نظامی‌ها در اقتصاد چه می‌کنند؟!
شرکت‌های وابسته به نهادهای نظامی در اقتصاد مفیدند یا مضر؟ اصلاً درست است که نظامی‌ها کار اقتصادی بکنند؟ در سایر کشورها چگونه است آیا نظامی‌ها به کار اقتصادی می‌پردازند؟
مجله فارس پلاس؛ امین رحیمی: فعالیت نظامی‌ها در اقتصاد سابقه‌ای تاریخی دارد.
اما در دوران معاصر فعالیت ارتش در امور اقتصادی معمولاً در تجربه و تخصص ارتشی‌ها در امور ساختمانی ریشه دارد.
ساخت انواع استحکامات و بناهای کاربردی جزو نیازهای حیاتی ارتش‌های مدرن است و در یک قرن اخیر همیشه نظامی‌ها بهترین مهندسان را در اختیار داشته‌اند.
این‌گونه است که دولت‌ها وقتی کارشان گیرکرده سراغ مهندسان ارتش رفته‌اند و به‌مرور زمان واحدهایی در نیروهای مسلح به پیمانکارانی برای دولت‌ها به‌ویژه در حوزه عمران تبدیل‌شده‌اند.
البته نظامی‌ها به دلایل فنی و نیازهای استراتژیک، در حوزه‌های دیگری نیز تخصص دارند؛ ازجمله انواع ارتباطات، راه‌سازی، ساخت پل و تونل، انتقال آب و برق و همچنین اجرای پروژه‌های خاص که با دشواری‌های طبیعی یا اقلیمی مواجهند.
ارتش‌های امروزی در حوزه فناوری اطلاعات و امور مخابراتی نیز تخصص دارند.
چنین مهارت‌هایی یگان‌ها و شرکت‌های نظامی را در برخی کشورها به پیمانکار اصلی پروژه‌های بزرگ و ملی تبدیل کرده است.
مهندسان ارتش آمریکا و قراردادهای میلیارد دلاری!
«ما با اقدامات فنی و عمرانی خود به امنیت ملی کمک می‌کنیم.» این شعار یگان مهندسی ارتش آمریکاست که رسماً نیرویی نظامی و تحت فرمان ارتش است و درعین‌حال به ساخت سد و نیروگاه برق، راه‌سازی، توسعه میادین نفتی و ...
هم می‌پردازد.
یگان مهندسی ارتش آمریکا (United States Army Corps of Engineers) پیمانکار بزرگ دولت و درواقع یک پیمانکار ملی قدیمی باسابقه‌ای بیش از 240 سال است؛ این یگان در سال 1775 بنا به مصوبه کنگره آمریکا تشکیل شد.
بسیاری از ساختمان‌ها و تأسیسات مهم آمریکا را مهندسان این یگان طراحی کرده و ساخته‌اند؛ از همه معروف‌تر ساختمان پنتاگون و بنای یادبود واشینگتن.
این یگان در حال حاضر مالک یا کاربر بیش از 600 سد در آمریکاست و کنترل و بهره‌برداری از 75 نیروگاه برق‌آبی و 19 هزار کیلومتر مسیر و راه آبی را بر عهده دارد.
علاوه بر آن به اجرا و پایش بیش از 450 پروژه ملی زیست‌محیطی و همچنین نگهداری و حراست بیش از 900 منطقه ساحلی، بندر و دریاچه می‌پردازد.
در پایگاه اینترنتی این یگان اعلام‌شده که 37 هزار پرسنل و سرباز دارد و در 130 کشور جهان خدمات مهندسی به مشتریان ارائه می‌دهد.
تازه‌ترین پروژه‌های عمده این یگان قراردادهای میلیارد دلاری در عربستان و عراق برای توسعه میادین نفتی و ساخت مراکز نظامی است.
نظامی‌ها خودروساز شده‌اند
در ترکیه ارتش بیش از 60 سال است که فعالیت اقتصادی می‌کند و نقشی مؤثر در بهبود وضعیت مالی و رشد اقتصادی کشور داشته است.
ارتش ترکیه حدود 80 شرکت دارد که زیرمجموعه «صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح» و «بنیاد نیروهای مسلح» ترکیه هستند و به خدمات پیمانکاری برای دولت و امور تجاری عمده می‌پردازند؛ بیشتر در حوزه ساختمان‌سازی، راه‌سازی، صنایع دفاعی، خدمات رفاهی و تأمین تجهیزات امنیتی.
صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح ترکیه که اویاک (OYAK) نامیده می‌شود بزرگ‌ترین خودروساز ترکیه است؛ از طریق سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت رنو فرانسه و تأسیس شرکت اویاک-رنو.
علاوه بر آن یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های صنعتی ترکیه محسوب می‌شود که صاحب بانک اویاک و مالک مؤسسات مالی بزرگی نظیر شرکت تولید فولاد Erdemir و فروشگاه‌های زنجیره‌ای OYPA است.
اویاک یکی از ثروتمندترین نهادهای اقتصادی ترکیه است و ارزش دارایی‌های خالص این موسسه نظامی بیش از 8 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
یونیفورم‌پوشان و رشد اقتصادی چین
ارتش چین در دوره معاصر رکورد بیشترین میزان فعالیت اقتصادی را دارد.
چند دهه حضور ارتش در بخش‌های اقتصادی چین باهدف کمک به خودکفایی و رشد اقتصادی کشور انجام شد و موفقیت‌های مهمی در پی‌آورد.
در چین نوظهور که با شتاب به سمت توسعه پیش می‌رود ارتش در دهه 90 مالک و مدیر بیش از 10 هزار موسسه اقتصادی و پیمانکار اصلی دولت بود.
فعالیت‌های اقتصادی ارتش چین از دهه 80 میلادی اوج گرفت و نیروهای نظامی در بخش‌های مهم برای اقتصاد ازجمله صادرات محصولات چینی، جذب گردشگر، جذب سرمایه و سرمایه‌گذاری مشترک موفقیت‌های چشمگیر به دست آوردند.
ارتش حتی در بخش تأمین دارو برای جمعیت یک میلیارد و 400 میلیون نفری چین فعال بود و شرکت‌های بزرگی برای تأمین اقلام سلامت تأسیس کرده بود.
ازجمله شرکت‌های معروف ارتش چین می‌توان سانجیو (sanjiu) را نام برد که در دهه 90 به یک شرکت خوشه‌ای بین‌المللی و فعال در حوزه‌های بسیار متنوع تبدیل شد.
از سال 1998 فعالیت اقتصادی ارتش چین بازنگری شد تا ارتش بیشتر در حوزه عمران، تدارکات و ارتباطات فعالیت اقتصادی داشته باشد.
هند، پاکستان و باقی کشورها
سازمان جاده‌های مرزی هند (Border roads organization) زیرمجموعه ارتش است و در هر دوره‌ای یک ژنرال بر آن ریاست می‌کند.
این سازمان از 60 سال پیش برای توسعه زیرساخت‌های هند تشکیل شد و بیشتر بر پروژه‌های جاده‌سازی و پل‌سازی در مناطق دورافتاده و صعب‌العبور هند و البته کشورهای همسایه هند متمرکز است.
هر وقت هم به دلیل بلایای طبییعی همچون زلزله یا سونامی بخش‌های وسیعی تخریب می‌شود این سازمان بازسازی را بر عهده می‌گیرد.
سازمان استحکامات مرزی پاکستان (Frontier Works Organization) سازمانی نظامی برای پیمانکاری پروژه‌های ملی است و بیشتر به راه‌سازی در مناطق صعب‌العبور و ارتفاعات می‌پردازد.
ساخت مسیر تجاری معروف به «کریدور اقتصادی چین و پاکستان» و همچنین ساخت شاهراه 1300 کیلومتری «قره قروم» که مرتفع‌ترین جاده بین‌المللی دنیاست از پروژه‌های مهم این سازمان محسوب می‌شود.
بنیاد ستاد کل نیروهای مسلح (فوجی) به همراه مؤسسات اقتصادی ارتش این کشور نظیر بنیاد رفاه ارتش، بنیاد شاهین (نیروی هوایی ارتش) و بنیاد نیروی دریایی صاحب شرکت‌هایی هستند که پیمانکار پروژه‌های بزرگ دولتی به‌ویژه در بخش‌های صنعت، حمل‌ونقل و خدمات رفاهی محسوب می‌شوند.
این نوع فعالیت اقتصادی ارتش‌ها در آلمان و کره جنوبی نیز سابقه دارد و درواقع محرکی هستند برای توسعه اقتصادی و پیشرفت صنعتی و رفاهی.
پیمانکار محبوب دولت ایران
در ایران هم قرارگاه خاتم‌الانبیا زیر نظر سپاه پاسداران از سال 68 تأسیس شد و بخش عمده محرومیت‌زدایی در ایران جنگ‌زده را بر عهده گرفت.
این قرارگاه طی 3 دهه فعالیت تخصصی‌تر شد و حالا برای اجرای پروژه‌های ملی با 5 هزار شرکت تخصصی در حوزه‌های مختلف کار می‌کند و حدود 200 هزار نفر نیروی انسانی دارد.
این قرارگاه تابه‌حال بیش از 2100 پروژه بزرگ ملی را در ایران اجرا کرده و بیش از 100 هزار پروژه متوسط و کوچک محرومیت‌زدایی را به نتیجه رسانده است.
قرارگاه خاتم‌الانبیا پیمانکار محبوب دولت ایران است؛ چون هر کاری که شرکت‌های بین‌المللی به دلیل تحریم‌ها برای ایران انجام نمی‌دهند یا پیمانکاران داخلی توان و انگیزه انجامش را ندارند، زحمتش می‌افتد بر دوش این قرارگاه.
هر وقت هم سیل و زلزله بیاید یا حادثه‌ای طبیعی رخ دهد این قرارگاه، امدادرسانی و خدمات‌رسانی را برعهده می‌گیرد.
انتهای پیام/
