ضرباتی که گفتار نسل امروز بر بدنه ادبیات می‌زند/ الگوی اشتباهی به نام سلبریتی‌ها
استاد جامعه‌شناسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) گفت: امروزه شاهد استفاده از واژه‌های انگلیسی بسیار، کلمات کوتاه و مختصر و گاه واژه‌های جنسی در بین مکالمات نسل جدید هستیم که این ساختار گفتاری به میراث ادبی و فرهنگی ما ضربه بزرگی می‌زند.
ایسنا/قزوین استاد جامعه‌شناسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) گفت: امروزه شاهد استفاده از واژه‌های انگلیسی بسیار، کلمات کوتاه و مختصر و گاه واژه‌های جنسی در بین مکالمات نسل جدید هستیم که این ساختار گفتاری به میراث ادبی و فرهنگی ما ضربه بزرگی می‌زند.
کریم تفضلی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در گفتگو با ایسنا، با اشاره به ویژگی‌های نسل امروز اظهار کرد: تفاوت نسلی یک پدیده تاریخی و جهانی به شمار می‌رود که در گردش زمان به‌واسطه مسائل مختلف ایجاد می‌شود و به‌واسطه آن هر نسلی متفاوت‌تر از نسل گذشته به مسائل نگاه می‌کند.
وی افزود: پیچیدگی کار از زمانی است که جوامع به شکلی وارد دنیای جدید تغییرات اجتماعی شده و این تغییرات با شتاب زیاد فاصله نسلی را عمیق‌تر و نمایان‌تر کرده است.
تفضلی با بیان اینکه در غالب کشورهای جهان این تفاوت نسلی وجود دارد، گفت: در کشورهای غربی به دلیل اینکه توسعه متوازنی داشتند و ابعاد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در آن به‌موازات هم‌تغییر کرده است.
وی خاطرنشان کرد: البته مشکلات اجتماعی بسیار موجب تن‌پروری و فعال نبودن نسل نوجوان و جوان آمریکایی شده است و آن‌ها تلاش و کوششی که باید داشته باشند را ندارند.
این پژوهشگر با بیان اینکه از جمله علل شکاف بین نسل‌ها در کشورهای خاورمیانه می‌توان به بحران‌های اقتصادی، مشکلات اجتماعی، بیکاری، فقر، حس تبعیض و احساس نابرابری اشاره کرد، گفت: در کشورهای جهان سوم در یک‌روند تدریجی این تغییرات به وجود نیامده است همین امر هم موجب شده تا تفاوت نسلی در این کشورها بیشتر باشد و ارزش‌ها تغییر کند.
این مسئول عنوان کرد: در این کشورها به دلیل عدم توازن و توسعه پایدار تفاوت نسلی شدیدتر است و گاه سوء مدیریت اقتصادی به این موضوع دامن می‌زند.
تمایل نسل امروز به استفاده از نمادهای ظاهری و مد
وی عنوان کرد: تأثیرات گروه دوستان بر افراد خیلی بیشتر از تأثیرات خانوادگی است و مؤلفه‌های این تغییرات را می‌توان در سرعت گسترده این تغییرات در استفاده از نمادهای ظاهری، مدها و گرایش به آن مشاهده کرد.
این جامعه‌شناس تأکید کرد: زمانی که در فضای جامعه سنت حاکم باشد تغییرات آن‌چنان نخواهد بود و فاصله نسل‌ها نیز آزاردهنده نمی‌شود چرا که در این حالت تغییرات به‌صورت تدریجی ایجاد می‌شود.
برای مثال در دوره پهلوی اول و دوم هر چه تلاش کردند که جامعه را از نظر فرم رفتاری و مسائل مختلف تغییر دهند موفق نشدند زیرا بدنه سنتی جامعه در برابر این تغییرات مقاومت می‌کرد اما شرایط امروز با گسترش شبکه‌های اجتماعی، اینترنت و ارتباطات، شبکه‌ها و برنامه‌های تلویزیونی مختلف فاصله بین نسل‌ها بیشتر شده است.
وی تصریح کرد: یکی از جنبه‌های تفاوت نسلی را می‌توان در میزان فهم متقابل بین والدین با فرزندانشان دید به‌گونه‌ای که اکثر خانواده‌ها مستأصل از ارتباط با هم شده‌اند.
تفضلی با اعلام اینکه در برنامه‌ریزی‌های فرهنگی نتوانستیم آن‌گونه که باید کاری کنیم که نوجوانان و جوانان به کرامت‌های انسانی احترام بگذارند؛ ادامه داد: بی‌سامانی و عدم سازمان‌دهی مناسب موجب می‌شود که خروجی مناسبی در ارتباط برقرار کردن با این نسل نداشته باشیم زیرا مسائل پیچیده است و عوامل مختلفی دست‌به‌دست هم داده و این موضوع را به وجود آورده است.
ضرباتی که گفتار نسل امروز بر بدنه میراث فرهنگی و ادبی می‌زند
وی بیان کرد: سوء مدیریت‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی باعث شده تا امروز با نسلی پرتوقع و کم‌کار که در لحظه زندگی می‌کند و به دنبال لذت‌های زودگذر است، مواجه باشیم.
فرهنگ قناعت در این نسل کمرنگ است و آن‌ها می‌خواهند همه‌چیز را آماده داشته باشد، درحالی‌که نسل‌های قبل اولین چیزی که در وجودمان نهادینه می‌شد فرهنگ قناعت، تلاش و کار بود که موجب شکل‌گیری شخصیت افراد می‌شد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: این نسل انتظار بسیاری از خانواده و اطرافیانشان دارند و فرقی هم ندارد که در چه موقعیت مالی قرار دارند.
آن‌ها عملاً پدر و مادر خود را به‌عنوان ابزاری برای حمایت مادی و یا تأیید رفتارهای خود می‌بینند.
وی با اشاره به اینکه این رفتارها در ادبیات گفتاری این نسل نیز بسیار نمود دارد، گفت: امروزه شاهد استفاده از واژه‌های انگلیسی بسیار، کلمات کوتاه و مختصر و گاه واژه‌های جنسی در بین مکالمات این نسل هستیم که این ساختار گفتاری به میراث ادبی و فرهنگی ما ضربه بسیاری می‌زند.
این پژوهشگر قزوینی اضافه کرد: اولین جلوه تفاوت نسلی در زبان و گفتار افراد نمایان می‌شود زیرا آن‌ها به دنبال معنا سازی در شرایط مختلف هستند، بسیاری از نوجوانان و جوانان برای نشان دادن تفاوت خود با دیگران به این سمت می‌روند.
وی با تأکید بر اینکه الآن تنها بحث ادبیات و گفتار نسل امروز نیست بلکه بسیاری از موارد دیگر در این نسل موجب پدید آمدن شکاف و مشکلاتی شده است، بیان کرد: باید ریشه این موضوع را موردبحث و بررسی قرار دهیم و تنها به بررسی شاخ و برگ آن اکتفا نکنیم.
تفضلی تصریح کرد: این تغییرات به‌صورت طبیعی ممکن است موجب فاصله زبانی نسل‌های امروز و دیروز شود و ساختار فکری و رفتاری آن‌ها را تغییر و حتی مناسبات را به هم بریزد.
تلاش نسل جدید برای دیده شدن
وی با انتقاد از برخی برنامه‌های تلویزیونی عنوان کرد: گاه در صداوسیما مجری و هنرپیشه و برنامه‌ساز به بهانه سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت مخاطبان تبدیل به تبلیغ‌کننده مدل‌های تبلیغی می‌شوند و آن‌ها را به‌عنوان یک الگو برای مخاطبانشان معرفی می‌کنند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: عوامل مختلف باعث شده نسل امروز ویژگی‌های شخصیتی و ظاهری هنرپیشه‌ها، سلبریتی‌ها، ورزشکاران و مدلینگ های غربی را بسیار خوب بشناسند و حتی به سمت نزدیک شدن به زندگی و سیره رفتاری آن‌ها برود که این الگوبرداری اشتباه بسیار آسیب‌زننده است.
وی یادآور شد: گاهی این نسل زمان زیادی در شبکه‌های اجتماعی به سر می‌برند و در جستجوی راه‌هایی برای افزایش دنبال‌کننده‌های خود در راستای دیده شدن هستند.
این جامعه‌شناس با اشاره به آفات تک‌فرزندی عنوان کرد: در خانواده‌های امروزی تمام فکر و همت پدر و مادر روی فرزندان است و یا برعکس.
تعداد فرزندان در خانواده‌ها بسیار کم است و پدر و مادرها تمام‌وقت خود را برای تأمین نیازهای آن‌ها می‌گذارند این عاملی برای کم شدن میزان ارتباط هاست.
نیازمند تحولی بنیادین در آموزش‌وپرورش هستیم
وی ادامه داد: در حال حاضر سرانه گفتگو در بین خانواده‌ها بسیار کم است و برخی آن را نهایت ۲۰ دقیقه عنوان کرده‌اند لذا باید اعضای خانواده به‌عنوان یک پناهگاه عاطفی به خانواده نگاه کرده و با هم ارتباط بگیرند.
این مدرس دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) اعلام کرد: باید برنامه‌ریزی داشته و جلوتر از تغییرات زمان حرکت کنیم، مسیر را هدایت کرده و در جریان فرهنگی بتوانیم ضمن پیشگیری از پدیده‌های ناهنجار موضوعات مختلف را کنترل کنیم.
وی تأکید کرد: فرهنگ‌سازی بسیار پیچیده است و نیازمند برنامه‌ریزی و پشتوانه قوی اقتصادی و یک همت ملی در این راستا است.
تفضلی برای مهار و کنترل این مدل گفتمان نسل امروز پیشنهاد داد: باید به مباحث تربیتی و پرورشی مرتبط با حوزه کودکان و نوجوانان توجه کرده و در ساعاتی که آن‌ها در فضای آموزش‌وپرورش قرار دارند پیوست‌های تربیتی مناسب تدارک دیده شود.
ما نیازمند یک تحول بنیادین در حوزه آموزش‌وپرورش هستیم.
وی اضافه کرد: همچنین خانواده‌ها باید در معرض آموزش سواد رسانه‌ای قرار بگیرند و در این مباحث مشاوره‌های اجتماعی تقویت شود تا بدانند چگونه با فرزندان خود برخورد درست داشته باشند.
استاد جامعه‌شناسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در پایان با انتقاد از اینکه در حال حاضر یک کودک اطلاعات بیشتری نسبت به والدین خود در خصوص فضای مجازی دارد، خاطرنشان کرد: آموزش‌وپرورش و متولیان امر باید علاوه بر این مهارت‌آموزی در این حوزه به‌صورت عمومی در آموزش سواد رسانه‌ای ورود پیدا کند.
انتهای پیام