چهارشنبه سوری را با بی احتیاطی به چهارشنبه سوزی تبدیل نکنیم
قزوین-کارشناسان شرکت کننده درمیزگرد بررسی علل حوادث چهارشنبه آخر سال گفتند: بامراقبت خانواده ها و اجرای برنامه های فرهنگی و احیای سنت‌های خوب گذشته می توان این روز را بدون حادثه گذراند.
خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها، صادق چگینی: چهارشنبه آخر سال و تحمیل هزینه‌های سنگین به بخش بهداشت و درمان، خانواده‌ها و عوارض ماندگار جراحت‌ها مانند نابینایی، قطع دست و پا، سبب شده است که در روزهای پایانی سال آموزش خانواده‌ها در اولویت کار برخی نهادها قرار گیرد و مخاطب اصلی برای کاهش این سوانح باشند.
خبرگزاری مهر در میزگردی با حضور مدیرکل مدیریت بحران استان، معاون عملیات آتش نشانی، مدیر مرکز مدیریت بحران دانشگاه علوم پزشکی، رئیس اداره مطالعات معاونت اجتماعی نیروی انتظامی و معاون فرهنگی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان به بررسی راه حل پیشگیری و کاهش حوادث و آمارهای ثبت شده پرداخته است تا در حد امکان بتوان با اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به مردم زمینه جلوگیری از حوادث چهارشنبه آخر سال را فراهم کرد.
قدیر موسی خانی معاون عملیات آتش نشانی قزوین و خدمات شهرداری قزوین معتقد است: باید در همه ایام سال فرهنگ سازی اتفاق بیفتد و موعد زمانی اسفند ماه برای پرداختن به موضوع چهارشنبه سوری کافی نیست، یکی از عواملی که می‌تواند در کاهش حوادث ناشی از مواد محترقه تأثیرگذار باشد خانواده‌ها هستند.
علی فخار سلیمانی مدیر مرکز مدیریت بحران علوم پزشکی قزوین هم می‌گوید: نداشتن متولی خاص برای مدیریت چهارشنبه آخر سال بزرگترین مانع در فرهنگ سازی است و در سال گذشته کهکیلویه و بویراحمد، تنها استانی بود که این ایام را بدون حوادث سپری کرد.
وی گفت: در سال گذشته بیش از ۱۱۷ نفر در استان قزوین آسیب دیدند و میانگین سنی آسیب دیدگان به زیر ۹ سال رسید، ۹۳ درصد سوانح مربوط به استفاده از
ترقه بود که ۶۱ درصد سوانح سوختگی را شامل می‌شد.
شهریار پرهیزگاری معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی هم اظهار داشت: ارشاد به تنهایی نمی‌تواند در مدیریت فرهنگی نقشی ایفا کند زیرا میزان بودجه و امکانات و نیروی انسانی محدودی در اختیار دارد لذا باید سمن‌ها و گروه‌های فعال مردمی در این زمینه وارد کار شوند و در چارچوب قانون کار فرهنگی انجام دهند.
سرگرد حسین بختیاری رئیس اداره مطالعات معاونت اجتماعی نیروی انتظامی در قزوین هم معتقد است: چهارشنبه سوری دارای قدمتی دیرینه است و نیروی انتظامی در بخش پیشگیری اجتماعی و برخورد انتظامی به وظایف خود عمل می‌کند.
قدرت الله مهدیخانی رئیس اداره بحران استانداری قزوین هم می‌گوید: آموزش خانواده‌ها می‌تواند در فرهنگ سازی باشد تا بتوان در کاهش حوادث چهارشنبه آخر سال نقش مهمی ایفا کرد و به نتیجه رسید.
در بخش اول میزگرد، خبرگزاری مهر در خصوص حوادث چهارشنبه آخر سال و راه حل کاهش آسیب و حوادث با کارشناسان گفتگو شده است.
* در سال گذشته چه تعداد حادثه در چهارشنبه آخر سال در استان داشتیم؟
قدرت الله مهدیخانی اظهار داشت: متأسفانه آمار حوادث چهارشنبه آخر سال هر سال افزایش پیدا کرده به طوری که در سال ۹۳ تعداد افراد سانحه دیده ۶۴ نفر و در سال ۹۶ این تعداد به ۱۱۷ نفر افزایش پیدا کرد که به نظر می‌رسد نهادهای دولتی به تنهایی نمی‌توانند وضعیت را به نقطه مطلوبی که حادثه‌ای نداشته باشیم برسانند لذا خانواده‌ها باید در این خصوص مشارکت کنند و نهادهای حاکمیتی یک متولی یا اتاق فکر تشکیل دهند تا هر تصمیمی اتخاذ می‌شود سایر نهادها آن را اجرا کنند.
* برای فرهنگ سازی چه باید کرد؟
صدا و سیما می‌تواند با مخاطبان گسترده‌ای که دارد تبلیغات حرفه‌ای در خصوص کاهش حوادث انجام دهد، البته فضای مجازی و رسانه‌های مکتوب و خبرگزاری‌ها هم یکی دیگر از ابزارهای مؤثر در آگاه سازی مردم و خانواده‌ها محسوب می‌شوند که اگر از ظرفیت‌های رسانه‌ای استفاده کنیم و سایر نهادها هم در چارچوب قانون کار کنند می‌توان نسبت به کاهش حوادث در آینده امیدوار بود.
آیا گزارشی از وضعیت آمار حوادث سال‌های اخیر چهارشنبه سوری دارید؟
علی فخار سلیمانی معاون اورژانس استان قزوین گفت: در سال ۹۵ نسبت به سال گذشته ۱۲ درصد کاهش حوادث داشتیم اما در سال ۹۶ نسبت به سال قبل از آن با ۴۵ درصد افزایش حوادث چهارشنبه سوری در استان قزوین روبرو بودیم که در سال ۹۴ یک نفر کشته داشتیم و بیشترین حوادث طبق آمار ۴۱ درصد مردان بودند و بقیه سوانح مربوط به زنان و کودکان آسیب دیده است.
وی بیان کرد: بیشترین عضو آسیب دیده افراد شامل دست ۱۹ درصد، آسیب چشم ۶۹ درصد افراد مجروح است که بیشتر این افراد آسیب دیده کسانی بودند که از وسایل محترقه استفاده کرده و خودشان عامل انفجار بودند.
سلیمانی بیان کرد: ۳۰ درصد عابرین و رهگذران، یک درصد هم پرسنل پلیس و اورژانس در ردیف آسیب دیدگان بودند و بیشترین حوادث را استان تهران و آذربایجان شرقی و غربی به نام خود ثبت کردند و استان‌های لرستان، هرمزگان، چهارمحال و بختیاری با ۲ مصدوم و استان کهکیلویه و بویراحمد هم بدون حادثه بودند.
معاون مرکز فوریت‌های پزشکی استان قزوین یادآور شد: ۶۳ درصد سوانح مربوط به سوختگی و ۹۳ درصد عامل آسیب دیدگی استفاده از ترقه بوده است.
* چه راهکاری برای کاهش حوادث پیشنهاد می‌کنید؟
از اوایل دی ماه موضوع حوادث چهارشنبه آخر سال را در دستور کار قرار داده‌ایم و در برنامه‌ها تمرکز روی خانواده‌ها، مدارس و برگزاری کلاس‌های حضوری و چهره به چهره است که در این راستا هماهنگی با سپاه و حوزه‌های علمیه انجام شده، سال گذشته وزارت بهداشت کمپین «نه به چهارشنبه سوری» راه انداخت و افراد آسیب دیده را در معرض دید قرار داد تا هشداری برای مردم باشد تا به سوی این حوادث نروند که به نظر می‌رسد، اگر بتوانیم از افراد آسیب دیده سال‌های گذشته با مصاحبه و فیلم و عکس در فضای مجازی و رسانه استفاده کنیم بخشی از مخاطرات را به مردم گوشزد کرده‌ایم.
وی اضافه کرد: برگزاری برنامه‌های مختلف هنری مانند موسیقی، جشن‌های مختلف با حفظ چارچوب شئونات مذهبی و شرعی در این روز به صورت متمرکز هم می‌تواند در کاهش سوانح این روز مؤثر باشد.
* چرا همه ساله شاهد حوادث چهارشنبه سوری هستیم؟
قدیر موسی خانی معاون عملیات آتش نشانی شهرداری قزوین گفت: فرهنگ سازی و آگاهی بخشی باید در همه ایام سال صورت گیرد و لازم است علل بروز حوادث را ریشه یابی کرده و یک متولی یا اتاق تصمیم سازی و اتاق فکر برای مدیریت کاهش سوانح داشته باشیم که تصمیمات آن برای سایرین لازم الاجرا باشد تا به صورت جزیره‌ای عمل نشود، در اسفند ماه نمی‌شود فرهنگ سازی کرد زیرا فرصتی نیست و باید سنت‌های پسندیده چهارشنبه آخر سال مانند کمک به نیازمندان و جمع شدن خانواده‌ها دور هم و صله رحم را دوباره احیا کرد تا از حوادث دور شویم.
وی بیان کرد: این روزها مواد محترقه زیادی از چین وارد می‌شود و کسی پاسخگو نیست که سود میلیاردی این مواد حادثه ساز به جیب چه کسانی می‌رود؟
هیچ ترقه‌ای بی خطر نیست، در حادثه پلاسکو مردم احساس همدردی کردند و هزینه مواد محترقه را به خانواده‌های نیازمند دادند، گل و شیرینی برای پرسنل آتش نشانی آوردند و به نوعی ابراز همدردی کردند، در آن سال همه ظرفیت‌ها به میدان آمد و کاهش حوادث را شاهد بودیم.
* در کاهش حوادث چهارشنبه سوری چه نهادی می‌تواند بیشترین تأثیر را داشته باشد؟
موسی خانی تصریح کرد: نداشتن متولی برای مدیریت چهارشنبه سوری دغدغه بزرگی برای فرهنگ سازی است اما در کنار رسانه و همه ابزارها هیچ نهادی به اندازه خانواده نمی‌تواند در کنترل حوادث تأثیرگذار باشد.
وی اضافه کرد: آگاهی بخشی به خانواده‌ها و کنترل رفتار فرزندان در این ایام می‌تواند بیشترین تأثیر را داشته باشد و از حوادث بکاهد.
* وظیفه نیروی انتظامی در این ایام چیست؟
سرگرد حسین بختیاری بختیاری، رئیس اداره مطالعات معاونت اجتماعی نیروی انتظامی گفت: نیروی انتظامی در حوزه پیشگیری اجتماعی قانون محدودیتی در نظر نگرفته است اما برای اقدام انتظامی ابتدا می‌توان فرهنگ سازی و اقدام اجتماعی کرد سپس طبق ماده ۶۱۸ با کسانی که با هیاهو و جنجال آسایش و امنیت مردم را به خطر می‌اندازند و یا مخدوش می‌کنند نیروی انتظامی می‌تواند طبق قانون با آنها برخورد کند، برای کار انتظامی به مشارکت مردم نیاز داریم، نیروی انتظامی در برخوردهای خود و آموزش یا پیشگیری اولویت‌های مختلفی دارد و طبق آن لزوم فوریت را ارزیابی و اقدام می‌کند.
وی بیان کرد: مردم می‌توانند عوامل توزیع کننده مواد محترقه را شناسایی کرده و به پلیس گزارش دهند، جلساتی با اصنافی که ابزار تولید مواد منفجره را عرضه می‌کنند برگزار شده و از آنها خواسته‌ایم به هیچ عنوان این مواد را در اختیار سود جویان قرار ندهند.
بختیاری تصریح کرد: یکی از بزرگترین معضلات چهارشنبه سوری، تولید خانگی مواد منفجره و آتش زا بوده که نیروی انتظامی نمی‌تواند به تنهایی با این مشکل برخورد کند.
چرا نیروی انتظامی علیرغم محدودیت قانونی در پیشگیری از جرم وارد کار فرهنگی شده است؟
بختیاری تصریح کرد: بسیاری از حوادث به دلیل نا آگاهی از قوانین است و افراد از عواقب کار خود آگاه نیستند و برای اینکه هزینه‌های انتظامی کاهش پیدا کند ناچار به مشارکت در آموزش و فرهنگ سازی هستیم.
* برای فرهنگ سازی و کاهش حوادث چهار شنبه سوری چه راهکاری دارید؟
شهریار پرهیزگاری معاون فرهنگی اداره ارشاد اسلامی استان قزوین گفت: از سمن‌ها و تشکلهای مردم نهاد انتظار داریم در این حوزه وارد شوند و با دریافت مجوز لازم برای فرهنگ سازی و کاهش سوانح چهارشنبه آخر سال با مسئولان و دستگاه‌های متولی همکاری کنند تا شاهد حوادث کمتری باشیم.
وی افزود: با کمک سمن‌ها می‌توان در چند نقطه شهر برنامه‌های شاد و متنوع در چارچوب قانون برگزار کرد اما به نظر می‌رسد نداشتن متولی یکی از مشکلات اصلی چهارشنبه آخر سال است و هر نهادی به صورت جزیره‌ای عمل می‌کند البته من هم با دیدگاه‌های سایر میهمانان میزگرد موافقم که یک اتاق فکری متشکل از نهادهای مختلف و سازمان‌های دخیل شکل بگیرد و خروجی دستورات برای زیر مجموعه‌ها و نهادها قابل اجرا باشد.
پرهیزگاری تصریح کرد: با نگاه کارشناسی می‌توانیم به سمت کاهش آسیب‌های در چهارشنبه آخر سال پیش برویم.
باید توجه کنیم و ببینیم چرا در مراسم مختلف هزاران بلکه میلیون‌ها نفر به خیابان‌ها می آیند و کمترین حادثه رخ نمی‌دهد چرا در مراسم چهارشنبه سوری که از جنس همان مردم حضور دارند باید شاهد حوادث ناگواری باشیم که هزینه‌های سنگینی را به جامعه و خانواده‌ها تحمیل کند و لازم است بررسی کنیم چه اتفاقی می‌افتد که این حوادث رقم می‌خورد باید کارشناسی کنیم و با یک نهاد متولی در این باره کار نظارت و هدایت انجام شود.
وی بیان کرد: با توجه به حساسیت چهارشنبه آخر سال و استفاده از مواد محترقه که همه ساله با کشته و مجروح شدن شهروندان هزینه‌های فراوان اجتماعی به کشور و خانواده‌ها، تحمیل می‌شود با تشکیل ستاد مدیریت چهارشنبه سوری، متشکل از نیروی انتظامی، قوه قضائیه، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، آتش نشانی، علوم پزشکی، اورژانس برای کاهش حوادث و سوانح اقدام کرد.
سخن پایانی:
با جمع بندی دیدگاه‌های ارائه شده از سوی کارشناسان و مسئولان استان به نظر می‌رسد برای کاهش سوانح در چهارشنبه آخر سال پیشنهاد می‌شود برنامه‌های مفرح و شاد توسط شهرداری با رعایت موازین شرعی و قانونی در چند نقطه شهر برگزار شود و با راه اندازی نمایشگاه خیابانی در معابر پر رفت و آمد با موضوع عکس و تصویر از آسیب دیدگان مواد محترقه، تشکیل شورایی در سطح استان برای برگزاری هرچه باشکوه‌تر جشن چهارشنبه سوزی، استفاده از ظرفیت رسانه‌ها برای آگاهی بخشی به مردم و آموزش همگانی بتوان در کاهش آسیب‌ها نقش مؤثری ایفا کرد.
امید است با نظارت بیشتر خانواده‌ها بر رفتار فرزندان نوجوان و جوان و مشاوره و تذکر لازم به آنها بتوان روزهای پایانی سال را بدون حادثه سپری کرد.
بخش دوم میزگرد در روزهای آینده منتشر می‌شود.
