زاگرس دوباره و در مقایس بزرگتر آتش خواهد گرفت اگر...

ایسنا/چهارمحال و بختیاری چند هفته‌ای است که آتش به جان جنگل‌های زاگرس افتاده و با وجود تلاش‌های انجام گرفته همچنان مناطق مهمی طعمه حریق شده‌اند.
بیت‌الله محمودی عضو هیات علمی گروه علوم جنگل‌ دانشگاه شهرکرد در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه آتش‌سوزی جنگل در مقیاس جهانی به مثابه یک ابر بحران است، اظهار کرد: ابر بحرانی که خود بسترساز شکل‌گیری انواع بحران‌های زیست محیطی از جمله کاهش تنوع زیستی، انقراض گونه‌ها، اثر بر گرمایش زمین و تغییرات اقلیم و بر هم خوردن تعادل اکولوژیک کره زمین بوده است.
وی با بیان اینکه آتش‌سوزی در جنگل در ۳ حالت یا عامل آتش سوزی با عامل انسانی به صورت سهوی یا عمدی، آتش‌سوزی با عامل مخاطرات طبیعی و بر هم خوردن تعادل اکولوژیک سرزمین و آتش‌سوزی به عنوان مکانسیمی طبیعی برای توالی جنگل اتفاق می‌افتد، افزود: به طور متوسط سالانه حداقل ۱۰ میلیون هکتار از جنگل‌های دنیا طعمه حریق می‌شوند.
رئیس انجمن جنگل‌بانی چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: با توجه به بستری که تغییرات اقلیمی در مقیاس جهانی به‌وجود آورده، احتمال درگیری گستره‌های بیشتری از جنگل‌های جهان با این بحران بسیار بالا است.
وی ادامه داد: از آنجا که ایران از جمله کشورهای با پوشش کم جنگل محسوب می‌شود و سرانه جنگل در آن ۰.۲ هکتار و سرانه جهانی ۴ برابر آن یعنی ۰.۸ است، لذا حساسیت در حفاظت و حراست از این منبع ارزشمند فوق‌العاده پر اهمیت و ضروری است.
محمودی تاکید کرد: نبود برنامه جامع اطفای حریق در جنگل، کمبود تجهیزات مناسب، مشکلات ساختاری سازمانی و اداری، سهل انگاری و کم توجهی برخی مسئولان، ناهماهنگی دستگاه‌ها، نبود عزم یکپارچه برای کنترل آتش‌سوزی‌ها، بی‌مبالاتی برخی مردم محلی، نبود یگان تخصصی مهار آتش‌سوزی، مشکلات اجتماعی مدیریت منابع طبیعی کشور، ناکارآمدی برخی قوانین موجود، نبود برنامه مدون احیاء و بازسازی مناطق دچار حریق، راهگشا نبودن تحقیقات دانشگاهی و پژوهشی در کنار تغییرات اقلیمی باعث شده است آتش سوزی در جنگل‌های کشور به یک معضل و بحران ملی خاص و چند وجهی تبدیل شود.
بحزانی به نام مدیریت‌گرایی در مدیریت منابع طبیعی و محیط زیست
این عضو هیات علمی دانشگاه اضافه کرد: بحرانی که اگر چه در مقیاس جهانی و در بسیاری از کشورها مطرح است اما تا حدود زیادی نوع و جنس این بحران در مقیاس کشور ما متفاوت از سایر کشورهاست که بخشی از این تفاوت به دلیل شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی طبیعی است اما موضوعی که این تفاوت را خاص و ویژه می‌کند تسری همه جانبه رویکرد مدیریت‌گرایی در مدیریت منابع طبیعی و محیط زیست کشور است، این رویکرد نه تنها قادر به مدیریت این منابع نیست بلکه خود تولید کننده بسیاری از بحران‌های زیست محیطی کشور از جمله آتش سوزی‌های عرصه‌های جنگلی و مرتعی است.
وی تصریح کرد: مدیریت‌گرایی در منابع طبیعی مدعی است که تنها راه و طریق حل بحران‌ها و مسائل منابع طبیعی کشور در قالب مدیریت سازمانی و اداری است و جز آن راهی نیست، این رویکرد منجر به خلق نارسایی‌هایی چون آمارگرایی، اقتصاد گرایی، مدیرگرایی و بخشنامه‌گرایی و ...
در فرایند مدیریت منابع طبیعی شده است.
محمودی اظهار کرد: آمارگرایی در منابع طبیعی و همه چیز را در سبد عدد و رقم ریختن باعث شده ما هیچ وقت در هیچ بخشی از منابع طبیعی آمار موثق و قابل اتکایی نداشته باشیم و وقتی شاخص عملکرد مدیران را تعداد و سطح اندک آتش‌سوزی‌ها در نظر بگیریم بدیهی است که مدیران ناخودآگاه تلاش می‌‎کنند آمار واقعی، ثبت و گزارش نشده تا به عملکرد آن‌ها خدشه ای وارد نشود.
رئیس انجمن جنگل‌بانی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه در مدیریت‌گرایی موجودیت و ماهیت منابع طبیعی در اولویت نیست بلکه رضایت از عملکرد و برنامه‌های مدیریتی در سلسله مراتب اداری ارجحیت پیدا می‌کنند، افزود: اگر چه آتش‌سوزی جنگل برای مجموعه مدیران مهم است اما جنس این اهمیت غالبا ناشی از واهمه‌ای است که آن‌ها را ملزم به پاسخگویی و به چالش کشیدن می‌کند.
وی تاکید کرد: در همین راستا اگر بنا است از رخداد تلخ آتش‌سوزی‌های اخیر درسی بگیریم تا شاهد کنترل موفق‌تری از روند آتش‌سوزی‌ها در آینده باشیم لاجرم ناچاریم غلبه مدیریت‌گرایی موجود در بدنه برنامه‌ریزی و مدیریتی کشور را به حداقل برسانیم، در غیر این‌صورت دوباره و چندباره در مقیاس‎‌های بزرگتر از چیزی که در زاگرس در حال اتفاق افتادن است روبرو خواهیم بود.
جنگل‌های زاگرس؛ دارای بیشترین حساسیت و ریسک در رخداد آتش‌سوزی
محمودی بیان کرد: جنگل‌های زاگرس نسبت به سایر رویشگاه‌های جنگلی کشور به دلیل شرایط جغرافیایی، اقلیمی و انسانی که در آن‌ها حاکم است بیشترین حساسیت و ریسک را در رخداد آتش‌سوزی و مهم‌تر از آن گسترش سریع و وسیع آتش را خواهد داشت، به همین دلیل سیاست‌های مدیریتی حاکم بر جنگل‌های این منطقه به طور جدی باید مورد بازاندیشی قرار گیرند.
این عضو هیات علمی دانشگاه خاطرنشان کرد: آتش‌سوزی‌های اخیر در زاگرس حساسیت فضای عمومی و رسانه‌ای کشور را نسبت به جنگل‌های این رویشگاه وسیع برانگیخته است که از این ظرفیت ایجاد شده می‌توان برای بیان مظلومیت طبیعت این منطقه در برابر انواع شکل‌های تخریب از جمله تغییر کاربری، توسعه کشاورزی و دامداری، بهره‌برداری‌های بی‌رویه برای مصارف سوختی، خشکیدگی و ...
بهره برد.
وی تاکید کرد: همانطور که جنگل‌های آمازون نقش حیاتی برای حیات کره زمین دارند، جنگل‌های زاگرس نیز نقش حیاتی برای ایران را بازی می کنند.
انتهای پیام