زندگی، فعالیت‌ها و مواضع آیت الله منتظری
در چهارمین نشست از سلسله نشست‌های روایت حجره با حضور آقای محمدجواد فرج نژاد، محقق و نویسنده کتاب «روزگار قائم مقامی»، زندگی، فعالیت‌ها و مواضع آیت الله حسینعلی منتظری بررسی شد.
به گزارش خبرنگار مهر، چهارمین نشست از سلسله نشست‌های «روایت حجره» در راستای آشنایی با زندگی، فعالیت‌ها و مواضع آیت الله حسینعلی منتظری به همت «انتشارات راه یار» در حسینیه هنر قم برگزار شد.
آنچه می‌خوانید مشروح این نشست است.
انتشار یک فایل صوتی جرقه نگارش کتاب «روزگار قائم مقامی» شد
فرج نژاد با بیان اینکه منشأ نگارش کتاب «روزگار قائم مقامی» فایل صوتی منتشر شده توسط احمد منتظری فرزند آیت الله منتظری در سال ۱۳۹۵ بود، گفت: در ابتدا قرار بر نگارش یادداشتی در پاسخ به فایل صوتی بود، اما نهایتاً با توجه به گسترده بودن ابعاد ماجرا، کتاب «روزگار قائم مقامی» با همکاری آقای حسن مقدمی شهیدانی نوشته شد که از سوی بنیاد تاریخ پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی منتشر شد.
نویسنده کتاب «روزگار قائم مقامی» با اشاره به اینکه برخلاف تصور عمومی، تاریخ شفاهی و مصاحبه‌ها در مورد آیت الله منتظری بسیار محدود است، عنوان کرد: علاوه بر کمبود مصاحبه، به جز چند مورد محدود، متن جامعی در مورد آیت الله منتظری وجود ندارد.
محقق تاریخ معاصر اظهار کرد: متن آقای اسدالله بادامچیان که نقد خاطرات آیت الله منتظری است مباحث خوبی را مطرح کرده، اما تمرکز آن روی خاطرات ایشان است؛ کتابچه دانشگاه امام صادق (ع) در مورد آیت الله منتظری نیز در حد عنوان و آشنایی اولیه است.
کتاب آقای عباس سلیمی نمین در نقد خاطرات آیت الله منتظری هم کتاب خوب و قابل تأملی است.
این محقق، بهترین کتاب در مورد آیت الله منتظری را مجموعه چهار جلدی «بُن بست» دانست و افزود: محور کتاب «بُن بست» اقدامات سید مهدی هاشمی و باند اوست.
وی با بیان اینکه دو جلد از کتاب «بن بست» روانشناسی سیاسی سید مهدی هاشمی و سرنوشت اوست، ابراز کرد: دو جلد دیگر این کتاب در مورد ارتباطات آیت الله منتظری و سید مهدی هاشمی است و متأسفانه اطلاعات خام این کتاب هم بسیار کم است و کتاب بیشتر جنبه تحلیلی دارد.
کتاب «روزگار قائم مقامی» براساس اطلاعات آشکار نوشته شده است
فرج نژاد با اشاره به اینکه همچنان فضای امنیتی روی اسناد مربوط به آیت الله منتظری حاکم است، تصریح کرد: کتاب «روزگار قائم مقامی» بر اساس اسناد و مدارک و مصاحبه‌ها و تاریخ شفاهی نوشته شده است.
نویسنده کتاب «روزگار قائم مقامی» بیان کرد: با وجود اینکه بحث ارتباط سید مهدی هاشمی با آیت الله منتظری از مهم‌ترین عبرت‌های تاریخ جمهوری اسلامی است، فقر اطلاعاتی و سندی شدیدی در این باره وجود دارد.
وی با بیان اینکه کتاب «روزگار قائم مقامی» براساس اطلاعات آشکار نوشته شده است و سند مخفی در آن وجود ندارد، عنوان کرد: در این کتاب از اسناد سازمان منافقین که در سایت‌هایشان منتشر کرده اند، استفاده شده است.
فرج نژاد اظهار کرد: به علت اینکه این اسناد توسط سازمان مجاهدین منتشر شده از اعتبار کمی برخوردار هستند و به همین دلیل با استفاده از اسناد داخلی، برخی اسناد سازمان مجاهدین تقویت شده است.
عمادالدین باقی و تبرئه آیت الله منتظری
محقق تاریخ معاصر به سخنرانی آقای عمادالدین باقی در محرم سال ۱۳۹۶ در مسجد الرسول (ص) نجف آباد اشاره کرد و خاطر نشان کرد: باقی در این سخنرانی آیت الله منتظری را از همه اتهامات تبرئه می‌کند.
این محقق افزود: محور سخنرانی باقی تخریب کلیدواژه «ساده لوحی» است؛ همان کلیدواژه ای که امام خمینی در پیام عزل آیت الله منتظری روی آن تأکید دارد که نهایتاً این نتیجه را القا می‌کند که در ماجرای آیت الله منتظری، امام خمینی اشتباه کرده است.
حساسیت شدید وزارت ارشاد در خصوص رئیس جمهور
محقق تاریخ معاصر گفت: وزارت ارشاد علاوه بر اسناد سازمان مجاهدین خلق، بر روی شخص رئیس جمهور فعلی حساس است و حتی صحبت‌های خود رئیس جمهور، در کتاب‌ها از طریق ممیزی کتاب، حذف شد.
این محقق عنوان کرد: یک پاورقی از صحبت معروف دیوار کشیدن در خیابان‌ها از رئیس جمهور به نقل از روزنامه آفتاب یزد نیز از چشم ارشاد دور نماند و از کتاب «روزگار قائم مقامی» حذف شد.
وی اظهار کرد: در فصل دوم کتاب در مورد ارتباط آیت الله منتظری و سازمان مجاهدین خلق، حلقه گمشده ای وجود دارد که این حلقه گمشده همان مواردی است که وزارت ارشاد از کتاب حذف کرده است.
منشور روحانیت، پاسخ امام به اظهارات آقای منتظری بود
محقق تاریخ معاصر با بیان اینکه آخرین جلسه امام خمینی و آیت الله منتظری بعد از سخنرانی ۲۲ بهمن ۱۳۶۷ آیت الله منتظری بوده است، تصریح کرد: امام خمینی در پیام منشور روحانیت، به خاطر تحلیل‌های غلط در مورد دفاع مقدس، از خانواده شهدا عذرخواهی کردند که در حقیقت پاسخ به اظهارات آیت الله منتظری بود.
چرا آیت الله منتظری قائم مقام شد؟
/ بررسی ریشه‌های تاریخی
وی با بیان اینکه قائم مقامی آیت الله منتظری البته با عنوان رهبری پس از امام خمینی قبل از انقلاب در نجف مطرح بوده است، گفت: البته در آن زمان آیت الله منتظری که در ایران و در زندان به سر می‌برد و جزو شخصیت‌های درجه یک و مراجع حوزه علمیه محسوب نمی‌شد.
فرج نژاد با اشاره به اینکه فضای عمومی در آن زمان اینگونه بود که باید بعد از امام خمینی (ره) یک مرجع تقلید رهبری را به دست بگیرد، عنوان کرد: دوستداران انقلاب در نجف، مانند شهید مصطفی خمینی، حجت الاسلام سید حمید روحانی، آیت الله محمدرضا ناصری و آیت الله محمدتقی متقی و… همگی نگران دوران پس از امام خمینی بودند.
نویسنده کتاب «روزگار قائم مقامی» افزود: پیش از انقلاب برای جانشینی امام خمینی، برخی نگاه به سمت فرزند شیخ عبدالکریم حائری (یعنی آیت الله شیخ مرتضی حائری)، و برخی دیگر به سوی آیت الله منتظری بود؛ البته نگاه‌های محدودی تر هم روی شهید مصطفی خمینی وجود داشت.
تمایل اطرافیان امام خمینی به قائم مقامی آیت الله منتظری
محقق تاریخ معاصر با بیان اینکه بیشتر مبارزین اطراف امام خمینی به سمت آیت الله منتظری متمایل بودند، اظهار داشت: آیت الله منتظری از لحاظ شخصیتی و علمی از شاگردان خوب امام خمینی و شاگردان برجسته آیت الله بروجردی محسوب می‌شد که تقریرات مباحث فقهی آیت الله بروجردی را در دو جلد نوشته بود.
این محقق ابراز کرد: آیت الله منتظری در فلسفه و فقه عالم برجسته ای بود؛ با مبارزینی مانند آیت الله طالقانی، شهید مطهری و هاشمی رفسنجانی ارتباط داشت و جزو اساتید درجه یک حوزه علمیه محسوب می‌شد؛ این ویژگی‌ها سبب شده بود تا بیشتر نگاه‌ها برای رهبری بعد از امام خمینی به سمت آیت الله منتظری متمرکز شود.
فرج نژاد با بیان اینکه در سالهای ۱۳۵۸ و ۱۳۵۹ بحث قائم مقامی آیت الله منتظری از سوی دو طیف انقلابیون و نهضت آزادی مطرح شد؛ گفت: آیت الله ناصری نماینده فعلی ولی فقیه در یزد می‌گوید برای مطرح کردن آیت الله منتظری تصمیم گرفتیم که احتیاطات امام خمینی را به آیت الله منتظری ارجاع بدهیم.
نویسنده کتاب «روزگار قائم مقامی» اظهار داشت: عده‌ای از روحانیون و شاگردان امام خمینی در نجف بعد از شهادت شهید مصطفی خمینی، نامه‌ای به آیت الله منتظری می‌نویسند و ایشان را واجد شرایط رهبری معرفی می‌کنند.
حامیان اصلی قائم مقامی آیت الله منتظری در میان انقلابیون و نهضت آزادی چه کسانی بودند؟
محقق تاریخ معاصر با بیان اینکه در رأس طیف انقلابی حامی قائم مقامی آیت الله منتظری، آقایان سید احمد خمینی و هاشمی رفسنجانی قرار داشتند، ابراز کرد: نهضت آزادی‌ها نیز با سردستگی ابراهیم یزدی و عطریانفر به دنبال قائم مقامی آیت الله منتظری بودند.
این محقق با اشاره به اینکه هاشمی رفسنجانی اولین کسی بود که در نمازجمعه لفظ آیت الله را برای آقای منتظری بکار برد، خاطر نشان کرد: عطریانفر برای اولین در اخبار به طور رسمی برای آقای منتظری از لفظ آیت الله استفاده می‌کند.
وی به فضاسازی‌ها در رسانه‌ها برای قائم مقامی آیت الله منتظری اشاره کرد و بیان داشت: ابراهیم یزدی که در آن زمان مدیرمسئول روزنامه کیهان بوده در روزهایی که امام و آیت الله منتظری دیدارهای جداگانه داشته اند، دیدار آیت الله منتظری را به عنوان تیتر یک و در صفحه اول چاپ می‌کرد در حالی که دیدارهای امام خمینی بعضاً در صفحات بعدی چاپ می‌شد.
نفوذ باند سید مهدی هاشمی در سپاه و تبلیغات برای آیت الله منتظری
فرج نژاد با بیان اینکه با نفوذ باند سید مهدی هاشمی در سپاه، بسیج امکانات برای تبلیغ آیت الله منتظری صورت گرفته بود، گفت: سطح شهر با تابلو نوشته‌هایی مانند «بی عشق خمینی نتوان عاشق مهدی شد، بی منتظری امیدِ رهبر نتوان یار خمینی شد» و دیوار نوشته‌های مانند «الله اکبر خمینی رهبر، منتظری سرور» تزئین شده بود.
نویسنده کتاب «روزگار قائم مقامی» به مواضع نهضت آزادی در مورد آیت الله منتظری اشاره و عنوان کرد: در سال ۱۳۵۸ نهضت آزادی خیز منفی نسبت به آیت الله منتظری برداشت، اما از سال ۱۳۶۱ ورق عوض برگشت و نهضت آزادی پشت سر آیت الله منتظری ایستاد.
محقق تاریخ معاصر اظهار کرد: دکتر ابراهیم یزدی دیدارهای مفصلی را با آیت الله منتظری داشته و به نقل از خودش، حتی برخی از خطبه‌های نماز جمعه آیت الله منتظری با همفکری او جهت دهی شده است؛ البته باید توجه داشت که ابراهیم یزدی اهل بلوف است و تلاش دارد نقش خودش را در تاریخ انقلاب خیلی بالا ببرد و حتی در خاطراتش آورده که روز قدس، پیش نویس قانون اساسی و سپاه و چند ایده مهم را او به امام خمینی پیشنهاد داده است.
این محقق با بیان اینکه سید احمد خمینی نیز در ابتدا موافق قائم مقامی آیت الله منتظری بود، ابراز کرد: امام خمینی از فرزندش سید احمد نیز به علت حمایت از آیت الله منتظری گلایه می‌کند، اما سید احمد بعدها با روشن‌تر شدن قضایا، «رنج نامه» را نوشته و جبران می‌کند.
رساله عملیه آیت الله منتظری با حمایت نظام چاپ و منتشر شد
وی خاطر نشان کرد: در راستای مطرح شدن آیت الله منتظری، رساله عملیه او به صورت حکومتی و با تلاش طیفی از جامعه مدرسین و دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم چاپ می‌شود.
فرج نژاد با بیان اینکه نفوذ باند سید مهدی هاشمی در سپاه به قدری بوده است که شهید ردانی پور که در اواخر حیات خود فرمانده قرارگاه شده بود احساس خطر می‌کرد، گفت: حجت الاسلام مرتضی آقاتهرانی تعریف می‌کند که در سالهای جنگ روزی با شهید ردانی پور بر سر دکتر شریعتی بحث مان شد که شهید ردانی پور به من هشدار داد در حضور نفوذی‌های باند سید مهدی هاشمی بحث نکنم، خودش هم برای شک نکردن آنها، به من تَشَر می‌زد.
نویسنده کتاب «روزگار قائم مقامی» با بیان اینکه در کیفرخواست مهدی هاشمی به ترور ۱۰ نفر توسط باند او اشاره شده است، عنوان کرد: یکی از قربانی‌های باند سید مهدی هاشمی، مهندس بحرینیان فرمانده سپاه فلاورجان بوده است که پس از این اتفاق، با ورود وزارت اطلاعات و دستور مستقیم امام خمینی (ره) سپاه فلاورجان به مدت یک سال منحل شد.
حضور سید مهدی هاشمی در سپاه / عملکرد تند و اخراج
محقق تاریخ معاصر با اشاره نفوذ چشمگیر سید مهدی هاشمی در سپاه، اظهار داشت: مهدی هاشمی با توصیه‌های آیت الله منتظری توانست در شورای فرماندهی سپاه وارد شود و مسئول نهضت‌های آزادی بخش سپاه شد.
این محقق به عملکرد تند سید مهدی هاشمی در نهضت‌های آزادی بخش اشاره کرد و افزود: علمکرد تند مهدی هاشمی در افغانستان و لیبی سبب شد تا فرماندهان سپاه، واحد نهضت‌های آزادی بخش را به طور کل، منحل کنند.
ممانعت مهدی هاشمی از تحویل دادن سلاح‌ها و حمایت آیت الله منتظری
وی با بیان اینکه سید مهدی هاشمی علیرغم اخراج از سپاه، از تحویل دادن سلاح‌ها ممانعت کرد، خاطر نشان کرد: آیت الله منتظری در نامه‌های خود به امام خمینی، مسئولیت سلاح‌ها را برعهده می‌گیرد و می‌گوید من دستور داده ام که سلاح‌ها را تحویل ندهد.
محقق تاریخ معاصر با بیان اینکه در سال ۱۳۶۵ وزارت اطلاعات، خانه‌های تیمی پر از سلاح از باند سید مهدی هاشمی کشف می‌کند، تصریح کرد: یکی از اسنادی که با انتشار آن شبهه مطرح شده توسط اطرافیان آیت الله منتظری جواب داده می‌شود، اسناد سلاح‌های سید مهدی هاشمی است.
امام خمینی قبل از انقلاب، مهدی هاشمی را قاتل می‌دانست
فرج نژاد با بیان اینکه در سال ۱۳۵۶ شهید محمد منتظری در کلیسای سن مری تحصنی را برای زندانیان سیاسی با حضور آیت الله منتظری، آیت الله طالقانی، آقای بازرگان و مهدی هاشمی برگزار می‌کند، گفت: امام خمینی همزمان با این تحصن به شهید محمد منتظری و آقایان انصاری راد و روحانی دیگری می‌گوید که مهدی هاشمی، قاتل است.
نویسنده کتاب «روزگار قائم مقامی» عنوان کرد: سید حمید روحانی می‌گوید که در دیدار با آیت الله منتظری، نظر امام خمینی در مورد قاتل بودن مهدی هاشمی که قبل از انقلاب قائل به آن بود را برای آیت الله منتظری بیان کردم و آیت الله منتظری شاهد خواست که آقای انصاری راد که نماینده آیت الله منتظری در زندان‌ها بود این مطلب را تأیید کرد و آیت الله منتظری دیگر چیزی نگفت.
اقدام احتیاطی مجلس خبرگان در انتخاب قائم مقام
محقق تاریخ معاصر اظهار کرد: در سال ۱۳۶۴ مجلس خبرگان در یک اقدام احتیاطی آیت الله منتظری را به عنوان مصداق رهبر بعد از امام خمینی (ره) معرفی کردند.
این محقق با اشاره به اینکه شرح وظایف مجلس خبرگان در محدوده انتخاب رهبری، نظارت بر صلاحیت او و انتخاب رهبر با احراز عدم صلاحیت رهبر فعلی است، ابراز کرد: آیت الله مؤمن که جناح‌های مختلف روی عدالت ایشان شکی ندارند، صراحتاً اعلام می‌کند که این اقدام مجلس خبرگان غیرقانونی بوده است و اعتراض خود را نیز بیان می‌کند.
البته احتیاطا این انتخاب را انجام می‌دهند.
محقق تاریخ معاصر افزود: آقای هاشمی رفسنجانی در کتاب خاطرات خود آورده است که در آن روز یا مخالفت جدی وجود نداشت و یا کسی جرئت اظهار مخالفت نداشت.
فرج نژاد جامعه هدف تبلیغات صورت گرفته برای آیت الله منتظری را جامعه نخبگانی دانست و بیان داشت: متن جامعه به اندازه نخبگان تحت تأثیر تبلیغات واقع نشده بودند و نشانه آن نیز بحث‌هایی است که در جبهه‌ها و بین دلسوزان مردمی، بین مخالفان و موافقان آیت الله منتظری در می‌گرفت.
امام جمعه قزوین و اعلام قائم مقامی آیت الله منتظری
محقق تاریخ معاصر با بیان اینکه قرار بر مخفی باقی ماندن تصمیم مجلس خبرگان بود، گفت: برای اولین بار آیت الله باریک بین امام جمعه وقت قزوین، قائم مقامی آیت الله منتظری را در نماز جمعه این شهر اعلام کرد.
این محقق با اشاره به اینکه تعداد دیدارهای مسؤولان کشور در این دوره با آیت الله منتظری از تعداد دیدارهای آنها با امام خمینی بیشتر است، افزود: مخالفت‌های جدی با آیت الله منتظری در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم وجود داشته است، اما اسامی آنها ذکر نشده است.
آیا امام (ره) با قائم مقامی آیت الله منتظری موافق بود؟
فرج نژاد عنوان کرد: در کتاب خاطرات آیت الله ابراهیم امینی آمده که در جلسه‌ای آیت الله مشکینی مباحث مطرح در مجلس خبرگان را مبنی بر قائم مقامی آیت الله منتظری را گزارش می‌دهد، امام حتی یک کلمه در این باره اثباتا و نفیا صحبت نمی‌کند.
وی اظهار کرد: آیت الله امینی می‌گوید اشتباهی که در مورد انتخابات آیت الله منتظری به عنوان قائم مقام صورت گرفت، عدم مشورت با امام خمینی بود.
نویسنده کتاب «روزگار قائم مقامی» با بیان اینکه امام خمینی در سالهای ۱۳۶۵ و ۱۳۶۷ در جلسات مختلف صراحتاً اعلام می‌کند که از ابتدا با قائم مقامی آیت الله منتظری مخالف بوده است، ابراز کرد: با وجود اینکه امام خمینی به دفعات متعدد، نظر دیگران را بر نظر خود ترجیح داده، امروز از طرف کسانی مانند محسن کدیور که از تضعیف علمی امام خمینی (ره) عاجز هستند ایشان را متهم به دیکتاتوری می‌کنند.
اقدامات سید مهدی هاشمی
وی به اقدامات سید مهدی هاشمی اشاره کرد و افزود: در انتخابات سال ۱۳۶۴ که آیت الله خامنه ای پیروز می‌شوند شب نامه‌هایی با عنوان‌های مانند مجمع حزب الله مجلس به طور وسیع پخش می‌شود که جهت گیری های آن علیه آیت الله خامنه ای است؛ وزرات اطلاعات و آقای ری شهری نسبت به این شب نامه‌ها حساس می‌شوند و دستور پیگیری می‌دهد.
فرج نژاد خاطر نشان کرد: در سال ۱۳۶۵ یک خانه تیمی پُر از اسلحه‌های گروهک سید مهدی هاشمی کشف می‌شود و پس از آن سید مهدی هاشمی در مهر ماه سال ۱۳۶۵ خودش را تسلیم وزارت اطلاعات می‌کند.
محقق تاریخ معاصر بیان کرد: با روشن شدن ارتباط سید مهدی با ساواک و برخی از زندانیان دیگر، پس از ۶ ماه خودداری، سید مهدی هاشمی مجبور به اعتراف می‌شود و اعتراف او نیز از تلویزیون پخش می‌شود.
قهر آیت الله منتظری پس از دستگیری سید مهدی هاشمی
وی گفت: با دستگیری سید مهدی هاشمی آیت الله منتظری با کل نظام قهر می‌کند، تمام درس‌ها و دیدارهای خود را تعطیل می‌کند و این بمب خبری در جهان می پیچد که «جنگ قدرت» در ایران آغاز شده است.
فرج نژاد به نقل قول مرحوم سید احمد خمینی از جلسه امام خمینی با آیت الله منتظری پس از دستگیری سید مهدی هاشمی اشاره کرد و عنوان داشت: در این جلسه که با حضور امام، آیت الله خامنه ای، آقای هاشمی رفسنجانی، سید احمد خمینی و میرحسین موسوی برگزار می‌شود، امام خمینی از آیت الله منتظری می‌خواهد که از اقدامات خود دست بردارد که آیت الله منتظری در جواب، آیه «لا یکلّف الله نفساً الّا وسعها» را می‌خواند و اشک‌های آیت الله خامنه ای از شدت ناراحتی، جاری می‌شود.
تهدید آیت الله منتظری و دستور مستقیم امام برای پخش اعترافات مهدی هاشمی
نویسنده کتاب «روزگار قائم مقامی» با اشاره به اینکه آیت الله منتظری از طریق آقایان هاشمی رفسنجانی و موسوی اردبیلی نسبت به پخش اعترافات مهدی هاشمی از تلویزیون هشدار می‌دهد، گفت: اعترافات سید مهدی هاشمی با دستور مستقیم امام خمینی پخش می‌شود و آیت الله منتظری نیز واکنش خاصی انجام نمی‌دهد.
محقق تاریخ معاصر اظهار کرد: در کیفرخواست مهدی هاشمی ۸ قتل وجود دارد، اما سید مهدی هاشمی نزدیک به ۳۰ قتل را به همراه باندش به ثبت رسانده است.
این محقق با اشاره شبهه‌های مطرح شده در مورد مباشر نبودن سید مهدی هاشمی در قتل‌های صورت گرفته، عنوان کرد: دادگاه وقت سید مهدی هاشمی را به خاطر مجموع اقداماتی که انجام داده بود به جرم «افساد فی الارض» محکوم به قتل کرد.
نقش سید هادی هاشمی در اقدامات سید مهدی هاشمی
وی با بیان اینکه نقش سید هادی هاشمی از سید مهدی هاشمی بیشتر بوده و برادرش را جهت دهی فکری کرده است، ابراز کرد: در سال ۱۳۶۶ سید مهدی هاشمی اعدام و سید هادی هاشمی، برادر او که رئیس دفتر آیت الله منتظری هم بود، به سمنان تبعید و بعد از مدتی از تبعید باز می‌گردد.
برخی، اختلاف امام خمینی و آیت الله منتظری را به اقدامات سید مهدی هاشمی تقلیل می‌دهند
محقق تاریخ معاصر با بیان اینکه برخی سعی دارند علت اصلی عزل آیت الله منتظری را سید مهدی هاشمی معرفی کنند، تصریح کرد: ملاک امام خمینی در نامه عزل، بیت آیت الله منتظری و تبدیل شدن آن به «کانال نفوذ» و همچنین «مدیریت نداشتن آیت الله منتظری» است.
فرج نژاد با اشاره به اینکه نویسنده فصل امام خمینی در کتاب «دایره المعارف تشیع» عمادالدین باقی است، خاطر نشان کرد: آقای باقی در این کتاب سعی می‌کند اختلاف امام خمینی و آیت الله منتظری را به اقدامات سید مهدی هاشمی تقلیل دهد که این خلاف واقعیت‌های تاریخی است.
نویسنده کتاب «روزگار قائم مقامی» با بیان اینکه محسن رضایی به عنوان فرمانده سپاه، حق رفت و آمد در بیت آیت الله منتظری را نداشت، گفت: سید مهدی هاشمی اعتراف می‌کند که با بدگویی‌های او و برادرش، آیت الله منتظری از ورود محسن رضایی ممانعت می‌کرد، در حالی که همزمان با این اتفاق، عبدالله نوری هفته‌ای یک بار با آیت الله منتظری دیدار داشت.
محقق تاریخ معاصر با بیان اینکه تصمیم امام خمینی برای عزل آیت الله منتظری چند ماه قبل از نامه عزل گرفته شده بود، عنوان کرد: سید احمد خمینی می‌گوید امام خمینی در پاییز ۱۳۶۷ تصمیم خود را برای عزل آیت الله منتظری گرفته و در جلسه قوا مطرح کرده بود.
خوانده شدن نامه آیت الله منتطری در BBC حجّت را برای امام تمام کرد
این محقق اظهار کرد: برخی این ادعا مطرح می‌کنند که با خواندن شدن نامه آیت الله منتطری در خصوص اعتراض به حکم اعدام منافقین، امام خمینی ناگهان عصبانی شده و تصمیم به عزل گرفته، در حالی که امام خمینی تصمیم خود را چند ماه قبل گرفته بود و خوانده شدن نامه در BBC حجّت را برای امام راحل تمام کرد.
وی به انتشار یک فایل صوتی در سال ۱۳۹۵ و آغاز جنگ روانی با عنوان «آیت الله اعدام» اشاره کرد و گفت: تأثیر این جنگ روانی، در نتیجه انتخابات ریاست جمهوری سال بعد نمایان بود.
ترورهای دهه ۶۰ و دلیل اعدام‌ها
فرج نژاد با اشاره به ترور مردم عادی در سالهای ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۳ به دست منافقین، عنوان کرد: پس از فروپاشی تیم‌های ترور سازمان مجاهدین تعدادی زیادی از منافقین وارد زندان‌ها می‌شوند؛ بعضی از منافقین توبه می‌کنند و از زندان‌ها بیرون می آیند؛ برخی توبه ظاهری انجام می‌دهند و برخی دیگر مطلقاً حاضر به توبه نمی‌شوند.
نویسنده کتاب «روزگار قائم مقامی» اظهار کرد: سازمان منافقین قصد عملیات «فروغ جاویدان» را دارد و طبق نقشه عملیات، مرحله پنجم، آزادسازی زندان‌ها بوده و منافقین زندان‌ها را آماده همکاری می‌دانستند.
محقق تاریخ معاصر با بیان اینکه سندهای سانسور شده نشان می‌دهد منافقین در زندان، آماده برای همکاری با سازمان منافقین بوده اند و منتظر جرقه اند، ابراز کرد: در عملیات‌های فروردین و اردیبهشت منافقین که قبل از فروغ جاویدان انجام شد منافقین در زندان، کار انقلاب را تمام شده می‌دانستند و در زندان، مترسک‌هایی از امام درست می‌کردند و حتی با انجام عملیات مرصاد و شکست منافقین، برخی زندانی‌های سازمان منافقین، دست به ناآرامی می‌زنند.
وی به دستور امام خمینی برای محاکمه مجدد منافقین داخل زندان اشاره و تصریح کرد: کسانی که بر سر موضع خود باقی می‌مانند از لحاظ فقهی «بغی» (شورش کننده) محسوب شده و حُکم شان اعدام بود و کسانی هم از موضع خود دست برگشتند، آزاد شدند و یا به مجازت های کمتری محکوم شدند.
وی افزود: هرچند تعداد دقیق کسانی که مجازات اعدام شدند، مشخص نیست اما شواهد و نقل قول‌های افراد مسئول نشان می‌دهد که تعداد آنها خیلی کمتر از آمار ارائه شده است.
درحقیقت بزرگنمایی و سیاه نمایی زیادی توسط رسانه‌های ضدانقلاب و بعضاً داخلی انجام شده است.
نیز آزادی بسیاری از این زندانیان مورد توجه و دقت قرار نگرفته است.
در این موقعیت بود که رهبر معظم انقلاب، هشدار دادند که نباید جای شهید و جلاد عوض شود.
اعتراض آیت الله منتظری به مجازات‌های دهه ۶۰
نویسنده کتاب «روزگار قائم مقامی» بیان کرد: آقای منتظری با این دلیل که اعدام منافقین چهره نظام را تخریب می‌کند به اعدام منافقین اعتراض می‌کند، در حالی که خود او در اوایل انقلاب در سخنرانی معروفی، منافقین را به اعدام تهدید کرده است.
محقق تاریخ معاصر با بیان اینکه مخالفت آیت الله منتظری با اعدام منافقان، منشأ فقهی نداشته است، بلکه بر اساس اطلاعات غلط داده شده به او بوده است، گفت: آیت الله منتظری که در اوایل انقلاب، سازمان مجاهدین خلق را «منافق» خطاب می‌کرد، از مبنای خود باز می‌گردد و آنها را «مجاهدین» خطاب می‌کند.
این محقق عنوان کرد: اولین جلسه برای تبیین حکم عزل آیت الله منتظری و تصمیم امام خمینی توسط مجمع روحانیون مبارز در اردیبهشت ماه ۱۳۶۸ در دانشگاه تهران توسط افرادی مانند مجید انصاری و سید حمید روحانی برگزارد شد.
نمایندگان مجلس نیز در نامه‌ای به امام، تصمیم امام را صحیح دانستند.
ذیل این نامه نام افراد مانند مهدی کروبی، اسدالله بیات زنجانی، محمدابراهیم اصغرزاده، سید هادی خامنه ای، هادی غفاری، مجید انصاری، رسول شهیدی محلاتی و اسحاق جهانگیری دیده می‌شود.
منتظری فاسد، فاسق و مفسد است
نویسنده کتاب «روزگار قائم مقامی» خاطر نشان کرد: در جلسه ۵/۱/۱۳۶۸ که آیت الله خامنه ای، هاشمی رفسنجانی، موسوی اردبیلی و علی مشکینی در آن حضور داشته اند، امام خمینی از صفات فاسد، فاسق و مفسد برای آقای منتظری استفاده می‌کند.
محقق تاریخ معاصر بیان کرد: ماجرای فاسد، فاسق و مفسد خطاب شدن آیت الله منتظری توسط امام خمینی در کتاب «روزگار قائم مقامی» از قول سه راوی مختلف، حجت الاسلام سید حمید روحانی، آقایان اسدالله بادامچیان و جعفری گیلانی آورده شده است.
گفتنی است سلسله نشست‌های روایت حجره به همت «انتشارات راه یار» و واحد تاریخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی قم با هدف آشنایی با زندگی، فعالیت‌ها، افکار و تجربیات علما و شخصیت‌های حوزوی معاصر در حسینیه هنر قم برگزار می‌شود.
جلسات اول و دوم و سوم این نشست‌های هفتگی به زندگی و اندیشه‌ها و فعالیت‌های آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی (با ارائه حجت الاسلام محسن اکبری شاهرودی) و آیت الله شهید سید محمدباقر صدر (با ارائه حجت الاسلام سید امید موذنی، معاون پژوهشی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر) و علامه سید جعفر مرتضی عاملی (با ارائه حجت الاسلام سید محمد مرتضی، فرزند و شاگرد علامه) اختصاص یافته است.