«شراء» با سیمای کوهستانی و تپه ماهوری

ایسنا/همدان کشور پهناور ایران دارای محیط زیست غنی و متنوعی است.
به علت دارا بودن آب و هوای چهار فصل در مناطق مختلف، جاذبه های شگفت انگیزی در آن به وجود آمده به طوریکه ایران را با وجود قرار داشتن در بخش خشک و نیمه خشک قاره آسیا، نمایی سبز و با طراوت بخشیده است.
برهمین اساس سازمان محیط زیست طبق تعاریف و معیارهای جهانی محیط زیست، ایران را در چهار طبقه کلی توصیف کرده است.
این طبقه بندی در سال ۱۹۷۴ میلادی، ۱۳۵۳ ه.ش به مجلس ارائه شد و مورد تصویب قرار گرفت و در ضمن اختیارات قانونی و اداره کلی مناطق تحت حفاظت به سازمان محیط زیست واگذار شد.
پارک های ملی، آثار طبیعی ملی، منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش چهار طبقه مورد نظر هستند که در این میان استان همدان مساحتی افزون بر یک میلیون و ۹۴۹ هزار و ۳۰۰ هکتار را داراست که ۲۱۸ هزار و ۹۴۴ هکتار از اراضی سطح استان شامل شش منطقه حفاظت شده با مساحتی نزدیک به ۶۰۹۶۷ هکتار است.
در مجموع حدود ۲.۷ درصد از سطح استان حفاظت شده است.
مناطق حفاظت شده استان همدان شامل لشگردر و گلپرآباد ملایر، ملوسان نهاوند، خانگرمز تویسرکان، آلموبلاغ اسدآباد و شراء همدان است که در قالب در پروژه‌ای تحت عنوان «نجات از گمنامی مناطق حفاظت شده بی‌نظیر استان همدان» روزانه این مناطق را به مخاطبان ایسنا معرفی می کنیم.
منطقه حفاظت شده شراء با سیمای کوهستانی و تپه ماهوری و با وسعتی افزون بر 10 هزار و 700 هکتار در فاصله حدود 45 کیلومتری شرق همدان و در محدوده جغرافیایی 48 درجه و 55 دقیقه طول شرقی و 34 درجه و 42 دقیقه تا 34 درجه و 42 دقیقه عرض شمالی‌ واقع شده است.
این منطقه به لحاظ طبیعت بکر بوده و دارای پوشش گیاهی مناسب است و سیمای طبیعی آن از ایستگاههای اصلی قوچ و میش ارمنی استان همدان محسوب می‌شود.
بنابراین در سال 78 به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام و در سال 89 به منطقه حفاظت شده ارتقاء سطح یافت.
بخش کوهستانی منطقه از دو قله اصلی و مجزا از یکدیگر به نام های قافلانته و قزل تشکیل شده است.
قله قافلانته با ارتفاع تقریبی ۲۵۵۹ متر از سطح دریا بلندترین بخش این منطقه را تشکیل می‌دهد.
راه‌های دسترسی منطقه حفاظت شده شراء در مجموع شامل جاده‌های اصلی آسفالت و نیز راه‌های فرعی شوسه است.
برای ورود به این منطقه بعد از گذر از 25 کیلومتری جاده اصلی همدان- ملایر باید از مسیر روستای سیاه کمر به سمت روستای آب هندو حرکت کرد.
برای رسیدن به قسمت‌های شمالی منطقه نیز از تپه فرعی روستای آب هندو به سمت روستاهای مولوجه و قوزلیجه حرکت کرد.
راه دیگر ارتباط با منطقه مسیر روستاهای نشر و مسلم‌آباد است.
در پیرامون منطقه روستاهای قوزلیجه، آب هندو، حیران، مسلم آباد، نشر، برکت آباد، تاهون آباد و خردمند واقع شده است.
از دیگر تعارضات منطقه، عشایر مستقر در قسمت هایی از منطقه است که با کنترل و ارشاد و همچنین جلوگیری از اسکان آنها در مناطق حساس این تعارضات تاحدودی کاهش یافته است.
از نظر تقسیم بندی اقلیمی این حوزه در منطقه اقلیمی نیمه خشک سرد قرار گرفته و متوسط بارندگی سالیانه آن بین 350 تا 450 میلی لیتر در سال است و به طور متوسط، حجم بارش سالانه حدود ۹.۸۵ میلیون مترمکعب برآورد می شود و میانگین درجه حرارت سالیانه آن 14 درجه سانتیگراد است.
براساس گلبادهای ترسیم شده، چیرگی باد در منطقه، جهت غربی است و به تفکیک فصول در طی سال گاه دچار تغییرات کوتاه مدت می‌شود.
با توجه به بررسی منابع موجود و بازدیدهای به عمل آمده در محدوده، تعداد 172 گونه گیاهی متعلق به 37 خانواده در تیپ‌های اراضی دشت های آبرفتی دامنه‌ای، فلات‌ها، آبرفت‌ها و واریزه‌های بادبزنی شکل و آبرفت‌های بادبزنی شناسایی شده است.
در مجموع خارشتر، شیرین بیان، خارزره، درمنه، جارو هند، ورک، بومادران، تلخه، گون، شیر تیزک، ختمی، شقایق، علف گوسفند، گل گندم، گوش بره، کلاه میرحسن، گل چایی، جغجغه، ختم و شیرتیزک از عمده ترین گونه‌های گیاهی منطقه است.
در برخی از قسمت‌های منطقه نیز گونه‌های درختی دست کاشت مشاهده می‌شود که می‌توان به درختان گردو، گیلاس، زردآلو، انگور، سیب، توت، نارون، زبان گنجشک، بید و سرو خمره‌ای اشاره کرد.
اطلاعات جمع آوری شده درباره فون جانوری منطقه مورد نظر نیز بیانگر این است که پرندگان این زیستگاه چهره غالب جانوری منطقه را تشکیل می‌دهند.
گونه‌های کوهزی همچون عقاب طلایی و کبک معمولی فراوان‌ترین پرندگان منطقه‌اند.
دسته سبک بالان نیز در بین تمامی گونه‌ها متنوع‌ترین دسته شناسایی شده‌اند.
فون پرندگان در منطقه متاثر از دو دسته گونه‌های بومی و مهاجر است.
کبک، تیهو، سنگ چشم خاکستری، سبز قبا، دم جنبانک ابلق، دلیجه معمولی، هما، سارگپه، کرکس، قرقی، طرلان، شاهین، بحری، بالابان، لاچین، حواصیل خاکستری، پرستومعمولی، سار و بلبل از جمله پرندگان موجود در زیستگاه‌های منطقه هستند.
پستانداران منطقه نیز عمدتا گونه‌های سازگار با مناطق سرد کوهستانی بوده و گرگ، کفتار، قوچ و میش شاخص‌ترین گونه‌های پستاندار منطقه‌اند.
شغال، روباه، راسو، زرده پر، رودک، خرگوش، خارپشت ایرانی، تشی، حفار و انواع موش‌ها از جمله دیگر پستانداران مهم این منطقه به شمار می‌روند.
خزندگان این زیستگاه نیز در دو گروه مارها و سوسمارها یا مارمولک‌ها قابل تقسیم هستند، آگامای قفقازی و گرزه مار پرجمعیت ترین خزندگان منطقه و مارهای دشتی زی و آگاما و لاک پشت مهمیزدار، شاخص‌ترین خزندگان منطقه به حساب می‌آیند و به علت نبود زیستگاه‌های آبی قابل توجه از فون جانوری دوزیستان و ماهی‌ها در منطقه دیده نمی‌شود، با این حال بعضا در آبگیرهای فصلی و برکه‌های حاشیه روستای مسلم آباد می‌توان ‌دوزیستان گونه‌های وزغ معمولی و قورباغه تالابی را مشاهده کرد.
انتهای پیام