کرونا باعث گردش جهان به سمت انگاره‌های علمی می‌شود
یک جامعه‌شناس با توجه به پژوهشی که انجام داده، معتقد است علاوه بر تاثیر این ویروس در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی-فرهنگی، انتظار یک تغییر انگاره‌ای حاصل از ویروس کرونا دور از دسترس نخواهد بود و احتمالا جهان شاهد یک گردش کلی و قوی به سمت انگاره علمی و فاصله‌گیری از انگاره‌های درک متعارفی، خرافی و شبه‌دینی خواهد بود.
یک جامعه‌شناس با توجه به پژوهشی که انجام داده، معتقد است علاوه بر تاثیر این ویروس در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی-فرهنگی، انتظار یک تغییر انگاره‌ای حاصل از ویروس کرونا دور از دسترس نخواهد بود و احتمالا جهان شاهد یک گردش کلی و قوی به سمت انگاره علمی و فاصله‌گیری از انگاره‌های درک متعارفی، خرافی و شبه‌دینی خواهد بود.
به گزارش ایسنا، کووید-۱۹ تقریبا در تمام کشورهای جهان جنبه فراگیری و عالم‌گیری به خود گرفته است و تمام ملت‌های جهان را تحت تاثیر خود قرار داده، میلیون‌ها نفر را مبتلا کرده، جان صدها هزار نفر را گرفته است و تقریبا اقتصاد جهان را با چالش روبه‌رو کرده است.
اما به نظر می‌رسد پیامدهای این ویروس به ویژه در میان‌مدت و بلند مدت یکسان نبوده و اثرات منفی آن بیشتر متوجه کشورها و ملت‌های فقیر و طبقات پایین خواهد بود.
محققی در یک مقاله با عنوان "علت‌ها و پیامدهای همه‌گیری کووید-۱۹" این موضوع را بررسی کرده است.
در این مطالعه که توسط خلیل میرزایی، دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی رودهن انجام شده، آمده است: «روش مورد مطالعه در این پژوهش، از نظر هدف، روش بنیادی نظری و از نظر اجرا اسنادی بوده است.
پژوهش‌های بنیادی نظری مبتنی بر روش‌های استدلالی عقلانی- قیاسی است و در این راستا تلاش می‌کند با استفاده از گزاره‌پردازی به طرح کلی برسد و در این راستا، گزاره‌هایی از نظر منطقی و عقلانی درست و همخوان و مکمل را به خود می‌گیرد تا به نتیجه عقلانی دست یابد.
این روش از نظر اجرا مبتنی بر یک روش اسنادی است و از سنجه‌های غیرواکنش سود می‌جوید و معمولا در راستای نیل به نظریه یا مدل خود، مبانی نظری موجود را بررسی و نقد می‌کند و در نهایت اصول استدلالی – عقلانی خود را طرح و نتیجه‌گیری می‌کند.»
در بخش دیگری از این پژوهش گفته شده است: «مقاله حاضر، با در نظر گرفتن چهار دیدگاه درباره ویروس کرونا، نگاشته شده است که سه دیدگاه آن معطوف به علت‌ها و یک دیدگاه معطوف به پیامدها بود.
در دو دیدگاه نخستین، علت کووید-۱۹ به تروریسم زیستی نسبت داده می‌شود و وجود دو پیکره سیاسی-اقتصادی را هدف قرار می‌دهد که در آن از یک سو کشورهای غربی- شمالی، متهم به ساخت و گسترش این ویروس هستند و از سوی دیگر چین به عنوان خاستگاه این ویروس، متهم به ساخت و گسترش این ویروس در راستای هدف‌های سیاسی-اقتصادی می‌شود که با توجه به شواهد و استدلال‌های موجود، این دو دیدگاه تا حدود زیادی رد می‌شوند.
دیدگاه سوم، علت را ناشی از روابط و تعامل‌های نامناسب انسان و طبیعت می‌داند و شیوع این ویروس را ناشی از پاسخ درخور طبیعت به تجاوز انسان می‌داند که با توجه به استدلال‌ها و شواهد موجود، این امکان‌پذیرترین دیدگاه درباره علت شکل‌گیری و شیوع این ویروس در نظر گرفته می‌شود.»
میرزایی در این مقاله می‌گوید: «دیدگاه چهارم معطوف به پیامدهاست که مشخص شد علاوه بر تاثیر این ویروس در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی-فرهنگی، انتظار یک تغییر انگاره‌ای حاصل از ویروس کرونا دور از دسترس نخواهد بود و احتمالا جهان شاهد یک گردش کلی و قوی به سمت انگاره علمی و فاصله‌گیری از انگاره‌های درک متعارفی، خرافی و شبه‌دینی خواهد بود.
حتی می‌توان گفت تغییر در نظام‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی در سطح جهان قابل انتظار خواهد بود و احتمالا کشورهای مطلق‌گرا و اقتدارگرا به تشکیل حکومت یا دولت استثنا به‌ویژه در زمان‌های بحران روی خواهند آورد؛ اما دولت‌های دموکرات و رفاه در قالب ملت-دولت تلاش خواهند کرد اعتماد اجتماعی و عمومی را تقویت کنند تا ماندگاری خود را تضمین کنند.»
این جامعه‌شناس در بخش دیگری از این پژوهش می‌گوید: «در عین حال با توجه به افزایش شکاف طبقاتی و آسیب‌پذیر شدن قشرهای پایین جامعه و ناتوانی و کم‌توانی حکومت‌های اقتدارگرا، احتمال افزایش اعتراض‌های خیابانی، انقلاب‌ها و اعتصاب‌ها و گرایش به تغییر حکومت‌ها و تبدیل آن‌ها به دولت‌های رفاه افزایش خواهد یافت.
به طور کلی، با توجه به تغییر انگاره‌ای که پیش‌بینی می‌شود در جهان صورت بگیرد، می‌توان پیش‌بینی کرد که:
۱- آهنگ رشد مدرنیته تندتر شود.
۲- فناوری‌های دیجیتالی و ارتباطات مجازی، پیشرفته‌تر و گسترده‌تر شوند و اقتصاد و مناسبات اجتماعی بیشتر به سمت مجازی بنیاد بودن سوق یابد.
۳- انگاره علمی و نظام کارشناسی، برجسته‌تر شود و علم، چیرگی و نفوذ خود را به شبه‌دین‌ها و خرافات افزایش دهد.
۴- احساس ناایمنی به‌ویژه در حوزه سلامت افزایش یابد و جهان سرمایه‌داری بر زیست-پزشکی و زیست-سرمایه تاکید بیشتری کند.
در نتیجه دولت‌های رفاه بیشتر به اقدامات رفاهی و سلامتی بها بدهند.»
این مقاله در ویژه‌نامه پیامدهای شیوع ویروس کرونای فصلنامه علمی-تخصصی ارزیابی تاثیرات اجتماعی منتشر شده است.
انتهای پیام