سطرهایی تلخ از کلکسیونر خبرساز و برچیده شدن موزه مشاغل تبریز

ایسنا/آذربایجان شرقی گفته بود: «اگر شهرداری نمی‌تواند موزه‌ی مشاغل را مدیریت کند، آن را به اهلش واگذار کند»، اما با گذشت بیش از 15 ماه از گلایه‌های کلکسیونر آثار تاریخی و موسس موزه مشاغل تبریز، شهرداری با سیاست «نه ما مدیریت بلدیم و نه اجازه می‌دهیم تو مدیریت کنی» کار را به برچیده شدن این موزه کشاند.
موزه بازار و مشاغل تبریز از بدو تاسیسش از سال 93 تا کنون همواره با حواشی زیادی همراه بوده است؛ به طوریکه هر چند ماه یک بار تیترهایی از تعطیلی موزه مشاغل و یا به دردسر افتادن موسس آن در سر خط خبرها خوانده‌ایم، این بار نیز دو کلکسیونر این موزه پس از ناامیدی از اقدام شهرداری تبریز برای تعیین تکلیف موزه بازار و مشاغل، اقدام به جمع آوری آثارشان از این موزه کردند تا شاید شهرداری این موزه خالی را با ایده‌های جدید دیگری پر کند!.
این موزه که توسط رضا سرابی اقدم، مجموعه دار آثار تاریخی و موسس موزه و به همت شهرداری منطقه هشت در مجاورت بازار تاریخی تبریز و در محل یخچال تاریخی صادقیه تاسیس شده بود، 21 اردیبهشت ماه 96 با حضور مسئولان کشوری و استانی به طور رسمی افتتاح شد، اما این پایان کار نبود، بلکه شروعی برای دوندگی‌ها و تعطیلی‌های مکرر بود که مانند برخی از پروژه‌های عمرانی صرفا تا مرحله بریدن روبان پیش رفت.
سرابی اقدم در مصاحبه‌ای با خبرنگاران در 11 بهمن ماه سال 97، از تاسیس موزه مشاغل ابراز پشیمانی کرده و گفته بود: قرار بر این نبود که اشیای قدیمی را در گوشه‌ای از موزه رها کرده و انبار کنیم.
با وجود اینکه موسس موزه بازار و مشاغل در این مصاحبه بیان کرده بود که ما موزه را احداث نکردیم که روزی درب آن را ببندیم یا اشیا قدیمی را در آن محل انبار کنیم، اما خبر برچیده شدن این موزه، بیست و هشتم اردیبهشت ماه و همزمان با فرا رسیدن روز جهانی موزه در شبکه‌های مجازی پخش شد.
رضا سرابی اقدم در گفت‌وگو با ایسنا در تشریح علت برچیده شدن موزه مشاغل تبریز می‌گوید: در راه ایجاد این موزه با مشکلات زیادی مواجه شدیم و بدهی بالا آوردیم، شاید لقمه را بزرگ گرفتیم و شاید این کار، اصلا کار من نبود، از طرفی هم کمک نکردند و موزه راکد ماند.
او ادامه می‌دهد: کسی نگفت حالا که این موزه را تاسیس کرده‌ای، 50 تومان هم من کمک می‌کنم، چه از نظر مالی و چه از نظر فکری هیچ کمکی نشد، من هم بعد از تحمل مشکلات متعدد و از دست دادن خانه و دارایی‌ام و حتی رفتن به زندان، تصمیم به برچیدن آثارم از موزه گرفتم.
او با اشاره به اقدامات شهرداری تبریز برای کمک به ایجاد موزه مشاغل، بیان می‌کند: شهرداری جایی را برای تاسیس این موزه درست کرد و دنباله کار را نگرفت و من به محض برپا شدن موزه با مشکلات مالی مواجه شدم که اگر همان موقع به من کمک می‌کردند، من خانه‌ام را از دست نمی‌دادم.
موسس موزه مشاغل تبریز با انتقاد از عدم رسیدگی به این موزه می‌گوید: این موزه با حضور معاون وقت رئیس جمهوری و آقای نجفی، شهردار وقت تبریز افتتاح شد و متاسفانه ما عادت بدی داریم و هر جایی را که افتتاح شد، به حال خودش رها می‌کنیم.
او می‌افزاید: من بدهکار بودم و هر لحظه امکان از دست دادن آثارم را داشتم و ضمن اینکه کلکسیونم هم در حال خراب شدن و راکد ماندن بود، از این رو مجبور شدم تا آثار را از موزه بیرون ببرم و نگه دارم تا ببینم در آینده چه می‌شود و خدا چه می‌خواهد.
او با اشاره به نقش اداره کل میراث فرهنگی در تاسیس و ادامه فعالیت و حفظ موزه مشاغل تبریز، خاطرنشان می‌کند: میراث فرهنگی هم می‌توانست نقش اهرم فشار را در این خصوص داشته باشد که البته این کار را هم کرد، اما نشد.
این مجموعه دار آثار تاریخی با بیان اینکه انتقاد اصلی در خصوص برچیده شدن موزه مشاغل به شهرداری وارد است، اظهار می‌کند: در همه جای دنیا این چنین است و در استانبول هم به محض ورود به موزه با نوشته استانبول-بلدیه مواجه می‌شوید، بسیاری از خانه‌های تاریخی توسط شهرداری خریداری شده و به موزه تبدیل شده‌اند.
او می‌گوید: من حاضر به دادن آثار موزه به شهرداری بودم، اما برخورد و قیمت پیشنهادی آن‌ها منصرفم کرد، قیمت پیشنهادی شهرداری برای تملک آثار معادل با هزینه‌ای بود که فقط برای گردآوری آن‌ها صرف کرده‌ام.
موسس موزه مشاغل تبریز برای گردآوری آثار بیش از 40 سال زمان صرف کرده است و تعداد آثار را به دلیل تعدد و فراوانی زیاد به خاطر ندارد، او در این خصوص می‌گوید: اکثر آثار مانند دستگاه تلگراف و شیشه‌های داروخانه، ناب و تکرار نشدنی هستند و آثار به قدری زیاد هستند که آن‌ها را کیپ هم و بی هیچ فاصله‌ای چیده‌ام.
او بیان می‌کند: شاید مسئولان شهری و آقای شهردار در پاسخ به این حرف‌های من بگویند که محله «ششگلان» پر از عتیقه است، من هم می‌گویم بروید و یک قلمش را پیدا کنید.
او می‌گوید: تلاش زیادی کردم، تا می‌توانستم مقاومت و تعامل کرده و حتی زندان هم رفتم، در این میان از تحمل و حوصله مردم قدردانی می‌کنم و امیدوارم بتوانم در آینده جبران کنم.
سرابی اقدم در خاتمه با اشاره به کمک مسئولان استانی به برادران نخجوانی برای تاسیس کتابخانه ملی می‌گوید: در تمامی مصاحبه‌هایم به این مورد اشاره کرده‌ام، من هم خواستم تا بعد از حدود 65 سال پا جای پای آن‌ها بگذارم و موزه‌ای را ایجاد کنم که مانند کتابخانه ملی، آبروی تبریز و در ایران مثال زدنی باشد و فرق من و آن‌ها در این است که آن‌ها دسته جمعی اقدام به این کار کردند و من دست تنها.
نائب رئیس مجلس شورای اسلامی در حال بازدید از موزه مشاغل
در ادامه واکنش‌ها به خبر برچیده شدن موزه مشاغل تبریز، برخی نیز اداره کل میراث فرهنگی را مقصر دانسته و عنوان کردند که کاش میراث فرهنگی با تقبل هزینه‌ها این بار را از دوش شهرداری بردارد، اما مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در این خصوص به ایسنا می‌گوید: موزه مشاغل، موزه مشارکتی بین بخش خصوصی و شهرداری بوده و حتی محل موزه نیز توسط شهرداری تعیین شده است و میراث فرهنگی، آماده سازی موزه و پیگیری برای صدور مجوز را عهده‌دار بود.
احمد حمزه‌زاده در خاتمه متذکر می‌شود: بحث‌های تملک اشیای موزه نیز توسط شهرداری مطرح شده که بهتر است جزییات را از خود شهرداری مطلع شوید، پرونده این مجموعه برای صدور مجوز موزه‌داری آماده است.
قائم مقام شهردار تبریز نیز در گفت‌وگوی خبری با بیان اینکه شهرداری وظیفه موزه داری را برعهده ندارد، می گوید: متولی مجموعه موزه‌ها سازمان میراث فرهنگی بوده و به منظور توسعه گردشگری، شهرداری هم تعدادی از موزه‌ها و اماکنی را که در اختیار موزه داران قرار داده است، مورد بهره‌برداری قرار می‌دهد.
وی در توضیح برچیده شدن موزه مشاغل تبریز، ادامه می دهد: اقلام این موزه که از پنج سال قبل در تبریز شروع به فعالیت کرد، متعلق به آقای سرابی اقدم بوده و وی از مدت‌ها قبل در صدد انتقال این اقلام و شاید احتمالا درصدد فروش تعدادی از آن‌ها بود و برنامه خاصی برای جابجایی داشت.
وی از برگزاری جلسات متعدد با موسس موزه مشاغل خبر داده و می گوید: در این جلسات گفته شد که محل موزه در اختیار وی بوده و کماکان هم در اختیارش قرار می‌گیرد، اما او در صدد انتقال بود که چند روز قبل هم این کار را کرد.
موسایی می افزاید: شهرداری منطقه ۸ جلساتی با تعدادی از موزه داران و علاقمندان به این اقلام یا کسانی که این اقلام را در اختیار دارند برگزار کرده و مقرر شد این اقلام آن‌ها در صورت تمایل در محلی که به شکل موزه اداره می‌شود، نگهداری شود.
وی می گوید: صحبت‌هایی در این خصوص انجام شده و ان شاالله در چند روز آینده تلاش خواهیم کرد تا این مجموعه را دوباره راه اندازی کنیم.
قائم مقام شهردار تبریز در بخش پایانی سخنانش، اظهار می کند: مقرر شده است موزه مشاغل دوباره با اقلام دیگری برپا شود که البته اگر آقای سرابی اقدم هم قصد بازگرداندن آثار را داشته باشند، هیچ محدودیتی در این خصوص وجود ندارد.
انتهای پیام
گزارش از نسرین سوار-خبرنگار ایسنا در آذربایجان شرقی