/گزارش/ پس‌ماندنِ دفنُ‌ودفعِ پسماندهای ویژه
تولید بیش از ۴.۸ تن پسماند عفونی و ویژه در لرستان باید با شرایط خاص خود باید دفن شده و دفع بهداشتی شوند که این مهم در خرم‌آباد انجام نشده و یا اگر هم شده باعث نگرانی در بین دوست‌داران محیط زیست استان شده است.
ایسنا/لرستان تولید بیش از ۴.۸ تن پسماند عفونی و ویژه در لرستان باید با شرایط خاص خود باید دفن شده و دفع بهداشتی شوند که این مهم در خرم‌آباد انجام نشده و یا اگر هم شده باعث نگرانی در بین دوست‌داران محیط زیست استان شده است.
کارشناسان محیط زیست معتقدند پسماندهای عفونی را باید پیرولیز کرده یعنی در خلاء و دمای بالای ۱۸۰ درجه سوزانده و به‌وسیله تکنولوژی‌های جدید دفع شوند.
دفن اصولی پسماندهای عفونی ضروری است
در این خصوص ایمان شرفی‌زاد کارشناس ارشد محیط زیست گفت: به تمامی مواد زائد حاصل از فعالیت‌های مستقیم و غیرمستقیم انسان به غیر از فاضلاب که به صورت جامد، مایع و گاز هستند پسماند گفته می‌شود که شامل پسماندهای عادی، صنعتی، پزشکی(بیمارستانی)، کشاورزی و پسماندهای ویژه (خطرناک) هستند.
وی با بیان اینکه در این بین پسماندهای ویژه به دلیل بالا بودن حداقل یکی از خواص خطرناک، سمیت، بیماریی‌زایی، قابلیت اشتعال و انفجار و خورندگی خطرناک هستند و همچنین آن دسته از پسماندهای عادی، صنعتی، پزشکی و کشاورزی که نیاز به مدیریت خاص دارند جزء پسماندهای ویژه به شمار می‌آیند.
این کارشناس ارشد محیط زیست با بیان اینکه با توجه به ماهیت خاص این نوع پسماندها و گستره ویژگی‌های آنان دارای اثرات کوتاه‌مدت تا اثرات بلندمدت بوده و انواع مسمومیت‌های حاد، سرطان‌ها و جهش‌ها از اثرات این نوع پسماندها بر انسان است، اضافه کرد: نشت شیرابه، تبخیر مواد و ورود به جو، آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی، آلودگی خاک، اثرات سوء بر گیاهان، ترکیب با ذرات معلق، آتش سوزی‌ها و خورندگی تاسیسات از جمله اثرات این پسماندها بر محیط زیست است.
شرفی‌زاد عنوان کرد: ابتدا باید با آشنایی با این مواد تعریف درست و جامعی از آنان صورت گیرد، ویژگی‌های آنان به خوبی شناخته شود، آگاهی و آموزش‌های لازم در مورد آنان ارائه و منابع تولید آنان شناسایی شوند و قوانین مربوط به آنان به روز و کارآمد باشند و مدیریت درستی بر تولید، حمل و بی‌خطری‌سازی آنان صورت گیرد.
وی بیان کرد: به طور کلی سلسله مراتب مدیریت این مواد باید شامل کاهش از مبداء، استفاده مجدد، بازیافت و پردازش مواد، تبدیل مواد و تدفین اصولی باشد.
تولید کننده پسماند وظیفه دارد زباله‌های تولیدی خود را بی‌خطر و امحا کند
در این خصوص الهام برنا، معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: تمام بیمارستان‌های خصوصی و دولتی استان را مکلف کردیم دستگاه بی‌خطرسازی داشته باشند و مرتبا با پیشرفته‌ترین روش صحت سنجی عملکرد دستگاه‌های بی‌خطرساز پایش می‌شوند.
وی ادامه داد: چنانچه نقطه ضعفی در این پروسه دیده شود سریعا اخطار می‌دهیم تا رفع شود.
این معاون حفاظت محیط زیست لرستان اضافه کرد: در مطب‌ها چون امکان خرید دستگاه بی‌خطرساز به علت هزینه بالای آن وجود ندارد نظام پزشکی استان مکلف شد پسماند این مطب‌ها را تحت نظارت محیط زیست استان جمع‌آوری و در یکی از بیمارستان‌ها بی‌خطرسازی کنند.
این مسئول یادآور شد: در این پروسه مطب‌ها با مشکلاتی مواجه شدند و برخی بیمارستان‌ها همکاری نمی‌کردند، در این رابطه نظام پزشکی استان مکلف شد با شرکتی که دارای دستگاه بی‌خطرساز این پسماندهاست قراردادی منعقد کند تا عملیات اتوکلاو انجام شود.
وی با بیان اینکه شرکت مذکور به کارگروه پسماند استان معرفی شده است، گفت: براساس ماده ۷ قانون مدیریت پسماند، تولیدکننده پسماند وظیفه دارد زباله‌های تولیدی خود را بی‌خطر و امحاء کند.
بیمارستان‌های لرستان به دستگاه بی‌خطرساز مجهز هستند
در این خصوص ستایش دریکوند، رئیس گروه سلامت محیط معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان با بیان اینکه در استان ۲۷ بیمارستان اعم از دولتی، خصوصی، تامین اجتماعی و نیروهای مسلح داریم که از این تعداد ۱۹ بیمارستان دولتی هستند، اظهار کرد: تمام واحدهای بهداشتی اعم از دولتی و خصوصی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی استان هستند.
وی ادامه داد: در مجموع تعداد واحدها و مراکز بهداشتی درمانی غیر از بیمارستان‌های استان ۸۵۷ مورد و تعداد واحدهای خصوصی نظیر مطب‌ها، دندانپزشکی، آزمایشگاه‌ها، واحدهای مامایی، کلینیک‌ها، درمانگاه‌های تخصصی و عمومی و ...
۹۶۷ مورد هستند.
رئیس گروه سلامت محیط معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان با بیان اینکه پسماندهای عفونی تولیدی در تمامی بیمارستان‌های لرستان بیش از ۲ تن در روز است، افزود: همچنین پسماندهای تولید شده در واحدهای خصوصی استان روزانه ۲.۸ تن است.
دریکوند گفت: بیمارستان‌های استان به دستگاه بی‌خطرساز مجهز هستند و تمامی پسماندهای عفونی، تیز و برنده تولیدی در آنها با استفاده از دستگاه‌های مذکور بی‌خطرسازی شده و در نهایت تحویل سازمان مدیریت پسماند شهرداری‌ها می‌شود.
وی با بیان اینکه به منظور کاهش پسماند عفونی و تفکیک اصولی آنها از پسماندهای عادی این مهم از سال گذشته در همه بیمارستان‌ها براساس دستورالعمل‌های مربوطه اجرایی شده است، بیان کرد: پسماندهای عادی را در سطل‌های آبی رنگ با کیسه‌های مشکی، پسماندهای عفونی در سطل‌های زرد رنگ با کیسه‌های زرد، پسماندهای شیمیایی دارویی در سطل‌های قهوه‌ای یا سفید با کیسه‌های قهوه‌ای و سفید و پسماندهای تیز و برنده در سطل‌هایی با کیسه‌های زرد رنگ و درب قرمز جداسازی می‌کنیم و برای انجام سایر فرآیندها به جایگاه موقت پسماند هر بیمارستان منتقل می‌شود.
رئیس گروه سلامت محیط معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان با بیان اینکه در سال‌های اخیر با پیگیری‌های مستمر از طریق گروه بهداشت محیط معاونت بهداشتی دانشگاه، معاونت درمان، شبکه‌های بهداشت و درمان و بیمارستان‌ها موضوع ایجاد جایگاه‌های موقت نگهداری پسماندهای عفونی، تیز و برنده، عادی و شیمیایی در بیمارستان‌های استان ایجاد شده و این مهم با رعایت استانداردها انجام می‌شود، عنوان کرد: از چند سال قبل نیز با دریافت دستورالعمل‌های مدیریت پسماند استان طرح جمع‌آوری پسماندهای دارویی و شیمیایی با بحث تفکیک از مبدا در دستور کار قرار گرفته است.
وی میزان پسماند تولیدی شیمیایی و دارویی در بیمارستان‌های استان را ۷۰ کیلوگرم در روز اعلام کرد و گفت: این پسماندها پس از جمع‌آوری و نگهداری موقت با استفاده از روش‌های مورد تایید وزارت بهداشت امحا می‌شوند.
امحاء پسماندهای شیمیایی و دارویی با کپسوله کردن
دریکوند درباره نحوه بی‌خطر سازی پسماند تولیدی بخش خصوصی غیر از بیمارستان‌ها نیز بیان کرد: در اکثر شهرستان‌ها ضمن عقد قرارداد با بیمارستان‌ها، پسماندها جمع‌آوری و برای بی‌خطرسازی به آنجا منتقل و پس از انجام کار تحویل شهرداری‌ها می‌شوند.
این مسئول افزود: در خرم‌آباد به‌دلیل تعدد واحدهای خصوصی و پراکندگی آنها در نقاط مختلف شهر و از طرفی با توجه به اینکه دستگاه‌های مستقر در بیمارستان‌ها تنها جوابگوی خود آنها هستند خیلی نمی‌توانند همکاری و مشارکتی در امر بی‌خطرسازی واحدهای خصوصی داشته باشند.
رئیس گروه سلامت محیط معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان گفت: در سال‌های اخیر با مراجعات متعدد و پیگیری‌های صورت گرفته برای سه شرکت متقاضی فعالیت در زمینه مدیریت پسماندهای پزشکی و ویژه مجوز فعالیت از طرف این معاونت صادر شده که دو مورد از این شرکت‌ها در خرم‌آباد و یک مورد در شهر دورود است.
وی با بیان اینکه با هماهنگی‌های به عمل آمده شرکت‌های مذکور در حال عقد قرارداد با واحدهای خصوصی هستند تا پس از جمع‌آوری و انتقال پسماند این واحدها، بی‌خطرسازی انجام شود.
دریکوند گفت: با توجه به سازوکار تعریف شده دانشگاه علوم پزشکی لرستان، تمام واحدهای خصوصی متقاضی دریافت تاییدیه بهداشتی باید با یکی از شرکت‌های خصوصی دارای مجوز از معاونت بهداشت و یا شهرداری و سازمان مدیریت پسماند شهرداری در زمینه مدیریت پسماند تولیدی واحد خود قرارداد عقد کنند.
وی عنوان کرد: مطابق ماده ۷ قانون مدیریت پسماند مصوب سال ۱۳۸۳ مجلس شورای اسلامی مدیریت تمام پسماندها غیر از صنعتی و ویژه در شهرها و روستاها و حریم آنها بر عهده شهرداری و دهیاری و در خارج از حوزه فعالیت این دو برعهده بخشداری‌هاست.
دریکوند با بیان اینکه مدیریت اجرایی پسماند صنعتی و ویژه بر عهده تولیدکننده است که در صورت تبدیل آن به پسماند عادی این مهم در حوزه شهرداری، دهیاری و بخشداری‌ها خواهد بود، افزود: نظارت‌های مستمر کارشناسان گروه بهداشت محیط معاونت بهداشتی و واحدهای بهداشت محیط شبکه‌های بهداشت و درمان تابعه دانشگاه بر وضعیت بهداشت محیط بیمارستان‌های خصوصی به ویژه در حوزه مدیریت پسماند پزشکی و فرایند بی‌خطرسازی پسماندهای عفونی تیز و برنده ، شیمیایی و دارویی در حال انجام است.
رئیس گروه سلامت محیط معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان اظهار کرد: در دانشگاه علوم پزشکی لرستان هم‌اکنون با استفاده از روش کپسوله کردن، پسماندهای شیمیایی و دارویی امحاء و در نهایت پسماند تولیدشده به منظور دفن بهداشتی در جایگاه‌های نهایی دفع پسماند شهری هر شهرستان تحویل شهرداری می‌شود.
قرارداد با شرکت خصوصی برای جمع آوری پسماند مطب‌ها
در این رابطه علاء‌الدین شیخی، رئیس سازمان نظام پزشکی لرستان نیز در این‌باره اظهار کرد: به منظور جمع‌آوری زباله عفونی مطب‌های سطح شهر خرم‌آباد با یک شرکت خصوصی قرارداد بسته شده که کار بی‌خطرسازی را با نظارت محیط زیست و بهداشت استان انجام و در سایت محل دفن زباله‌ها آنها را امحاء کند.
پسماندهای عفونی پس از بی‌خطرسازی در ردیف پسماندهای شهری قرار می گیرند
دکتر علی اکبر یاراحمدی معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان نیز در این رابطه گفت: پسماندهای بیمارستانی در خود بیمارستان‌ها و مراکز درمانی بی‌خطرسازی می‌شوند.
وی ادامه داد: امروزه جمع‌آوری و حمل‌ونقل پسماندهای عفونی بی‌خطرسازی شده از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی استان توسط شرکت‌های خصوصی و به‌صورت خرد صورت گرفته و این موضوع در مراکز درمانی دولتی توسط دستگاه‌های مکانیکی بی‌خطر سازی شده و سپس در ردیف پسماندهای شهری قرار می‌گیرند.
یاراحمدی گفت: این کار با مواد مخصوص و به‌صورت روش‌های مخصوص انجام می‌شود.
برخی کلینیک‌ها دستگاه بی‌خطرسازی ندارند
در این خصوص بابک محرر سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم‌آباد با بیان اینکه دستگاه‌های بی‌خطرسازی در بیمارستان‌های استان ظرفیتی دارند که پسماندها را بی‌خطرسازی کنند، بیان کرد: برخی از کلینیک‌ها دستگاه بی‌خطرسازی ندارند و احیانا داشته باشند ظرفیت آنها کامل نیست اما با توجه به پیگیری‌های مراجع ذیصلاح به این سمت می‌روند که این پسماندها کاملا بی‌خطر شوند و از ظرفیت بخش خصوصی در این راستا نیز استفاده خواهد شد.
سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم‌آباد با بیان اینکه سایت دفن زباله‌ها در خرم‌آباد ۵۰ هکتار است، عنوان کرد: روزانه تجهیزات، ماشین‌آلات و نیروها در این سایت دفن زباله فعالیت دارند و روزانه ۳۵۰ تن زباله عادی به این سایت انتقال داده می‌شود.
محرر بیان کرد: برای دفن زباله‌های عفونی ترانشه‌هایی را در محل سایت دفن زباله‌ها برای پسماندهای عفونی و ویژه لحاظ کردیم که این مهم انجام شود.
وی با بیان اینکه تفکیک زباله‌ها در مبدا در حال انجام است، گفت: بناست با پیمانکار بخش خصوصی قراردادی منعقد شده تا در راستای کاهش پسماندها تفکیک از مبدا صورت گیرد و این مهم را اجرایی خواهیم کرد.
این مسئول با بیان اینکه بخشی دیگر از تفکیک‌های زباله در مقصد با دستگاه پردازشی به ظرفیت ۲۵۰ تن در سایت انجام می‌شود، افزود: پسماندهای عفونی و ویژه با شرایط خاص خود دفن می‌شوند اما متاسفانه این ضعف را داریم که در مرکز استان دفع بهداشتی نداریم.
محرر با بیان اینکه تفکیک در مبدا، ایجاد لندفید به منظور دفع بهداشتی پسماند، ایجاد استخر شیرابه و تبدیل آن به گازوئیل سبز و...
از جمله برنامه‌های سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم‌آباد است، بیان کرد: تفکیک از مبدا ظرف دو ماهه آینده انجام خواهد شد و مابقی طرح‌ها نیز با جذب اعتبارات لازم عملیاتی می‌شوند.
وی گفت: برای پسماندهای عفونی و ویژه ترانشه‌هایی جداگانه ایجاد شده تا آنها را دفع کنیم و محل نیز مشخص است و این مهم با توجه به وضعیت موجود انجام شده است.
سرپرست سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم‌آباد اظهار کرد: برای سال آینده باید لندفید برای دفع اصولی و بهداشتی پسماند داشته باشیم، بی‌خطرسازی پسماند براساس قانون بر عهده تولیدکننده است و محیط زیست نیز باید شرایط آنها را تایید کند.
به گزارش ایسنا، تولید روزانه بیش از ۴.۸ تن زباله عفونی و ویژه در لرستان عدد بسیار بالایی بوده که در صورت عدم دفع بهداشتی آنها می‌تواند علاوه بر به‌خطر انداختن سلامت عمومی مردم، فاجعه‌ای زیست‌محیطی به دنبال داشته باشد.
انتهای پیام