توصیه‌نامه امیرالمؤمنین به امام حسن(ع) درباره ضرورت رسیدگی به مستمندان

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، امیرالمؤمنین علیه‌السلام در بخشی از نامه خویش به امام حسن مجتبی نسبت به رسیدگی به حال نیازمندان توصیه‌هایی فرمود.
در این بخش از توصیه‌ها آمده است.
اگر مستمندى را دیدى که توشه‌ات را تا قیامت مى‌برد و فردا که به آن نیاز دارى به تو باز مى‌گرداند، کمک او را غنیمت بشمار و زاد و توشه را بر دوش او بگذار و اگر قدرت مالى دارى بیشتر انفاق کن و همراه او بفرست؛ زیرا ممکن است روزى در رستاخیز در جستجوى چنین فردى باشى و او را نیابى.
به هنگام بى‌نیازى، اگر کسى از تو وام خواهد، غنیمت بشمار، تا در روز سختى و تنگدستى به تو باز گرداند؛ وَ إِذَا وَجَدْتَ مِنْ أَهْلِ الْفَاقَةِ مَنْ یحْمِلُ لَکَ زَادَکْ إِلَی یوْمِ الْقِیامَةِ، فَیوَافِیکَ بِهِ غَداً حَیثُ تَحْتَاجُ إِلَیهِ فَاغْتَنِمْهُ وَحَمِّلْهُ إِیاهُ، وَأَکْثِرْ مِنْ تَزْوِیدِهِ وَأَنْتَ قَادِرٌ عَلَیهِ، فَلَعَلَّکَ تَطْلُبُهُ فَلاَ تَجِدُهُ وَاغْتَنِمْ مَنِ اسْتَقْرَضَکَ فِی حَالِ غِنَاکَ، لِیجْعَلَ قَضَاءَهُ لَکَ فِی یوْمِ عُسْرَتِکَ.
امیرالمؤمنین (ع) با بیان دو نکته فرزندش را به صدقه دادن و احسان به مستمندان ترغیب می‌کند: اولین نکته، بخشش و دادن صدقه توشه‌اى است که فقیر تا روز قیامت آن را بر دوش مى‌کشد و در آنجا به هنگام شدّت نیاز بدان، به وى باز مى‌دهد.
و لفظ الزّاد در اینجا استعاره است از دو فضیلت بخشش و کرم که به وسیله انفاق حاصل مى‌شود.
و وجه استعاره، وسیله بودن انفاق و صدقه براى ایمنى نفس از نابودى در بین راه آخرت و باعث رسیدن آن به سعادت دائمى است؛ همان طور که توشه، نجات‌بخش مسافر در بین راه و سبب رسیدن او به مقصد است.
براى گیرنده صدقه، صفت حامل توشه را به طور استعاره آورده است، از آن رو که او وسیله پیدایش آن فضیلت به وسیله آن صدقه و رسیدن ثواب آن، به صدقه‌دهنده در روز قیامت است.
سپس دستور داده است که هر گاه نیازمندى را دید غنیمت شمارد و آن توشه را بر دوش وى قرار دهد و بیشتر به او کمک کند، تا سر حدّ توان به او توشه بسپارد.
غنیمت شمردن نیازمند و شتاب در صدقه دادن دو عبارت تشویقی آن حضرت است.
دوم: صدقه دادن به فقیر در حقیقت وامى است از طرف صدقه‌دهنده که در حال بى نیازى مالى را مى‌دهد تا در روز فقر و تنگدستى‌اش به او باز پس دهد.
و صفت «وام گیرنده» را در اینجا استعاره براى خدا آورده است به اعتبار این که او پاداش ثواب را به کسى که در راه طاعتش مالش را انفاق کرده است، عطا می‌کند و در این آیه مبارکه بدان اشاره کرده است: «مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فَیُضاعِفَهُ لَهُ أَضْعافاً کَثِیرَةً» حضرت وام دادن به هنگام بى‌نیازى و بازپرداخت وام در وقت تنگدستى را یادآور مى‌شود تا برترى بازپرداخت را بنمایاند و وام‌دهنده به خاطر سود دلخواهى که عاید او مى‌شود، علاقه‌مند به دادن وام شود.
منابع:
کتاب شرح ابن میثم بحرانی ( ترجمه محمدی مقدم )
انتهای‌پیام/