طالبان و طبیعت در حال تغییر ناسیونالیسم پشتون
مهر
|
بین‌الملل
|
دوشنبه، 24 دی 1397 - 14:49
پروفسور «محمد ایوب» استاد برجسته روابط بین الملل در مقاله ای در نشریه آمریکایی «نشنال اینترست» به بررسی تاریخی ظهور و قدرت یابی طالبان و روابط آن با پاکستان پرداخته است.
خلاصه خبر
با خروج آمریکا از افغانستان آنچه به وضوح احساس می شود ضرورت ارزیابی آینده افغانستان با در نظر گرفتن ناسیونالیسم پشتون است که در حال حاضر نماینده اصلی آن - با وجود شیوه نادرستش- طالبان است.
آنچه طالبان را برای رسیدن به قدرت در افغانستان توانا ساخته است استفاده از جذابیت بالقوه ادبیات دینی پشتون ها و همچنین نفرت قومی نسبت به دخالت عوامل خارجی در سرزمینشان است.
بیشتر پشتونها که بیش از چهل درصد جمعیت افغانستان را تشکیل می دهند بر این باورند که بر اساس تاریخ سیصد سال گذشته که در بیشتر دوره ها سلسله های پشتون فرمانروایی می کردند آنها فرمانروایان برحق افغانستان هستند.
در حالی که تاجیک های فارسی زبان که حدود یک چهارم جمعیت افغانستان را تشکیل می دهند متمدن تر و تحصیل کرده تر از اقوام پشتون هستند و تعداد قابل توجهی از آنان در دیوان سلسله های گذشته که همیشه پشتون بودند مشغول به کار بودند.
این اتفاقات باعث خشم قبایل پشتون و طبقات اجتماعی بالای این قبایل شد که نماینده آنها بودند و تا حدی مسئولیت ظهور طالبان پشتون در سال 1994 را به عهده داشتند.
طالبان بین سالهای 1996 تا 2001 تا حدی اوضاع را سامان داد و تقریبا بر سه چهارم افغانستان حکومت کرد.
این چیزی بود که تا حد زیادی ماهیت ناسیونالیسم پشتون را هم در افغانستان و هم در پاکستان به طور غیر مستقیم تحت تاثیر قرار داده بود.
هرچند آرا نشان می دهد که اکثر افغانها از طالبان حمایت نخواهند کرد ولی پراکندگی و عدم ثبات توزیع قدرت، فساد و ناکارآمدی به طالبان کمک کرده تا در بین بخشی از پشتون ها از حمایت جدیدی برخوردار شود.
علاوه بر این احساس رضایت و برخورداری از دفاعی که بسیاری از پشتون ها در سایه طالبان نسبت به آنچه از تشکیل یک دولت آمریکایی در ذهن دارند حس می کنند نیز به حمایت از طالبان می انجامد و این چیزی است که طالبان را به یک قدرت سیاسی پایدار تبدیل می کند.
تنها بخشی از ظهور مجدد طالبان در افغانستان از دین نشات می گیرد.
دستگاه مدیریتی ترامپ این مساله را می داند که رهایی از دست طالبان غیرممکن است و صلح پایدار در افغانستان تنها در صورت مشارکت طالبان ممکن است.
در نتیجه «زلمی خلیل زاد» فرستاده ویژه واشنگتن برای صلح در افغانستان دوبار در ماه جاری در قطر با نماینده طالبان ملاقات کرد.
هرچند دستگاه مدیریتی آمریکا باید از اذعان به اخلال گر بودن طالبان فراتر برود و متوجه شود که آنها اهداف سیاسی بخش قابل ملاحظه ای از جمعیت پشتون ها که بزرگترین تشکل قومی افغانستان هستند را بیان می کنند همچنین آمریکا باید متوجه این بشود که افغانستان بدون آنکه اهداف پشتون ها را به شکلی رضایت بخش برآورده کند نمی تواند به طور کارآمد اداره شود.
آنچه طالبان را برای رسیدن به قدرت در افغانستان توانا ساخته است استفاده از جذابیت بالقوه ادبیات دینی پشتون ها و همچنین نفرت قومی نسبت به دخالت عوامل خارجی در سرزمینشان است.
بیشتر پشتونها که بیش از چهل درصد جمعیت افغانستان را تشکیل می دهند بر این باورند که بر اساس تاریخ سیصد سال گذشته که در بیشتر دوره ها سلسله های پشتون فرمانروایی می کردند آنها فرمانروایان برحق افغانستان هستند.
در حالی که تاجیک های فارسی زبان که حدود یک چهارم جمعیت افغانستان را تشکیل می دهند متمدن تر و تحصیل کرده تر از اقوام پشتون هستند و تعداد قابل توجهی از آنان در دیوان سلسله های گذشته که همیشه پشتون بودند مشغول به کار بودند.
این اتفاقات باعث خشم قبایل پشتون و طبقات اجتماعی بالای این قبایل شد که نماینده آنها بودند و تا حدی مسئولیت ظهور طالبان پشتون در سال 1994 را به عهده داشتند.
طالبان بین سالهای 1996 تا 2001 تا حدی اوضاع را سامان داد و تقریبا بر سه چهارم افغانستان حکومت کرد.
این چیزی بود که تا حد زیادی ماهیت ناسیونالیسم پشتون را هم در افغانستان و هم در پاکستان به طور غیر مستقیم تحت تاثیر قرار داده بود.
هرچند آرا نشان می دهد که اکثر افغانها از طالبان حمایت نخواهند کرد ولی پراکندگی و عدم ثبات توزیع قدرت، فساد و ناکارآمدی به طالبان کمک کرده تا در بین بخشی از پشتون ها از حمایت جدیدی برخوردار شود.
علاوه بر این احساس رضایت و برخورداری از دفاعی که بسیاری از پشتون ها در سایه طالبان نسبت به آنچه از تشکیل یک دولت آمریکایی در ذهن دارند حس می کنند نیز به حمایت از طالبان می انجامد و این چیزی است که طالبان را به یک قدرت سیاسی پایدار تبدیل می کند.
تنها بخشی از ظهور مجدد طالبان در افغانستان از دین نشات می گیرد.
دستگاه مدیریتی ترامپ این مساله را می داند که رهایی از دست طالبان غیرممکن است و صلح پایدار در افغانستان تنها در صورت مشارکت طالبان ممکن است.
در نتیجه «زلمی خلیل زاد» فرستاده ویژه واشنگتن برای صلح در افغانستان دوبار در ماه جاری در قطر با نماینده طالبان ملاقات کرد.
هرچند دستگاه مدیریتی آمریکا باید از اذعان به اخلال گر بودن طالبان فراتر برود و متوجه شود که آنها اهداف سیاسی بخش قابل ملاحظه ای از جمعیت پشتون ها که بزرگترین تشکل قومی افغانستان هستند را بیان می کنند همچنین آمریکا باید متوجه این بشود که افغانستان بدون آنکه اهداف پشتون ها را به شکلی رضایت بخش برآورده کند نمی تواند به طور کارآمد اداره شود.