عربستان با اعلام آتش بس در یمن دنبال جبران اعتبار از دست رفته است
دکتر «نجم الدین آجار» معتقد است که عربستان با هدف کاهش بار اقتصادی کشور، جبران اعتبار از دست رفته خود در جامعه بین الملل و پنهان کردن شکست‌های نظامی خود در یمن اعلام آتش بس کرده است.
خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- رویا فریدونی: بیش از پنج سال از اولین حمله ائتلاف متجاوز سعودی به یمن می‌گذرد.
ائتلاف متجاوز سعودی برای متوقف کردن پیشروی‌های انصارالله از مارس ۲۰۱۵ تا کنون در یمن اقدام به مداخله نظامی می‌کند.
پنجشنبه هفته گذشته نیز به بهانه‌های مختلف از جمله دغدغه‌های بشردوستانه در سایه گسترش ویروس کرونا آتش بس دو هفته ای اعلام کرد.
اما از همان دقایق ابتدایی اعلام آتش بس با حملاتی که به استان‌های حجه و الجوف انجام داد بار دیگر ثابت کرد که حتی برای چند ساعت هم نمی‌تواند بر روی وعده‌های خود بماند.
در این خصوص خبرنگار مهر با دکتر «نجم الدین آجار» رئیس گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه آرتوکلوی ماردین انجام داده است که در ادامه می‌خوانید:
*عربستان سعودی به بهانه مبارزه با ویروس کرونا در یمن اعلام آتش بس کرده است.
به نظر شما دولت ریاض با این اقدام چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
عربستان‌سعودی با مشکلات فراوانی در داخل و خارج از کشور روبه‌رو است.
آماده شدن ولیعهد محمد بن سلمان برای پادشاهی، از بازی تاج وتخت خاندان سعودی پرده برداشت.
علاوه براین، کاهش قیمت نفت و ممنوعیت انجام حج عمره عربستان را در تنگنای اقتصادی قرار داده است.
رژیم سعودی در خارج از کشور نیز به دلیل قتل خاشقجی و بحران‌های انسانی در یمن اعتبار خود را از دست داده است.
عربستان با وجود منابع اقتصادی و نظامی فراوانی که صرف کرده است نتوانست نظامی سیاسی در یمن ایجاد کند.
به همین دلیل مدت‌هاست بدون اینکه به اعتبار ملی کشور آسیبی برساند می‌خواهد از یمن خارج شود.
انتصاب خالد بن سلمان برادر کوچک محمد بن سلمان در وزارت دفاع نیز در عرصه بین الملل آمادگی سعودی‌ها را برای خروج از یمن نشان می‌دهد.
اینطور به نظر می‌رسد که رژیم سعودی به بهانه مبارزه با ویروس کرونا و با هدف کاهش بار اقتصادی کشور، جبران اعتبار از دست رفته خود در جامعه بین الملل وهمچنین برای پنهان کردن شکست‌های نظامی خود در یمن اعلام آتش بس کرده است.
*اعلام آتش بس یکجانبه از سوی عربستان را می‌توان به عنوان ابزاری برای توقف پیشروی‌های انصارالله و رهایی از شکست‌های پی در پی خود دانست؟
جنگ یمن که بیش از پنج سال است از شروع آن می‌گذرد دو واقعیت مهم را آشکار ساخت.
اولا عربستان- امارات پس از بهار عربی، در بحران‌های منطقه‌ای که راه حل آن براساس ظرفیت‌های نظامی باشد هیچ شانس موفقیتی ندارد.
ثانیا بعید است که عربستان بدون حمایت بیرونی بتواند در یمن بماند.
مسئله یمن از نظر تاریخی به دلایل ژئوپلیتیکی، اقتصادی، فرهنگی و جمعیت شناختی جایگاه بسیار مهمی در امنیت عربستان سعودی دارد.
بنابراین بی ثباتی‌های ناشی از این مسئله این کشور را با بحران‌های امنیتی روبرو کرده است.
بی ثباتی‌های مربوط به یمن گاهی منجربه نوساناتی در سیاست داخلی عربستان شده است.
به عنوان مثال، بر تخت نشستن فیصل بن عبدالعزیز به جای پادشاه پیش از خود (ملک سعود) در سال ۱۹۶۴ با جنگ داخلی یمن در سال ۱۹۶۲ ارتباط مستقیم داشت.
اکنون نیز تلاش‌هایی برای شکل دادن به ساختار سیاسی عربستان پس از سلمان بن عبدالعزیز به عنوان پادشاه این کشور در حال انجام است.
تصمیم گیری برای جنگ در یمن یا هرگونه خروج احتمالی از این کشور با بازی تاج و تخت ارتباط مستقیم دارد.
بنابراین سعودی‌ها که به دلیل ضعف نظامی خود نتوانستند نتایج سیاسی مطلوبی به دست بیاورند با استفاده از منابع دیگر (اقتصادی، دیپلماتیک) این جنگ را ادامه خواهند داد.
*واکنش جنبش انصارالله یمن به اجرایی شدن آتش بس یکجانبه عربستان و نقض آن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
جنبش انصارالله از همان لحظات ابتدایی اعلام آتش بس یکجانبه از سوی ائتلاف متجاوز سعودی با دروغ دانستن آن تأکید کرد که متجاوزان به نقش آفرینی نظامی خود در جبهه‌های مرزی ادامه می‌دهند.
انصارالله برای رسیدن به یک راه حل سیاسی دائمی بر توقف این حملات، خروج همه عناصر نظامی و پایان دادن به محاصره یمن تاکید کرد.
امارات با خروج نیروهای نظامی خود عربستان را در جنگ یمن تنها گذاشت.
انصارالله نیز با بهره گیری از این تنهایی سعودی‌ها می‌خواهد قدرت خود را در کشور تثبیت کند.
به نظر من اعلام آتش بس گامی در جهت به دست آوردن فرصت بیشتر و فراهم کردن حمایت بین المللی برای بازی تاج و تخت در داخل عربستان است.
*آیا می‌توان آتش بس یکجانبه عربستان را فرصتی برای بازگشت یمن به مذاکرات صلح سازمان ملل توصیف کرد؟
به نظر من آغاز یک گفتگوی سیاسی و جامع با اعلام آتش بس عربستان دور از انتظار است.
عدم برقراری نظم سیاسی به نفع سعودی‌ها در یمن، نفوذ شاهزاده محمد بن سلمان را در نظم سیاسی عربستان تضعیف خواهد کرد.
در صورتی که امکان ایجاد نظم سیاسی به نفع سعودی‌ها در یمن وجود نداشته باشد، می توان فرمولی را برای جلوگیری از بازتاب بی ثباتی های یمن به سرزمین های سعودی در دستور کار قرار داد.
*موضع گیری سازمان ملل در مقابل اعلام آتش بس در یمن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در دوره‌ای هستیم که اثربخشی سازمانهای بین المللی به خصوص سازمان ملل پس از جنگ جهانی دوم به میزان قابل توجهی تضعیف شده است.
به خصوص اگر یک بحران، تهدیدی جدی برای منافع یکی از بازیگران جهانی ایجاد نکند این سازمان‌ها واکنش بسیار ضعیف تری از خود نشان می دهند.
در خصوص یمن نیز فراخوان سازمان ملل برای برقراری آتش بس به منظور تمرکز بر مشکل ویروس کرونا این ادعا را تقویت می کند.
با وجود اینکه بیش از پنج سال از جنگ یمن می‌گذرد اما هیچ اقدام جدی برای برقراری ثبات پایدار در این کشور صورت نگرفته است.
اخیرا نیزسازمان ملل به دلیل آسیب‌هایی که ویروس کرونا در کشورهای غربی با بار آورده خواستار برقراری آتش بس شد که این نشان می‌دهد مبارزه با ویروس کرونا بیشتر از بحران های انسانی در یمن اهمیت دارد.