همکاری ۲۵ ساله ایران و چین؛ لرزه‌ای بر تن آمریکا و متحدانش/ مروری بر بررسی و بازتاب این سند در رسانه‌های خارجی
هفته گذشته اخباری مبنی بر توافقی ۲۵ ساله میان چین و ایران منتشر شد که واکنش‌های مختلفی را به دنبال داشت، در این گزارش به نگاه روزنامه‌های خارجی به این موضوع می‌پردازیم.
به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۸ و تسخیر سفارت آمریکا در ایران، تحریم‌های این کشور و متحدان اروپاییش علیه کشورمان آغاز شد.
البته در سال ۱۳۹۴ کمی از این تحریم‌ها کاسته شد اما در سال ۱۳۹۷ و با خروج آمریکا از برجام (توافق هسته‌ای ایران، برنامه جامع اقدام مشترک یا به انگلیسی Joint Comprehensive Plan of Action) شدت بسیار بیشتری پیدا کرد.
اما اکنون با گذشت تقریباً دو سال از خروج آمریکا و انواع و اقسام فشار‌هایی که از سوی واشنگتن بر کشورمان وارد آمده به تازگی دولت ایران خبر رسمی توافقنامه‌ای با چین را منتشر کرده تا نشان دهد به غرب متکی نیست و البته در هر حالتی قادر است دلِ ایالات متحده را به لرزه درآوَرَد.
این سند با عنوان رسمی «برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین» به ثبت رسیده و حوزه‌های سیاسی، امنیتی، دفاعی، فرهنگی، کشاورزی، اقتصادی، علمی، جهانگردی، نفت و انرژی، زیرساخت‌های مخابراتی و فناوری ارتباطات، تجارت، بهداشت و سلامت و دیگر بخش‌ها را شامل می‌شود.
مهمترین بخش این توافق، تجارت با ارز‌های ملی است.
همچنین بخش بسیار مهم این سند تاکید موکد چین بر طرحی بزرگ با نام «یک کمربند- یک راه» (طرحی بر بستر مسیر جاده ابریشم) است که ایران می‌تواند علاوه بر مشارکت فعال در این طرح جهانی، از منافع اقتصادی و صندوق اعطای وام این طرح نیز بهره‌مند شود.
بر اساس این توافق چین به وارد کننده ثابت نفت از ایران تبدیل می‌شود و ایران نیز به چین برای سرمایه گذاری در کشورش حقوقی اعطا می‌کند.
افزایش همکاری میان بانکی، مالی و بیمه‌ای و افتتاح شعبات بانک‌های ایران و تاسیس بانک مشترک ایران و چین از جمله دیگر مفاد این سند است.
به این دلیل که در روز‌های گذشته این سند همکاری از سوی رسانه‌های خارجی آژیر خطری برای آمریکا و متحدانش خوانده شده است، در این گزارش رصدی بر نگاه رسانه‌‌ها بر برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های مشترک کشورمان و چین خواهیم داشت.
وال استریت ژورنال و توافق بُرد-بُرد پکن-تهران
روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در گزارشی توافق میان ایران و چین را نشانه شراکت استراتژیکی تعبیر کرد که با آن هر دو کشور نشان می‌دهند به غرب متکی نبوده و جایگزینی برای آمریکا و متحدانش دارند.
در گزارش این روزنامه آمده است که تحلیگران غربی این همکاری را که در آن چین از منافع نفتی ایران سود می‌برد و ایران هم سرمایه‌گذاری از این طریق را به منصه ظهور میرساند، مقابله با فشار‌های تحریم آمریکا علیه ایران خوانده و گفته‌اند برای هر دو کشور این توافق ضربِ شستی مقابل واشنگتن است تا نشان دهند هر دو طرف برای او و هم‌پیمانانش جایگزین خواهند داشت.
نیویورک تایمز و زنگ خطر برای آمریکا
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در مقاله‌ای با عنوان «چین و ایران، با ایستادگی و مقاومت در مقابل آمریکا به همکاری تجاری و نظامی نزدیک می‌شوند» این توافق را قدمی به سوی تضعیف رفتار‌های ترامپ علیه ایران دانست.
این روزنامه مدعی شد که نسخه‌ای ۱۸ صفحه‌ای از این توافق ۲۵ ساله میان پکن-تهران را در دست دارد و بر اساس آن چین قادر خواهد بود در بخش‌هایی مانند انرژی در ایران سرمایه‌گذاری کند.
در این صورت تمام نقشه‌های ضدایرانی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا نقش بر آب خواهد شد.
بر اساس نوشته نیویورک تایمز مطابق این سند، چین مجاز خواهد بود تا در بانکداری، مخابرات، بنادر، راه‌آهن و ده‌ها پروژه دیگر به شکل گسترده‌ای مشارکت به عمل آورد.
درمقابلِ این مشارکت بلند مدت نیز پکن برای مدت ۲۵ سال با تخفیفی ویژه از ایران نفت به کشور خود وارد خواهد کرد.
در نتیجه و بر طبق سند جامع همکاری ۲۵ ساله میان ایران و چین، رزمایش‌ها و تحقیقات مشترک، توسعه تسلیحات و اشتراک‌گذاری اطلاعات میان دو کشور برای مبارزه با «نبرد بی‌وقفه با تروریسم، قاچاق انسان و مواد مخدر و جرایم مرزی» نیز افزایش خواهد داشت.
البته در این روزنامه ادعا شده این سند محرمانه بوده که تاکنون هیچ بخشی از آن به شکل محرمانه صورت نگرفته است.
به طور مثال، رئیس جمهور چین در دیدار با رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای، نیز این توافق ۲۵ ساله را مطرح کرد که ایشان در پاسخ آن را درست و حکمت‌آمیز دانستند.
به گزارش نیویورک تایمز، این توافقنامه و همکاری در روابط میان پکن-واشنگتن نیز بی‌تاثیر نبوده و ضربه‌ای بزرگ بر ترامپ وارد خواهد کرد.
در مقابل، کشورمان نیز که پتانسیل بالایی برای صادرات نفت دارد به دلیل تحریم‌های ترامپ و دولتش از انجام این امر محروم بوده است؛ که اکنون با این توافق دوباره از آن بهره‌مند خواهد شد.
در این راستا چین که ۷۵% واردات نفت به کشورش در سال گذشته را گزارش داده بود اکنون با ایران به این میزان واردات و با تخفیف بالاتر خواهد رسید.
این رسانه آمریکایی در همین راستا اذعان کرد که اکنون چین برخلاف بسیاری از کشور‌ها که جرات قد علم کردن مقابل آمریکا را نداشتند، مقابل این به اصطلاح ابرقدرت ایستادگی کرده و از خود مقاومت نشان داده است.
در بخشی که نیویورک تایمز برای ابتدای این سند منتشر کرده است اینطور نوشته شده است که: «دو فرهنگ باستانی آسیا و شریک در تجارت، اقتصاد، سیاست، فرهنگ و امنیت با چشم‌اندازی مشابه و منافع دو جانبه و چندجانبه، یکدیگر را شریک راهبردی می‌بینند.»
بنابر گفته این روزنامه سرمایه‌گذاری چین در ایران در طول همکاری، ۴۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است.
البته مقامات آمریکا نیز که از این سند همکاری به لرزه در آمده‌اند نیز ساکت نماندند و به طور مثال یکی از سخنگویان وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا در این باره گفته است: «آمریکا همچنان تعرفه‌هایی بر شرکت‌های چینیِ کمک کننده به ایران تحمیل خواهد کرد.
این دولت چین است که با صدور مجوز و ترغیب شرکت‌های چینی به انجام فعالیت‌های تحریم شده با ایران، هدفی که خود در سر دارد مبنی بر تقویت ثبات و صلح را تضعیف می‌کند.»
به همین دلیل این روزنامه همکاری میان چین و ایران و گستردگی آن را به زنگ خطری برای روابط آمریکا و چین تعبیر کرده است.
از طرف کشور چین نیز مقامات مختلفی از آن در این باره اظهار نظر داشته‌اند، به طور مثال «ژائو لیجیان» سخنگوی وزارت خارجه چین هفته گذشته درباره این توسعه همکاری گفت: «دوستی میان چین و ایران قدیمی است و توسعه روابط دو جانبه از دیرباز میان این دو کشور بوده است.
ما آمادگی همکاری با ایران برای پیشبرد تدریجی همکاری‌های عملی را داریم.»
برای توضیحات بیشتر از این توافق نیز این روزنامه آمریکایی پروژ‌ه‌های همکاری میان این دو کشور در توسعه فرودگاه‌ها، قطار و مترو سریع‌السیر را نام برد.
همچنین پکن مناطقی آزاد و تجاری در «ماکو» شمال غربی ایران، آبادان و جزیره قشم احداث خواهد کرد.
در پیش‌نویس این سند همکاری جامع پیشنهاد زیرساختی برای شبکه ارتباطات از راه دورِ ۵G نیز مطرح شده است.
در تعبیری دیگر نیز این روزنامه از این همکاری به نشانه بی‌حوصلگی چین در مقابل آمریکا و قلدرمآبی‌هایش یاد کرده است و دلیل آن را تکرر تذکرات پکن به واشنگتن به عدم خروج از برجام و تعهد به توافق هسته‌ای با ایران عنوان کرده است.
میدل‌ایست آی، توافق پکن-تهران و جان گرفتن دوباره اقتصاد ایران
در روزنامه انگیسی میدل‌ایست آی این توافق به منزله احیای دوباره اقتصاد ایران و ضربه‌ای کاری بر آمریکا تعبیر شده است.
در متن این رسانه در این باره آمده است: «در صورت اجرایی شدن، توافق ایران-چین، اقتصاد ایران را احیا می‌کند.
همچنین سیاست این کشور به ثبات خواهد رسید.
با چنین بهبود اقتصادی و سیاسی موقعیت منطقه‌ای ایران نیز بهبود خواهد یافت و دشمنانش نیز انگیزه‌ای برای روی آوردن به تهران و دوری از سیاست‌های آمریکا خواهند داشت.
در ثانی، کشور‌های عربی هم شتاب بیشتری برای عقد قرارداد‌های خاص با چین پیش خواهند گرفت.»
این رسانه انگلیسی از این توافق به عنوان ابزاری برای ارتقای جایگاه چین در خاورمیانه یاد می‌کند و می‌نویسد: «این سند، پایگاهی دائمی برای چین در ایران رقم می‌زند و با ارتقای موقعیت منطقه‌ای پکن، برتری راهبردی آمریکا در خلیج فارس و منطقه را تضعیف خواهد کرد؛ بنابراین نتیجه آن خواهد بود که سند مورد نظر موقعیت بین‌المللی چین را نیز ارتقاء خواهد داد.»
گزارش جروزالم پست از خراب شدن آوار بر سر تل‌آویو
روزنامه صهیونیستی جروزالم پست توافق جدید همکاری میان ایران-چین را زنگ خطری برای تل‌آویو خوانده و نوشت وقتی پکن و تهران بر روی یک معامله چند میلیارد دلاری اقتصادی-امنیتی ۲۵ ساله کار می‌کنند، به منزله این است که اسرائیل دلایل بسیاری برای مُشَوش شدن دارد.
در بخش ابتدایی این روزنامه صهیونیستی این توافق به عنوان خبری بد برای اسرائیل تعبیر شده و عنوان شده است که سراریزی سرمایه چین به ایران تلاش واشنگتن برای تحریم ایران را بی‌اثر خواهد کرد.
جروزالم پست در ادامه به اظهارات کاریس ویت، مدیر اندیشکده سیگنال، پایگاه تحلیل مسائل چین و رژیم صهیونیستی، استناد کرده و نوشت هر یک دلاری که وارد سیستم ایران شود، می‌تواند علیه اسرائیل هزینه شود.
بنا به گفته این تحلیلگر، چین از طریق این توافق و با استفاده از ارز دیجیتال خود فرصت دور زدن سیستم‌های آمریکایی و کاهش نفوذ دلار را خواهد داشت.
این همان پیامد دیگر این توافق است که می‌تواند به رژیم صهیونیستی هرچند غیرمستقیم آسیب برساند.
ویت در این راستا گفته است توافق جدید میان تهران و پکن، باعث می‌شود متحد ایران یعنی چین برای حضور در خلیج فارس امکان بیشتری داشته باشد و این یک برگ برنده دیپلماتیک در مقابل آمریکا و متحدان منطقه‌ای او محسوب می‌شود.
این تحلیلگر باور دارد خطر این توافق برای اسرائیل واضح و روشن است و زمانی که تقویت نظامی ایران به دست کشوری دیگر در میان می‌آید این خطر به نگرانی بیشتر آن‌ها نیز دامن می‌زند.
او ادعا می‌کند دولت چین تصور نمی‌کند ایران خطری برای اسرائیل است و پکن بر این باور است که ایران به معنای واقعی به دنبال نابودی اسرائیل نیست.
در انتها، رسانه صهیونیست اعلام کرد به احتمال فراوان نتانیاهو از این خبر بسیار در تشویش است.
توافق پکن- تهران و لرزه‌ای بر تن مقامات آمریکایی
سند همکاری ۲۵ ساله میان چین و ایران به اندازه‌ای قدرت دو کشور را به رخ کشیده است که مقامات کنونی و اسبق و تحلیلگران برجسته از آمریکا درباره آن صحبت داشته اند.
به طور مثال، نیکی هیلی، سفیر سابق دولت آمریکا در سازمان ملل، این سند را اقدامی در جهت پایان دادن به انزوای جهانی ایران دانسته است.
این سفیر که به دلیل ضدیت با ایران بسیار شناخته شده است مطلبی از پایگاه خبری آکسیوس را در توئیتر خود بازنشر کرد.
در این مطلب سند همکاری میان ایران و چین «تحول خطرناک» نام برده شده است.
هیلی نیز بر آن افزود: «چین برای پایان دادن به انزوای جهانی ایران با آن شریک شد.»
همچنین تحلیلگران برجسته آمرکایی نیز دست به آنالیز این سند زده‌اند.
به طور مثال، گرت پورتر، تحلیلگر برجسته مسائل امنیتی، از آن به عنوان «پاتک و حمله‌ای غافلگیرانه به اقدامات آمریکا برای فشار بر اقتصاد ایران» نام برد.
در انتها و با توجه به نظرات روزنامه‌های آمریکایی و خارجی می‌توان اینگونه برداشت کرد که توافق میان ایران و چین تنِ آمریکایی که چندین سال با زورگویی و تحریم‌های گوناگون سعی در نشان دادن قدرتش به کشورمان داشته را لرزانده است.
این کشور که از هر طریقی تلاش کرد به ایران فشار آورده و آن را از پا در بیاورد، اکنون مقابل چشم خود می‌بیند جانشین‌های بسیاری برایش آورده شده و نه تنها نیازی به همکاری‌های او در ایران مشاهده نمی‌شود بلکه آن را در نظر هم نمی‌گیرند.
انتهای پیام/
