طراحی سامانه‌های نوین دارویی برای درمان سرطان با نانوکامپوزیتهای طبیعی در کشور
پژوهشگر برتر و معاون پژوهشی دانشکده شیمی دانشگاه علم و صنعت ایران از طراحی سامانه‌های نوین دارویی برای درمان سرطان با نانوکامپوزیتهای طبیعی در کشور خبر داد.
علی ملکی پژوهشگر برتر و معاون پژوهشی دانشکده شیمی دانشگاه علم و صنعت ایران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس درباره طراحی نانولوله برای درمان سرطان گفت: در مجموع بیش از ۳۰ نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم در تیم‌های داخل و خارج از کشور حدود ۴ سال وقت صرف انجام این پروژه کرده‌ایم.
صرفه‌جویی قابل توجه ارزی در تامین مواد اولیه داروها
وی درباره صرفه‌جویی ارزی این نانو لوله گفت: انصافاً این قبیل کارها قابل ارزش‌گذاری مادی نیست.
چون هدف اصلی این پروژه نجات جان انسان‌ها یعنی بیماران سرطانی بوده است.
اگر چه تامین داخلی موارد اولیه این داروها در مقیاس پایلوت و پروتکل ارائه شده صرفه‌جویی قابل توجه ارزی هم خواهد داشت.
وی افزود: تمرکز بخش مهمی از تیم تحقیقاتی ما، طراحی و توسعه یک سری از نانوکامپوزیت‌ها با ماتریس نانومواد طبیعی و ترکیبات پلیمری ارگانیک و زیست‌سازگار با بدن انسان و طبیعت، بخصوص برای تثبیت و بارگذاری با هدف رهایش تدریجی و کنترل شده داروهای گران قیمت، داروهای خاص به خصوص داروهای ضدسرطانی است.
چندین نفر از دانشجویان پسادکتری، دکتری و کارشناسی ارشد به صورت مشخص روی این موضوعات کار می‌کنند.
پلیمرهای طبیعی که سازگار با بدن انسان هستند
پژوهشگر برتر و معاون پژوهشی دانشکده شیمی دانشگاه علم و صنعت ایران ادامه داد: این نانو لوله‌های پایه سیلیکونی و آلومیناتی و آلوتروپ‌های مختلف کربنی عمدتاً قابلیت عامل‌دار شدن در مقیاس نانومتری را دارند که داروهای بسیار گران قیمت و حساس را که نمی‌شود به مقیاس زیادی وارد بدن کرد را به صورت هدف‌گذاری شده بارگذاری می‌کند.
وی ادامه داد: اینها به صورت مشخص روی بافت هدف هدایت شده و بعد با تکنیک‌های مختلفی که وجود دارد رصد شده تا عملکرد دارو را به صورت مشخص دنبال کرده و هم کیفیت اثربخشی آنها ارتقاء یابد.
به عبارت دیگر با حداقل مصرف داروهای آنتی کنسر و سیتوتوکسیک بتوان حداکثر کارایی را در بهبود بیماران سرطانی و صعب‌العلاج حاصل نمود.
ملکی افزود: درخصوص ساخت این ترکیبات عمدتاً از مواد اولیه‌ای استفاده می‌کنیم که در مقیاس قابل توجهی در کشور به صورت بومی وجود داشته باشد.
تا حد امکان نیاز به واردات ترکیبات پیچیده و خاصی نداشته باشیم.
بخصوص اینکه خیلی از ترکیبات را به صورت کامپوزیتی یا ترکیبی استفاده می‌کنیم که عمدتاً از پلیمرهای طبیعی مثل سلولز و یا کیتوسان استفاده میشود.
وی اظهار داشت: این ها کاملاً سازگاز با بدن انسان هستند و فراوانی قابل توجهی در طبیعت دارند و از دل طبیعت گرفته می‌شوند که با اقتضاعات بدن انسان قابل تغییر و بکارگیری هستند.
از آن مهمتر، حتی این مواد بنا به هر دلیلی در بدن جذب و یا تجزیه نشده و وارد محیط زیست شوند چون از خود طبیعت گرفته شده‌اند به راحتی در طبیعت هم هضم و جذب می‌شوند و آسیبی به چرخه حیات وارد نمی‌کنند.
وی گفت: به لحاظ میزان نیاز و مصرف داروها هم چون سطح ترکیبات نانومتریال‌ها را با ترکیبات رابط واسطه یا لینکرها فعال می‌کنیم که تمام گروه‌های عاملی دارو را جذب خود می‌کند.
بنابراین حداقل گریز یا هدررفت داروها در این فرایند از تثبیت تا رهایش در بدن وجود خواهد داشت.
به گفته وی، این یک فاکتور بسیار مهم در پیشگیری از عوارض رنج‌آور شیمی درمانی با داروهای ضدسرطان از قبیل آسیب به بافت‌های سالم، تغییرات شدید وزنی، ریزش مو، تورم بدن، اختلال در باروری، عفونت، خونریزی، مشکلات عصبی و گوارشی، تهوع و تغییرات مزاجی خواهد بود.
استقبال و علاقه‌مندی پژوهشگران خارجی در همراهی پروژه‌های تحقیقاتی
پژوهشگر برتر و معاون پژوهشی دانشکده شیمی دانشگاه علم و صنعت ایران ادامه داد: ترکیباتی که درست کرده‌ایم به عنوان یک ساپورت یا پایه است مثل یک خمیر در دست پژوهشگران داروساز است و آنها می‌توانند این خمیر را به هر طریقی که بخواهند شکل بدهند.
تقریباً در بیشتر داروها و ترکیباتی که خانواده ترکیبات با پتانسیل دارویی با ارزشی بودند نمونه‌هایی را در مقیاس آزمایشگاهی تا جایی که مقدور بوده عامل‌دار و تست کرده ایم و خوشبختانه در اکثر موارد بخصوص داروهای تجاری ضدسرطان خوب عمل کرده‌‌اند.
ملکی اضافه کرد: تیم‌های تحقیقاتی بین‌المللی خیلی علاقمند هستند و با ما وارد کارهای مشترک شدند.
این پژوهشگران از کشورهای مختلفی همچون آ‌مریکا، چین، هند، مالزی، اروپا و اخیراً برخی از کشورهای منطقه علاقمند شدند که در این حوزه با ما همکاری داشته باشند.
به طوری که بخشی از نتایج این همکاری‌ها در بهترین نشریات علمی و معتبر بین المللی منتشر شده و بخش دیگری از تحقیقات که در مقیاس آزمایشگاهی یاin vitro با موفقیت انجام و اثبات شده‌اند، در حال طی مراحل بالینی و اصطلاحاً تست‌های in vivo هستند.
پژوهشگر برتر و معاون پژوهشی دانشکده شیمی دانشگاه علم و صنعت ایران گفت: از آنجایی که خیلی از این تست‌ها نیاز به اخذ مجوزهای خاص و گواهی‌های بهداشتی از سازمانهای ملی و جهانی دارو و درمان دارند، بنابراین اینها را ما با همکاری همکاران خارجی در مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌های معتبر دنیا برای اثبات تست‌های نهایی روی بدن موجودات زنده مثل موش و خرگوش و احتمالاً در فاز بعدی روی میمون‌ها و درنهایت این پروتکل‌ها و داروها در بخش تجاری و انسانی اجرا می شوند.
وی ادامه داد: در این حوزه با این هدفمندی و کیفیت تاکنون هیچ جای دنیا این کارها انجام نشده بود.
خوشبختانه ما سامانه کلی را اعم از نانومتریال و آلوتراپ‌های طبیعی تا عامل‌دار کردن آنها و بارگذاری داروهای آنتی کنسر را روی لایه‌ها بسترها با هسته‌های نانومواد مغناطیسی گذاشتیم.
وی افزود: این نانوذرات یک ویژگی‌های جالبی دارند که به دلیل خاصیت آهنربایی بالا نه تنها به راحتی با استفاده از یک آهنربای خارجی قابلیت ردیابی و جداسازی داشته و با استفاده از الگوهای مشابه دستگاه‌های تصویربرداری پزشکی بنام رزونانس مغناطیسی MRI کار می‌کنند و قابلیت هدایت مشخص و بسیار دقیق را به بافت‌های هدف برای Hyperthermia هایپرترمیا (فراگرمادرمانی) مغناطیسی برای درمان هدفمند و موضعی تومور دارد که ایده این سیستم هدایت و درمان نوین هم جزو اولین ها در دنیا انجام شده است.
عدم وابستگی کشور به مواد و آزمایشگاه‌های تحقیقاتی خارجی
ملکی درباره موادی که در این پروژه استفاده شده است، گفت: خوشبختانه عمده موادی که در این پروژه استفاده شده بسیار ساده و در دسترس داخلی بوده و در آزمایشگاه تحقیقاتی خودمان یا نهایت شرکت‌های تولید کننده ایرانی بوده و تا این قسمت مواد اولیه نایاب و غیرعادی استفاده نشده است.
به گفته وی، حتی آنالیزها هم از دستگاه‌های موجود در داخل کشور انجام و سعی شده تا پروتکلی که ارائه میشود تا حد امکان از وابستگی کشور به خارج جلوگیری شود مگر اینکه موارد خاصی باشد که بخواهیم گواهی‌نامه‌های بین‌المللی بگیریم که ناگزیر باید از یکسری شرکت‌ها و سازمانهای بین‌المللی تاییدیه صادر شود.
وی در پایان گفت: لازم می‌دانم از دانشجویان عزیزم با تلاش صادقانه و جهادی و همکاران و مسوولان دانشگاه علم و صنعت ایران که اینجانب را در دستیابی به این اهداف والا یاری می کنند، نهایت سپاس خود را ابراز دارم.
انتهای پیام/
