بازی دموکراسی در میدان کرونا
استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی گفت: تفاوتی که میان دولت‌ها از نظر میزان برخورداری از دموکراسی دیده می‌شود آن است که دولت‌های کاملا غیردموکراتیک در قبال بحران کرونا عملکردی کاملا غیرشفاف داشته‌اند.
ایسنا/خراسان رضوی استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی گفت: تفاوتی که میان دولت‌ها از نظر میزان برخورداری از دموکراسی دیده می‌شود آن است که دولت‌های کاملا غیردموکراتیک در قبال بحران کرونا عملکردی کاملا غیرشفاف داشته‌اند.
دکتر محمدعلی تقوی در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص مقایسه عملکرد دولت‌های مختلف با نظام‌های سیاسی متفاوت، به ویژه نظام‌های غیردموکراتیک اظهار کرد: پاسخ به این سوال اساسا جوابی استقرایی و مبتنی بر آمار و ارقام می خواهد، در حال حاضر، آمار و ارقام وجود دارد، اما هنوز در میانه بحران هستیم و این آمارها هنوز کامل، دقیق و شفاف نیست.
وی افزود: با این حال، تفاوتی که میان دولت‌ها از نظر میزان برخورداری از دموکراسی دیده می‌شود آن است که دولت‌های کاملا غیردموکراتیک در قبال بحران کرونا عملکردی کاملا غیرشفاف هم داشته‌اند، این شامل دولت‌هایی مانند کره شمالی، ترکمنستان و لائوس می‌شود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: تقریبا بقیه کشورهای جهان آمارهای مربوط به مبتلایان را منتشر کرده‌اند، هر چند به درجاتی متفاوت، دولت‌های نیمه دموکراتیک و نیز دولت‌های ضعیف _در نیمه جنوبی جهان_ آمارهای کمتری منتشر کرده‌اند، مثلا در مورد تعداد تست‌های گرفته شده برای تشخیص کرونا، علت این امر می تواند عدم شفافیت در مورد دولت‌هایی مانند چین باشد یا نداشتن کیت تست کرونا به تعداد کافی در کشورهای جنوب یا حتی اوکراین، بلاروس و بلغارستان.
این استاد دانشگاه درخصوص آنچه درباره عملکرد ظاهرا موفق‌تر دولت‌های کمتر دموکراتیک مانند چین در مقابله با کرونا گفته می‌شود، تصریح کرد: به نظر من این مساله بیشتر ناشی از عدم شفافیت آمارهای مربوط به کرونا در این کشور است تا چیز دیگر.
هر چه درجه دموکراسی در کشورها افزون شده است آمار شفاف‌تر و بیشتری ارائه شده است.
تقوی تاکید کرد: در سایر جنبه‌های مواجهه با بحران کرونا، به نظر من آمارهایی که تا الان ارائه شده‌اند، تفاوت معناداری را میان رژیم‌ها و ایدئولوژی‌های سیاسی نشان نمی‌دهند.
مطالبی که درباره نوع نگرش ایدئولوژی‌های سیاسی به مسئله بیماری و بهداشت انسان گفته می‌شود هنوز مستندات آماری ندارد.
وی افزود: دولت‌های دموکراتیک درجات مختلفی از توانایی در مقابله با بحران کرونا را از خود نشان داده‌اند، از ایتالیا و اسپانیا و بویژه آمریکا بگیرید که تعداد مبتلایان و فوت شدگان در اثر کرونا در آنها بسیار بالا بوده تا کشورهایی مانند ایسلند، فنلاند، نروژ، تایوان و کره جنوبی که در مواجهه با این ویروس موفق‌تر عمل کرده‌اند، نظام‌های دموکراتیک دارند.
عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی درباره عامل اصلی تفاوت دولت‌ها درمقابله با کرونا بیان کرد: به نظر می‌رسد که عامل تفاوت میان کشورها نظام بهداشت و درمان آنها باشد، دولت‌های رفاهی با نظام بهداشت و درمان جامع و متمرکز ظاهرا موفق‌تر از دولت‌های فاقد چنین سیستمی عمل کرده‌اند.
در این کشورها تست‌های بیشتری از جمعیت کشور گرفته شده و احتمالا درمان رایگان یا ارزان یکی از دلایل کم بودن تعداد متوفیان بوده است، می دانیم که نظام درمان در آمریکا خصوصی است و همین امر مانع رجوع بیماران یا مظنونان به بیماری به درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها می‌شود.
تقوی با اشاره به اینکه عوامل دیگری نیز در شیوه مقابله با بحران کرونا ایفای نقش کرده‌اند که عموما ارتباط چندانی به نوع رژیم ندارند، ادامه داد: یکی از این عوامل یکدست بودن نظام تصمیم‌گیری و برنامه‌های دولت است، این امر در مواجهه با بحرانی از نوع یک بیماری مسری مانند کرونا نقش مهمی را ایفا می‌کند.
پیام‌های ارسالی به مردم نباید متعارض و سردرگم کننده باشند، تفویض قدرت تصمیم‌گیری لازم به مقامات بهداشت عمومی و عدم دخالت لابی‌های غیرمسئول و غیرمربوط در تصمیم‌گیری‌ها نیز از همین موارد است، کارآمدی دولت‌ها در اجرای تصمیمات و برنامه‌ها هم بسیار مهم است.
وی افزود: مثلا دولت‌هایی مانند ایتالیا و ایران با سختی توانستند تصمیمات خود در زمینه منع خروج از منازل را اجرا کنند، احتمالا دولتی مانند فرانسه توانمندی بهتری در این زمینه داشته است، اعتماد به دولت و توانایی آن در اخذ تصمیمات درست نقش عمده‌ای در کارآمدی دولت‌ها در اجرای برنامه‌های خود در مقابله با کرونا داشته است.
به نظرم این امر یکی از مشکلات دولت ایران در مواجهه با بحران کرونا بوده است.
این استاد دانشگاه درباره آنچه عملکرد بهتر دولت‌های تحت حاکمیت زنان گفته می‌شود نیز تاکید کرد: در میان کشورهای نسبتا موفق در مقابله با کرونا، زنان در سه کشور مناصب ریاست جمهوری یا نخست وزیری را بر عهده داشته‌اند، ایسلند، تایوان و آلمان.
اما به نظر من، دلیل این موفقیت‌ها همان مواردی است که به آنها اشاره شد، یعنی شفافیت، برخورداری از نظام بهداشت و درمان جامع و کاملی که محصول دولت رفاهی است، همچنین دولت هوشیار و کارآمدی که دارای نظام یکدست تصمیم‌گیری کارشناسانه است و از اعتماد عمومی در تنفیذ تصمیمات خود برخوردار است، به جز این‌ها تفاوت ماهوی بین دولت‌های دارای رهبران زن و مرد در امر مواجهه با کرونا دیده نمی‌شود، تفاوت‌ها را باید در دستگاه دولت و نحوه عمل آن جستجو کرد.
تقوی درباره پیامی که شیوع ویروس کرونا به جهان داد، اظهار کرد: کرونا به ما می‌گوید که به دنیای «جهانی شده» خوش آمدید، دیگر نمی‌توان بدون توجه به برخی رویدادهایی که در گوشه‌ای دور از جهان، در بازار گوشت ووهان میگذرد بی‌تفاوت بود.
در عین حال، به ما یادآور می شود که موثرترین ابزار برای مقابله با چنین مسائلی دولت‌ها هستند، نمی‌توان به سازمان‌های فرادولتی یا فرودولتی در چنین بحران‌هایی امید بست و البته ما بیش از پیش نیازمند دولت‌های توانمند و متخصص هستیم.
انتهای پیام