سرمایه‌گذاری بر روی گیاهان دارویی، نسخه‌ای شفابخش برای اقتصاد گلستان
گروه استان‌ها - بیش از 450 گونه گیاه دارویی در استان گلستان شناسایی شده که باید در قالب یک برنامه مشخص و جامع از این ظرفیت برای خودکفایی دارویی، اشتغال و توسعه بخش کشاورزی و ایجاد درآمد پایدار برای روستاییان بهره گرفت.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، گیاهان دارویی از ارزش و اهمیت خاصی در تأمین بهداشت و سلامتی جوامع هم به لحاظ درمان و هم پیشگیری از بیماری‌ها برخوردار بوده و هست.
این بخش از منابع طبیعی قدمتی همپای بشر دارد و یکی از مهمترین منابع تأمین غذایی و دارویی برای نسل‌ها بوده؛ از نقطه نظر تاریخی، گیاهان اهمیت فراوانی در توسعه جوامع داشته‌اند و گرایش عمومی جامعه به استفاده از داروها و درمان‌های گیاهی و به طور کلی فرآورده‌های طبیعی به ویژه در سال‌های اخیر رو به افزایش است.
شاید یکی از مهمترین علت‌های این موضوع، اثبات اثرات مخرب و جانبی داروهای شیمیایی از یک طرف و ایجاد آلودگی‌‌هایی است که از نظر زیست محیطی کره زمین را تهدید می‌کند.
از سوی دیگر گیاهان دارویی جزء ذخایر و منابع طبیعی هستند و بسیاری از کشورها کم یا زیاد از یک چنین منبعی برخوردارند که نوع، تعداد و تنوع گونه‌های گیاهی بر اساس شرایط و موقعیت جغرافیایی هر منطقه متفاوت است.
استفاده مطلوب، منطقی و بهینه از این منابع که به لحاظ فناوری بسیارکم هزینه‌تر و ساده‌تر از صنایع دارویی شیمیایی است، می‌تواند ضمن تأمین بخشی از نیازهای عمده بهداشتی و درمانی جامعه از خروج مقادیر متنابهی ارز جلوگیری کرده و مانع گسترش وابستگی به بیگانگان شود.
بنا بر این با اتخاذ سیاست‌ها و راهکارهای مناسب و مبتنی بر یک شناخت واقع‌گرایانه از وضعیت موجود این منابع و کاربرد روش‌های علمی و صحیح در تمام ابعاد اعم از کاشت، داشت، برداشت و بهره‌برداری صنعتی و اقتصادی آن، چه از طبیعت و چه به صورت کشت مکانیزه، می‌توان به درکی واقعی و اصولی در خصوص نقش و بازدهی گیاهان دارویی در جوامع رو به رشدی همچون ایران رسید و علاوه بر حفظ و حراست از این سرمایه‌های ملی به شکوفایی و توسعه پایدار جامعه نیز دست یافت.
به دلیل اثبات اثرات مفید گیاهان دارویی، ارزان بودن، نداشتن اثرات جانبی و همچنین سازگار بودن با محیط زیست، استفاده از داروهای گیاهی در مقایسه با داروهای شیمیایی رو به گسترش است.
امکان سرمایه‌گذاری برای ایجاد زنجیره ارزش در مورد گیاهان دارویی در بخش کشاورزی حائز اهمیت بوده و لازم است ضمن جلوگیری از خام فروشی، کلیه مراحل این حلقه از قبیل آمادگی زمین، کاشت، داشت و برداشت زمان‌بندی کشت، مراحل خشک کردن، حمل و نقل، عصاره‌گیری و اسانس‌گیری، تهیه فرمول، ساخت، بسته‌بندی و غیره به صورت تخصصی و مطلوب اجرایی شود تا محصولاتی با کیفیت عالی به دست مصرف کننده برسد.
همچنین ضروری است در زمینه فرآورده‌های مختلف این گیاهان به خصوص در استان گلستان که تنوعی از گیاهان دارویی را در خود جای داده است، تحقیقات گسترده‌ای انجام شود زیرا شرایط جغرافیایی و تنوع آب و هوایی این استان و امکان رویش اکثر گیاهان دارویی در آن فرصتی طلایی به وجود آورده است تا از آن به بهترین نحو استفاده شود.
با توجه به ظرفیت‌های فراوانی که در زمینه گیاهان دارویی در استان گلستان وجود دارد و کارهایی که جسته و گریخته در این حوزه انجام شده، جهاددانشگاهی نیز برای سرمایه‌گذاری در این بخش وارد عرصه شده است.
ساخت دهکده گیاهان دارویی استان گلستان که در شهرستان گالیکش واقع شده، مهمترین کاری است که در این زمینه طی سال‌های اخیر صورت گرفته است.
مصطفی حمیدی، مدیر مرکز خدمات تخصصی تولید و فرآوری گیاهان دارویی جهاددانشگاهی استان معتقد است " تولید گیاهان دارویی به عنوان نهاده اولیه و قرار دادن آن در زنجیره ارزش به منظور تولید فراورده‌های با کیفیت آن می‌تواند به عنوان یک ضرورت ملی و در چارچوب یک برنامه مشخص و جامع، خودکفایی دارویی، اشتغال و توسعه بخش کشاورزی را به دنبال داشته و به عنوان عامل مهم و موثر در ارزآوری باشد".
در عین حال توسعه روستایی را هم می‌توان عاملی در بهبود شرایط زندگی افراد به ویژه قشر کم‌درآمد ساکن روستا و خودکفاسازی آنها در روند توسعه کلان دانست.
در هر منطقه متناسب با شرایط و اولویت‌ها، رویکردها و استراتژی‌های توسعه روستایی متفاوتی در پیش گرفته شده است.
آنطور که متولیان امر می‌گویند بیش از 450 گونه گیاه دارویی در استان گلستان تولید می‌شود و همین موضوع سبب شده تا این استان دارای قابلیت‌های گسترده‌ای در زمینه گیاهان دارویی باشد.
حمیدی در این باره می‌گوید: " با توجه به صرفه اقتصادی بالا و هزینه‌های تولیدی نسبتاً کم کشت گیاهان دارویی در روستاها با برنامه ریزی جامع و مدون می‌توان به افزایش اشتغال در روستاها و جلوگیری از مهاجرت‌های روزافزون به شهرها کمک و از تخریب زیستگاه‌های طبیعی و مراتع پیشگیری کرد".
در سال‌های اخیر مباحث مربوط به حوزه گردشگری صرفا از دیدن آثار تاریخی و اماکن تفریحی فراتر رفته و از گردشگری کشاورزی، گردشگری سلامت و غیره هم نام برده می‌شود.
حمیدی در این باره می‌گوید: " امکان تلفیق گردشگری و طب دارویی یک قابلیت جدید است که می‌تواند در توسعه گردشگری استان و پذیرش گردشگران خارجی نیز سبب جذب سرمایه و هم توسعه فرصت‌های شغلی شود".
مدیر مرکز خدمات تخصصی تولید و فرآوری گیاهان دارویی جهاددانشگاهی استان ادامه می‌دهد: " با توجه به ضرورت و اهمیت وجود مرکزی خاص درون استان با هدف محقق کردن این اهداف، مرکز خدمات تخصصی تولید و فراوری گیاهان دارویی جهاددانشگاهی استان گلستان اقدام به ارائه طرح مورد نظر و پیگیری برای راه اندازی دهکده گیاهان دارویی کرده است.
این دهکده در شهرستان گالیکش بوده که زیرساخت‌های آن توسط سازمان جهادکشاورزی تکمیل و برای بهره‌برداری به جهاددانشگاهی واگذار شده است.
مساحت این دهکده در فاز نخست بیش از 8 هکتار است و سرمایه‌گذاری انجام شده در آن بیشتر از 10 میلیارد ریال خواهد بود.
هرچند فازهای توسعه‌ای نیز پیش‌بینی شده که در ادامه برنامه، اجرا خواهدشد".
وی می‌گوید: " با توجه به وجود اقلیم گوناگون، وجود زمین‌های مساعد کشاورزی، نیروی کار ارزان و امکان جذب گردشگر، توسعه کشت گیاهان دارویی ظرفیت بالایی در استان گلستان دارد و می‌تواند بستری برای ایجاد شغل پایدار و افزایش درآمد سرانه بویژه در بخش‌های روستایی شود.
از طرفی امکان دسترسی به بازارهای آسیای میانه فرصت مطلوبی برای صادرات فراورده‌های گیاهان دارویی فراهم آورده است".
حمیدی هدف از ایجاد این دهکده را تکمیل زنجیره ارزش در بخش گیاهان دارویی عنوان می‌کند.
به گفته وی این دهکده از چند بخش مختلف تشکیل شده که شامل مزرعه نمایشی الگویی، گلخانه‌های تولید نشای استاندارد در استان و سوله فرآوری است.
مزرعه نمایشی با هدف آموزش و ترویج گیاهان دارویی به کشاورزان و آشنایی آنان با این گیاهان در حال تکمیل است.
پس از آشنایی کشاورزان با گیاهان دارویی، گلخانه‌ها نشای استاندارد مورد نیاز را برای کشاورزان تهیه کرده و برای کشت تحویل می‌دهند.
سوله فراوری موجود برای فرآوری اولیه گیاهان دارویی کشت شده در منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این سوله با هدف افزایش ارزش افزوده بر روی گیاهان دارویی و جلوگیری از خام فروشی گیاهان در حال احداث است.
انتهای پیام/582/ ع
