شاعر یزدی که ابیاتش در حرم ائمه اطهار(ع) نقش بسته است

ایسنا/یزد پژوهشگر و محقق یزدی از استاد ریاضی یزدی به عنوان ملک الشعرا و سخنور یزد یاد کرد که ابیاتش داخل حرم‌های حضرت معصومه(س)، حضرت علی‌بن ابی طالب(ع)، علیّ‌بن موسی‌الرضا(ع) و امام حسین(ع) نقش بسته است.
«حسین مسرت» در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، استاد «سیدمحمّدعلی ریاضی یزدی» را از شعرا و روزنامه‌نگاران یزدی نام برد که در سال 1290 شمسی در شهر یزد به دنیا آمد و در موردش افزود: پدرش سیدابراهیم و ملقّب به معین‌السّادات و نوادۀ میرزاعلی نقی وقت السّاعتی بود، البته برخی منابع سال تولّد وی را 1283 هجری شمسی ذکر کرده‌اند که دقیق آن 1290 هجری شمسی است.
وی ادامه داد: ریاضی یزدی پس از تحصیلات ابتدایی در شهر یزد، وارد حوزۀ علمی اصفهان شد و به فراگیری علوم دینی پرداخت.
همچنین دوره‌ی نخست دبیرستان را هم با هم سپری کرد و سپس به تهران رفت و پس از گرفتن دیپلم، دوره‌ی سه ساله رشتۀ الهیّات را در دانشکده‌ی علوم معقول و منقول گذراند.
مسرت با اشاره به دریافت مدرک کارشناسی علوم تربیتی از دانشسرای عالی تهران در سال 1318 شمسی توسط ریاضی یزدی، گفت: وی پس از آن از سوی وزارت فرهنگ در دانشکده‌ی پزشکی مشغول به کار شد و علّتی که بعضی‌ها به وی دکتر می‌گویند به علت اشتغالش در دانشکده‎ی پزشکی است که در سال 1355 شمسی نیز از آن‌جا بازنشسته شد.
وی با بیان این که استاد ریاضی، ملک‌الشعرا و خادم آستان حضرت معصومه(س) بود و در سرودن انواع شعر به‌ ویژه مثنوی و سرودهایی با درون‌مایه‌های رثا، ستایش ائمّۀ اطهار، طنز و لطیفه مهارت داشت، خاطرنشان کردک بجز دیوان اشعار وی که دو مرتبه، یک بار به کوشش «حسین آهی» و یک بار هم به کوشش «سیدمحمود رستگار یزدی» چاپ شده است، معروف‌ترین منظومه‌ی ریاضی «هنرستان عالی مرغان» است.
این محقق و پژوهشگر یزدی همچنین یادآور شد: ابیاتی از اشعار ریاضی یزدی بر دیوارهای مسجد دانشگاه تهران، داخل حرم‌های حضرت معصومه(س)، حضرت علی‌بن ابی طالب(ع)، علیّ‌بن موسی‌الرضا(ع) و امام حسین(ع) نقش بسته است.
وی با بیان این که استاد ریاضی در نثر نیز مهارت داشت، افزود: وی تا سال 1332 شمسی با روزنامه‌های انسان آزاد و آتشفشان، همکاری داشت و تفسیرهای سیاسی و مقالات اجتماعی می‌نوشت.
به گفته‌ی مسرت، برخی منابع، سال درگذشت ریاضی را 1361 هجری شمسی می‌دانند و برخی 1362، ولی درست آن 29/12/1361 هجری شمسی است که آن مرحوم پس از درگذشت در مزار ابن بابویه تهران به خاک سپرده شد.
این نوسینده برجسته‌ی یزدی به تعریف استاد «سید محمود رستگار» از ریاضی در مقدمه‎ی جامعی که بر دیوان وی نوشته است، اشاره و نقل کرد: یکی از بزرگ‌ترین مثنوی‌سرایان و از جمله شاعران ساده‌گو و مبتکر معاصر بودند که در سرودن اقسام شعر به‌ویژه مناقب و مراثی پیشوایان دین، شهرت تام و قبول عام داشتند.
سادگی و روان سخن، فصاحت و بلاغت کلام، ذوق شایسته‌ی تحسین در اقتباس یا تزئین آیات قرآنی و روایات منسوب به خاندان عصمت و طهارت و ظرافت طبع ریاضی در ابداع مضمون‌های نغز و توصیف احوال عاشقان و بیان لطایف عرفانی، چنان هست که به حق او را در شمار ستارگان قدر اوّل آسمان ادب و فرهنگ ایران در قرن اخیر باید نام برد.»
مسرت در ادامه تعارف استاد رستگار از ریاضی بیان کرد: «ریاضی گوینده‌ای است که در سرودن اقسام شعر مانند قصیده، غزل، قطعه و مثنوی طبعی خلاّق و تحسین‌برانگیز دارد.
اشتهار بیشتر او به سبب قصاید و مثنوی‌هایی است که در مدح یا در رثای پیشوایان بزرگ دین دارند.
برای بیان موضوع‌های اخلاقی و اجتماعی و یا بعضی نکته‌های ظریف و لطایف ادبی، شاعر از قطعه و مثنوی بهره گرفته است.
این بخش از اشعار ریاضی بسیار بلیغ و دلنشین است، به گونه‌ای که نه‌تنها مورد قبول اکثر اهل ذوق و ادب واقع شده، بلکه مردم عادی نیز بسیاری از آن‌ها را پسندیده و در خاطر نگاه داشتند.»
وی ادامه داد: استاد سید محمود رستگار در پایان این مقدمه می‌گوید: «سخنور معاصر یزد، منظومۀ شیوا دلکش موسوم به هنرستان عالی مرغان دارد که به راستی اعجاب‌انگیز است و در واقع آینه‌ی تمام ‌نمای قریحۀ ادبی و آفرینش هنری و قدرت سخنوری او است.»
مسرت در پایان نیز به بیان یک نمونه از شعر ریاضی یزدی اشاره و بیان کرد؛
من و بلبل سپیده‌دم رفتیم/ به تماشای گل به طرف چمن
شاخه تاج شکوفه بر سر داشت/ غنچه بر تن درید پیراهن
نرگس از خواب ناز برمی خواست/ زیر چتر سفیدی از سوسن
ارغوان جامه‌ای به سرخی خون /چون شهیدان عشق را کرده به تن
یکدیگر را گرفته در آغوش/ سنبل و یاس و لاله و لادن
گل سرخ چمن شکوفا شد/ چه گلی چشم باغ از او روشن.
انتهای پیام