جانوری خجالتی که این روزها دندان تیز کرده است+فیلم

برخلاف تصور عامه مردم، تمساح پوزه کوتاه ایرانی جانوری بسیار خجالتی، محتاط و ترسو است که به محض احساس خطر یا حضور مزاحم، در آب فرورفته و مخفی می‌شود اما چه می‌شود که در تابستان دندان تیز کرده و مهاجم می‌شود؟
به گزارش خبرگزاری فارس از زاهدان، شاید شنیدن اسم کروکدیل و یا دیدن چهره آن برای عامه مردم ترسناک باشد، اما اینجا در شهرستان سرباز مردم در کنار این خزنده خجالتی و محتاط زندگی و از آن مراقبت می‌کنند، دوستانه به آن غذا می‌دهند و آن را نماد آبادانی می‌دانند.
تمساح پوزه کوتاه ایرانی از خانواده کروکودیل‌ها است و تنها زیستگاه آن در ایران در جنوب سیستان و بلوچستان از جمله در رودخانه‌های باهوکلات، کاجو و سرباز و محدوده‌های آبی شهرهای راسک، چابهار، نیکشهر و سراوان است.
برخلاف تصور عامه مردم، تمساح پوزه کوتاه ایرانی جانوری بسیار خجالتی، محتاط و ترسو است که به محض احساس خطر یا حضور مزاحم در آب فرورفته و مخفی می‌شود.
اهالی محلی نام گاندو را برای این جانور برگزیده‌اند و در استان سیستان و بلوچستان بیش از 400 تمساح پوزه کوتاه سرشماری شده است.
چه می‌شود که تمساح خجالتی بلوچستان در برهه‌ای از زمان دندان تیز کرده و دست و پاچه می‌گیرد؟
تابستان سال گذشته حوا رئیسی" دختری 10 ساله اهل روستای "مولاد آباد" دهستان "کشاری" از توابع شهرستان سرباز در حالیکه همراه خانوده برای شست‌وشو و برداشت آب مانند همیشه به یکی‌ از برکه‌های پایین‌دست رودخانه "باهوکلات" رفته بود که دستش طعمه تمساح شد.
یک هفته بعد از این ماجرا نیز تمساح به "زکریا چرخ" ساکن روستای "کهیربرز" از توابع شهرستان دشتیاری از ناحیه پای چپ آسیب زد.
هنوز از خوب شدن دست حوا رییسی مدتی نگذشته بود که چند روز قبل یعنی 21 مرداد ماه نیز پسر بچه اهل روستای هوت گت بالا در دشتیاری مورد حمله تمساح قرار گرفت و از ناحیه مچ دست چپ دچار آسیب جدی شد.
تمساح‌ها در زمان تولید مثل تهاجمی می‌شوند
به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان، رفتارهای اجتماعی تمساح ها در فصل تابستان که زمان تولید مثلشان است، به ظهور می رسد که در این میان حس ایجاد مأمن جدید یا قلمرو طلبی به شدت افزایش یافته و رفتارهایی با عکس العمل های خاص این عادت را از خود بروز می دهند و بسیار تهاجمی می شوند که به همین منظور برخلاف وسعت بسیار زیاد زیستگاه تمساح پوزه کوتاه و عدم امکان حصارکشی و ایجاد محدودیت، علاوه بر نصب تابلوهای جدید هشدار دهنده و گشت و کنترل مداوم همیاران و محیط بانان این اداره کل، مباحث آموزشی نیز در اشکال گوناگون در منطقه اجرا شده اما متاسفانه بی احتیاطی و عدم توجه به علایم هشدار دهنده گاهاً موجب بروز چنین حوادث ناگواری می شود.
پورمردان با اشاره به افزایش نزولات جوی و بارندگیهای دوسال اخیر در استان که منجر به وسعت گرفتن زیستگاه و پراکندگی بیشتر گاندوها شده، افزود: همکاری مردم منطقه در این زمینه و عدم مراجعه و شنا در این فصول میتواند در کاهش خطرات ناشی از حملات گاندو بسیار موثر باشد تا در آینده دیگر شاهد بروز حوادث تلخ برای کودکانمان نباشیم.
وحید پورمردان می‌گوید: اداره کل حفاظت محیط زیست در همین راستا کارگاه‌های آموزشی برای دهیاران، شوراها و اهالی محلی منطقه به صورت مستمر برگزار می‌کند، هم چنین تابلوهای خطر وجود تمساح در منطقه نیز در مناطق نصب شده اند اما متاسفانه مشکل کم آبی و استفاده از آب برکه هرازگاهی به قیمت جان اهالی تمام میشود که امیدواریم هرچه زودتر مشکل آب روستاهای منطقه حل شود.
وی با اشاره به افزایش نزولات جوی و بارندگیهای دوسال اخیر در استان که منجر به وسعت گرفتن زیستگاه و پراکندگی بیشتر گاندوها شده، افزود: همکاری مردم منطقه در این زمینه و عدم مراجعه و شنا در این فصول میتواند در کاهش خطرات ناشی از حملات گاندو بسیار موثر باشد تا در آینده دیگر شاهد بروز حوادث تلخ برای کودکانمان نباشیم.
غذا دادن به تمساح‌ها
با تمام این موارد، مردم بلوچستان تمساح پوزه کوتاه یا همان گاندو را دوست داشته و از نزدیک به آنها غذا می دهند، آقای ملک دینار شجره نیز ارتباط خوبی با این جانوار باهوش ایجاد کرده است.
صحبت با تمساح ها
همچنین یکی از کودکان بلوچ منطقه ریکوکش توانایی برقراری ارتباط با گاندوها را داشته و از همان خردسالی به عنوان یکی از همیاران فعال محیط زیست با این اداره کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان همکاری داشته و دارد.
در سال98، 20 سر تمساح از روستاهای منطقه سر در آوردند
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان گفت: در طول سال98 فقط تعداد 20 سر تمساح پوزه کوتاه مردابی (گاندو) که بوسیله همین آبروها و آبگیرها به داخل روستا رفته بودند توسط محیط بانان و دوستداران محیط زیست از جمله همیاران محیط زیست زنده گیری و در یکی از زیستگاههای مناسب منطقه رهاسازی شدند.
پورمردان ادامه داد: این تعداد گاندو اکثراً در منطقه شهرستان سرباز زنده گیری شده است که با توجه به وسعت منطقه می توان گفت بطور تقریبی هر سه هفته یک گاندو سر از روستاهای میزبان درمی آورد و البته سنت ها و فرهنگ های بومی منطقه موجب شده تا با این گونه حیات وحش با احترام و مراقبت خاصی برخورد شود.
در فصل های بارانی و تر سال با توجه به وسعت منطقه و وجود برکه ها و آبگیرهای متعدد که اغلب این قبیل آبگیرها بوسیله آبروهایی به روستاهای میزبان گاندو منتهی می شود، باعث شده تا گاندوها بارها و بارها به داخل روستاها رفته و موجب بروز برخی مشکلات برای اهالی شوند.
حصارکشی قلمرو تمساح درست یا نادرست؟
وحیدپورمردان مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان می‌گوید: ایده حصارکشی محدوده زیست تمساح پوزه کوتاه "گاندو" ، مدتیست که در فضای مجازی توسط عده ای مطرح و دست به دست شده است، این نظریه قبلاً توسط کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان طرح شد اما زمانی که امکان سنجی برای عملی کردن آن صورت گرفت به این نتیجه رسیدیم که امکان کاربردی و عملی کردن آن به دلایل ذیل مقدور نیست:
۱.
مساحت محیط زندگی تمساح پوزه کوتاه یا همان گاندو در بلوچستان در اطراف و حاشیه رودخانه باهوکلات بسیار گسترده و پراکنده است و حصارکشی آن عملاً ناممکن است.
(برآورد زیستگاه اصلی این گونه بیش از ۳۸۰ هزارهکتار است.)
۲.
رفتارشناسی، ساختار بیولوژیکی و فیزیکی جانور به شکلی است که بسیار جابجا شده و از طرفی در زیر زمین نقب های متعدد حفر میکند (جهت ذخیره آب و تخم گذاری) و در صورت نیاز و به دلخواه از زیر هرگونه حصار و حفاظی عبور می کند.
عمق نقب های تمساح ها گاه تا ۱۵ متر هم می رسد.
این موضوع از دلایلی است که موجب تبخیر کم آب شده و اصولاً این اعتقاد بومیان که "در هرجا گاندو است آب فراوان نیز خواهد بود" را گواهی مینماید.
۳.حصارکشی پاک کردن صورت مسئله است چراکه اهالی بومی منطقه برای دست یابی به منابع آبی که نیاز اصلی آنهاست طبیعتاً از هر مانعی عبور کرده تا به آب برسند که این امر از اصول مشکلات ایجاد شده در موضوع تعارض بین انسان و حیات وحش است و نتیجه ای معکوس دارد که قطعاً آغاز دعاوی متعدد بین مردم و محیط زیست و مانعی بر اجرای برنامه های حفاظت از گونه های در معرض خطر انقراض کشور است.
۴.
عبور از هرنوع حصاری برای کودکان بازیگوش و کم سن و سال به منزله عبور از یکی از مراحل بازی برای رسیدن به آب و آبتنی است و نه تنها عملاً نمی تواند مانع شود بلکه راه فرار آنها نیز در موقع خطر سخت خواهد شد.
سوژه کودکان سیستان‌و‌بلوچستانی را از حملات گاندوها نجات دهیم نیز در همین راستا در سامانه فارس من ثبت و با حمایت مردم مواجه شده است.
انتهای پیام/3139/خ