تحلیلی بر دید ظاهری به فرهنگ و باطن عملکرد آن؛ روزگار فرهنگ ناخوش است

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، فرهنگ با اینکه واژه کوچکی است، اما تاثیرات آن به وسعت تحت الشعاع قرار دادن عرصه‌های بزرگ اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است که در درون افکار عمومی نفوذ پیدا می‌کند و یک جریان را شکل می‌دهد.
با وجود اینکه شاید تاثیر اقتصاد و سیاست در پوسته زندگی و معیشت مردم بیشتر به چشم بخورد اما زیرساخت‌ها و لایه‌های زیرین و عمیق یک بنا با شاکله فرهنگ مستحکم می‌شود و این عنصر می‌تواند با نفوذ در ضمیر ناخودآگاه، ذره ذرهبر نحوه مدیریت زندگی در سایر عرصه‌ها نیز نقش کلیدی داشته باشد.
نزدیک به 4 دهه از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد، در همان ابتدا دغدغه امام خمینی (ره)، به عنوان یکی از تأثیرگذارترین متفکران در تاریخ معاصر ایران، فرهنگ بوده که آن را پایه‌ای برای مسائل سیاسی و اقتصادی می‌دانست.
از نظر ایشان، در مباحث مربوط به ایران، از هر موضوعی آغاز کنیم، ناگریز به بحث فرهنگ کشیده می‌شویم و اکنون شرایط به همان منوال است و هرجا حرفی از اقتصاد، سیاست، تولید داخلی و هر موضوع دیگری به میان آمده باشد، همیشه یک طرف ماجرا به فرهنگ و فرهنگسازی برمی‌گردد، تا جایی که رهبر معظم انقلاب بارها فرهنگ را امری به مراتب مهم‌تر از اقتصاد دانسته‌اند.
با این وجود شرایط حاضر به گونه‌ای است که شورای عالی انقلاب فرهنگی طی سال، جلسات بسیار کمی تشکیل می‌دهد و شورای عالی فضای مجازی هم وضعیتی مشابه دیگر شوراهای مهم کشور دارد، به گونه‌ای که می‌شود گفت نهادهای فرهنگی بسیار منفعل حرکت می‌کنند.
بی خیالی فرهنگی
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی کشور چند روز پیش در صحن علنی مجلس در رابطه با معضلات فرهنگی کشور از انفعال دستگاه‌های فرهنگی و تاثیر شلختگی نهادهای فرهنگی بر روند امورات فرهنگی و فرهنگسازی در جامعه انتقاد کرده بود که به تعبیری می‌توان گفت از ابتلای مدیران ما به بی‌خیالی فرهنگی گلایه داشت.
قمی در صحبت‌هایش بودجه بخش فرهنگ را زیر نیم درصد بودجه کشور دانست و گفت این بودجه معادل ساخت تنها 300 کیلومتر بزرگراه است!
از طرفی هم صحبت‌های او بیش از هر نهاد دیگری انفعال دو شورای مهم و تاثیرگذار را نشانه گرفته بود.
او پس از شورای عالی انقلاب فرهنگی به عملکرد شورای عالی فضای مجازی پرداخت و گفت: «در حوزه مجازی می‌بینیم تصمیم نظام بستن یک شبکه مجازی است، اما باید ببینیم آیا حالا بهتر شده است که همه فیلتر شکن دارند؟»
به گفته رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، 30 درصد جرایم رایانه‌ای و 25 درصد محتوای خلاف عفت و درآمدهای کثیف از قمار و تبلیغات ناهنجار در فضای مجازی اتفاق می‌افتد.
عشق مثلثی، مربعی، خیانت و خشونت و جرایم انسانی همه در این فضا عرضه می‌شود و جوانان از آن استفاده می‌کنند، او خطاب به نمایندگان مجلس گفت: مسئولیت با تک تک شما و من است.
کمبودها و جبران‌ها
حجت الاسلام سید صادق طباطبائی‌نژاد، به عنوان یکی از قانون‌گذاران قوه مقننه که در دوره قبل مجلس، عضو کمیسیون فرهنگی بوده و اکنون در کمیسیون دیگری فعالیت دارد، با گریزی به صحبت‌های حجت الاسلام محمد قمی گفت: «مسائل فرهنگی تعدد و اهمیت زیادی دارد و سازمان‌های بسیاری در این زمینه فعالیت دارند و همچنین بودجه بسیار کم این حوزه سبب شده تا مجموعه این موارد به تعبیر مقام معظم رهبری یک ولنگاری فرهنگی را به وجود آورد».
وی شورای عالی انقلاب فرهنگی را مهم‌ترین شورا در تصمیم‌گیری‌های فرهنگی کشور می‌داند که باید این شورا تقویت و کمبود جلسات آن در سال‌های اخیر جبران شود.
طباطبائی‌نژاد به کمبود بودجه اشاره می‌کند چراکه با بودجه کم، خروجی کمتری قابل مشاهده است و عدم خروجی تاثیرگذار شاید یکی از دلایل استقبال کم نمایندگان برای ورود به کمیسیون فرهنگی است.
فعل و عمل معلم درس می‌دهد
حجت‌الاسلام محمدتقی نقدعلی، نماینده مردم خمینی‌شهر در مجلس شورای اسلامی درباره چگونگی پرداختن به مسئله فرهنگ اظهار داشت: در ابتدا باید از خدشه به فرهنگ و اخلاق ناب اسلام جلوگیری شود و باید از اصلاح شخصیت خودمان آغاز کنیم.
امام (ره) نیز فرموده بودند که فعل و عمل معلم درس می‌دهد نه گفتار معلم؛ به همین خاطر باید بر عملکردهای نمایندگان، برای ارتقای فرهنگ البته همراه با حمایت از جامعه و مراکز فرهنگی تمرکز شود.
وی با مثالی چگونگی تحقق این امر را اینگونه توضیح می‌دهد: سردار سلیمانی یک شخصیت نظامی و امنیتی داشت و مسئول فرهنگ جامعه نبود با اینکه شاید به ظاهر مسئولیت دینی و فرهنگی مردم را به عهده نداشت اما امروزه شاهد گسترش فرهنگ سلیمانی‌ها در جامعه هستیم و مردم با نظاره‌گر بودن فرهنگ سلیمانی‌ در رفتار نمایندگان خود، دعوت به این امر می‌شوند.
نقدعلی البته توجه و اولویت قرار دادن فرهنگ را مقدم بر رسیدگی به معیشت مردم نمی‌داند و برعکس رسیدن به معیشت مردم را مقدمه پرداختن به فرهنگ می‌داند.
او تاکید می‌کند: براساس روایت گفته شده «مَن لا مَعاشَ لَهُ لا مَعادَ لَهُ» کسی که امر معاش و زندگی او مختل است نمی‌تواند دین استواری داشته باشد، به عبارتی زمانی که زمینه رانت و فساد را در اقتصاد آزاد بگذارند، بیش‌از آن که به اقتصاد لطمه بزنند به دین و اعتقادات و به فرهنگ مردم خیانت کرده‌اند.
وی در خصوص خلاء قانونی در عرصه فرهنگی بیان کرد: سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، سند مهندسی فرهنگی کشور، سیاست‌های کلی فرهنگی و بسیاری از قوانین دیگر از جمله قوانین مربوط به این عرصه است که اگر بعد از اصلاح عملکرد خودمان به همین قوانین زمین مانده بپردازیم، بحث‌های فرهنگی نیز در کنار اقتصاد جان می‌گیرد.
بهای کم کمیسیون فرهنگی
امیرحسین بانکی از دیگر نمایندگان مجلس شورای اسلامی است که سابقه فرهنگی و فعالیت در این حوزه را دارد، او درباره اهمیت کمیسیون فرهنگی مجلس اظهار داشت: تصمیمات این کمیسیون تاثیرات زیادی در خانواده و جامعه خواهد گذاشت که متاسفانه بهای بسیار کمی به این کمیسیون داده شده است.
وی با بیان اینکه بخش فرهنگی مجلس ضعف بیشتری در مقابل دیگر مسائل دارد، گفت: متاسفانه کمیسیون فرهنگی مجلس مورد کم لطفی قرار گرفته در حالی که کمیسیون امنیت ملی که ربطی هم به مسائل استانی ندارد بیشتر مورد توجه نمایندگان قرار می‌گیرد.
بانکی گفت: متاسفانه مشکلات اجتماعی و خانوادگی در کشور بیشتر از گذشته شده و بیشترین دغدغه سرپرستان خانوارها معیشت، بیکاری فرزندان و حتی بیکاری خودشان است.
اما نباید از مسائل مهمتری مانند مشکلات خانوادگی، ازدواج جوانان و آمار روز افزون طلاق غافل شویم.
به گزارش تسنیم، رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در فرمایشات خود خطاب به مسئولان و نمایندگان مجلس از فقدان چهارچوب مشخص در فعالیت‌های فرهنگی تحت عنوان ولنگاری فرهنگی یاد کرده‌اند که مناسبات فرهنگی از قواعد و ضوابط مشخصی تبعیّت نمی‌کند و به حال خود رها شده است.
بدیهی است که نهادهای فرهنگیِ رسمی باید بر تولید و عرضه کالاهای فرهنگی نظارت داشته باشند.
بخشی از آسیب‌ برخاسته از ساختارهای عینی و یا نهادها و سازمان‌های فرهنگی است که با وجود کم‌تحرکی و کم‌بازدهی، امکانات و مقدورات فراوانی را در اختیار خود گرفته‌اند.
از طرفی هم دشمن برای ایجاد رخنه در جهان فرهنگی ما، چاره‌ای جز به وجود آوردن تغییر در ذائقه و مصرف فرهنگی و رواج دادن کالاهای فرهنگیِ مضر و مخرب ندارد.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه «ما معتقد به بستن فضای فرهنگی کشور نیستیم اما با ولنگاری فرهنگی به شدت مخالفیم» گفتند: ما در شرایطی هستیم که جبهه‌ مقابل ما و دستگاه‌های استکباری، همه‌ امکانات فرهنگی و هنری خود را برای ضربه زدن به نظام اسلامی، به کار گرفته‌اند و ما باید برنامه‌ریزی جدی در مقابل این جبهه داشته باشیم.
انتهای پیام/169/ی