ایران جزء کشورهای رکورددار در حوزه چاپ کتاب کودک است

ایسنا/خراسان رضوی علی ثابت‌قدم گفت: فکر می‌کنم ما جزو کشورهایی باشیم که در حوزه چاپ کتاب‌های کودک و نوجوان رکورد دار باشیم و بعید می‌دانم کشوری وجود داشته باشد که میزان عناوین کتاب‌های کودک و نوجوانش بیشتر از ما باشد.
این شاعر حوزه ادبیات کودک و نوجوان در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این مطلب اظهار کرد: این حرف را از روی حدس نمی‌گویم و بر اساس آماری که قبلا داشتم می‌گویم، اما از تمام این کتاب‌ها شاید کمتر از یک درصد را بتوان انتخاب کرد که برای فرزندانمان بخریم.
وی ابراز عقیده کرد: برخی از کتاب‌ها از روی کتاب‌های خارجی ترجمه شده که بعضا درست هم ترجمه نشده است.
در بعضی از آن‌ها تصاویر خارجی که ربطی به فرهنگ ما ندارد از کتاب‌های خارجی اسکن می‌شود و به عنوان کتاب ایرانی چاپ می‌شود، و ناشران وقتی هم صرف آن نمی‌کنند.
این شاعر حوزه کودک و نوجوان درخصوص وضعیت چاپ و نشر امروز ابراز عقیده کرد: در حال حاضر یکی از مشاغلی که به شدت از کرونا ضربه خورده، حوزه چاپ و نشر و به ویژه نشر کودک و نوجوان است، چون نمایشگاه‌های کتاب که محل ارائه کتاب‌های جدید است به دلیل کرونا برگزار نشدند و بسیاری از ناشران بزرگ و کوچک در این دوران ضربه دیدند، اما در مجموع خیلی به حوزه کتاب کودک و نوجوان بها داده نمی‌شود و نظارت بر کیفیت کتاب‌ها و اشعار و تصاویر آن‌ها کافی نیست.
وی در رابطه با فعالیتش در این زمینه گفت: بنده از خیلی سال پیش، از زمانی که خودم نوجوان بودم شروع به نوشتن شعر در حوزه کودک و نوجوان کردم و تاکنون بیش از 50 عنوان کتاب در این زمینه چاپ کرده‌ام که یک سری از آن‌ها برای گروه سنی الف و ب و یک سری برای نوجوانان نوشته شده است، کارهایی مانند مجموعه کتاب‌های «گلی تپلی» و مجموعه کتاب‌های «دادا» برای گروه سنی الف نوشته شده است که مورد اقبال عموم مردم قرار گرفت و در مورد آموزش مهارت‌ها، مشاغل و رنگ آمیزی همراه با شعر بود.
ثابت‌قدم افزود: فعالیت در این حوزه برای من آغاز جالبی داشت، من در دوران نوجوانی و جوانی غزل می‌نوشتم و در آن سال‌ها تمام زندگی من شعر و غزل بود، در جشنواره‌های مختلف ادبی شرکت می‌کردم، کتابی چاپ کرده بودم که برنده جایزه کتاب سال شده بود و در جشنواره خوارزمی جایزه گرفته بود.
در آن زمان اصلا به فعالیت در حوزه کودک و نوجوان فکر نمی‌کردم، پدرم انتشاراتی داشت که در کنار فضای دانشگاهی مدتی در حوزه کودک کتاب چاپ می‌کرد و به یاد دارم یک‌بار یکی از کتاب‌هایی که در این حوزه چاپ شده بود را ورق زدم و دیدم که شعرهایش، شعرهایی پر از ایراد است، چه ایرادهای روانشناسی و چه ایرادهای وزن و قافیه و به خاطر این موضوع به پدرم اعتراض کردم که چرا محتوای به این ضعیفی را چاپ کرده است، پدرم در جواب به من گفت که اگر تو می‌توانی بهتر ارائه بدهی انجام بده و من برای اینکه بخواهم اثبات کنم که کار خوب هم در این زمینه می‌توان انجام داد، 500 بیت برای کودکان نوشتم که 200 بیت از آن را چاپ کردیم‌ و به دلیل تعریف‌هایی که اساتید از آن کتاب کردند انگیزه گرفتم تا جدی‌تر به این موضوع ورود کنم.
این شاعر تصریح کرد: از جایی به بعد نوشتن کار برای کودک و نوجوان را به آن روالی که طی می‌کردم متوقف کردم و تصمیم گرفتم حرکتی ماندگار و اتفاقی نو در حوزه ادبیات کودک و نوجوان انجام دهم، احساس کردم باید کاری کنم تا موثر باشد.
ثابت قدم ابراز عقیده کرد: متوجه شدم در ادبیات منظوم و شعر کودک و نوجوان یک سری از قالب‌های شعر فارسی را نداریم، باتوجه به اینکه تاریخ فعالیت‌های ادبیات کودک و نوجوان در کشور ما زیاد نیست پس خیلی جای کار وجود دارد، یک سری از قالب‌های شعری مانند شعر سپید، چهارپاره و غزل کمتر وجود دارد و بیشتر مثنوی در این حوزه نوشته شده است.
وی افزود: من بر روی نوشتن دوبیتی تمرکز کردم؛ پیش از آن یک دوبیتی کودکانه هم نداشتیم، در صورتی که ظرفیت دوبیتی به اجازه می‌دهد که یک ماجرای کامل را در این چهار مصرع برای کودک بنویسیم و کودک بتواند آن را حفظ کند، وقتی می‌خواهیم برای کودک شعر بنویسیم باید این مطلب را در نظر داشته باشیم که احتمال دارد کودک بخواهد آن را حفظ کند؛ اما برای بزرگسال با این موضوع مواجه نیستیم.
ثابت‌قدم خاطرنشان کرد: حفظ کردن شعر یکی از پارامترهای مهم شعر است و دوبیتی این قابلیت را داشت، من 2 سال تمام تمرکزم را بر روی این موضوع گذاشتم و 200 دوبیتی برای کودکان نوشتم و این‌ها دوبیتی‌هایی بود که هم از لحظات شیرین زندگی کودک و هم از لحظات تلخ تصویر به او ارائه می‌داد، حتی برای از دست دادن عزیزان هم شعر برای کودکان نوشته‌ام، چون اعتقاد دارم تصویرهای زیبا از صحنه‌های زندگی باید وجود داشته باشد که می‌تواند تلخ یا شیرین باشد، رسالت شعر این است که به زیبایی آن چه که فهم ما از احساس است را بیان کند.
این شاعر در خصوص تفاوت شعر کودک و بزرگسال بیان کرد: نوشتن برای کودکان با نوشتن برای بزرگسالان خیلی متفاوت است و به مراتب سخت‌تر است، به این دلیل که قرار است احساسات و لحظاتی که در زندگی، در سنین بالا تجربه کردیم را به فردی بگوییم که 5 یا 6 سال از بهار زندگی‌اش گذشته است.
باید برقراری ارتباط با کودک را بلد باشیم، کسی که نتواند در جمعی با یک کودک ارتباط برقرار کند قطعا نمی‌تواند برای او شعر بگوید، باید بتواند حرف معمولی بزند تا بعد بتواند لحظات عاشقانه، احساسی، منطقی یا موضوعاتی که می‌تواند موضوع یک شعر باشد را با او در میان بگذارد.
وی افزود: یک نکته خیلی مهم این است که افراد بزرگسال، چون شخصیتشان شکل گرفته، وقتی محصولی به دستشان می‌رسد، چه فیلم، چه موسیقی و چه کتاب و هر اثر هنری دیگر، با توجه به علاقه و سلیقه خود آن را انتخاب می‌کنند اما معمولا کودکان با اولین اثرها مواجه هستند و خیلی آن اثر را با آثار دیگر تفکیک نمی‌دهند، وقتی کودک برای اولین بار با شعری رو به رو می‌شود، آن شعر تاثیرگذار است تا زمانی که او پیر می‌شود، پس ما در قبال او وظیفه داریم که موضوع درست و اصولی به او ارائه دهیم، حتی اگر قافیه اشتباهی در شعرمان بیاوریم آن در ذهن کودک حک می‌شود.
ثابت‌قدم با بیان اهمیت شعر کودک ابراز عقیده کرد: نوشتن در حوزه شعر آئینی بسیار سخت است، وقتی بخواهیم شعری را بنویسیم باید ابتدا دین، داستان‌ها و روایات را بشناسیم و حواسمان باشد که به ساحت کسی بی حرمتی و جسارت نکرده باشیم و خیلی از مسائل و جوانب دیگر را باید در نظر داشته‌ باشیم؛ اما نوشتن برای کودکان قطعا سخت‌تر و حساس‌تر است، چون کار آئینی را مخاطبی می‌خواند که عقلش اجازه خواندن هر کتابی را به او نمی‌دهد؛ اما کودک اگر کتاب بدی را بخواند و شعرهایش را حفظ کند، و پس از سال‌ها متوجه ‌شود که آن شعرها ارزش نداشتند، ما به او خیانت کرده‌ایم.
این شاعر در رابطه با ماندگارترین کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان گفت: ماندگارترین کتاب‌های حوزه کودک برای من کتاب‌هایی است که در کودکی‌ام خوانده‌ام و به نظرم برای بقیه هم همین‌طور باشد، اما اگر بخواهم از بین کتاب‌ها اسم یک کتاب را بیاورم و راز ماندگاری‌اش را بگویم به کتاب «حسنی نگو بلا بگو» اشاره می‌کنم، به دلیل اینکه در کنار آموزشی که به کودک برای رعایت نظافت می‌دهد پر از حس و زیبایی‌های کلامی است و فضای آن بسیار صمیمی و قابل لمس برای تمامی اقشار جامعه بوده است.
به نظرم داستان و تصویر درستی دارد، هنوز هم می‌بینم که مردم آن کتاب را می‌خرند و بعید می‌دانم تاریخ مصرفش تمام شود.
انتهای پیام