شرایط آرمانی تبدیل چنین فشارهایی به فرصت که به طور قطع باور و مشارکت همگانی و اعمال مدیریت‌های عقلایی و مدبرانه پیش شرط و الزام چنین موضوعی است.
طبق این تعریف، منظور از اقتصاد مقاومتی، یک اقتصاد شکست‌ناپذیر، فعال و پویاست، نه یک اقتصاد منفعل و ضربه‌پذیر.
معمولاً لفظ مقاومت برای دفع موانع پیشرفت و کوشش در مسیر حرکت به کار می‌رود، از این‌رو اقتصاد مقاومتی یعنی تکیه بر توان داخلی و مقاومت در مقابل تهدیدها و تحریم‌ها با ایجاد کمترین بحران در زندگی مردم و اثبات این معنا که فشارها و ضربه‌های اقتصادی از سوی دشمن نمی‌تواند سد راه پیشرفت جامعه ما باشد.
در همین راستا محمدناصر نیک‌بخت، استاندار وقت میزان تحقق اقتصاد مقاومتی در استان همدان را سال گذشته ابتدا 135 درصد عنوان کرد و همدان را جزو استان‌های نخست دانست اما در کمتر از سه ماه مجددا اعلام کرد: در بخش اقتصاد مقاومتی در برخی از موضوعات 100 درصد و حتی در بعضی موارد بیش از 150 درصد دستورات و شاخص‌های اقتصاد مقاومتی و بعضی مواقع تا 300 درصد اجرا شده است.
به دنبال آن مسئول راهبردی سپاه استان همدان اثبات تحقق 300 درصدی اقتصاد مقاومتی در استان توسط استاندار و صحبت صادقانه مسئولان با مردم را خواستار شد، اما هیچ خبری نشد، هم‌چنین بنا به اظهارنظر کارشناسان اقتصادی مبنی بر این‌که اقدامات انجام شده در راستای برنامه ششم توسعه بوده است، برآن شدیم تا اظهارات یک مقام مسئول دولتی و یک اقتصاددان را در این زمینه‌ها جویا شویم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه استان همدان در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که در حال حاضر اقتصاد مقاومتی در اولویت اجرای برنامه‌های نظام جمهوری اسلامی ایران است، از الزام اجرای آن توسط نهادهای دولتی خبر داد.
سیداسکندر صیدایی بیان کرد: برنامه‌ای از سوی وزارت اقتصاد در راستای توسعه تولید و اشتغال مبنی بر اقتصاد مقاومتی به تمام استان‌های کشور اعلام شد که خوشبختانه استان همدان در این راستا اقدامات شایسته‌ای انجام داده است.
واگذاری 525 پروژه به بخش خصوصی
وی ادامه داد: واگذاری 525 پروژه به بخش خصوصی، توسعه کشت محصولات گلخانه‌ای استان به میزان 110 هکتار، جذب و مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی در 12 پروژه، احیاء 112 واحد غیرفعال و 103 واحد با فعالیت کمتر، توسعه سامانه نوین آبیاری در اراضی کشاورزی، جذب و پذیرش 90 واحد فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان و اصلاح درختان گردو از طریق سرشاخه‌کاری از اقدمات مؤثر در راستای اقتصاد مقاومتی بوده است.
صیدایی با بیان این که از ابتدای سال 95 تا کنون جلسات ستاد اقتصاد مقاومتی استان و شهرستان‌ها به طور متعدد برگزار شده است، عنوان کرد: از زمان آغاز طرح اقتصاد مقاومتی تا کنون 483 جلسه در کمیته‌های چهارگانه علم و فناوری، عمران و انرژی، اقتصادی و فرهنگی و گفتمان‌سازی برگزار شده است.
وی یادآور شد: از اقدامات خوبی که استان در راستای اقتصاد مقاومتی انجام داده است، می‌توان به ظرفیت‌سنجی 500 مگاوات انرژی خورشیدی در استان و بهره‌برداری از 56 مگاوات انرژی در سطح استان اشاره کرد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه استان همدان در رابطه با واگذاری پروژه‌ها به بخش خصوصی اظهار کرد: امسال 99 پروژه به بخش خصوصی واگذار شده که از این تعداد 48 پروژه تکمیل شده و 50 مورد آن به تازگی واگذار شده و یک مورد از آنها نیمه‌تمام مانده است.
وی در پاسخ به این‌که سرشاخه‌زنی درختان گردو چه فوایدی برای باغات داشته است، گفت: با اجرای طرح سرشاخه‌زنی 300 هزار درخت گردو طی 3 سال توانستیم آنها را تا حدودی در برابر سرمای زمستان و دیگر موارد مقاوم سازیم و این موضوع موجب پرحاصل شدن مزارع باغداران شده که می‌توان نام آن را اقتصاد مقاومتی در این شرایط بحرانی و تحریم‌ها دانست.
سرشاخه‌زنی 300 هزار درخت گردو
صیدایی در همین‌باره ادامه داد: خوشبختانه در سال اول با همکاری سازمان جهادکشاورزی، سرشاخه‌زنی 40 هزار درخت گردو موفقیت‌آمیز بوده و افزون بر 85 درصد از درختان گردو سرشاخه‌زنی شدند، اگرچه انتظار داریم این رقم به 100 درصد افزایش یابد.
وی با بیان این‌که سرمایه‌گذاری در احداث نیروگاه خورشیدی نیازمند توانمندی بالایی بود، خاطرنشان کرد: در حال حاضر 7 مجموعه و پایگاه انرژی خورشیدی با ظرفیت 8 مگاواتی احداث شده و تا کنون 56 مگاوات به بهره‌برداری رسیده و تعدادی دیگر نیز در حال آماده‌سازی است.
صیدایی عنوان کرد: در احداث نیروگاه‌های خورشیدی به ازای هر یک مگاوات، یک میلیارد و 500 میلیون تومان هزینه شده است که با خرید خوب و تضمینی دولت می‌توان بودجه احداث دیگر پایگاه‌های خورشیدی را تأمین کرد.
وجود 110 هکتار کشت گلخانه‌ای در استان همدان
رئیس سازمان برنامه و بودجه استان همدان با اشاره به کشت‌های گلخانه‌ای بیان کرد: تا کنون حدود 110 هکتار کشت گلخانه‌ای در استان همدان داشته‌ایم که قصد داریم در راستای برنامه اقتصاد مقاومتی هر سال میزان این کشت را افزایش دهیم.
وی در ادامه از مسدود کردن 2 هزار و 708 حلقه چاه غیرمجاز در سطح استان خبر داد و گفت: مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز تدبیری در راستای صرفه‌جویی در مصرف آب بوده که به دنبال اجرای این طرح حدود 133 میلیون مترمکعب آب صرفه‌جویی شده است، در حالی که سد اکباتان همدان فقط 37 میلیون مترمکعب ظرفیت دارد.
وی با تأکید بر این‌که باید در جذب سرمایه‌گذاری خارجی بیش از پیش تلاش کرد، یادآور شد: جذب سرمایه‌های خارجی می‌تواند اقتصاد مقاومتی را در مسیر حرکتش یاری دهد بنابراین اقداماتی که در این برنامه اجرا شده از جمله احداث نیروگاه خورشیدی، احیاء واحدهای غیر فعال و پیشرفت و توسعه در گردشگری از نقاط قوت و مثبت اقتصاد مقاومی محسوب می‌شود.
استان همدان نیازمند بودجه کلان است
صیدایی با بیان این‌که بودجه تخصیص یافته استان همدان به اقتصاد مقاومتی 1500 میلیارد تومان است، اظهار کرد: با توجه به ظرفیت‌های خوب همدان در زمینه اقتصاد مقامتی اگر تسهیلات بیشتری در اختیار استان قرار گیرد به طور قطع با پیشرفت روزافزونی روبرو خواهیم بود، بنابراین اختصاص تسهیلات بیشتر را از وزارت اقتصاد خواستاریم.
وی ادامه داد: اگر اقتصاد مقاومتی در راستای تحقق اهداف خود حرکت کند نه تنها ریاضت اقتصادی نیست، بلکه می‌تواند نجات‌دهنده اقتصاد در این شرایط بحرانی و تحریم‌ها باشد و تحقق این هدف نیازمند یاری و مشارکت مردم و هم‌چنین آگاه‌سازی آنها توسط رسانه است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه استان همدان با اشاره به زیرساخت‌های موجود در سطح استان خاطرنشان کرد: همدان در تمام زمینه‌ها به ویژه کشاورزی زیرساخت‌های لازم را دارد، به‌طوری که میانگین استفاده از سامانه نوین آبیاری در کشور 45 و در استان همدان 85 درصد است.
نهادهای دولتی ملزم به خرید کالای ایرانی هستند
صیدایی با بیان این‌که حمایت از کالای ایرانی از دیگر اهداف اقتصاد مقاومتی است، تأکید کرد: کلیه خریدهای دستگاه‌های دولتی طبق قانون باید از ساخت و تولید ملی باشد و هیچ نهادی اجازه خرید و حمایت از کالاهای خارجی را ندارد.
وی ادامه داد: حمایت از کالای ایرانی یعنی حمایت از اشتغال جوانان کشور و خرید کالاهای خارجی نوعی خیانت به اهداف اقتصاد مقاومتی و جوانان است.
عدم تدوین هدفمند برنامه‌ای‌ تحت عنوان اقتصاد مقاومتی
عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی‌سینا نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که تا کنون برنامه اقتصاد مقاومتی به‌‏طور شفاف و هدفمند توسط قوه قانون‌گذار تبیین نشده است، اقدامات انجام شده را گامی در راستای توسعه دانست.
دکتر حمید سپهردوست اظهار کرد: تا کنون اقدامات انجام شده فقط در راستای برنامه ششم توسعه بوده و برنامه‌ای تحت عنوان اقتصاد مقاومتی به طور هدفمند تدوین نشده است.
وی خاطرنشان کرد: طبق قانون محاسبات عمومی کشور، همانطور که بودجه بدون برنامه امکان‌پذیر نیست، برنامه بدون بودجه نیز غیرمعقول به‏ نظر می‌آید بنابراین چنانچه قرار است به دنبال عملکرد واقعی اقتصاد مقاومتی باشیم ابتدا باید نگاه کنیم در کدام مقطع و تحت کدام سرفصل بودجه‌ و برنامه‌ای برای اقتصاد مقاومتی تدوین کرده‌ایم، سپس به دنبال ارزیابی عملکرد آن باشیم.
سپهردوست تصریح کرد: اقتصاد مقاومتی برنامه‌ای است که تا کنون به‌‏طور شفاف تببین و هدفمند نشده است چرا که برای یک برنامه هدفمند، پیش‌بینی و برآوردهایی در زمینه منبع تأمین درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار و همچنین هزینه‌های جاری و تملک دارایی‌ها درنظر گرفته می‌شود.
وی با بیان اینکه اقدامات انجام شده از قبیل واگذاری پروژه‌ها به بخش خصوصی و کشت گلخانه‌ای فقط گامی در راستای برنامه‏‌های توسعه پنج ساله است، عنوان کرد: اقتصاد مقاومتی از زمانی معنادار است که قادر باشد ابتدا اقتصاد کشور را از شرایط بحرانی نجات دهد سپس به دنبال رشد و توسعه پایدار گام بردارد.
این اقتصاددان بیان کرد: شرایط بحرانی و درگیر شدن با تحریم‌های اقتصادی که از آن تحت عنوان جنگ اقتصادی یاد می‏‌شود، موجب تصمیم‌گیری‌های نابجا و عجولانه مرتبط با اختصاص منابع کمیاب درآمدی کشور یعنی تخصیص ارز به کالاهای بی‌ارزش شده است.
اقتصاد مقاومتی یا جنگ اقتصادی؟
دکتر سپهردوست خاطرنشان کرد: در حال حاضر از ایده اقتصاد مقاومتی که تبدیل به جنگ اقتصادی شده، نباید انتظار یک برنامه هدفمند اقتصادی داشت و امکان تحلیل عملکردی آن نیز خالی از محتوا خواهد بود و این‌که بخواهیم شاهد آثار رشد و توسعه حاصل از اجرای قانون نانوشته اقتصاد مقاومتی باشیم، غیرممکن است.
وی افزود: با توجه به جنگ اقتصادی اعلام شده توسط مسئولان و تشدید شوک‏‌های ناشی از تحریم‌های اقتصادی نباید خیلی درگیر این موضوع باشیم که اقتصاد مقاومتی به اهداف خود نزدیک شده است یا نه، بلکه باید نقاط قوت و ضعف اجرای برنامه ششم توسعه را در انطباق با راهبردهای پیشنهادی اقتصاد مقاومتی دنبال کرد و به دنبال جبران خسارت‌های ناشی از عملکرد ضعیف باشیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا با اشاره به تنها هدف اقتصاد عنوان کرد: اکنون تنها هدف اقتصاد باید مقابله با تحریم‌ها و بهبود وضعیت اقتصادی باشد و در همین راستا برنامه و طرح‌های مختلفی تبیین شود.
وی در پایان یادآور شد: در راستای اجرای برنامه‌های توسعه، برخی از برنامه‌ریزی‌ها به علت شتاب‌زدگی و یا هر مشکل دیگر به بهره‌مندی کامل نرسیده است و می‌توان این موضوع را نقطه ضعفی در اجرای برنامه‌‏های توسعه دانست.
گزارش از: مینا رضایی‌نصیر، خبرنگار ایسنا، منطقه همدان
انتهای پیام