عربستان و پاکستان؛ رابطه‌ای که به دست انداز افتاده است
یک اندیشکده آمریکایی در گزارشی با بررسی فراز و فرودهای روابط میان عربستان سعودی و پاکستان بخصوص در ماه‌های اخیر نوشت که اکنون این رابطه در مسیر خود به دست انداز برخورد کرده است.
در این مقاله به قلم «مدیحه افضل» عضو برنامه سیاست خارجی مرکز دیوید رابن استین اندیشکده بروکینگز در این مقاله که در وبسایت این اندیشکده منتشر شد، نوشت: در هفته‌های اخیر، روابط برادرانه پاکستان و عربستان به دست انداز برخورد کرده است دو کشوری که دهه‌ها از روابط نزدیک اقتصادی، سیاسی و نظامی برخوردار بودند.
این اندیشکده دلیل این تغییر در روابط را درخواست شاه محمود قریشی، وزیر امور خارجه عربستان از ریاض برای ایفای نقش در مورد مسئله کشمیر و دعوت برای برگزاری نشست ویژه سامان همکاری‌های اسلامی درباره این موضوع دانسته و نوشت: بنا بر گزارش‌های خبری، این درخواست ماه‌ها ناراحتی و خشم موجود در اسلام‌آباد علیه عدم اقدام عربستان در مسئله کشمیر را عیان کرد.
قریشی در عین حال گفت که اگر عربستان درخواست این نشست میان وزرای خارجه شورای همکاری را مطرح نسازد، پاکستان به سراغ دیگر کشورهای اسلامی از جمله مالزی، ترکیه و ایران خواهد رفت که در کنار اسلام‌آباد هستند و نسبت به مسئله کشمیر ابراز نگرانی کرده‌اند.
در ادامه این گزارش با اشاره به اقدامات عربستان علیه پاکستان آمده است: عربستان بلافاصله وام یک میلیارد دلاری که بخشی از وام سه میلیاردی بود که در نوامبر 2018 به پاکستان متعهد شده بود را پس گرفت.
چین با پا پیش گذاشتن در این امر، وام جایگزین وام عربستان پیشنهاد کرد.
ضمن این که خط اعتباری 3.2 میلیارد دلاری نفتی عربستان از زمان انقضای آن یعنی ماه مه 2020 تاکنون تمدید نشده است.
این اندیشکده با اشاره به سابقه روابط پاکستان با عربستان که بارها به اقتصاد پاکستان کمک کرده، آمده است که نفوذ عربستان در این کشور در دهه‌های گذشته افزایش یافته و تامین مالی مدارس امور دینی در این کشور منجر به صادرات وهابیت در پاکستان شده است.
بنا بر این گزارش، پاکستان همچنین سعی کرده رابطه خوبی با ایران داشته باشد و حتی برای ایجاد توازن در روابط با ایران و با وجود اینکه در سال 2015 از عربستاان وام دریافت کرده بود از اعزام نیرو به یمن به آنگونه که عربستان درخواست کرده بود، خودداری کرد.
پاکستان تلاش داشته که نقش متوازنی داشته و حتی تلاش‌هایی برای میانجیگری میان تهران و ریاض کرده است و عمران خان نیز در سخنان خود از سیاست خارجی مبتنی بر روابط محکم با کشورهای مسلمان سخن رانده است.
در ادامه این گزارش با اشاره به امتناع پاکستان به شرکت در اجلاس سران کشورهای اسلامی در کوآلالامپور و با وجود اعلام قبلی این کشور به شرکت در این اجلاس، نوشت که این اقدام در پاسخ به فشارهای عربستان صورت گرفت.
با وجود این که مقامات عربستان اعمال فشار بر پاکستان را تکذیب می‌کنند اما قریشی در سخنانی که در ماه آگوست داشته به طور تلویحی عنوان کرد که انتظار دارد که عربستان خواستار نشست سازمان همکاری اسلامی شود چرا که پاکستان از نشست کوآلالامپور کنار کشید.
در این گزارش با اشاره به عدم تمایل عربستان به این دعوت، نوشت که این تعلل را می‌توان به دلیل روابط نزدیک عربستان با هند دانست.
تجارت دو طرف در سال به 27 میلیارد دلار می‌رسد در حالی که تجارت با پاکستان 3.6 میلیارد دلار است.
معنی این امر بنا بر نظر تحلیلگران این است که عربستان نمی‌خواهد با تاکید بر مسئله کشمیر موجبات عصبانیت هند را فراهم کند و باید گفت که عربستان سعودی نسبت به مسئله برخورد چین با اقلیت اویغور نیز سکوت پیشه کرده است.
این اندیشکده در ادامه با طرح این سوال که آیا احتمال دارد که قریشی این حرف‌ها را یکجانبه مطرح کرده باشد، نوشت که عوامل مختلفی دلالت بر این امر دارند که وی به خودی خود این موضع را اتخاذ نکرده است و بعید به نظر می‌رسد که قریشی بدون تایید صریح اسلام آباد این سخنان را مطرح کرده باشد اما حرف‌های وی ممکن است یک تاکتیک پرریسک برای اعمال فشار بر عربستان باشد که نتیجه عکس داشته است.
در ادامه این گزارش با اشاره به سفر قمر جاوید باجوا، رئیس ستاد کل ارتش پاکستان به عربستان در 17 اوت و اظهاراتی که برای کاهش تنش‌ها مطرح شد، آمده است: اگر این دیدار، سفری برای کنترل آسیب روابط بود معلوم نیست که موثر بوده باشد.
انتهای پیام/