ارز واردات دارو جلوتر از ارز تولید دارو است

مجله فارس پلاس: کلاف سردرگم قاچاق دارو حکایت پر معمایی است که تنها می‌توان با تردید درباره‌اش سخن گفت.
با وجود اینکه 96 درصد داروهای مصرفی کشور داخلی است و تنها تعدادی داروی خاص را وارد می‌کنیم مسائل مختلفی، از انحصارطلبی و تحریم بر نابسامانی‌های بازار دارو دامن می‌زند.
موضوعاتی که هرکدامشان مسیر صعب‌العبوری برای حل شدن مسئله دارو در کشور ماست.
اما به‌راستی چه عواملی باعث ایجاد و افزایش قاچاق و گرانی دارو می‌شود؟
آیا فقط تحریم‌های ظالمانه در افزایش میزان قاچاق دارو تأثیرگذار است؟
دراین‌باره با «میثم مهرپور» کارشناس و تحلیل‌گر مسائل اقتصادی گفت‌وگو کرده‌ایم.
تولید داخلی دارو تحت‌الشعاع تحریم
«۱۰۲ کارخانه داروسازی و محصولات تولیدی شیمیایی در کشور فعالیت می‌کنند که نقش محوری در تأمین نیازهای دارویی داخل کشور ایفا می‌کنند.
اکنون حدود 96 درصد داروهای موردنیاز کشور در داخل تولید می‌شود.» مهرپور، کارشناس اقتصادی با بیان این مقدمه می‌گوید که ۶۷ درصد مواد اولیه مورد نیاز در حوزه داروسازی داخل کشور، تولید و بیش از 30درصد مواد اولیه دارو از خارج کشور وارد می‌شود که حدود 500 میلیون یورو ارز برای واردات مواد اولیه دارو به کشور نیاز است.
صد درصد مواد لازم برای بسته‌بندی دارو نیز بومی است.
او می‌گوید: «حدود 4 درصد از داروی کشور را از خارج تهیه می‌کنیم.
به دلیل وجود تحریم، برای تأمین این 4درصد دارو که عمدتاً نیز از اروپا وارد می‌شود مشکلاتی برای کشور ایجاد شده است.
باید در نظر داشته باشیم که 96 درصد دارویی که داخل کشور تولید می‌شود حدود 70 درصد حجم بازار را در اختیار دارد اما 4 درصد داروی وارداتی حدود 30 درصد حجم بازار را تشکیل می‌دهد.
از نظر ارزی حدود یک میلیارد و 400 میلیون یورو ارز برای واردات همین 4درصد دارو تخصیص می‌یابد.»
از اواسط دهه 80 متأسفانه ارز تخصیصی برای واردات دارو بیش از 3 برابر ارز تخصیصی برای واردات مواد اولیه تولید دارو شده است.
وقتی پای قاچاق دارو به میان می‌آید
با بررسی دقیق‌تر وضعیت بازار دارویی کشور به مشکلات مختلفی می‌رسیم که همیشه گریبان گیر داروی کشور است.
مهر پور دراین‌باره می‌گوید: «اگر بخواهیم چالش‌هایی که سیستم تأمین دارویی کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد بررسی کنیم باید دو محور را مدنظر داشته باشیم.
اول اینکه با تحریم ظالمانه روبه‌رو هستیم.
دوم اینکه مسائل پیچیده‌ای در سیستم داخلی کشور وجود دارد که عامل بسیاری از مشکلات است.
نبود سازوکارهای مناسب برای صادرات دارو نخستین مسئله است.
کشور ما یکی از بهترین تولیدکنندگان داروست که در کشورهای بسیاری و به‌خصوص کشورهای همسایه شناخته شده است.
از کشورهایی مثل عراق و افغانستان می‌توان به‌عنوان مشتریان سنتی داروی کشورمان نام برد.
ولی تبلیغات و بازاریابی نامناسب باعث بروز مشکلات فراوانی برای صادرات داروهای تولید داخل است که همین موضوع اتفاق نامبارک قاچاق داروهای تولید داخل را رقم می‌زند.
چون داروی ایرانی بسیار ارزان‌تر از نمونه‌های مشابه خارجی ست.»
آسیب ارز 4200 بر کمبود دارو
این تحلیل‌گر مسائل اقتصادی درباره آسیب‌هایی که تحریم بر سیستم دارویی کشور وارد می‌کند هم توضیح می‌دهد: «نخستین آسیب تحریم به سیستم دارویی کشور نبود ارز برای خرید داروست.
دومین آن اختلال در سیستم پولی و بانکی است.
امکان جابه‌جایی پول برای خرید دارو وجود ندارد.
البته نوسان ارز هم در کمبود دارو تأثیر دارد.
نوسان ارز آسیب‌های متعددی را برای بازار دارد و یکی از آنها بالا رفتن ریسک توزیع توسط بنگاه اقتصادی داروست؛ یعنی واردکننده یا تولیدکننده ترجیح می‌دهد جنس را تولید نکند و اگر جنسی را دارد آهسته‌تر عرضه کند.
البته ارز 4 هزار و 200 تومانی هم به ایجاد بازار سیاه دارو کمک بسیاری کرد.
بخشی نامشخص از داروهای ضروری که با این ارز واردشده در اختیار بازار آزاد قرارگرفته که همین مشکلات بسیاری را به وجود آورده است.
برای روشن‌تر شدن این موضوع باید بگوییم که تولید و عرضه دارو در کشور مبتلا به انحصارطلبی است.
تولید و واردات دارو توسط یک عده مشخص انجام می‌گیرد.
این اختصاص‌گرایی به‌گونه‌ای است که امکان ورود افراد دیگر به این عرصه را نمی‌دهد.
دقیقاً همین موضوع است که قیمت دارو را در کشور بالا می‌برد.
باید توجه داشت که یک نظارت ضعیف روی این انحصارطلبی وجود دارد که به فراخور همین حرف ساده، بازار سیاه ایجاد می‌شود و هزار و یک مسئله رخ می‌دهد که صدمه و آسیب اصلی‌اش برای مردم است.»
انتهای پیام/