روند صعودی روابط تهران

بنابر اسناد تاریخی موجود، قدمت فعالیت وزارت خارجه قرقیزستان به مرز 75 سال رسیده و زمان تأسیس رسمی آن به تاریخ 17 مارس 1944 برمی‌گردد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در بیشکک، بنابر اسناد تاریخی موجود، سن وزارت خارجه قرقیزستان به مرز 75 سالگی رسیده و زمان تأسیس رسمی آن به تاریخ 17 مارس 1944 برمی‌گردد.
براساس بیانیه‌ای که سفارت جمهوری قرقیزستان در تهران در اختیار خبرنگار خبرگزاری فارس در بیشکک قرار داد، آمده است: حدود 75 سال از زمان تأسیس نهاد دیپلماتیک این جمهوری گذشته و هم‌اکنون با تلاش‌ نهادهای تهران و بیشکک، روند توسعه روابط 2 کشور صعودی می‌باشد.
در این بیانیه آمده است: به طور دقیق می‌توان گفت تاریخ تشکیل وزارت امور خارجه جمهوری قرقیزستان با وضعیت بین‌المللی در طی دوران وقایع انقلاب‌های گسترده در نیمه اول قرن گذشته و جنگ جهانی دوم (1940 تا 1945)، مرتبط است.
اگر مقاطع اصلی تاریخ مردم قرقیزستان را مورد بررسی قرار دهیم، تاریخ روابط خارجی جامعه این کشور به چندین قرن قبل می‌رسد.
با توجه به اسناد تاریخی، مردم قرقیزستان در قرن هشتم، دهم و قرن هفدهم میلادی دولت مستقل خود را داشته و روابط دیپلماتیک گسترده‌ای با دیگر ملت‌ها از جمله با مغولستان، چین و روسیه داشته‌اند.
تاریخ طولانی مردم قرقیزستان با محرومیت شدید و مبارزه دائمی برای آزادی و استقلال شناخته می‌شود به طوریکه می‌توان بازتاب این مبارزات دشوار را در حماسه قهرمانانه «ماناس» مشاهده کرد.
این در حالی بود که در نیمه دوم قرن نوزدهم الحاق آسیای مرکزی از جمله قرقیزستان به امپراتوری تزار روسیه تکمیل شد.
با این وجود، تا سال 1924 شرایط سیاسی برای ایجاد ساختار و تعیین حدود ملی این جمهوری ایجاد شد.
در آن زمان تصمیم بر آن بود جمهوری شوروی سوسیالیستی ترکمنستان و جمهوری شوروی سوسیالیستی مستقل تاجیکستان به عنوان بخشی از جمهوری شوروی سوسیالیست ازبکستان شکل گیرد و منطقه خودمختار «کاراچی» قرقیزستان از جمهوری فدراتیو سوسیالیستی روسیه شوروی جدا شود.
در سال 1925 ابتدا نام منطقه خودمختار کاراچی قرقیزستان به جمهوری خودمختار قرقیزستان تغییر یافت و در سال 1926 این منطقه رسما به جمهوری شوروی سوسیالیستی خودمختار قرقیزستان تبدیل شد و تا سال 1936 بخشی از اتحاد جماهیر فدراتیو سوسیالیستی روسیه باقی ماند.
در تاریخ 5 دسامبر 1936 قرقیزستان به عنوان یکی از قدرتمندترین مناطق در اتحاد جماهیر شوروی مطرح شد بطوریکه این جمهوری تمام مراحل شکل‌گیری دولت ملی را گذرانده بود.
در آن تاریخ، جمهوری قرقیزستان به عنوان بخشی از اتحاد جماهیر شوروی، استقلال نسبی خود را به دست آورد و توسعه اقتصاد، فرهنگ و ارتقاء رفاه اجتماعی را تآمین می‌کرد.
در طول جنگ جهانی دوم پیشنهادی از سوی کمیسیون تحت نظر وزارت امور خارجه اتحاد جماهیر شوروی در خصوص گسترش حقوق جمهوری‌های اتحاد شوروی در زمینه فعالیت سیاست خارجی در جلسه شورای عالی اتحاد جماهیر شوروی مطرح شد.
بنابراین می‌توان تصریح کرد که زمان رسمی تشکیل وزارت امور خارجه جمهوری قرقیزستان تاریخ 17 مارس 1944 است.
با این حال، در اوایل قرن نوزدهم «آتاک‌بای» فرمانروای قرقیزها نماینده خود را همراه با یک پیام رسمی به «سنت پترزبورگ» نزد «کاترین دوم» امپراتوری تزار روسیه فرستاد که نشان از فعالیت دیپلماتیک قرقیزها در قرون گذشته بوده است.
در تاریخ 31 جولای 1944 به دستور شورای عالی جمهوری شوروی سوسیالیستی قرقیزستان «قاضی دیکامبایف» به عنوان کمیسر ارشد امور خارجه جمهوری شوروی سوسیالیستی قرقیزستان انتخاب شد.
دیکامبایف قبل از آن به عنوان کمیسر ارشد کنترل دولتی اتحاد جماهیر شوروی مشغول به فعالیت بود.
از این رو می‌توان وی را به عنوان اولین رئیس نهاد امور خارجه قرقیزستان معاصر شناخت.
در تاریخ 9 سپتامبر 1944 کمیسیون کارکنان امور خارجه اتحاد شوروی (که تحت نظر شورای کمیساریای قوای اتحاد شوروی فعالیت داشت) ساختار کارکنان امور خارجه جمهوری قرقیزستان را در 35 بخش تعیین کرد و این مسئله در 23 سپتامبر همان سال در کمیساریای خلق امور خارجه اتحاد جماهیر شوروی به تصویب رسید.
در تاریخ 6 سپتامبر 1951 با فرمان ریاست شورای عالی اتحاد شوروی سوسیالستی قرقیزستان، «شامشی تایانوف» معاون رئیس شورای وزیران در شورای امنیت قرقیزستان به عنوان وزیر امور خارجه این جمهوری منصوب شد.
با حکم شورای مذکور در تاریخ 15 سپتامبر 1953 مسئولیت وزیر امور خارجه به «کولییرا کندوچالوا» معاون این شورا سپرده شد.
بنابراین می‌توان عنوان کرد که دوره تشکیل بخش سیاست خارجی در شورای امنیت قرقیزستان و سپس در جمهوری قرقیزستان به شکل نمادین به چند مرحله تقسیم می‌شود: مرحله اول: سال‌های 1944 - 1954، مرحله دوم: 1955 - 1970، مرحله سوم: 1971 - 1991 و از سال 1991 تاکنون (زمانی که در 31 اوت 1991 مردم قرقیزستان به استقلال سیاسی دست یافتند).
این مسئله در حالی است که جمهوری اسلامی ایران یکی از اولین کشورهای در جهان بود که رسما حاکمیت و استقلال دولت قرقیزستان را در تاریخ 21 دسامبر 1991 به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک بین 2 کشور در 10 ماه می 1992 آغاز گردید.
سفارت ایران در بیشکک در 21 اکتبر 1993 و سفارت جمهوری قرقیزستان در تهران در ماه می سال 1996 تأسیس شدند.
بنابراین در 10 ماه می سال 2019 روابط دیپلماتیک دوجانبه بین قرقیزستان و ایران بیست و هفت ساله خواهد شد.
لازم به یادآوری است که این بیست و هفت ساله مقطع بسیار مهم و تاریخی در روابط قرقیزستان و ایران به شمار می‌رود.
از زمان به دست آوردن حاکمیت و استقلال توسط دولت جمهوری قرقیزستان، دولت جمهوری اسلامی ایران از دولت تازه تأسیس این کشور حمایت کرده و در زمان‌های دشوار بارها کمک‌های بشردوستانه را به مردم این جمهوری ارائه داده است.
این در حالی است که قرقیزستان و ایران از روزگاران قدیم پیوندهای دوستی، روابط نزدیک تاریخی و فرهنگی خود را که پایه محکمی برای توسعه روابط معاصر 2 کشور است، تقویت بخشیدند.
در سال 2002 رؤسای جمهور 2 کشور در بیشکک اعلامیه روابط دوستانه بین جمهوری قرقیزستان و جمهوری اسلامی ایران را به امضا رساندند.
در تاریخ 26 مارس 1996 به دستور رئیس جمهور قرقیزستان، «آسهینوف موکن آسینوویچ» به عنوان اولین سفیر جمهوری قرقیزستان در جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد که تا سال 2000 در این سمت خدمت نمود.
تجربه کاری، مهارت‌های سازمانی و تدابیر وی این امکان را بوجود آورد تا اولین هسته دیپلمات‌های قرقیزستان از افراد باتجربه و سازمان‌یافته شکل گرفته و یک ساختمان جدید برای سفارت قرقیزستان در تهران و ساختمانی برای کنسولگری این جمهوری در مشهد افتتاح گردد.
«میدت سادیرکولوف» سفیر بعدی قرقیزستان در ایران در سال‌های 2000 تا 2005 بود که وی نیز نقش مهمی در توسعه مأموریت دیپلماتیک در تهران ایفا نمود (او 10 سال پیش در تاریخ 9 مارس 2009 فوت کرد).
پس از وی، «آوازبیک آتاخانوف» یکی از متخصصان زبان فارسی جایگزین شد و از دسامبر 2005 تا ژوئن 2007 به عنوان سفیر ایران در تهران فعالیت داشت.
«میدت‌خان شیریم‌کولوف» رئیس سابق پارلمان قرقیزستان سفیر چهارم این جمهوری در تهران بود که از سال 2013-2007 در این سمت خدمت نمود و سهم قابل‌توجهی در توسعه روابط قرقیزستان و ایران داشت.
«آسان‌بیک عثمان علیف» معاون سابق وزیر امور خارجه جمهوری قرقیزستان سفیر بعدی این کشور در ایران بود (سال‌های 2016-2014).
«آوازبیک عبدالرزاق‌اف» از دیپلمات‌های باتجربه این کشور از دسامبر 2016 تاکنون سفیرفوق‌العاده و تام‌الاختیار جمهوری قرقیزستان در تهران است که علاوه بر زبان فارسی، به زبان انگلیسی نیز تسلط دارد.
در مدت فعالیت وی، اقدامات دیپلماتیک سفارت به روز رسانی شده و همکاری دوجانبه قرقیزستان و ایران در زمینه‌های سیاسی، تجاری، اقتصادی، فرهنگی و بشردوستانه با هدف تقویت همکاری‌های دوستانه بین جمهوری قرقیزستان و ایران در حال گسترش است.
این در حالی است که تعاملات در حوزه گردشگری از جمله فرصت‌ها و پتانسیل‌های خوب برای تقویت روابط بین 2 کشور است که پیوسته در حال توسعه می‌باشد.
انتهای پیام/ح